در این تحقیق، بصورت آزمایشگاهی حالتهایی از ترکیب سازه هایی شامل آبشکن، صفحات مستغرق و آستانه جهت کنترل رسوب بستر در آبگیری از کانال مستقیم، مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق بستر ماسه ای و فرم انتقال بار بستر بصورت دیون می باشد و رسوب از طریق سیستم چرخشی رسوب در بالادست تزریق می شد. در ابتدا، آزمایشهای شاهد، در حالت بدون هر گونه سازه کنترل رسوب و زاویه آبگیری 90 درجه و در تمام نسبتهای آبگیری (qr) و نسبتهای رسوب به جریان (qsr) مورد تحقیق انجام شد. سپس آزمایشها در دو مرحله انجام شد. مرحله اول شامل دو سری آزمایش بود. در سری اول سه حالت بررسی شد: 1- حالت آستانه (نصب در ورودی دهانه آبگیر) 2- حالت آستانه و آبشکن (نصب تک آبشکن در ساحل مقابل آبگیر) 3- حالت آستانه، آبشکن و صفحات مستغرق (نصب صفحات در نوار جلوی دهانه آبگیر) که در آنها تاثیر qr و هر یک از سازه های مذکور بررسی شد. در سری دوم در حالت وجود آستانه و آبشکن و حالت آستانه، آبشکن و صفحات مستغرق تاثیر qr ، qsr و زاویه آبگیری (?) بر کنترل رسوب بررسی شد. موقعیت، آرایش و ابعاد سازه ها در هر یک از سریها ثابت و بر اساس نتایج تحقیق دیگران طراحی شده است. علاوه بر پارامترهای کنترل رسوب که شامل نسبت رسوب انحرافی به آبگیر (gr) و حجم رسوب مانده در آبگیر (vr) می باشد، توپوگرافی بستر و عرض جدایی جریان نیز در این مرحله آزمایش برداشت شده است که نقش موثری در تجزیه و تحلیل نتایج داشته است. در مرحله دوم آزمایشها، در سه آزمایش در اطراف آبگیر در کانال اصلی الگوی جریان با بستر فریز شده، مورد بررسی قرار گرفت.

مخاطرات زیست محیطی ایجاد شده در رودخانه ها در دهه های اخیر معضلات بزرگی را برای این نوع پهنه های آبی به همراه داشته است و نیاز به بررسی تقابلات میان شرایط هیدرولیکی و اکولوژیکی حاکم بر رودخانه به منظور بررسی وضعیت سلامت رودخانه ها در کشورهای مختلف دنیا احساس شده است که بررسی وضعیت مطلوبیت فیزیک زیستگاه یکی از جنبه های بسیار مهم در این زمینه است. در این تحقیق وضعیت مطلوبیت زیستگاهی رودخانه برای ماهی قزل آلای رنگین کمان بررسی شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر پارامترهای هیدرولیکی جریان بر وضعیت مطلوبیت زیستگاهی قزل آلای رنگین کمان در رودخانه است. بدین منظور از مدل phabsim که اولین و رایج ترین مدل در زمینه شبیه سازی فیزیک زیستگاه می باشد استفاده شده است.در ابتدا مدل با طراحی مقاطع مرکب فرضی مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس به منظور انجام مطالعات دقیق رودخانه ای، رودخانه دلیچای به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. ابتدا با استفاده از نقشه توپوگرافی رودخانه و نرم افزار arcgis، هندسه مدل رودخانه و مقاطع عرضی ایجاد شد. سپس با ارسال اطلاعات تهیه شده به نرم افزار hec-ras شبیه سازی هیدرولیکی رودخانه انجام گرفت. در مرحله بعد با ورود داده های موردنیاز به مدل phabsim، شبیه سازی توزیع سرعت در مقاطع عرضی و پس از آن شبیه سازی زیستگاه انجام شد. با استخراج منحنی های دبی- فیزیک زیستگاه، مطلوبیت رودخانه از لحاظ مقدار و موقعیت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با استفاده از آنالیز حساسیت نتایج حاصل از مدل برای تعیین میزان حساسیت گونه هدف به پارامترهای هیدرولیکی بررسی شد و پس از استخراج منحنی های سری زمانی زیستگاه برای گونه هدف، سناریوهای مختلف مدیریت جریان برای بهبود وضعیت زیستگاهی رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. درنهایت با استفاده از خروجی های حاصل از مدل phabsim، منحنی های مطلوبیت برای مقادیر متوسط پارامترهای هیدرولیکی در سه گروه سنی قزل آلای رنگین کمان برای رژیم طبیعی رودخانه دلیچای استخراج شد. شبیه سازی هیدرولیکی مدل phabsim و hec-ras نیز مورد مقایسه قرار گرفت.

چکیده ندارد.

