نام پژوهشگر: مهیار شیخ الاسلامی
زینب عزیزی برشاهی مهیار شیخ الاسلامی
طی بهار و تابستان سال های 1389 و 1390 ضمن بازدید از مناطق مختلف استان کرمانشاه، از درختان میوه مشکوک به آلودگی فیتوفتورایی و پیتیومی و همچنین خاک اطراف طوقه و ریشه آنها نمونه برداری به عمل آمد. نمونه ها پس از شست و شو و ضدعفونی سطحی روی محیط کشت عمومی و نیمه انتخابی کشت گردیدند. همچنین به منظور جداسازی قارچ از خاک اطراف ریشه گیاهان بیمار، از روش طعمه گذاری در خاک استفاده شد. تشخیص گونه ها بر اساس خصوصیات مورفولوژیک و بعضی ویژگی های فیزیولوژیکی صورت گرفت. از مجموع 77 جدایه به دست آمده، هشت جدایه مربوط به phytophthora و 58 جدایه مربوط به pythium و 11جدایه مربوط به ovatisporangium و پنج جدایه مربوط به globisporangium می باشد.از هشت جدایهphytophthora، هفت جدایه phytophthora cactorum، و یک جدایه p. citricola شناسایی شدند. در بین جدایه های پیتیوم نیز دو جدایه pythium acanthicum، 26 جدایه p. aphanidermatum، هشت جدایه p. delienseو 17 جدایه p group-g بودند. در بین جدایه های ovatisporangium شش جدایه ovatisporangium helicoides، و پنج جدایه ovatisporangium sp. و در بین جدایه های globisporangium پنج جدایه globisporangium intermedium شناسایی شدند. آزمون بیماری زایی این گونه ها روی شاخه های بریده در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. همچنین این آزمون روی دانهال های کاشته شده از سه میزبان بادام، زردآلو و گردو در گلخانه به انجام رسید. داده های حاصل از آزمایش بیماری زایی روی شاخه -های بریده توسط نرم افزار آماری sas تجزیه و تحلیل گردید. در آزمایش بیماری زایی قارچ ها روی دانهال های گردو در شرایط گلخانه ای p. citricola بیشترین میزان بیماری زایی را ایجاد کرد و بعد از هشت روز موجب مرگ کامل دانهال ها شد. حال آن که، جدایه های p .cactorum و ovatisporangium.sp. به ترتیب بعد از گذشت دوازده و چهارده روز موجب سبز خشکی دانهال های گردو شدند. در آزمایش بیماری زایی جدایه بدست آمده روی دانهال های بادام p. cactorum بیشترین میزان بیماری زایی را روی دانهال های بادام ایجاد کرد اما p. citricola بعد از گذشت چهارده روز و ovatisporangium helicoides بعد از گذشت چهل روز منجر به سبز خشکی دانهال ها شدند. در آزمایش بیماری زایی جدایه های بدست آمده روی دانهال های زردآلوجدایه های p. cactorum و citricola p. بیشترین میزان بیماری زایی را روی دانهال های زردآلو ایجاد کردند اما جدایه های ovatisporangium helicoides و p. aphanidermatum بعد از گذشت چهل روز موجب سبزخشکی دانهال ها شدند.
صدیقه محمدی کهنه شهری مهیار شیخ الاسلامی
بیماری پاخوره که عامل آن gaeumannomyces graminis (sacc.) arx & oliver می باشد، مخرب ترین بیماری ریشه ی غلات در سراسر جهان است. این بیماری از نقاط مختلف ایران از جمله کرمانشاه نیز گزارش شده است. در این تحقیق طی فصل زراعی 89-88 حدود 3426 نمونه ی آلوده که علائم خوشه سفیدی و سر سفیدی نشان می دادند از 307 مزرعه گندم و جو در نقاط مختلف استان کرمانشاه جمع آوری گردید. پس از کشت و جداسازی، قارچ بیمارگر در نمونه های جمع آوری شده از 139 مزرعه گندم و جو شناسایی گردیدند که بیانگر شیوع بیماری پاخوره گندم در حدود نیمی از مزارع بازدید شده می باشد. از بین جدایه های به دست آمده 97 جدایه g. graminis با توزیع جغرافیایی مناسب جهت مطالعات بعدی انتخاب گردید. آزمون بیماری زایی جدایه های مذکور روی گندم و یولاف در شرایط اتاقک رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. به استناد نتایج حاصل تمامی جدایه ها روی گندم بیماری زا بوده ولی قادر به ایجاد بیماری در یولاف نبودند، از این رو، همه ی جدایه ها به عنوان واریته ی g. graminis. var. tritici شناخته شدند. به منظور ارزیابی مقاومت ارقام گندم، 63 رقم گندم با مخلوطی از چهار جدایه منتخب g. graminis. var. tritici مایه زنی شده و مقاومت آن ها در شرایط اتاقک رشد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ارقام مختلف از لحاظ درصد کاهش صفات به علت آلودگی به قارچ مورد مطالعه اختلاف بسیار معنی دار وجود دارد. برای بررسی واکنش ارقام گندم نسبت به عامل بیماری پاخوره در شرایط مزرعه از 20 رقم رایج در استان کرمانشاه استفاده گردید. کاشت ارقام طی سال زراعی 91-90 در پلات هایی به ابعاد طول یک متر و عرض50 سانتی متر صورت گرفت. صفات مختلفی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، وزن هزار دانه، وزن تر ریشه، وزن تر اندام هوایی، وزن تر کل، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک کل، درصد آلودگی ریشه، تعداد پنجه در بوته و تعداد دانه درخوشه مورد بررسی قرار گرفت. از آنجایی که سه رقم از رقام مورد ارزیابی به خوشه نرفتند، ارزیابی نهایی برخی صفات برای 17 رقم صورت گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که رقم زرین، مرودشت، افلاک، پارسی، dn-11 و دنا متحمل و ارقام شهریار، توس، بهرنگ و سیوند حساس می باشند. در این مطالعه، شاخص های مختلف تنش شامل شاخص حساسیت به تنش ssi، شاخص تحمل تنش sti، شاخص عملکرد yiو میانگین هارمونیک ham محاسبه گردید. بر اساس شاخص های مذکور، ارقام مرودشت، پارسی، dn-11، افلاک و زرین را می توان به عنوان ارقام متحمل معرفی نمود. همچنین ارقام بهرنگ، آذر 2، شهریار و توس به عنوان ارقام حساس شناخته شدند.