مسئله ی هویت شهری یکی از مهمترین و پیچیده ترین مباحث نظری در شهرسازی است. در شهرهای ایرانی_اسلامی، فرم ظاهری هر شهر ناشی از محتوا و معنایی درونی است که ریشه در جهانبینی و فرهنگ و رسوم طبیعی و بومی آن منطقه دارد. همچون نسبت روح به کالبد در بنیادهای جهانبینی ایرانی و اسلامی، صورت هر پدیده ای تجسم معناست و نه مغایر با آن. امروزه هویت شهری، همچون حلقهی مفقوده است و شهرها برپایه تقلید از الگوهای غربیو بدون توجه به الگوهای مدنی- فرهنگی بومی در حال شکل گیری و توسعه هستند. تا جایی که شیفتگی به اصول و مظاهر غیر بومی به دورشدن از ارزشهای اصیل ملی منجر شده است. از سوی دیگر رواج روزافزون فرهنگ غربی به دلیل احاطه جامعه توسط ابزارهای فن آوری نوین ارتباط که باعث هجوم گسترده الگوها و فرهنگ نا آشنای غربی شده است، موجب شده تا هویت و ابعاد هویتی شهرها از بیرون جستجو شود. این موج جهانی شدن باعث برپایی ساختارهای نو، بدون توجه به فرهنگ گذشته و واقعیات موجود گشته است. گویا انگاره ها و الگوها به گونه ای ما تقدم شکل گرفته- اند و برآنند تا به اجبار خود را بر واقعیت تحمیل کنند.(بحران هویتی). این مسائل باعث تغییر ارزشهای ملی و اجتماعی جوامع در حال توسعه شده و تجلی این تفکر بین المللی در معماری و شهرسازی پدیدار گشته است. از سوی دیگر عدم توجه و جدیت در ساخت فضای کالبدی شهرها توسط مسئولان و دست اندرکاران ساخت و توسعه شهری، دو معضل اساسی در سیما و منظر شهری پدید آورده است: 1- شباهت بیش از حد شهرها به یکدیگر و عدم زمینه گرایی و بوم گرایی 2- آشفتگی(هرج و مرج) بصری و عدم زیبایی و خوانایی کالبد شهرها. این دو عامل اساسی دلایل اصلی بی هویتی(کالبدی)، اُفت کیفیت و ناکارآمدی محیط های شهری می باشند که عواقب سوئی نظیر افسردگی و ناراحتی روانی، عدم احساس تعلق و مشارکت عمومی، ناامنی، ناپایداری، بی نظمی و ... را در پی دارد. لذا برای جلوگیری از افزایش اینگونه معضلات همچنین ارتقای کیفیت محیط و پاسخ به منویات رهبری معظم انقلاب مبنی بر ارتقای هویت ایرانی-اسلامی شهرها، ضروری است تا راهکارهای ارتقای هویت محیط و منظر شهرهایمان را بررسی و تبیین نموده و اقدامات لازم از سوی دست اندرکاران بر اساس رویکردی برنامه محور به اجرا درآید. در طی انجام این پژوهش، سعی در پاسخ به سوالات زیر خواهیم داشت. 1- ادراک و تشخیص کیفیتو سازمان بصری شهرچگونه شکل می گیرد؟ 2- به منظور افزایش هویت کالبدی محیط، سازماندهی و کنترل نظم بصری بایدبر اساس چه فرآیندی صورت گیرد؟ 3- شهروندان کیفیت منظر شهر خود را چگونه و بر اساس چه ملاکهایی ارزیابی می کنند؟ 4- برنامه ریزی فضایی و سیاستهایی ساختاری قابل تصور برای توسعه های آتی شهر در کدام زمینه ها بیشتراهمیت دارند؟ 5- ابعاد و مولفه های هویت شهر (اسلامشهر) کدامند و چگونه می توان ادراک آنها را بهبود بخشید؟ 