درصد بالایی از داروهای مورد استفاده مردم کشورهای پیشرفته منشاء گیاهی دارد. با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی زراعی مطلوب برای کشاورزی، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. به همین منظور جهت بررسی اثر غلظت های مختلف شوری بر روی توده های مختلف زیره سبز آزمایشی فاکتوریل با دو فاکتور تنش شوری با 5 سطح 0، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار nacl و 8 توده زیره سبز (شیراز، آباده، کرمان، جیرفت، بیرجند، سبزوار، تربت حیدریه و جاجرم) در قالب طرح کاملآً تصادفی در سه تکرار در شرایط کشت بافت استفاده گردید. ریز نمونه های حاصل از کشت گلدانی هر توده در محیط کشت ms با غلظت هورمونی 1میلی گرم در لیترnaa ،2 میلی گرم در لیتر kin و غلظت های مختلف nacl قرار داده شد. نتایج حاصل نشان داد واکنش توده های مختلف به غلظت های مختلف متفاوت بود به نحوی که در شرایط شاهد( عدم تنش شوری) توده بیرجند بیشترین میزان کالوس دهی را نشان دادند و بعد از آن توده های شیراز و سپس کرمان بیشترین کالوس را تشکیل دادند. در غلظت100 میلی مولار nacl توده-های تربت حیدریه، کرمان، بیرجند، جیرفت و شیراز به ترتیب بیشترین میزان کالوس دهی را نشان دادند. در حالیکه در غلظت 150میلی مولار naclتوده کرمان و سپس تربت حیدریه دارای بیشترین میزان کالوس بودند. در غلظت های 200 میلی مولار nacl بعضی از توده ها تشکیل کالوس ندادند. لذا غلظت 50 میلی مولار برای انتخاب توده ها مورد استفاده قرار گرفت. در این غلظت توده های تربت حیدریه و سپس بیرجند و شیراز بیشترین میزان کالوس دهی را نشان دادند. همچنین برای بررسی و اندازه گیری صفات گلخانه ای در توده های بومی مورد مطالعه در شرایط گلخانه ای در قالب آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور سطوح شوری (0، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر) در محلول غذایی و ریز نمونه های موفق در کشت بافت توده های مزبور بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج حاصله حاکی از کاهش تمام شاخص های رشد، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی زیره سبز در نتیجه افزایش سطوح شوری بود. به طورکلی نتایج حاصل از آزمایش اثر تنش شوری بر توده های مختلف زیرهسبز نشان داد که عملکرد، عملکرد بیولوژیک، تعداد چتردر بوته، تعداد دانه درچتر، وزن هزار دانه، درصد اسانس و... در توده های زیرهسبز کرمان، جیرفت، شیراز و آباده در اثر افزایش غلظت nacl در مقایسه با شاهد به میزان کمتری کاهش یافته است. لذا توده های مزبور تحمل به شوری بیشتری نسبت به سایر توده ها دارا می باشند.

به منظور مطالعه و ارزیابی تنوع ژنتیکی در بین 20 رقم کلزا، از 9 آغازگر issr استفاده گردید. از بین این آغازگرها، 8 آغازگر issr بیشترین چندشکلی را ایجاد نمودند. 9 آغازگر issr در مجموع 99 باند تولید کردند که 79 تای آن چند شکلی نشان دادند. در این مطالعه متوسط تعداد باند به ازای هر آغازگر و برای هر رقم، به ترتیب، 11 و 95/4 بود. تعداد باند چندشکل از 0 تا 14 باند متغیر بود. متوسط تعداد باند چند شکل به ازای هر آغازگر و هر رقم، به ترتیب، 77/8 و 95/3 عدد برآورد شد. بیشترین محتوای اطلاعات چندشکلی (pic) مربوط به آغازگر mm6 (78/0) بود. همچنین آغازگر hb10 بیشترین مقدار شاخص نشانگر (mi) (47/10) را به خود اختصاص داد. نمودار درختی حاصل از تجزیه خوشه ای با نرم افزار ntsys به روش upgma و ضریب تشابه تطابق ساده رسم و رقم ها در شش گروه قرار گرفتند. همچنین نمودار دو بعدی با استفاده از روش تجزیه به مختصات اصلی (pcoa) ترسیم و نتایج حاصل از گروه بندی آن با روش تجزیه خوشه ای مقایسه شد. گروه بندی دو روش تطابق زیادی با یکدیگر داشتند. تطابق بین دندوگرام و نمودار تجزیه به مختصات اصلی در این تحقیق حاکی از وجود تنوع در ژرم پلاسمی مورد مطالعه بود. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو رقم elite و rinbow مشاهده شد. همچنین دو رقم بهاره 110 hysyn و delgan ، از نظر ژنتیکی فاصله زیادی با هم داشتند. از این ارقام می توان در برنامه های اصلاحی به عنوان والدین تلاقی با هتروزیس بالا استفاده کرد. تنوع ژنتیکی از الگوی جغرافیایی تبعیت نمی کرد. تولید تعداد باند زیاد (99) و میزان چندشکلی بالا (میانگین 79 درصد) در رقم های مورد مطالعه، نشان دهنده کارایی بالای نشانگر issr جهت گروه بندی ارقام مختلف کلزا بود. در این تحقیق، آغازگرهای hb10، mm6 و hb14 دارای بیشترین محتوای اطلاعات چندشکلی و شاخص نشانگر بودند و علاوه بر آن چندشکلی بسیار بالایی (100 درصد) نشان دادند. بنابراین به عنوان آغازگرهای مفید و کارآمد در این پژوهش معرفی شدند. نتایج این تحقیق حاکی از قابل اطمینان بودن نشانگر issr برای آشکارسازی سطح بالایی از چندشکلی در بین رقم های کلزا بود. به منظور بررسی بیشتر در مورد تنوع ژنتیکی بین ارقام کلزا، پیشنهاد گردید تا در برنامه های آتی از رقم های متنوع و نیز اطلاعات مورفولوژیک استفاده گردد.