تاتوره تماشائی (datura innoxia) گیاهی علفی از رده دولپه ای ها و تیره سیب زمینی است. این گیاه دارای خواص داروئی متنوعی است که به علت وجود دو آلکالوئید اصلی به نام های آتروپین و اسکوپولامین از گروه تروپان آلکالوئیدها در این گیاه است. استفاده روز افزون انسان ها از مواد داروئی و همچنین تمایل به تولید این مواد به صورت طبیعی از گیاهان باعث شده است که محققان در صدد یافتن راهی برای افزایش گیاهان داروئی و مواد موثره آن ها باشند. یکی از این روشها استفاده از محرک های زیستی و غیرزیستی است. در این پژوهش، ابتدا با به کار بردن غلظت های مختلف هورمون های رشد naa و ba، به تکثیر گیاه تاتوره تماشائی پرداخته شد. سپس از سه تیمار فنیل آلانین، آلومینوم و متیل جاسمونات به عنوان محرک های احتمالی مسیر بیوسنتزی تروپان آلکالوئیدها استفاده گردید. در نهایت برخی پارامترهای رشد و محتوای تولید این آلکالوئیدها در اندام هوایی و ریشه و سپس تاثیر آلومینوم و متیل جاسمونات بر فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز بررسی و مقایسه شد. محیط مناسب برای تشکیل گیاهچه ها از قطعات جداکشت و ریشه زایی آن ها، محیط b5 حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر iaa انتخاب شد. افزایش غلظت هورمون های ba و naa هریک به تنهایی به طور معنی داری باعث کاهش وزن تر اندام هوایی شد. در محیط های حاوی هر دو هورمون، در بیشتر موارد اندام هوایی تشکیل نشد و فقط تشکیل کالوس مشاهده گردید. تشکیل ریشه فقط در محیط فاقد هورمون و حضور هر یک از هورمون هایnaa و ba به تنهایی مشاهده شد، اما بهترین محیط همان 5/0 میلی گرم در لیتر iaa بود. سپس برخی پارامترهای رشد و محتوای آلکالوئیدی تحت تاثیر تیمارها با هم مقایسه شدند. مقایسه وزن تر اندام های هوایی و ریشه تحت تاثیر غلظت های مختلف فنیل آلانین تفاوت معنی داری نشان نداد. تیمار با غلظت های مختلف آلومینوم به طور معنی داری موجب کاهش وزن تر اندام های هوایی گیاهچه ها شد. تیمار متیل جاسمونات نیز تفاوت معنی داری را در وزن تر اندام های هوایی نسبت به شاهد ایجاد نکرد. در غلظت های مختلف تیمار متیل جاسمونات ریشه تشکیل نشد و از این نظر با شاهد کاملا تفاوت داشت. تیمار آلومینوم در محتوای آتروپین در اندام هوایی تاثیری نداشت اما موجب افزایش محتوای آتروپین در ریشه و نیز محتوای اسکوپولامین در ریشه و اندام هوایی شد. تیمار متیل جاسمونات به طور کلی مانع تشکیل ریشه شد اما در اندام های هوایی باعث افزایش آتروپین و اسکوپولامین گردید. تیمار فنیل آلانین باعث افزایش محتوای اسکوپولامین در اندام هوایی و کاهش آن در ریشه شد و در مورد آتروپین در غلظت های پایین تر کاهش و در غلظت های بالاتر افزایش نشان داد. در مورد فعالیت آنزیمی متیل جاسمونات باعث افزایش فعالیت آسکوربات پراکسیداز و کاهش فعالیت پراکسیداز شد و آلومینوم برعکس باعث کاهش فعالیت آسکوربات پراکسیداز و افزایش فعالیت پراکسیداز شد، اما هر دو باعث ابتدا کاهش و سپس افزایش فعالیت کاتالاز شدند.