6- چه دستورالعمل های کالبدی، عملکردی و اجتماعی جهت بهبود وضع هویت و زیبایی شهر (اسلامشهر) قابل طرح است؟ شهرهایی(مانند اسلامشهر)که اغلب در روزگاری نه چندان دور،آبادیهایی بیش نبودندبا تغییر نوع زندگی و گسترش روزافزون آبادیهای همجوار، تبدیل به شهری شده اند که برنامه ریزی قبلی برای تشکیل آنها وجود نداشته است. مشکلات و نارسایی های شهرهای امروزی در قالب شهرهای حومه ای ، شهرهای جدید، شهرک ها و تعاونی های مسکونی حاشیه ای و مانند آنها، در دهه های قبل در شهرسازی ایران بوجود آمده است و فقدان سیاست های صحیح توسعه و نابسامانی توزیع فضایی شهر، موجب از هم پاشیدن و گسیختگی هویت قدیم شده که دارای وحدت و یکپارچگی و پیوند مناسب بوده اند. غیر از جنبه های فضایی و عملکردی، تغییرات نامناسب ایجاد شده در موقعیت مراکز و عناصر شهری و ساختار کالبدی آنها از جنبه های زیباشناختی، بصری و شالوده های نمادین شهر، نظام سنتی شهرها را فرو پاشیده است. نابسامانیها و ناهنجاریهای ایجاد شده که دستاورد عدم توجه به ساختار و سازمان فضایی شهرهای کهن و هویت اصلی آنهاست، لزوم بازنگری و کنکاش در روشهای مطلوب تر طراحی و ساماندهی شهری را الزامی ساخته است. اقدامات معماران? معاصر اغلب در شکل گیری هویت شهر تاثیر قابل توجهی نداشته و به علت توسعه ی سریع شهرها نیاز به برنامه ریزی و طراحی کالبدی اجتماعی و اقتصادی مراکز شهری و ساماندهی عناصر آن روز به روز بیشتر احساس می شود. فرآیند جهانی شدنِ بازارها و مبادله ی وسیع کالاهای فرهنگی تاثیر عمیقی بر ارزشها و معیارها گذاشته است. شهر ما برای گریز از چهره ناشناخته و گم گشته امروزی در نخستین قدم نیازمند مطالعات فنی در زمینه منظر، جنبه های نظری هویت و نمودهای فرهنگی-تاریخی آن است و در مرحله بعد باید ضوابط منظر شهر ایرانی را بشناسیم. زیباشناسی آنرا درک کنیم و با فهم اهمیت خاصی که سیمای شهر در هویت بخشی، مطبوع سازی و کارآمدی فضا دارد نسبت به طراحی کالبدی و ارائه ضوابط ساخت نواحی شهریمان اقدام کنیم . در این پژوهش دو هدف کلی مورد نظر است: الف- تبیین ضرورت تدوین و تدوین چشم انداز برای اجرای طرحهای توسعه ای و ساماندهی کیفیت محیط با نظارت و بازبینی مداوم متخصصان طراحی محیطی. ب- ضرورت اصلاح ساختاری و سازمان فضایی شهر بر اساس زمینه های اجتماعی شهر و نیازهای انسانی شهروندان در چهارچوب ضوابط و دستورالعملهای فنی شهرسازانه. سه هدف خرد و جزئی پژوهش نیز عبارتند از: الف- مشخص شدن چگونگی کیفیت کالبدی محیط از نظر شهروندان و راههای بهبود کیفیت از نظر مردم. ب- ارائه چهارچوب ساماندهی و انتظام ساختاری و بصری کالبد محیط و ضوابط اجرایی آن ج- طراحی فضاهای شهری با هویت محلی و ساماندهی سیمای جداره های خیابان در محور اصلی شهر.