قطع جریان جزر و مدی در بخش جنوبی کشور و درحاشیه خلیج فارس سبب قطع سیس سنتی آبیاری مزارع حاشیه رودخانه بهمنشیر گردید علت قطع جریان، احداث تعدادی بندخاکی برروی رودخانه بوده است . دربدنه این بندها مجاری جریان بصورت لوله های فولادی یاباکس بتنی مجهز به دریچه های تنظیم کننده بکار برده شده است . بمنظور تعیین روند شرایط جزر و مدی در درون سیستم، که قطعه ای از رودخانه و مزارع حاشیه آن می باشد مدلی تهیه گردیده که دراین مدل معادلات هیدرولیکی جریان، معادلات حرکت آب درخاک ، ویژگیهای رطوبتی خاک ، موازنه آب و نمک در سیستم وخاک ، مقادیر، تبخیر ازسطح آزاد آب و تبخیر و تعرق از سطح مزارع بصورت مدل توزیع زمانی درنظرگرفته شده اند. تابع تغییرات جزر و مدی و شوری در مرزها، میزان احجام و شوری اولیه آب در سیستم (رودخانه و خاک) از جمله شرایط اولیه و مرزی در مدل محسوب می گردند. مشخصات خاک و مزارع، خصوصیات رودخانه، شکل و نوع مجاری جریان و شرایط اولیه و مرزی مدل مجموعا ورودی های مدل راتشکیل میدهند. احجام و رقوم سطح آب در رودخانه و سفره آب زیرزمینی (خاک) و نحوه تغییرات شوری بازمان درهرقطعه از سیستم خروجی های مدل میباشند. مدل درقالب یک برنامه کامپیوتری بربان فورترن 77 نوشته شده که توسط کامپیوترهای pc نوع at-ibm اجراگردیده است . بخشهای مختلف رساله حاضر جهت تبیین اصول کلی و مبانی بکار گرفته شده در مدل، همچنین نحوه بهره برداری از آن اختصاص یافته است .

داده ها و اطلاعات مشاهده ای برای بررسی و پیش بینی وقایع هیدرولوژیکی بسیار مهم و اساسی است و در منطقه و کشوری که این آمار به طور مرتب و طولانی مدت ثبت شده باشد کنترل و تخفیف خسارت سیل که یکی از وقایع هیدرولوژیکی است با دقت بهتری انجام می شود. در بیشتر حوزه های آبخیز ایران با کمی داده های ثبت شده هیدرولوژیکی روبرو بوده و به همین دلیل برای محاسبه دبی سیلابی یکی از روشهای رایج ، استفاده از فرمولهای تجربی است که در کشورهای دیگر ارائه شده است . استفاده از این رابطه ها در کشور بدون واسنجی رابطه ها با داده های مشاهداتی خطای زیادی در تخمین دبی اوج سیلابی ایجاد می کند که در مواقعی خطرناک و گاهی موجب صرف شدن هزینه های بی مورد در ساخت سازه های آبی می شود.

فرسایش خاک در حوزه آبخیز، انتقال مواد فرسایش یافته به داخل آبراهه ها، حرکت و ترسیب آن در طول مسیر، مسائل زیادی را در سیکل هیدرولوژی یک حوزه آبخیز به همراه دارد. لذا ضرورت مطالعات و بررسی فرسایش زائی و تولید رسوب ونیز روشهای مهار آنها در ابعاد مختلف برنامه ریزی و مدیریتی حائز اهمیت می باشد. عوامل متعددی درتولید رسوب نقش دارند که می توان در مجموع آنها را به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم کرد. در فرآیند مدلسازی دینامیک، حوزه آبخیز معرف کسیلیان واقع در مناطق کوهستانی و جنگلی شمال ایران و دارای اطلاعات و آمار بارندگی ، دبی و رسوب مورد استفاده قرار گرفت.پس از تجزیه و تحلیل آماری نتایج زیر بدست آمد: مشخص شد که تقسیم بندی ماهانه و فصلی وقایع در مجموع ، منجر به دستیابی به روابط برتر در بین معادلات بدست آمده شده است. همچنین رسوب روزانه حوزه حداکثر از رسوب بارش و دبی به ترتیب نه، هفت و ده روز پیشین تاثیر پذیرفته و وقایع روزهای پیش از آنها تاثیر معنی داری بر واقعه مورد نظر نداشته اند. همچنین دبی روز واقعه موثرترین واقعه بر مقادیر دبی رسوب بوده است. در خصوص طبقه بندی فصلی و ماهانه به ترتیب روابط خطی و غیرخطی تخمینهای مناسب تری از وقایع را ارائه نموده اند. ضریب تبیین معادلات بدست آمده در مدلهای پیشنهادی بیشتر از 90درصد و خطای تخمین آنها در حد دامنه مورد قبول وقایع تصادفی و زیر40درصد بوده است و لذا کاربرد مدلسازی دینامیک در برآورد رسوب روزانه را تائید می نماید.

سیستم حوضه آبخیز تنظیم کننده کمیت و کیفیت چرخه آب است. مشکلاتی که درعصر حاضر در این چرخه پدید آمده، هزینه ای است که انسان بخاطر عدم شناخت صحیح این چرخه پیچیده و نیز نداشتن برنامه ریزی در طرحها به لحاظ ارتباط بین مدیریت آب و تحولات جوامع ، متحمل شده است. تحقیق حاضر، ارتباط نوع کاربری اراضی را با بیلان آبی حوزه های آبخیز ، بررسی می کند. تغییرات نادرست کاربری اراضی در حوزه ها ، باعث به هم خوردن چرخه آب از تعادل طبیعی می شود، که معضلاتی مثل سیل و خشکسالی را به دنبال خواهد داشت.ابزاری که برای این بررسی اتخاذ شده ، مدل ریاضی ‏‎swat‎‏ می باشد.مدل ریاضی ‏‎swat‎‏ دارای توان شبیه سازی برای شش پدیده هیدرولوژیکی و بیولوژیکی در حوزه های فاقد آمار می باشد که شامل دبی روزانه رودخانه، رسوب روزانه، بیلان آبی ماهانه و سالانه، کیفیت آب، تولید محصولات زراعی، برآورد تولید پوشش گیاهی مرتعی با اعمال مدیریت سیستمهای چرایی دام است.در این تحقیق ، شبیه سازی دبی روزانه و بیلان آبی در کاربری های اراضی حوزه آبخیز معرف کسیلیان مورد نظر بوده است.