شابیزک یا بلادن (atropa belladonna l.) گیاهی است علفی، چند ساله، از تیره? سیبزمینی (solanaceae)، که در گذشته به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی در درمان بیماری های مختلف نظیر دردهای حاد گوارشی و ریوی، سیاه سرفه و اخیر? در درمان پارکینسون مورد استفاده قرار گرفته است. خاصیت دارویی این گیاه به حضور دو تروپان آلکالوئید آتروپین و اسکوپولامین در آن مربوط می-شود. مسیر بیوسنتز آلکالوئیدهای گروه تروپان از متابولیسم پلی آمین ها مشتق می شود. انتهای این مسیر بیوسنتزی، توسط زیمای? هیوسیامین ?-6 هیدروکسیلاز (h6h) هدایت می شود که یک زیمای? کلیدی در تولید اسکوپولامین است و با انجام دو اکسیداسیون پشت سر هم سبب تبدیل آتروپین به اسکوپولامین می شود. عموماٌ آتروپین آلکالوئید اصلی در اغلب گیاهان تیره? سیبزمینی مانند شابیزک است، در حالیکه اسکوپولامین فقط در میزان خیلی کم تولید می شود. در این تحقیق اثر کروم و کربوهیدرات های سوربیتول، مانیتول و سوکروز بر مقدار تروپان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین و بیان ژن h6h در گیاهچه شابیزک مورد بررسی قرار گرفت، همچنین تکثیر orf از mrna ژن h6h انجام شد. از طرفی، با توجه به تنش اسمزی اعمال شده، اثر این تیمارها بر محتوای پرولین و فعالیت زیمایه های آنتی-اکسیدانت (کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز) نیز سنجیده شد. بیان ژن h6h به روش rt-pcr نیمه کمَی ، محتوای آتروپین و اسکوپولامین از طریق hplc و محتوای پرولین و فعالیت زیمایه های آنتی اکسیدانت به وسیله اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. بیشترین محتوای اسکوپولامین و بیشترین میزان بیان ژن h6h در ریشه گیاهچه های تیمار یافته با 150 میلی مولار سوکروز مشاهده شد و این تشابه روند افزایشی، ارتباط مستقیم بین این دو فاکتور (بیان ژن h6h و مقدار اسکوپولامین) را نشان داد. همچنین تیمارهای اعمال شده در این پژوهش محتوای پرولین را افزایش و فعالیت زیمایه های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز را کاهش دادند که بیشترین محتوای پرولین و کم ترین فعالیت زیمایه های آنتی اکسیدانت در گیاهچه های تحت تیمار سوربیتول و مانیتول مشاهده گردید که بیانگر تنش اسمزی اعمال شده توسط این تیمارها در محیط کشت بود.

تاتوره تماشایی (datura innoxia) گیاهی علفی از تیره سیب زمینی، حاوی تروپان آلکالوئید های ارزشمند دارویی می باشد. دو تروپان آلکالوئید اصلی در این گیاه آتروپین و اسکوپولامین می باشند. تلاشهای زیادی برای افزایش تولید این ترکیبات در گیاهان صورت گرفته است. از جمله این تلاش-ها می توان به استفاده از محرک های زیستی و غیر زیستی و همچنین کشت ریشه های تراریخت مویی با واسطه آگروباکتریوم رایزوژنز اشاره کرد. در این بررسی به مطالعه اثر غلظت های پوترسین، سالیسیلیک اسید و کلرید کلسیم در ریشه و اندام هوایی گیاهچه های باززایی شده تاتوره تماشایی و سالیسیلیک اسید، متیل جاسمونات و فنیل آلانین در ریشه موئی این گیاه بر تولید تروپان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین و بعضی فاکتور های رشد پرداخته شده است. به منظور بررسی شرایط تکثیر و ریزازدیادی گیاهچه ها، قطعات جداکشت در محیط کشت ms حاوی غلظت های 0، 5/0، 1، 5/1، و 2 میلی گرم در لیتر از ایندول استیک اسید (iaa) و همان غلظت ها از بنزیل آدنین (ba) کشت داده شدند. نتایج حاصل، تغییرات معنی داری را در رشد اندام هوایی گیاه در پاسخ به حضور همزمان دو هورمون iaa و ba نشان داد. محیط حاوی 5/0 میلی گرم بر لیتر baو 1 میلی گرم در لیتر iaa بعنوان بهترین محیط شاخه افزا و محیط دارای 5/0 میلی گرم در لیتر iaa به عنوان بهترین محیط ریشه زا بدست آمد. محیط دارای 5/0 میلی گرم در لیتر iaa به عنوان محیط پایه برای بررسی اثر غلظت های محرک های غیر زیستی در نظر گرفته شد. با افزایش غلظت پوترسین، محتوای تروپان آلکالوئید های آتروپین و اسکوپولامین در اندام هوایی و ریشه و وزن تر و طول اندام هوایی و ریشه گیاهچه های باززایی شده نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش یافت. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمار با غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید تاثیر معنی داری بر محتوای آتروپین ریشه و اسکوپولامین در ریشه و اندام هوایی و همچنین طول ریشه داشت. همچنین تیمار با غلظت های مختلف کلرید کلسیم افزایش معنی داری در محتوای آتروپین و اسکوپولامین در ریشه و اندام هوایی و همچنین طول و وزن ریشه و وزن اندام هوایی ایجاد نمود. در مورد ریشه های مویی تیمار های سالیسیلیک اسید، متیل جاسمونات و فنیل آلانین به طور معنی داری باعث کاهش رشد و افزایش آتروپین و اسکوپولامین در ریشه موئی شدند.

