چکیده ندارد.

روشهای کلاسیک برای مقایسه میانگین جوامع مبتنی بر مدلهایی است که استقلال بین مشاهدات را به عنوان یک فرض پایه در نظر می گیرند. نتیجه گیریها و استنباطات آماری به روش کلاسیک وابسته به عوامل مختلف از جمله فرض استقلال مشاهدات است . اما عملا در بسیاری از موارد مخصوصا تحقیقات مزرعه ای در کشاورزی، واحدهای آزمایشی (کرتها) نزدیک به یکدیگر دارای همبستگی بوده و شدت این همبستگی با افزایش فاصله کاهش می یابد. بر این اساس شاید استفاده از روشهای متداول و جاری در نتیجه گیریها چندان خالی از اشکال نباشد. در این پایان نامه شکلهای مختلفی از این همبستگی ها را مدنظر قرار داده و مدلهای آماری (طرح بلوک تصادفی) با فرض عدم استقلال مشاهدات (با درجات شدت متفاوت) مورد بررسی قرار گرفته و ماتریس کواریانس براساس همبستگی مشاهدات در بلوکها بررسی شده، سپس اثر تیمارها تحت شرایط عدم استقلال مشاهدات در بلوکها برآورد شده است .