نام پژوهشگر: محمدعلی زهرا زاده

سیر تحول فکری شاعران شاخص در غزل سبک خراسانی و عراقی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  ایرج نظری   محمدعلی زهرا زاده

چکیده از آغاز شکل گیری ادب فارسی تا سده ی ششم قالب قصیده صدر نشین همه ی قالب های شعری وبازار قصیده سرایی گرم ترین بازر شعر وشاعری بود. در نخستین ادوار شعر فارسی ، معانی غزلی در کنار اشعار ستایشی و یا در مقدمه ی آنها آورده شده است. غزل فارسی که در اوایل سده ی چهارم هجری شکل گرفت؛ در ابتدا ساده و در وصف موضوعی تغزلی بود . در قرن ششم دستخوش تطور شد ؛ این دوره ، زمان رونق غزل و تبدیل آن به مهم?ترین سیاق شعر غنایی بود . غزلسرایانی چون سنایی و انوری در پیشرفت غزل سهم ارزنده ای داشتند. یکی از راه?های تحول و در ضمن ، پیچیده شدن مطالب غزل ، گرایش آن به تصوف و استقبال از اندیشه های عرفانی بود. شاعران قرن ششم غزل را از یک دستی و سادگی آغازین بیرون آوردند و به آن، ظرافت و ایهام بخشیدند. رواج غزل عرفانی به معنای آن نبود که غزل تغزلی یا احساسی رونق خود را از دست داده است ؛ این?گونه غزل نیز رشد می کرد و به حکم سرشت درونی خود و شرایطی که پذیرای آن بود راه تکامل می پیمود . این نوع غزل در سروده های انوری رشدی تازه یافت و در غزل سعدی به تحول و کمال رسید. براثر عواملی همچون رواج تصوف و عرفان و حمله اقوام مهاجم و عوامل تاریخی، سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی غزل دستخوش تحول گردید و از سادگی و واقع گرایی و خردگرایی نخستین به درآمد.ودر مسیر جدیدی قرار گرفت و در حافظ و مولانا به اوج خود رسید. هر کدام از شاعران غزلسرای ما نیز در تحول فکری و رونق غزل سهمی عمده داشته اند. در این رساله سعی می کنیم که تأثیر عوامل مختلف و همچنین نقش شاعران شاخص در تحول فکری غزل در دو سبک خراسانی و عراقی را بررسی کنیم. کلمات کلیدی: غزل- شاعران شاخص- تحول فکری- سبک خراسانی و عراقی- عوامل سیاسی،تاریخی،اجتماعی.

بررسی سرچشمه های ادبی و تصویری موجودات تخیلی کتاب "عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات" القزوینی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  مریم زندحقیقی   علیرضا طاهری

زکریای قزوینی (600- 682 ه.ق) از علما و فقیهان قرن هفتم است که با تألیف کتاب خود در زمینه ی علوم طبیعی به نام " عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات" شهرتی جهانی یافت. آنچه در این پژوهش مورد توجه قرار می گیرد، بررسی سرچشمه های ادبی و تصویری موجودات تخیلی تصویر شده در این کتاب و شرح دقیق ساختار ظاهری و رفتاری این موجودات است. موارد بررسی شده در این پژوهش نشان می دهد که خاستگاه اولیه موجودات تخیلی ملهم از طبیعت بوده و ریشه در اساطیر و افسانه ها دارد و بعضی از حکایت های این کتاب برگرفته از اخبار، احادیث و قصص قرآنی و در مواردی نقل قول هایی از بزرگانی چون ارسطو، ابوریحان بیرونی، ابن سینا، جاحظ و پلینی بوده و بعضی از داستان ها شرح روایاتی از جوالان و سیاحان است. بنابراین موجودات شرح داده شده و تصویر شده می تواند بر اساس تأثیر کتب و یا شرح روایاتی باشد که سیاحان و جهانگردان از نقاط مختلف حکایت نموده اند. به طور کلی در تمام نسخه ها هدف نگارگر در بعضی از تصاویر به نوعی روایتگری بخشی از متن در جهت مستند سازی وقایع بوده و در بعضی از موارد آزادانه و به مدد تخیل خود پیش رفته و در واقع مرز میان واقعیت و تخیل برای به تصویر کشیدن جهانی پر از شگفتی برداشته شده است. کتاب با ساختار دایرهالمعارفی خود توصیفی از شگفتی های آفریدگان جهان، معرفی و شرح انواع مختلف موجودات ترکیبی در سیمای صورت های فلکی، فرشتگان، انواع موجودات ترکیبی بری و بحری، گونه های موجودات ماورایی چون (دیو، جن، غول)، انواع مخلوقات عجیب الشکل و حیوانات مرکب در ترکیبات "حیوان- حیوان"، "انسان- حیوان"، "حیوان- انسان" و " مخلوقات عجیب" ارائه می دهد. کلمات کلیدی: موجودات تخیّلی – عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات – القزوینی– نگارگری

