چکیده ندارد.

کانسار فیروزه باغو، واقع در کمربند آتشفشانی-نفوذی ترود-چاه شیرین به سن ائوسن میانی است . واحدهای سنگ چینه شناختی منطقه شامل دو واحد رسوبی مارن دوظهیر و کنگلومرای فجن در زیر و تناوبی از سنگهای واسط تا اسیدی شامل آندزیت ، ریولیت ، گرانودیوریت و داسیت می باشد که فیروزه بصورت رگچه ها و رگه های به ضخامت 4 میلی متر تا 1/2 سانتی متر و همچنین دانه های پراکنده در سنگهای گرانودیوریتی و داسیتی تشکیل شده است . به منظور دستیابی به یک مدل جامع در مورد تشکیل فیروزه در منتطقه مطالعات صحرایی و ساختمانی، میکروسکوپی و پتروسکوپی و پتروگرافی، زمین شیمی، طیف فرو سرخ ir و میکروسکوپ الکترونی روبشی sem صورت گرفت . مطالعات صحرایی و ساختمانی نشانگر پیروی ساختاری منطقه از الگوی شکستگیهای برشی ریدل و جایگیری فیروزه در شکستگیهای دارای مولفه فشارشی (p) می باشند. مطالعات میکروسکوپی بر روی مقاطع نازک و صیقلی حضور دو فاز کانه زایی هیپوژن و سوپرژن را به اثبات رسانید که در همین راستا عملکرد فاز کانه زایی سوپرژن در دو زون اکسیدان و غنی سازی ثانویه مشخص شد. پیریت ، کاکلوپیریت ، گالن و طلا طی مراحل هیپوژن، هیدروکسیدهای آهن (هماتیت ، لیمونیت و گوتیت )،آنگلزیت ، کوپریت ، مالاکیت و آزوریت در زون اکسیدان و کوولیت و کالکوسیت در زون غنی سازی ثانویه تشکیل شده اند. آنچه مسلم است فیروزه آخرین فاز کانه زایی در منطقه است چرا که رگه های و دانه های پراکنده فیروزه تمام کانه زایی های پیشین را قطع کرده و یا بصورت میانبار در بر گرفته اند. مطالعات بافتی بر روی کانه فیروزه وجد بافتهای ریز کره ای، کنکرسیونی و کلوئیدال را در آن اثبات کرد که شاخص محیطهای هوازدگی ثانویه می باشند. بر اساس مطالعات زمین شیمیایی نیز نتایج زیر بدست آمد: -1سنگهای منطقه دارای فسفر بالا به صورت آپاتیت و آلومینیم بالا هستند که طی عملکرد فرایندهای گرمابی (بویژه آلونیتی شدن و کائولینیتی شدن) و هوازدگی بر میزان آنها افزوده شده است . -2اعشاری بودن نسبت l.ree/h.ree در فیروزه نشان دهنده تشکیل آن طی فرایندهای هوازدگی و در یک محیط اسیدی است . همچنین مطالعات طیف فروسرخ (ir) و sem روند تدریجی تشکیل فیروزه از آلونیت و گرهکهای آلومین دار را به اثبات رسانید. در نهایت بر اساس مطالعات صورت گرفته مدل تشکیل فیروزه در منطقه باغو ارائه شد که شامل مراحل زیر است : -1تشکیل سولفوریک اسید و سولفاتهای آهن و مس در مرحله اکسیدان. -2تاثیر سولفوریک اسید بر آپاتیت و تشکیل فسفریک اسید. -3در مرحله غنی سازی ثانویه فسفریک اسید و سولفاتهای آهن و مس دار به شکل تدریجی بر آلونیتها و گرهکهای آلومین دار و سرانجام تشکیل کانی فیروزه.