چکیده تیره شاهدانه، تیره ای کوچک، و فقط دارای دوجنس، cannabis (شاهدانه) و humulus (رازک) است. شاهدانه، گیاهی است یک ساله که از آسیای مرکزی منشا گرفته، و در سرتاسر اروپا گسترش یافته، و بعدها در آمریکا نیز حضور پیدا کرده است. این گیاه دارای ارزش غذایی بوده و در تهیه روغن، فیبر، دارو، و یا فرآوردهای دارویی نقش دارد. این گیاه دارای کانابینوئیدها به عنوان گروهی منحصر به فرد از ترکیبات ترپنوفنولیک می باشد. گزارش های اندکی در مورد کشت بافت شاهدانه وجود دارد. در بخشی از این مطالعه شاخه افزایی در قطعات جداکشت جوانه انتهایی ( قطعه جداکشت دارای دو جوانه جانبی به همراه دوبرگ وجوانه انتهایی) و جانبی ( قطعه جداکشت دارای دو جوانه جانبی به همراه دو برگ بدون جوانه انتهایی) در دو محیط کشتms و b5، باغلظت های مختلف ba و همچنین غلظت های مختلف این هورمون به همراهmg/l ga3 3/0 مورد بررسی قرار گرفت. مطلوب تر ین نتایج، میانگین تعداد شاخه (46/4)، طول شاخه (28/7 سانتی متر)، تعداد برگ (4/24) و وزن اندام هوایی (29/0 گرم) به ازاء هر قطعه جداکشت از طریق کشت جوانه جانبی و در محیط کشت ms در حضور 5/0 میلی گرم در لیتر ba به همراهmg/l ga3 3/0 مشاهده شد. در ادامه شاخه های تولید شده در محیط کشتms و b5، با غلظت های مختلف iaa و naa جهت ریشه زایی قرار گرفتند. مطلوب تر ین نتایج، میانگین 8 ریشه به ازاء هر قطعه جداکشت در محیط کشت ms، با غلظت75/0 میلی گرم در لیتر iaa، و طول ریشه (5/35 سانتی متر) به ازاء هر قطعه جداکشت در محیط کشت b5 با غلظت 5/0میلی گرم در لیتر iaa حاصل شد. در بخش دیگر این مطالعه القا و تولید کالوس از قطعات جداکشت حاصل از ساقه، دمبرگ، و برگ در دو محیط کشتms و b5، با کاربرد غلظت های مختلف هورمونی به صورت تکی و یا ترکیبی (فقط b5، با قطعات جداکشت ساقه و برگ) مورد بررسی قرار گرفت. از نظر میانگین وزن کالوس تولید شده به ازاء هر قطعه جداکشت، مطلوب تر ین نتایج از قطعات جداکشت ساقه (41/0 گرم) در محیط کشت b5 و در غلظت 5/0میلی گرم در لیتر 2,4-d ، دمبرگ (18/0 گرم) در محیط کشت b5 با غلظت 25/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و برگ (2/0 گرم) در محیط کشت ms با غلظت 75/0 میلی گرم در لیتر ba حاصل شد. در ترکیب هورمون ها، در ساقه (82/0گرم) در b5 با غلظت5/0 میلی گرم در لیتر ba به همراه 25/0 میلی گرم در لیتر naa و در دمبرگ (48/0گرم) در b5 با غلظت 75/0 میلی گرم در لیتر ba به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر naaبیشترین وزن کالوس حاصل شد. در77/0 درصد کالوس ها تشکیل ساقه القا شد. تمام ساقه های باززایی شده مربوط به قطعات جداکشت دمبرگ و محیط کشت msبود. 2/0 درصد از این نتیجه در حضور 2,4-d و 57/0 درصد با حضور naa حاصل شد. با کاربرد ترکیبی هورمون ها ( naa + ba و 2,4-d + kin ) در47/0 درصد کالوس ها، تشکیل ساقه القا شد، که 32/0 درصد از قطعات جداکشت ساقه و در حضور naa + ba و 15/0 درصد از دمبرگ در حضورnaa + baبدست آمد. در03/17 درصد از کالوس ها تشکیل ریشه القا شد. 4/3 درصد در ساقه و 2/6 درصد در دمبرگ و4/7 درصد در برگ تشکیل ریشه القا شد. تشکیل ریشه فقط در محیط های کشتی که حاوی naa بودند مشاهده شد. با استفاده از ترکیب هورمون ها در هیچ کالوسی تشکیل ریشه القا نشد. گل زایی با استفاده از قطعات جداکشت جوانه جانبی در محیط کشت ms مورد برسی قرار گرفت. در غلظت های 25/0 و5/0 میلی گرم در لیتر ba، 22 درصد گل زایی حاصل شد.

چکیده ندارد.