بازتاب ادبیات پایداری در شعر شاعران معاصربا تأکید بر شعرخانم طاهره صفارزاده، سیمین دخت وحیدی و سپیده کاشانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  فاطمه کاظمی   مریم شعبان زاده

چکیده: ادبیات پایداری ، ادبیات ستیهندگی و عشق به آرمان ها و ارزش های ملی است، ادبیات توفنده و پر تلاطمی که یأس و سکون را نمی پذیرد و به مثابه ابزار و سلاحی بازدارنده رخ نموده و موجبات احیا، تداوم و بقای فرهنگی جوامع مورد هجوم را فراهم آورده است و نقش ادبیات پایداری، بویژه شعر، در تحولات هر ملتی انکار ناپذیر است. یکی از دغدغه های اصلی شاعران این نوع ادبیات بیدار کردن و آگاهی کسانی است که رفاه و آسایش قدرت آنها را از درد و رنج ملت خویش غافل کرده است. و زبان شعری این شاعران بسیار ساده روان وسراسر عاطفه و احساس است. از مهم ترین درون مایه های شعر پایداری عبارتند از : دعوت به مبارزه و استقامت، ستایش آزادی وآزادگی،بیان اسطوره ها و یادکرد آرمان های ملی، بازتاب فرهنگ اسلامی، بیان فتح نامه، ستایش مجاهدان و رزمندگان و .... و درون مایه های پس از جنگ عبارتند از : حسرت شهادت، دغدغه افول ارزش ها، یادآوری خاطرات رزمندگان و ...... هدف ما دراین پژوهش بررسی بازتاب شعرپایداری درمجموعه اشعار بانوان شاعری چون :طاهره صفارزاده، سیمین دخت وحیدی و سپیده کاشانی است و اینکه این بانوان شاعر در بیداری و آگاه کردن مردم و برانگیزاندن آنها به مبارزه با استبداد ودشمنان داخلی و خارجی چه نقشی داشته اند و ارزش های ملی، اسطوره ها و فرهنگ اسلامی تا چه حد به شاعر در زمینه بیان موثر شعر مقاومت کمک کرده است. با بررسی مجموعه اشعار طاهره صفارزاده، سیمین دخت وحیدی و سپید کاشانی به این نتایج کلی رسیده ایم که زنان ایرانی، اعم از زنان عامه و فرهنگی در پرتو تعالیم اسلامی و آگاهی و شعور، حضوری بارز و شایان توجه در همه ی عرصه های مختلف اجتماعی وادبیات انقلاب داشته اند. و این شاعران با بهره گیری از اسطوره های ملی – میهنی ، تاریخی – مذهبی ، بیان ارزش های ملی و بازتاب فرهنگ اسلامی و قرآنی نقش موثری در جهت بیداری ملت و کسب پیروزی، ایجاد خودباوری وهویت فرهنگی در جامعه، نقش تهییجی و برانگیزاننده زنان و مردان به مبارزه با استبداد داخلی و بیگانه ستیزی ایفا کردند و این زنان شاعر الگویی مناسب برای جامعه کنونی و نسل های آینده شدند.محدوده کلی ما در این پژوهش به این ترتیب است : فصل اول کلیات تحقیق و تعریف مفاهیم را در بر می گیرد . فصل دوم : ادبیات پایداری و نقش زن در آن . فصل سوم : نگرشی بر درون مایه ها و ارزش های شعر پایداری . فصل چهارم : مضامین پس از جنگ . فصل پنجم : زیبا شناسی در شعر ادبیات پایداری واژگان : شعر معاصر، ادبیات پایداری، شعر زنان

فرهنگ تلمیحات، اشارات و اصطلاحات «یوسف و زلیخا» و «لیلی و مجنون» عبدالرحمن جامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1387
  علیرضا آبده   عبدالله واثق عباسی

چکیده ندارد.