ناحیه معدنی گل گهر در 50 کیلومتری جنوب غربی سیرجان در استان کرمان واقع است . این ناحیه در لبه شرقی زون سنندج-سیرجان قرار دارد. قدیمی ترین واحد سنگی منطقه مجموعه دگرگونی کمپلکس گل گهر می باشد. این مجموعه شامل سنگهای اولترامافیک سرپانتینی، گابروهای دگرگونی، مرمرهای دولومیتی، میکاشیست ، گنیس ، آمفیبولیت و گارنت آمفیبولیت می باشد که کانسار گل گهر در این مجموعه قرار دارد. این کانسار متشکل از 6 توده معدنی است که مطابق آزمایشات ژئوفیزیکی جمعا 1135 میلیون تن ذخیره سنگ آهن دارد. مطالعات این تحقیق بر روی کانسار شماره 2 گل گهر متمرکز است . توده معدنی شماره 2 گل گهر در قسمت شمالی توده اصلی به صورت یک عدسی کشیده به درازای 1200 متر می باشد و در عمق 40 تا 170 متری از سطح زمین و در راستای شرقی-غربی قرار دارد. سنگهای در برگیرنده ماده معدنی کلا از نوع سنگهای دگرگونی است . براساس مطالعات انجام شده، کانه های شناسایی شده در کانسار شماره 2 از نوع اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن و سولفیدهای آهن و نیکل می باشد. مگنتیت کانه اصلی و حجم عمده کانسنگ را تشکیل می دهد که در زمینه ای از تالک ، سرپانتین و کلریت قرار دارد. در مطالعات ژئوشیمیایی عناصر کمیاب و عناصر نادر خاکی موجود در مگنتیتهای کانسار و آمفیبولیتهای همراه توسط روش فعالسازی نوترونی مورد اندازه گیری قرار گرفت . مقایسه عناصر کمیاب مگنیت های نگل گهر با کانسارهای مختلف آهن از جمله ماگمایی، اسکارنی و کانسارهای چینه سان آهن شمال سوئد به کانسارهای اسکارنی و چینه سان آهن شباهت دارد. از روش آماری آنالیز خوشه ای نیز برای مقایسه کانسار گل گهر با دیگر کانسارها استفاده شد که طی آن کانسار گل گهر با کانسارهای نوع اسکارنی و چینه سان در یک خوشه قرار گرفتند که نشان دهنده شباهت این کانسار با آنها می باشد. عناصر نادر خاکی موجود در مگنتیتهای گل گهر توسط روش فعالسازی نوترونی اندازه گیری شد. عناصر نادر خاکی موجود در مگنتیتهای گل گهر توسط روش فعالسازی نوترونی اندازه گیری شد. عناصر نادر خاکی سبک و سنگین در الگوی پراندگی ree مگنتیتهای گل گهر دارای شیبهای متفاوتی می باشند. در واقع الگوی پراکندگی آنها از یک الگوی v شکل تبعیت می کند. در مقایسه الگوی پراکندگی عناصر نادر خاکی مگنتیتهای گل گهر با دیگر انواع مختلف کانسارهای، مگنتیتهای گل گهر رفتاری شبیه به مگنتیتهای ماگمایی قرار گرفت . مقایسه عناصر کمیاب آمفیبولیتهای گل گهر با کمپلکس وایت -سی و سنگهای بازیک نشان می دهد که احتمالا منشاء اولیه آنها سنگهای بایک بوده است . براساس مطالعات زمین شناسی، کانی شناسی و ژئوشیمیایی صورت گرفته بر روی این کانسار مدل ژنتیکی زیر در مورد تشکیل شماره 2 گل گهر پیشنهاد می گردد: با توجه به چینه شناسی منطقه، یک حوضه رسوبی-آتشفشانی فعال در پالئوزوئیک تا مزوزوئیک در منطقه وجود داشته است که می توان آنرا با کافتهای درون قاره ای مقایسه نمود (سبزه ای، 1373). کانسار گل گهر طی ماگماتیسم بازیک زیردریایی موجود در منطقه، به صورت آتشفشانی-رسوبی تشکیل شده است که این موضوع با توجه به مطالعات عناصر نادر خاکی و عناصر کمیاب قابل تایید است . سپس سیالات گرمایی در طی دگرگونی در حد آمفیبولیت ، موجب جابجایی، تحرک و تبلور دوباره و متاسوماتیسم در کانسار شده اند.