تاتوره تماشائی (datura innoxia) گیاهی علفی از رده دو لپه ای ها و تیره سیب زمینی است. این گیاه دارای خواص داروئی متنوعی است که به علت وجود دو آلکالوئید اصلی به نام آتروپین و اسکوپولامین از گروه تروپان آلکالوئید در این گیاه است. سالیسیلیک اسید (sa) فنل گیاهی است که به عنوان تنظیم کننده ای است که مانند هورمون درون زا در نظر گرفته شده است و شامل مکانیسم های دفاعی در برابر استرس و نوع زیستی و غیر زیستی برای کاهش اثرات آسیب آنها است. پوترسین ماده اولیه خاص از تروپان آلکالوئیدها است. برای تیمار گیاهچه های باززایی شده، قطعات جداکشت در محیط ms همراه با غلظت های 0، 01/0، 02/0، 04/0 میلی مولار پوترسین و همچنین محیط ms همراه با غلظت های 0، 01/0، 05/0، 1/0 میلی مولار سالسیلیک اسید انتقال یافت وفرصت کافی برای رشد گیاهچه ها داده شد. استخراج rna تام از برگ و ریشه گیاهچه ها با استفاده از کیت rnax plus (cinagen) صورت گرفت. سطوح بیان ژن pmt و h6h به روش نیمه کمی با استفاده از ژن خدمتکار (housekeeping) توبولین به عنوان کنترل داخلی انجام شد. مطالعات نشان داد که تیمارهای پوترسین و سالسیلیک اسید بیان آنزیم های کلیدی pmt و h6hرا افزایش می دهند. در رابطه با رنگیزه های فتوسنتزی، نتایج حاصل، تغییرات معنی داری در رنگیزه های فتوسنتزی نشان می دهد. با افزایش غلظت پوترسین ، محتوای کلروفیل aوb،کاروتنوئید و آنتوسیانین در اندام هوایی نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش یافت. با افزایش غلظت سالسیلیک اسید رنگیزه های فتوسنتزی کاهش یافتند. تیمار پوترسین و سالسیلیک اسید به طور کلی سبب کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی شدند. این دو تیمار همچنین سبب افزایش مقدار پروتئین و پرولین و محتوای کربوهیدراتی شدند.

چکیده تاتوره تماشایی (datura innoxia)، گیاهی دارویی و ارزشمند از تیره سیب زمینی (solanaceae) است. مهم ترین مواد دارویی آن تروپان آلکالوئیدهای هیوسیامین (آتروپین) و هیوسین (اسکوپولامین) می باشند. این آلکالوئیدها آنتی اسپاسم و آنتی کولینرژیک بوده و در درمان سرفه و بیماری های آسم و پارکینسون به کار می روند. در این پژوهش، تغییرات محتوای هیوسیامین و اسکوپولامین در پاسخ به غلظت های مختلف آبسیزیک اسید و کروم در گیاهچه ها و ریشه های موئین بررسی شد. سطوح بیان ژن های pmt، tr1 و h6h نیز در ریشه های موئین تاتوره تماشایی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور آبسیزیک اسید با غلظت های مختلف 0، 5/2، 5، 5/7 و 10 میکرومولار و کروم با غلظت های 0، 2/0، 5/0، 1 و 2 میلی مولار به صورت محلول در محیط کشت به کار رفت. همچنین اثر تیمارها بر محتوای کلروفیل های a و b، محتوای آنتوسیانین، محتوای پرولین، محتوای پروتئین تام و فعالیت زیمایه های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز نیز سنجیده شد. بیان ژن ها به روش های rt-pcr نیمه کمی و real time pcrکمی و محتوای هیوسیامین و اسکوپولامین توسط hplcسنجیده شد. تیمار کروم و آبسیزیک اسید تأثیر معنی داری بر رشد اندام هوایی و ریشه گیاهچه ها داشت و افزایش غلظت آن ها، رشد را کاهش داد. آنتوسیانین، در برگ گیاهچه ها تحت تأثیر هر دو تیمار افزایش یافت. محتوای پرولین افزایش یافت و محتوای پروتئین تام با افزایش غلظت کروم کاهش و با افزایش غلظت آبسیزیک اسید اول افزایش وسپس کاهش نشان داد. فعالیت زیمایه کاتالاز تحت تأثیر کروم کاهش وتحت تأثیر آبسیزیک اسید افزایش یافت ولی تفاوت معنی-داری در فعالیت زیمایه پراکسیداز تحت تأثیر کروم مشاهده نشد. در حالی که فعالیت زیمایه پراکسیداز تحت تأثیر آبسیزیک اسید افزایش یافت. محتوای هیوسیامین و اسکوپولامین در ریشه ی گیاهچه ها به ترتیب تحت تأثیر 1 و 2 میلی مولار کروم افزایش نشان داد ولی محتوای این دو آلکالوئید در اندام هوایی گیاهچه ها تحت هیچیک از دو تیمار تفاوت معنی داری نسبت به شاهد نشان نداد. بر اساس نتایج real- time pcr، بیان ژن pmt در ریشه موئین تحت تأثیر aba در همه غلظت ها نسبت به شاهد افزایش نشان داد. بیان ژن tr1 در غلظت های 5/2، 5 و 10 میکرومولار افزایش معنی داری نسبت به شاهد نشان داد در حالی که در غلظت 5/7 میکرومولار تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بیان ژن h6h در ریشه موئین تحت تأثیر aba در غلظت های 5/2، 5 و 5/7 میکرومولار نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان داد و تحت تأثیر غلظت µm 10 تفاوت معنی داری مشاهده نشد. محتوای هیوسامین در ریشه موئین بجز در غلظت µm 10 آبسیزیک اسید، تابع الگوی بیان pmt بود ولی ارتباطی بین محتوای اسکوپولامین با بیان ژن های مورد بررسی یافت نشد ولی افزایش محتوای هیوسیامین، احتمالاً به دلیل بیان نسبتاً ثابت h6h، منجر به افزایش محتوای اسکوپولامین گردید. برای درک مکانیسم های تنظیم پس ترجمه ای سه آنزیم pmt، tr1 و h6h، مطالعات بیشتری روی پروتئین این آنزیم ها مورد نیاز است.

