در متون عرفانی بعضی از موضوعات مثل عشق، انسان کامل و وحدت وجود محوریت دارد.به عبارت دیگر این سه مضمون، سه ضلع مثلثی را تشکیل می دهند که، در بیشتر متون عرفانی متفاوت می توان جستجو کرد. به نظر می رسد بین اندیشه های ابن فارض شاعر مصری، جلال الدین مولوی و مولوی کُرد(شاعر نامدار کُرد)در این زمینه همانندیهایی وجود داشته باشد.از این رو در این نوشتار بر آن شدیم تا انسان کامل و وحدت وجود را در راستای عشق الهی از دیدگاه سه شاعر مذکور، مورد مطالعه و تحقیق قرار دهیم.

چکیده: بررسی عاشورا و پیوند آن بادفاع مقدّس ، علاوه بر نشان دادن لحظات معنوی وعاشورایی جبهه ها و رزمندگان ، پژوهشگران و ادیبان را دردرک بهتر ادبیات عاشواریی دفاع مقدّس و رسالت آثار ادبی کمک می کند.شعرعاشورایی که نقطه ی آغازش به قبل ازعاشورا برمی گردد،پس از گذراندن سال ها فراز و فرود به نحو زیبایی در هشت سال جنگ تحمیلی به ادبیات دفاع مقدس پیوند می خورد و منشأ تحوّلی بزرگ ورستاخیزی ادبی در ادبیات عاشورایی این مرز و بوم می شود . با توجه به گستردگی شعر دفاع مقدس ومجموعه های اشعار ،به روش کتابخانه ای، نزدیک به بیش از 256کتاب، مرتبط با موضوع تحقیق ،اعم از مجموعه های شعر و مقالات، مطالعه و فیش برداری گردید ودر ضمن تحقیق به نقد و بررسی آنها پرداخته شد . نکته ی قابل توجّه در این اثر این است که با گذشت بیش از دو دهه از پایان جنگ تحمیلی ،هنوز پژوهشی در خور ،در حوزه ی عاشورا در شعر دفاع مقدّس در حدّ واندازه ی یک پایان نامه، صورت نگرفته است وشاید این کار اولین در نوع خود باشد .این پایان نامه با نگرشی همه جانبه سعی کرده است، تجلّی چشم نوازی از فرهنگ عاشورا درشعر دفاع مقدّس ،در چند فصل ارائه نماید. کلیدواژگان :ادبیات پایداری، شعر ، عاشورا ،دفاع مقدّس

یکی از دوران پرحادثه تاریخ ایران برحسب باز? زمانی، دور? تاریخی حدّ فاصل کودتای 28 مرداد32 تا بهمن 57 است. در این دوران از طرفی کمونیست ها و توده ای ها فعّالیّت بیش تری داشتند و از طرف دیگر، نهضت آزادی و آزادی خواهان و از طرف دیگر اصول گرایان اسلامی برای براندازی نظام مستبدّ حکومتی محمّدرضا پهلوی کوشش می کردند. حرکت های جنگی نامنظّم و چریکی نیز سهم به سزایی در شعله ورکردن این آتش داشت. اتّفاقاتی چون ملّی شدن صنعت نفت، نخست وزیری دکتر محمّد مصدّق، لایح? کاپیتولاسیون، اصلاحات ارضی، انقلاب سپید، واقع? خرداد 42 و ... که سرانجام به پیروزی ملّت آزادی خواه ایران در بهمن 1357انجامید؛ از پربسامد ترین حوادث آن روزگار به شمار می روند و از طرفی دیگر بازار ادبیّات آن عصر بازار مکّاره ای بود که شاعران از غزل و قصیده و چهار پاره و شعر نوگرفته تا شعر سپید و منثور می سرودند و مکاتب ادبی نیز تحت تأثیر اروپا به ویژه کشور فرانسه در ایران رونق بیش تری گرفت. شعر در آن عصر نیز به ابزار مبارزه تبدیل شده بود. از این رو شاعران این دوره را باید بر حسب شیوه ها و مقاصد سیاسی ـ اجتماعیشان تقسیم بندی کرد. ما در این پایان نامه پس از مروری بر تاریخ بیست و پنج ساله این دوره و معرّفی کلّیّات علمی یأس و امید و تعریف و عوامل پیدایی آن به تقسیم بندی شاعران بر حسب افکار آن ها می پردازیم. سپس یأس و امید را به دو دست? اجتماعی و فردی تقسیم می کنیم و پس از مباحثی در مورد میزان تاثیر پذیری فرد از اجتماع و اجتماع از فرد، عوامل آن را بررسی می کنیم و پس از ارای? نمونه ها و شواهد، تمام آثار شاعران فوق را ازجنبه یاس و امید بررسی و با نمودارها و آمار این درصدها را در میان شاعران استخراج و تحلیل می کنیم.