ساختار شهرهای کهن که استعداد و قدرت ادامه حیات و ماندگاری را دارد در مقطی از حیات طو?نی مدت خود بر اثر تحو?ت اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی?انق?ب صنعتی، با تغییر شکل و شالوده مواجه گردیده است. آنچه که امروزه بر ضرورت باززندهسازی و?احیای این جزیرههای تجزیه شده در درون شهر میافزاید، نیاز به ایجاد ارتباطی منطقی و منسجم بین?فضاهای قدیم و جدید در جهت حفظ و تقویت یکپارچگی و هویت شهر است. لذا ضرورت حفظ، احترام و باز آفرینی این ارزشها و همچنین جلوگیری از اضمحلال کالبدی و عملکردی آنها همواره مورد توجه بوده است. سمنان نیز با دارا بودن 40 هکتار بافت قدیمی، یکی از شهرهای تاریخی کشورمان محسوب می شود و به دلیل ارزش های نهفته و ماندگار معماری محیطی و کالبدی در درون و پیرامون آنها، دارای موقعیت منحصر به فردی است. این بافت تاریخی نمونه و الگوی کامل از شهرهای ایرانی- اسلامی است وبا اینکه چندین دور? تاریخی متمایز را پشت سر دارد اما ساختار اصلی آن تا به امروز باقی مانده و قابل تشخیص است.???????? مطالعه حاضر به دنبال بررسی راهکارهای احیا و باززنده سازی ساختارهای اصلی بافت کهن سمنان به ویژه خیابان امام که بعد از خیابان کشی های زمان پهلوی یکی از اجزای اصلی ساختار بافت قدیم سمنان شده است، می باشد. بر این اساس ابتدا با روش کتابخانه ای به بررسی مفاهیم و تعاریف مربوط در این حوزه پرداخته شده و سپس به بررسی نمونه های موردی انجام شده در جهان مانند انگلیس و ژاپن و ... پرداخته شد و در نهایت شناخت و تحلیل محدوده موردنظر و شاخص های استخراج شده از آن در طراحی محور مطالعاتی (خیابان امام سمنان) مورد استفاده قرار گرفت. نتیجه ای که در این پایان نامه حاصل شده است نشان می دهدکه حفظ بافتهای تاریخی، بهسازی کالبدی وتوانمند سازی عملکردی آنها به اقدامات اولیه ومهمی مانند شناسایی وضعیت کالبدی و عملکردی این بافت ها و همچنین طراحی مناسب با توجه به نیازهای استفاده کنندگان از آنها نیاز دارد و با ایجاد کیفیت، پتانسیل های اقتصادی و مکانی فضا به فعلیت در می آید.

بدون شک ایجاد محیطی امن و به دور از جرم یکی از معیارهای رضایت مندی افراد بهخصوص زنان به عنوان بخشی از اقشار آسیب پذیر جامعه، از فضاهای محلی محسوب می گردد. رابطه علت و معلولی میان وقوع جرم و ناامنی در فضاهای محلی و طراحی محیطی نامناسب آنها، مورد توجه خاص این پژوهش است. هدف : لذا در این پژوهش که بر پایه رویکرد cpted، که از جمله رویکردهایی است و بر کاهش جرائم توسط طراحی محیطی تأکید دارد، اولویت شاخص های رویکرد مطرح شده در احساس امنیت ذهنی زنان در مقایسه با مردان، مدنظر است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و همبستگی طرح مدل یابی روابط ساختاری می باشد. جامعه آماری در این پژوهش، ساکنان بخش میانی محله صابونپزخانه واقع در منطقه 12 شهر تهران می باشند. نمونه ها به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند تا 31 سوال پرسشنامه مربوط به دیدگاه ساکنان، درخصوص میزان تأثیر هر یک از شاخص ها در امنیت محله را پاسخ دهند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss-20 استفاده گردیده است. بررسی روایی ابزار مورد پژوهش به روش صوری و سازه، نشان داد که ابزار دارای روایی مناسبی است. همچنین میزان پایایی این ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ، 847/0=? بدست آمده است. یافته ها: نشان دادند که در میان زنان و مردان، تفاوت قابل ملاحظه ای در میزان تأثیر و اولویت بندی شاخص ها وجود دارد. زنان نقش هر 5 شاخص مطرح شده در رویکرد cpted را تأیید کرده و به ترتیب نظارت، مدیریت و نگهداری، کنترل دسترسی، قلمروگرائی و حمایت از فعالیت را اولویت بندی نمودند. درحالی که در میان مردان به ترتیب دو شاخص نظارت و کنترل دسترسی مطرح گردید. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان داد که هر 5 شاخص مطرح شده در افزایش احساس امنیت ذهنی در زنان تأثیر داشته و شاخص نظارت نیز، در اولویت هر دو گروه قرار دارد. همچنین در انتها نتایج پژوهش، در قالب راهبردها، سیاستها و چارچوب طراحی شهری، در محدوده تعیین شده ارائه گردید.