کاسنی (cichorium intybus l.) گیاهی دوساله متعلق به تیره گل ستاره ای ها (asteraceae) است که از همه قسمت های این گیاه (ریشه، برگ، دانه) استفاده دارویی می شود. ریشه غده ای این گیاه حاوی ترکیبات دارویی شامل چندین ترکیب دارویی مهم همچون اینولین، سزکوئی ترپن لاکتون ها، کومارین ها، فلاونوئیدها و ویتامین ها است. این ترکیبات به عنوان عوامل ضد سموم کبدی، ضد زخم معده، ضد التهاب، اشتهاآور، مدر و ..... استفاده می شوند. همچنین از گیاه کاسنی به دلیل ترکیبات آنتی رادیکال و آنتی اکسیدان برای درمان ایدز، سرطان ودیابت نیز استفاده می شود. در بسیاری از گیاهان، کشت ریشه موئی (hairy root culture) روشی موثر برای تولید متابولیت های ثانویه است. چنین کشتی دارای پایداری ژنتیکی و بیوشیمیایی بوده و همچنین میزان رشد سریع و توانایی سنتز ترکیبات طبیعی در سطوح قابل مقایسه با گیاهان کامل (و گاه حتی بیشتر)، از دیگر ویژگی های این نوع کشت می باشد. تشکیل ریشه های موئی در گیاهان در واقع حاصل نوعی بیماری گیاهی است که بوسیله ی آگروباکتریوم رایزوژنز، که یک باکتری گرم منفی خاکزی است، ایجاد می شود. وقتی که باکتری گیاه را آلوده می کند، t-dna که بین قسمت های trو tl در پلاسمید ri باکتری قرار دارد، به گیاه منتقل شده و در ژنوم هسته ای گیاه میزبان قرار می گیرد. به دنبال فرآیند ترانسفورماسیون ریشه موئی در و یا نزدیک محل آلودگی ایجاد می شود. در این پژوهش قطعات جداکشت برگ حاصل از گیاهچه های چهار هفته ای بدست آمده از کشت بذر کاسنی در شرایط درون شیشه ای با آگروباکتریوم رایزوژنز سویه های a4، ar15834 و ar2656 تلقیح شدند. ریشه های موئی بین 2 تا 3 هفته بعد از آلودگی ظاهر شدند. دودمان های مختلف ریشه ای جدا و فورا به 30 میلی لیتر محیط کشت ½ ms حاوی آنتی بیوتیک سفوتاکسیم mg/l 250 شدند و در شیکر انکوباتور (rpm90) با دمای 25-24 درجه سانتی گراد و در شرایط تاریکی نگهداری شدند. دودمان های ریشه ای متفاوت از نظر سرعت رشد و میزان فنل و فلاونوئید مورد مقایسه قرار گرفتند همچنین محتوای شیکوریک اسید دودمان ها نیز با استفاده از hplc به دست آمد. به علاوه، یکی از دودمان ها تحت تاثیر غلظت هایی از znso4 در زمان های مختلف قرار گرفت و تمام اندازه گیری های قبلی در مورد این نمونه ها نیز تکرار شد. گیاهچه تراریخت نیز از یکی از دودمان های ریشه ای به دست آمد. در این مطالعه دودمان هایی با مقدار مطلوبی از سرعت رشد، فنل، فلاونوئید و شیکوریک اسید به دست آمد. متعاقب اثر روی،کاهش معنی داری در میزان رشد پس از 72 ساعت در غلظت-های 5 و 10 میلی مولار دیده شد. محتوای فنل و فلاونوئید نسبت به شاهد تغییر معنی داری را نشان نداد. شیکوریک اسید نیز پس از 24 ساعت در غلظت 1 میلی مولار به طور معنی داری افزایش یافت. نتایج حاصل از pcr برای ژن rolb تراریخته بودن ریشه ها و نیز گیاهچه های تراریخت را تایید کرد. تفاوت های مشاهده شده در محتوای متابولیت های ثانویه در دودمان های ریشه ای مختلف احتمالا به دلیل تصادفی بودن انتقال t-dna به ژنوم گیاه و تفاوت در جایگاه استقرار آن است. با توجه به عدم تغییرات قابل ملاحظه در اثر تیمار روی، به نظر می رسد در مطالعات بعدی باید از غلظت های بالاتر و مدت زمان های طولانی تری برای تیماردهی با این ماده استفاده نمود.