علم کلام از علومی است که تاریخی به بلندای تاریخ بشریت دارد؛ امّا بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) رونق و گسترش فوق العاده زیادی درعرصه ی سرزمین های اسلامی پیدا کرد؛ این گسترش تا به حدّی سریع پیش رفت که در همان سده های اوّل هجرت، فِرَق و مذاهب گوناگون با اندیشه های متفاوتی پدید آمد. علم کلام از بخشی از اختلافات انسان ها سخن می گوید که منبعث از اصول ایمانی و اعتقادی است و درباره ی اعتقادات دینی به شیوه ی عقلی و نقلی بحث می کند و به تبیین و اثبات عقاید دینی می پردازد؛ از این رهگذر، کمتر اثری از علوم اسلامی و حتّی (ادب فارسی) به وجود آمده که ازعلم کلام و اصطلاحات مهم و بحث انگیز آن مانند: جبر و اختیار، حدوث و قدم صفات الهی و کلام خدا و غیره تأثیر نگرفته باشد؛ بنابراین از آن جا که «کشف المحجوب هجویری» از آثار بسیار مشهور؛ امّا ناشناخته ی ادب فارسی و به اعتباری نخستین اثر صوفیانه، عارفانه به زبان فارسی می باشد که با وجود شهرت جهانی، همچنان برای دوست داران تصوّف وعرفان ناشناخته مانده است؛ به همین دلیل لازم و ضروری می نماید تا با بررسی کلام و اندیشه های کلامی در این اثرگرانقدر نقطه های تاریک آن برای مشتاقان عرفان و تصوّف روشن و مبرهن شود؛ از جمله مواردی که در این طرح تحقیقاتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته به ترتیب عبارتند از: بررسی کلام و علم کلام به طور همه جانبه، علل به وجودآمدن علم کلام، فرقه گرایی و بررسی علل به وجود آمدن آن، تحلیلی بر مهمترین فِرَق و مذاهب کلامی، بررسی تأثیرگذارترین اصطلاحات کلامی که تأثیر زیادی بر اذهان مردم گذاشتند، پیدا کردن نقطه هایی تاریک از زندگی پر فراز و نشیب هجویری، بررسی اندیشه های کلامی در کشف المحجوب و تحلیل و بررسی ارتباط مرموز بین حال و مقام و بعضی اصطلاحات عرفانی با جبر و اختیار.