مطالعات مورفولوژی در سه موضوع مقیاس،زمان و گونه های مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. کار ابتدایی و اصلی در این نوع مطالعات ، متمرکز بر تحلیل ،تکامل و تغییر در فضای شهرهای سنتی است. مطالعه مورفولوژی و ساختار شکلگیری بافت ها و سکونتگاه ها باعث می شود که طراحان شهری از الگوهای مکانی و فرایندهای تغییر و تحول شهرها آگاه شوند. اهداف این پژوهش شناسایی و جمع آوری مباحث ادبیات مورفولوژی شهری(مسائل،تاریخچه ،سیر تحول) و شناخت ماهیت، اصول،ارکان و عناصر شکلگیری و مورفولوژی بافت سنتی دزفول در رابطه با تاثیرات عوامل انسانی،زمانی، فرهنگی و طبیعی در بافت ارگانیک دزفول می باشد.در ارزیابی و سیر تکاملی شکلگیری و مورفولوژی بافت سنتی دزفول کار اصلی بر آنالیز تغییرات ساختار، کارکرد مصنوع بافت و منشاء آن در طول زمان است. ساختارمورفولوژی و گسترش بافت سنتی دزفول شدیدا تحت تاثیر عوامل طبیعی و فرهنگی بوده است. دیگر اهداف این رساله دستیابی هرچند محدود به مورفولوژی جدیدی بر مبنای آگاهی از توسعه مدل مورفولوژی بومی - محلی و روح حاکم بر شکلگیری و مورفولوژی بافت تاریخی دزفول بوده تا کلیت و مفاهیم کهن معماری شهرسازی دزفول را در بر داشته باشد. از این رو پی بردن به شکلگیری و مورفولوژی بافت سنتی دزفول و تاثیراتی که برکالبد و فرم شهر دارد شرط لازم در تحقق اهداف بافت سنتی دزفول به لحاظ مسائل زیست محیطی ،رفتاری ،خوانایی، معنی ، ادراک ، هویت و سازمان فضایی- اجتماعی و فرهنگی می باشدکه باید در فرآیند شکل دهی به محیط بافت ، مورد توجه برنامه ریزان وشهرسازان قرار گیرد.

ظهور "گردشگری طبیعی" یا "اکوتوریسم" حاکی از آن است که فرهنگ جهانی ما? امروزه تمایل به تفریح و تفرج در فضاهای باز و طبیعی دارد. لبه های آبی شهرها? یکی از نیرومندترین مکان های جاذب جمعیت بومی و غیر بومی برای گذران اوقات فراغت و همچنین بهره گیری از طبیعت هستند. طراحی مناسب است که یک شهر با لبه آبی را از شهر بدون لبه آبی متمایز می سازد. پس به وسیله طراحی های هدفمند و در خور این منابع ارزشمند? می توان در ارتقای آنها به کانون های گردشگری طبیعی و جذب اکوتوریست کمک قابل توجهی نمود. جذب اکوتوریست? ارتقای سطح اقتصادی? ایجاد اشتغال و حفاظت های زیست محیطی را به دنبال دارد. در این پژوهش به بررسی چگونگی ارتقای شهر مریوان و دریاچه زریوار به کانون گردشگری طبیعی غرب کشور با رعایت الگوهای طراحی شهری مناسب می پردازیم. دریاچه زریوار واقع در بخش غربی شهر مریوان? با داشتن منابع طبیعی غنی? یکی از لبه های آبی توانا در جذب اکوتوریست به محدوده خواهد بود اگر پتانسیل های بالقوه آن شناسایی شوند. اهداف اصلی این پژوهش عبارتند از: - ارتقا کیفیت زیست محیطی و بهبود و حفاظت از محیط زیست طبیعی - ایجاد اشتغال برای ساکنین محلی و افزایش درآمد آنها - ترکیب مناطق دست نخورده طبیعی با فضاهای تفریحی و فرهنگی با حداقل دخالت در طبیعت به منظور پیوند انسان و طبیعت - تاکید بر توسعه گردشگری با محوریت گردشگری طبیعی با توجه به اهداف پژوهش و مطالعات نظری انجام گرفته? سه اصل اجتماعی – عملکردی? زیبایی شناختی و زیست محیطی برای طراحی لبه آبی موفق به عنوان اصول پایه طراحی? در نظر گرفته شده اند. این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی بوده و داده های آن از طریق پرسشگری از گردشگران و مسئولین منطقه مزبور? بررسی های میدانی و مطالعات کتابخانه ای و مطالعه پیشینه تحقیق? تهیه گردیده است. تحلیل اطلاعات به دست آمده? با تکنیک s.w.o.t انجام گرفته تا نقاط قوت? فرصت? ضعف و تهدید محدوده شناسایی شوند. پس از تحلیل پیشنهادهای طراحی مطرح شده و با توجه به اصول پایه (اجتماعی – عملکردی? زیست محیطی و زیبایی شناختی) بازده ترین گزینه با سیاست حفاظت از منابع طبیعی یعنی ارتباط موثر شهر و دریاچه به وسیله محور گردشگری و ایجاد کاربری های فعال و متنوع با رویکرد اکوتوریسمی در اطراف محور و همجوار با دریاچه? انتخاب شده است.