شاهدانه گیاهی یک ساله و دو پایه از تیره cannabinaceae می باشد که منشأ آن از آسیای مرکزی است. این گیاه حاوی کانابینوئیدها، کاروتنوئیدها و فیتواسترول ها بوده که به دلیل فعالیت ضد توموری به طور عمده در پزشکی استفاده می شوند. پیشرفت های اخیر در زیست فناوری گیاهی و فناوری های مهندسی متابولیک به ویژه روش های کشت سلول و بافت گیاهان، ابزاری جدید برای تولید تجاری این ترکیبات دارویی گیاهی فراهم کرده است. پلی کتیدسنتازها (pkss)، گروهی از آنزیم ها یا کمپلکس های آنزیمی هستند که پلی کتیدها را سنتز می کنند. پلی کتیدها گروه بزرگی از متابولیت های ثانویه در باکتری ها، قارچ ها و گیاهان و بعضی از جانوران را تشکیل می دهند. پلی کتید سنتاز های گیاهی به میزان 44 تا 95% از آمینواسیدهای یکسانی تشکیل که به وسیله ساختارهای ژنی مشابهی رمزگذاری می شوند. چالکون سنتاز (chs) واستیلبن سنتاز (sts) ازدسته پلی کتیدسنتازهای نوع سوم هستند که اولین آنزیم کلیدی در مسیر بیوسنتزی فلاوونوئیدها و استیلبنوئیدها محسوب می شوند. بیوسنتز کانابینوئیدها نیز به وسیله یک پلی کتیدسنتاز آغاز می شود. وجود هم زمان کانابینوئیدها و فلاوونوئیدها و استیلبنوئیدها در شاهدانه می تواند با وجود آنزیم هایی متفاوت از خانواده پلی کتیدسنتازها ارتباط داشته باشد. در اولین مرحله از بیوسنتز کانابینوئیدها، یکی از پیش سازهای اصلی کانابینوئیدها یعنی اولیوتولیک اسید، محصولی از یک پلی کتیدسنتاز نوع سوم (iii (pks است. از آنجایی که این مسیر پیش ساز ضروری، برای بیوسنتز ترکیبات دارویی ارزشمند کانابینوئیدها را فراهم می آورد، درک کامل مکانیسم های مولکولی تنظیم کننده این مسیر دارای اهمیت زیادی است. اولیوتول سنتاز اولین آنزیم پلی کتیدسنتاز گیاهی است که تتراکتیدآلکیل رسرسینولی مثل اولیوتول را تولید می کند (اولیوتول فرم دکربوکسیله ی اولیوتولیک اسید است). بعید به نظر نمی رسد که اولیوتول سنتاز، اولیوتول را از طریق اولیوتولیک اسید سنتز کند. هورمونی مثل آبسزیک اسید(aba) و مولکول های علامت رسانی مانند سالیسیلیک اسید((sa، جاسمونیک اسید(ja) و متیل جاسمونات وقتی به عنوان محرک به کار می روند، منجر به القای فعالیت آنزیم های ویژه ای می شوند که واکنش های بیوسنتزی مربوط به تولید ترکیبات دفاعی مانند پلی فنل ها، آلکالوئیدها، و پروتئین های وابسته به میکروب های بیماری زا (pr) را کاتالیز می کنند. لذا در این پژوهش، اثر افشانه سازی آبسزیک اسید، متیل جاسمونات و سالیسیلیک اسید، بر روی برگ گیاهچه های دو هفته-ای شاهدانه، در شرایط درون شیشه ای بر سطح بیان ژن آنزیم ols مورد بررسی قرار گرفت. آبسزیک اسید با غلظت های 0،10،50 و100میکرومولار، متیل جاسمونات با غلظت های 0، 25، 50 و 100 میکرومولار و سالیسیلیک اسید با غلظت های 0، 1/0، 5/0 و 1 میلی مولار بر روی برگ های گیاهچه ها افشانه سازی شدند. برداشت نمونه ها در چهار دوره زمانی شامل 2، 6، 10 و 24 ساعت برای آبسزیک اسید و2 ،4 ،8 و24 ساعت پس از اعمال تیمار برای متیل جاسمونات وسالیسیلیک اسید انجام شد. بررسی ها نشان داد که دو تیمار آبسزیک اسید وسالیسیلیک اسید در بازه زمانی کوتاه باعث افزایش بیان ژن مذکور می شوند و غلظت بالای متیل جاسمونات اثر کاهشی بر بیان ژن اولیوتول سنتاز دارد.