در این مطالعه شهرستانهای نیریز و ارسنجان واقع در شمال شرق و شمال استان مورد پی جویی قرار گرفتند . با توجه به گستردگی جغرافیایی عملیات پی جویی و پراکندگی واحدهای سنگی و ساختاری ، عملیات صحرایی و کارهای آزمایشگاهی به مناطق نیریز و ارسنجان تقسیم گردید. در منطقه نیریز ، سه ناحیه اکتشافی در نظر گرفته شده است: الف ) منطقه آ . ب ) منطقه ب . ج ) منطقه ث . در منطقه آ ، منگنز : در این منطقه آثاری از یک آنومالی منگنز ناشناخته مورد شناسایی قرار گرفت. در منطقه ب : کوارتزیت : قابل بهره برداری نمی باشد.گارنت : گارنت ها از لحاظ اقتصادی حائز اهمیت نمی باشد. سنگ ساختمانی : فعالیت معدنکاری انجام می شود. آهن : تعداد 6 آنومالی آهن که ظاهرا دارای ذخیره بالایی بوده و تاکنون گزارشی از آنها ارائه نگردیده است کشف گردید و به سازمان صنایع و معادن استان فارس جهت مطالعات بیشتر معرفی شدند. ج ) منطقه ث : کرومیت : در حال حاضر ، در منطقه خواجه جمالی استخراج کرومیت ادامه دارد. منگنز: فقط در منطقه خواجه جمالی ( معدن منگنز قلاتون ) عیار بالا و ضخامت لایه ها تا 50 سانتیمتر می رسد که بصورت روباز برداشت می گردد. رسوبات دریاچه ای : ارزش استخراجی ندارند. منیزیت: بعلت ذخیره کم و نازک بودن لایه ها، سود دهی ندارد. منطقه ارسنجان : کرومیت : فاقد اهمیت اقتصادی است . منیزیت : فاقد اهمیت اقتصادی است . سنگ ساختمانی : عملیات معدنکاری به خوبی انجام می شود. منگنز: بیشتر بصورت آغشتگی وجود دارد و فاقد ارزش استخراجی می باشد. عقیق : عقیق به رنگ های متنوع با لایه بندی ظریف وجود دارد که برای مطالعات بیشتر معرفی می گردد.

کانسار آهن چاه گز در نزدیکی روستای زریگان در منطقه بافق و در 55درجه و 29دقیقه شرق و 32درجه و 8دقیقه شمال به فاصله 43 کیلومتری شمال معدن چغارت قرار دارد. سنگ میزبان کانسار سنگهای سری ریزو متعلق به اینفرا کامبرین می باشد. در این تحقیق مطالعه پتروگرافی ، مینرالوگرافی و ژئوشیمی مقایسه ای کانسار انجام شده و یک مدل ژنزی ارائه گردیده است . نمونه ها از مغزه های جمع آوری شده در زمان اکتشاف به دست آمدند. سنگ میزبان کانسار سنگهای سری ریزو متعلق به اینفراکامبرین می باشد. سنگهای نفوذی منطقه براساس مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمیایی شامل گرانیت، دیوریت، گرانودیوریت و گابرو و دایکها( با ترکیب سینیتی ، دیابازی ، گرانیت پورفیری و پلاژیوپورفیری) می باشد. سنگهای آتشفشانی شامل ریولیت ، کراتوفیر، آندزیت، داسیت و فلسیت می باشد. کانتن مرز تماس واضحی با سنگ اطراف نشان می دهد . گذشته از این موارد مگنتیت رخنمون دایک مانند و اشکال انشعابی و رگه ای در سنگهای میزبان نشان می دهد. در بررسی ژئو شیمیایی ، کانسار آهن چاه گز از لحاظ غنی شدگی برخی عناصر نسبت به ال لاکو شیلی تشابه خوبی با کانسارهای آهن ماگمایی دارد. بررسی عناصر نادر خاکی آپاتیت چاه گز بیانگر تشابه تشکیل آپاتیت چاه گز با آپاتیت کربناتیت و سنگهای اولترامافیک آلکالن ( شرایط آذرین) بوده است . در پایان چنین استنباط می شود که کافت در پرکامبرین پسین منجر به ایجاد ماگما( احتمالا از گوشته غربی و غنی از فلز) گشته است . این ماگما متحمل تفریق بلوری نزدیک سطح شده است .فرآیند تشکیل کانسار و سنگهای آذرین منطقه مشابه بوده است . کانسار و سنگهای آذرین منطقه احتمالا پس از تشکیل تحت تاثیر فرآیند دگرسانی و آبشویی گرمابی قرار گرفته اند.