یکی از مهمترین اهداف برای پیدایش و توسعه شهرها، ایجاد سکونتگاه و ساخت مسکن برای آنهاست. ایجاد مسکن، نیازها و الزاماتی را به همراه دارد که بدون توجه به آنها، محلاتی بی روح، بدون امکانات رفاهی و همراه با افزایش جرم و جنایت که در بهترین حالت، شهری خوابگاهی، ساکت و مرده خواهد بود. ولی اعمال نگاه پایدار به ساخته های مسکونی می تواند تاثیر شگرفی در فرایند توسعه پایدار اجتماعی داشته باشد. مسکن مهر نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به نظر می رسد همانند ماهیت شهرهای جدید، از نظر بعد اجتماعی دارای نقاط ضعف بسیاری باشد. با اشاره به مفهوم پایداری، که منظور از آن حمایت، زنده نگه داشتن و ادامه مستمر تعاملات و برخوردهای اجتماعی در فضای شهری می باشد؛ هدف این پژوهش، استخراج مولفه هایی است که در بالا بردن تعاملات اجتماعی مسکن مهر و پایداری آن نقش اساسی ایفا می کنند. روند تحقیق نیز شامل استخراج مبانی نظری مربوط به پایداری اجتماعی و مولفه های ارتقای آن، تهیه پرسشنامه ها و مصاحبه حضوری با ساکنین و کارشناسان مربوطه، تحلیل اطلاعات جمع آوری شده و ارایه چارچوب و سیاست های مورد نیاز برای طراحی می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد مولفه هایی که در تعاملات اجتماعی و پایداری آن تاثیرگذار هستند؛ امنیت و آسایش، حس مکان و میزان قلمروی فضاهای عمومی می باشند. توجه به این مولفه ها، باعث می شود که فعالیت های اجتماعی ساکنین شهرهای جدید، ارتقای چشم گیری یابد. و نهایتا از ایجاد بیشتر فضاهای شهری بی روح جلوگیری کند.

بازآفرینی شهری در بافت های فراموش شده . رویکردی برای توسعه درونزای شهری است و درحقیقت بکارگیری توان های بالقوه و بالفعل موجود.در برنامه ریزی های شهری، تلاش در جهت ایجاد تعادل در نحوه توزیع کیفی و کمی جمعیت، هماهنگی میان بنیا ن های زندگی اجتماعی و گریز از فقر شهری و در نهایت استفاده از مشارکت و پویش اجتماعی مردم است. اما تجارب داخلی نشان می دهند،بهسازی، نوسازی، بازسازی، توانمندسازی و بازآفرینی شهری در کشور ما به رغم ضرور تهای گوناگون وتلا شهای بسیار به عمل آمده، هنوز در ابتدای راه است. و هنوزچالش ها و فرصت های فرا روی آن کاملاً شناخته نشده است. و راهبرد کارا و بهینه ای برای پیشبرد برنامه های بازآفرینی و بهسازی،نوسازی و بازآفرینی اتخاذ نشده است .(آیینی، 1388 ). آنچه دربرنامه های بازآفرینی بسیار مورد تاکید قرار گرفته، استفاده از ظرفیت های مشارکت مردم است. اما تجارب فراوانی که ازطراحی و اجرای پروژه های بازآفرینی شهری در ایران به دست آمده نشان می دهد در این زمینه موفقیت چندانی بدست نیامده است .در بازآفرینی شهری، توسعه شهری به مفهوم رشد کمی عناصر کالبدی شهر برای اسکان جمعیت و ارتقای کیفیت زندگی،در قالب طرح های توسعه شهری رخ خواهد داد. بازآفرینی به معنای تولید سازمان فضایی جدید منطبق بر شرایط تازه وویژگیهای نو است که همگی در ایجاد روابط شهری جدید ویا تعریف دوباره روابط شهری گذشته یا موجود، موثر هستند.