جنس هاپلوفیلوم از تیره سدابیان (rutaceae) با حدود 70 گونه شامل گیاهانی علفی پایا، با بویی نافذ، از مناطق مدیترانه ای تا غرب سیبری انتشار دارد. این جنس در آسیای مرکزی انتشار فراوان داشته و بطور معمول از گذشته های دور توسط جوامع موجود در این مناطق مورد استفاده دارویی قرار می گرفته است. در قدیمی ترین منابع علمی نظیر قانون ابوعلی سینا، از کاربرد گونه های مختلف سداب برای درمان بیماری-های مختلف نام برده شده است. در ایران تعداد 30 گونه از این جنس یافت می شود که 14 گونه انحصاری ایران هستند. مطالعات صورت گرفته بر روی گونه های این جنس در ازبکستان، وجود لیگنان ها، کومارین ها، فلاونوئیدها و چند گروه از آلکالوئیدها شامل کوئینولن ها، فوروکوئینولین ها، دی-هیدروفوروکوئینولین ها، تتراهیدروفوروکوئینولین ها و پیرانوکوئینولن ها را نشان داده است. تولید این ترکیبات ثانویه با استفاده از کشت کالوس از موضوعات مورد توجه بسیاری از محققین این زمینه می باشد. در این پژوهش قطعات جداکشت برگ، ساقه و ریشه حاصل از گیاهچه های بدست آمده از کشت بذر سدابی بیابانی در شرایط درون شیشه ای، جهت القاء کالوس در محیط کشت بهینه b5 حاوی هورمون های kin، iaa و naa به ترتیب با غلظت های 2/0، 5/0 و 5/0 میلی گرم در لیتر قرار داده شدند. در این محیط کشت، %100 قطعات جداکشت، کالوس تولید نمودند. کالوس های حاصل برای تهیه کشت تعلیقی سلولی به محیط کشت مایع با همان نسبت های هورمونی منتقل و پس از چندین مرحله پاساژ جهت ایجاد ثبات و یکنواختی، برای رسم منحنی رشد مورد استفاده قرار گرفته و کالوس ها و رده های سلولی بدست آمده از کالوس های حاصل از بافت های مختلف برگ، ساقه و ریشه از نظر محتویات آلکالوئید، فنل و فلاونوئید تام بررسی و مقایسه شدند و این مقادیر بطور معنی داری در کشت تعلیقی رده های سلولی افزایش یافت. همچنین به منظور بررسی فعالیت زیستی، عصاره متانولی بخش های هوایی گیاه تهیه و سپس از این عصاره چهار بخش دی اتیل اتری، دی کلرومتانی، بوتانولی و آبی استخراج گردید و تأثیر سمیت سلولی این ترکیبات علیه چهار رده سلولی سرطانی hela، raji، 1321 n1 وlncap مورد بررسی قرار گرفت که عصاره دی اتیل اتری بیشترین اثر سمیت سلولی را علیه رده های سلول های سرطانی (ic50=90.3 µg/ml) hela و (ic50=96.3 µg/ml)lncap ، نشان داد. بر این اساس با توجه به اهمیت گسترده آلکالوئیدها به عنوان یکی از اجزاء تشکیل دهنده فعال و دارویی موجود در گیاهان جنس هاپلوفیلوم، این عصاره برای بررسی بیشتر آلکالوئیدهای آن مورد مطالعه قرار گرفت. به این صورت که ابتدا خالص سازی این عصاره از طریق کروماتوگرافی ستونی ، tlc و hplc انجام شد و سپس برای شناسایی یکی از ترکیبات خالص شده از عصاره دی اتیل اتری ،از روش شناسایی lc-ms و روش طیف سنجی (13c- nmr, 1h- nmr) با هدف تعیین ساختار مولکولی آن استفاده شد. همچنین به منظور بررسی فعالیت زیستی، سمیت سلولی این ترکیب خالص شده علیه رده های سلولی سرطانیlncap (ic50=120.4 µg/ml) و1321 n1 (ic50=46.7µg/ml) اندازه گیری شد.