چکیده : اوّلین قدم در بررسی و تحلیل ادبیّات پایداری، شناسایی و تبیین بن مایه هایی است که رنگ پایداری به آثار ادبی می دهند. هر چند در یک نگاه کلّی می توان گفت: محدوده مشخّصی برای ادبیّات پایداری و مولّفه های پایداری وجود ندارد، امّا تقسیم بندی اصول اساسی و مصادیق اصلی پایداری، در پژوهش های مربوط به این نوع، امری ضروری به نظرمی رسد. در کشورما، ادبیّات دفاع مقدّس، به عنوان یکی از ارزشمندترین دوره های ادبی سرزمینمان، مجموعه ای است منحصر به فرد از بن مایه های پایداری که خصوصا در عرصه شعر، جایگاه قدرتمندی دارد. در این پژوهش تلاش شده است که بن مایه های اصلی و اساسی پایداری در شعر دفاع مقدّس، اعم از بن مایه های عمومی و فراگیر و بن مایه هایی که به نوعی مختصّ فرهنگ ایرانی اسلامی است، بر پایه آثار دو شاعر متعهّد و توانا، دکتر قیصر امین پور و سلمان هراتی، به طور خلاصه مورد بررسی و معرّفی قرارگیرد. تحلیل وبرسی شعر دفاع مقدس و ویژگی های منحصر به فرد آن در زمینه بهره گیری از عناصر فکری ادبیّات پایداری از دستاوردهای این پژوهش است. کلیدواژگان: مولّفه های پایداری، شعر دفاع مقدّس، قیصر امین پور، سلمان هراتی.

بررسی ستیزه جویی در آثار مولانا

شعر بستری مناسب برای بیان ذهنیات، تجسّم احساسات و تجلّی افکار، اندیشه ها و نگرش های انقلابی است. سبک شناسی ابزاری مفید برای شناسایی هویّت انسانی، علمی، ادبی و دیدگاه فکری شاعر است. امروزه انجام دادن پژوهش های نوین زبان شناسی و ارائه نظریه های جدید ادبی، سبک شناسی را در انجام دادن تجزیه و تحلیل های دقیق تر یاری رسانده است. سبک شناسی لایه ای (مدرن) که یکی از مدل های سبک شناسی نوین به شمار می رود، علاوه بر مباحث سبک شناسی سنتی، به محتوا، تأثیرگذاری افکار، اندیشه ها، ایدئولوژی، زاویه دید، مخاطبان و حتی فضای خلق اثر توجه دارد. بررسی اشعار و توجه به وجوه فردیت در آثار یک دوره، استنتاج و استخراج ویژگی های سبکی خاص یک دوره را در پی خواهد داشت. طاهره صفارزاده، سپیده کاشانی و فاطمه راکعی از بانوان شاعر انقلابی و صاحب سبک دوران معاصر هستند.آثار آنان به دلیل وجود مشخصه های سبک فردی، بستری مناسب برای شناسایی سبک شعر زنانه است. توجه به موسیقی درونی، برجسته سازی مفاهیم و مضامین، استفاده از واژگان نشان دار، روانی و سادگی هوشمندانه، استفاده هنرمندانه و هدفمند از عناصر زبانی و ادبی (نماد، استعاره و تشبیه)، تصویرسازی مخیّل و عاطفی، مخاطب محوری، مفهوم گرایی، تأکید بر نهادینه ساختن مضامین دینی، انقلابی، انسانی، اجتماعی و آرمانی و صدای دستوری فعّال از جمله مشترکات سبکی شعر آنان است. این پژوهش به روش تحلیل زبانی ـ محتوایی به بررسی ویژگی های بارز سبکی اشعار انقلابی و دوران دفاع مقدّس این شاعران پرداخته است.

پژوهشگران در حوز? نقد ادبیات داستانی، غالباً به موضوع شخصیت پردازی از منظر عناصر داستان نگریسته اند و کمتر با نگاهی روان شناسانه به تجزیه و تحلیل شخصیتی پرداخته اند. در حالی که خوشبختانه بسیاری از رمان های فارسی، در نمایش نظریه های روانکاوی، روان شناختی و تیپ های شخصیتی ظرفیت بالایی دارند. هدف ما در این جستار، نشان دادن یکی دیگر از الگوهای ارتباط ادبیات و روان شناسی است. ضمن اینکه نظری به «جریان سیّال ذهن» -که در این رمان نمود خاصی دارد –خواهیم افکند.