(حناچی،1386) بازآفرینی شهری در بسیاری کشورهای توسعه یافته در پاسخ به مسائل مرتبط با فرسودگی و افت شهری، به عنوان یک روش یا رهیافت مداخله معرفی و اجرا شده است. این موضوع در کشور ما تحقق نیافته واگر هم محقق شده دارای کاستی وکمبودهای بسیاری است ازجمله بافت های مسئله دار که در این تحقیق به آن پرداخته شده بافت مجموعه میدان خان است .یک مجموعه کاملی که داری بناهای ارزشمندی است. که روزگاری قلب تپنده یزد بوده است .واکنون روزبه روز ازارزش هویتی وکالبدی آن کاسته می شود .دراین چنین بافت هایی سعی شده. مشارکت مردمی وذینفعان با مسوولان یادآوری شود واز دیگر تجربه های ارزشمند مانند احیائ بافت فهادان به عنوان الگو حضور مردم مد نظر قرار بگیرد وبا توجه به تحقیق های میدانی کالبد وساختار گذشته تا به حال را بررسی کرده .وراهکارهایی ارائه شده است .که تا حدودی می تواند ساختار بیمار گونه کالبد واقتصاد مجموعه بافت میدان خان یزد را بهبود ببخشد .ودر نهایت به نتیجه ای منجر شودکه اجتماع پذیری موفقی را دراین مجموعه داشته باشیم .مبانی نظری دربازآفرینی میدان خان یزدشامل تعریفی ازبازآفرینی وفرایند آن ،ماهیت واهداف بازآفرینی ،بررسی میدان خان وویژگیهای آن ،بررسی نظریه های مربوط به بارآفرینی ودرنهایت تعریفی از سرمایه اجتماعی ونقش شبکه تعاملات اجتماعی ونقش مشارکت مردم در بارآفرینی .دراین تحقیق مطالعات انجام شده ، بیشتر به صورت پیمایش (میدانی )بوده است .که می تواند راهگشایی باشد، برای حل معضل بافت مجموعه میدان خان یزد ودرنهایت بازآفرینی صورت بگیرد ،که زندگی روزمره را در این بافت ارزشمند، برقرارسازد.

در دوره موسوم به شهرسازی فرا مدرن نظریه های مختلفی در تلفیق تجارب پیشین در امر شهرسازی شکل گرفته است . نظریه" زیست پذیری" یکی از مهم ترین آنها محسوب می شود.زیست پذیری به عنوان " کیفیت زندگی" تجربه شده توسط ساکنان یک شهر یا منطقه تعریف می شود. دریافت این نوع تجربه مستلزم ارتباط نزدیک دستگاه شهرسازی با مردم بر پایه مشارکتی سازنده می باشد . به دنبال این توانایی ارتقا سطح کیفیت زندگی در زمینه پایداری مطرح می شود.در این پایان نامه مولفه های" زیست پذیری" فضا- که در مقایسه با تیوری های هم ارز خود در شهرسازی فرا مدرن بوسیله یک مدل مفهومی و به روش پژوهش کیفی بدست آمده است – در محدوده نمونه موردی شهر بهشهر در گرجی محله مورد تدقیق قرار گرفته ، و نمود های کالبدی آن با توجه به محیط ، فرهنگ و ساختار شهر بدست داده شده است.با توجه به اینکه یکی از وجوه بارز " تعیین سطح زیست پذیری فضا" ی شهری میزان حضور پذیری افراد در فضاهای شهری است به عادات فرهنگی و رسوم موجود با توجه به طیف های متفاوت سنی خصوصا کودکان و سالمندان نظر ویژه داشته ایم و ایجاد فضای امن را به عنوان یکی از مولفه های پایه ای سازنده کالبد مطلوب برای ارتقا سطح ارتباطات اجتماعی و شکل دهنده رفتارهای سرزنده و شاداب در فضا مد نظر قرار گرفته است.