خاموش سازی ژن القا شده توسط ویروس (vigs )، نوعی فناوری است که از سیستم دفاعی ضد ویروس در گیاهان، به عنوان ابزاری برای ژنتیک معکوس بهره می برد. این روش بسیار ساده بوده و نتایج آن خیلی زود مشخص می شود. گیاه nicotiana benthamiana یکی از مهم ترین گیاهان تیره سیب زمینی (solanaceae) است. گیاهان تیره سیب زمینی محصولاتی با فعالیت بیولوژیکی بالا از جمله آلکالوئیدهایی مانند نیکوتین و تروپان آلکالوئیدها، استروئیدها و غیره را تولید می کنند. پوترسین-n- متیل ترانسفراز یک آنزیم کلیدی در ابتدای مسیر بیوسنتز نیکوتین و تروپان آلکالوئیدها است که سنتز s-آدنوزین پوترسین را از پوترسین کاتالیز می کند. pmt در پروموتر خود دارای مناطقی است که تحت تاثیر عوامل رونویسی قرار می گیرند. دو عامل رونویسی که در توتون شناسایی شده اند از خانواده پروتئین های واجد دامنه ap2/erf بوده و شامل ntorc1 وntjap1 می باشند. ntorc1 دارای 82% تشابه با پروتئین واجد دامنه ap2/erf (nberf1) شناخته شده در benthamiana nicotiana می باشد. این عوامل رونویسی تحت تاثیر جاسمونات نیز قرار می گیرند. در این مطالعه قطعاتی از سه ژن nbpmt، ntorc1 وntjap1 به منظور خاموش سازی با استفاده از روش vigs در پلاسمید trv2 کلون شد و به درون باکتری agrobacterium tumefaciens فرستاده شد و تاثیر خاموش سازی بر روی میزان متابولیت های ثانویه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان دهنده کارایی بالای این روش در بررسی اثرات ژن های ذکر شده در گیاه n. benthamiana بود.

یکی از روش¬های جدید وکارامد برای خاموش¬کردن اختصاصی ژن ها پس از نسخه ¬برداری استفاده از rna می باشد. تداخل ژنی، یک وسیله ی مهم دفاعی در زیست¬شناسی مولکولی و به خصوص در ارگانیسم های رده ی پایین است که در آن قطعات مشخصی از rna دو رشته¬ای، در بیان یک ژن خاص مداخله می کنند. تداخل rna اخیرا به عنوان یک روش آزمایشی موفق به منظور تعیین عملکرد ژن ها از طریق تخریب ژن ها به کار رفته است. این فناوری قادر است ویروس های القاءکننده ی خاموشی را به عنوان ابزاری مناسب جهت مطالعات ژنتیک کاربردی به کار برد. خاموش سازی ژن القاء شده توسط ویروس (virus-induced gene silencing) تکنیکی است که در آن از ویروس های نوترکیب برای خاموش کردن ژن های درون زاد در میزبان گیاهی از طریق مکانیسم تخریب rna وابسته به همولوژی استفاده می شود. در این تحقیق از ناقل ویروسی trv بر اساس فناوری vigs برای خاموش سازی ژن فیتوئن دساچوراز (pds) استفاده شد. ژن فیتوئن دسچوراز یک آنزیم مهم محدود¬کننده سرعت در مسیر بیوسنتز کاروتنوئیدها را کد می کند، بنابراین خاموش سازی این ژن سطح بیان آن را کاهش می دهد و بر محتوای کاروتنوئیدی سلول اثر می گذارد و در نهایت منجر به فنوتیپ ظاهری سفیدشدگی نوری می شود. گیاهان دارویی مورد استفاده در این پژوهش از نظر مطالعه ژن های مسیر بیوسنتزی متابولیت های ثانویه بسیار حائز اهمیت هستند. trv نوترکیب واجد ژن فیتوئن دساچوراز درون زاد از تاتوره به گیاهان مورد نظر تزریق شد. از میان گونه¬های مورد مطالعه شامل foeniculum vulgare,salvia oficinalis, salvia macrociphon, ocimum bacilucum, onosma alborosea, linum album, linum persicum, prosopis farcta, scruphularia striata فقط گونه یnicotiana benthamiana آلوده شده با ناقل های ویروسی از پنج روز بعد از تزریق شروع به سفید¬شدگی نوری کردند و آثار ظاهری خاموش سازی ژن pds را نشان دادند. همچنین نتایج بیانگر کاهش مقدار کلروفیل ها و کاروتنوئیدها در برگ های گیاهnicotiana benthamiana در 2 و 4 و 6 هفته بعد از تزریق نسبت به گیاه شاهد و کنترل منفی بود. بررسی بیان ژن هدف در گیاه مذکور به روش سنجش نیمه کمی نشان داد که بیان ژن pds در مقایسه با شاهد کاهش داشته است. بررسی مقایسه ای میزان بیان ژن و پارامترهای فیزیولوژیکی در بخش های مختلف گیاه نشان داد که بیان ژن pds در تیمار هترولوگ خاموش‎ سازی در مرحله 6 هفته بعد از تلقیح نسبت به هفته¬های قبل افزایش یافته و نشان دهنده این است که خاموش سازی القا شده بواسطه ویروس ماهیت کاملا" پویا و دینامیکی دارد. همچنین خاموش سازی ژن pds بدلیل کاهش انرژی در دسترس گیاه می تواند بر پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه تأثیرگذار باشد.

هدف از مطالعه ی حاضر تعیین ظرفیت پاداکسیدانی، فعالیت پادباکتریایی و پادسرطانی دوازده تاکسون از جنس گل گندم می باشد

چکیده ندارد.