در دوره موسوم به شهرسازی فرا مدرن نظریه های مختلفی در تلفیق تجارب پیشین در امر شهرسازی شکل گرفته است . نظریه" زیست پذیری" یکی از مهم ترین آنها محسوب می شود.زیست پذیری به عنوان " کیفیت زندگی" تجربه شده توسط ساکنان یک شهر یا منطقه تعریف می شود. دریافت این نوع تجربه مستلزم ارتباط نزدیک دستگاه شهرسازی با مردم بر پایه مشارکتی سازنده می باشد . به دنبال این توانایی ارتقا سطح کیفیت زندگی در زمینه پایداری مطرح می شود.در این پایان نامه مولفه های" زیست پذیری" فضا- که در مقایسه با تیوری های هم ارز خود در شهرسازی فرا مدرن بوسیله یک مدل مفهومی و به روش پژوهش کیفی بدست آمده است – در محدوده نمونه موردی شهر بهشهر در گرجی محله مورد تدقیق قرار گرفته ، و نمود های کالبدی آن با توجه به محیط ، فرهنگ و ساختار شهر بدست داده شده است.با توجه به اینکه یکی از وجوه بارز " تعیین سطح زیست پذیری فضا" ی شهری میزان حضور پذیری افراد در فضاهای شهری است به عادات فرهنگی و رسوم موجود با توجه به طیف های متفاوت سنی خصوصا کودکان و سالمندان نظر ویژه داشته ایم و ایجاد فضای امن را به عنوان یکی از مولفه های پایه ای سازنده کالبد مطلوب برای ارتقا سطح ارتباطات اجتماعی و شکل دهنده رفتارهای سرزنده و شاداب در فضا مد نظر قرار گرفته است.

سلامت همواره موضوعی مهم و مورد توجه بوده است . امروزه این مفهوم در شهرها و زندگی شهری به دلیل افزایش جمعیت ، از اهمیتی دو چندان برخوردار گشته است. تحولات اخیر در زندگی شهری، مانند افزایش استفاده از خودرو های شخصی ، افزایش آلودگی های زیست محیطی و ... نیز موجب شده که ضرورت توجه به این مساله و نیز ساماندهی به شهرها با توجه به آن به موضوعی مهم تبدیل گردد. همچنین قرار گرفتن سلامت به عنوان پیش شرط ابعاد سه گانه توسعه پایدار توسط سازمان بهداشت جهانی ، آن را به عنوان یکی از ابعاد مهم طراحی و برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار داده است. در این میان بررسی اهداف ، اهمیت رویکرد پیاده مداری را نشان می دهد. به منظور بررسی این رویکرد شاخص های پیاده مداری با توجه به دو معیار فیزیکی – محیطی و اجتماعی – فرهنگی بررسی می شوند (لازم به ذکر است که این شاخص ها ، شاخص هایی هستند که به لحاظ کالبدی قابل بررسی باشند). شهر مشهد ، به عنوان یکی از مهم ترین ، بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرهای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است . موضوع کمبود فعالیت بدنی در شهرهای کشورهای در حال توسعه و قرار گرفتن شهرهای بزرگ ایران درمیان این دسته از شهرها ، اهمیت پرداختن به این موضوع را هرچه بیشر نشان می دهد. به منظور امکان انجام مطالعه موردی ، محله مطهری به عنوان نمونه مورد نظر انتخاب گردیده است . این محله یکی از محلات نسبتا قدیمی این شهر می باشد. در نهایت هدف این پژوهش آن است تا با توجه به ویژگی های خاص محله مورد نظر و با تاکید بر معیارهای اجتماعی – فرهنگی و فیزیکی – محیطی در طراحی ، به تدوین راهنمای طراحی شهری معطوف به سلامت شهروندان در محله مطهری دست یازد .

شهر رزن از شهرهای کوچک کشور است که در مسیر مواصلاتی غرب کشور قرار دارد. در این تحقیق سعی شده با استفاده از راهکارهای طراحی شهری به ارتقاء کیفیت آن کمک شود. از آنجا که ارتقا کیفیت محیطی کل شهر نیازمند زمان و هزینه و برنامه ریزی کلان می باشد، می توان این تغییر را در مهم ترین و موثر ترین عضو شهری اعمال نمود. خیابان ها مهم ترین فضاهای شهریند. محورهای اصلی شهرها، مهمترین خیابان های شهری هستند .توجه به کیفیت محیطی این محورها و لزوم ساماندهی و ارتقاء کیفی آن با توجه به نقش محور در بستر شهر می تواند گامی موثر در ارتقاء کیفی کل شهر باشد . دراین پژوهش با تبیین روش های سازماندهی عناصر و متغیرهای عینی منظر به روش های کیفی و کمی راهکارها و اولویت های ارتقاء کیفیت محیطی خیابان اصلی شهر رزن طی ظوابط و طراحی هایی ارائه شده است.