با توجه به اینکه نصب سیستم آبیاری بسیار هزینه بردار و وقت گیر است، بهتر است قبل از اجرای سیستم آبیاری، با درنظر گرفتن منطقه ی توسعه ی ریشه، مقدار رطوبت ایجاد شده توسط سیستم در پای گیاه بررسی شود. در این تحقیق عملکرد مدل hydrus-2d در برآورد رطوبت الگوی خیس شده تحت منبع خطی در مزرعه ای با بافت خاک سنگین و تقریباً ناهمگن در موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعیِ شهر رشت در تابستان سال 1391بررسی شد. سه دبی 5/2، 5 و lit/hr/m 6 و چهار زمان آبیاری 1، 2، 3 و 4 ساعت درنظر گرفته شد که این 12 تیمار در سه تکرار اجرا شدند. 48 ساعت بعد از اجرای آبیاری، نیم رخی در خاک ایجاد شد و بعد از شبکه بندی نیم رخ خاک، در 55 نقطه با مختصات های معین، رطوبت حجمی خاک با استفاده از دستگاه رطوبت سنج minitrase kit اندازه گیری و پهنه بندی آن با استفاده از نرم افزار surfer رسم شد. مقادیر رطوبت با استفاده از مدل hydrus-2d برآورد شدند و سپس مقادیر شبیه سازی شده و اندازه گیری شده در هر تکرار با استفاده از شاخص های rmse، ef، nrmse، crm، mae و r2 برای نقاط کل نیم رخ خاک، با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج rmse برای تیمارها برای نیم رخ خاک در محدوده ی بین 0086/0 و cm3.cm-3 0164/0 و ضریب کارایی در محدوده ی 62 تا 78 درصد است. نتایج nrmse در تمام تیمارها زیر 10 درصد برآورد شد که براساس طبقه بندی محققین عملکرد مدل در رده ی عالی قرار گرفت. در کل، نتایج نشان داد که عملکرد مدل در بافت خاک سنگین و ناهمگن، مورد قبول بود. جهت بررسی جزئی تر عملکرد مدل در زیر تیپ، مقادیر شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای هر تکرار نسبت به عمق در یک نمودار یک به یک رسم شد. نتایج نشان داد که مدل، مقادیر رطوبت را برای رطوبت حجمی بیش از 41%، بیشتر از مقدار واقعی تخمین زده است. همچنین این نمودارها نشان دادند که رطوبت در لایه ی سوم افزایش داشته که دلیل آن، وجود لایه ی سخت با نفوذپذیری بسیار کم است. در کل، با وجود تفاوت شدید هدایت هیدرولیکی خاک در این لایه مدل توانسته است این افزایش رطوبت را به خوبی برآورد کند. با توجه به رواج سیستم آبیاری قطره ای در استان گیلان که دارای بافت خاک سنگین است، پیشنهاد می شود قبل از طراحی سیستم، عملکرد سیستم آبیاری با این مدل سنجیده شود و سپس نسبت به اجرای سیستم اقدام گردد.

کشاورزی و بخش آبیاری آن برای استخراج، انتقال و توزیع آب نیاز به انرژی زیاد دارد. یکی از راه های کاهش هزینه های مربوط به انرژی،دانستن نحوه پخش و توزیع آب در خاک است. امروزه مدل های مختلفی برای برآورد توزیع و تغییر رطوبت در خاک بعد از انجام آبیاری وجود دارد. در این تحقیق عملکردمدل عددی hydrus-2d در برآورد تغییرات رطوبت و عملکرد مدل تجربی ملایی کندلوس و همکاران، مدل تحلیلی wetup و مدل عددی hydrus-2d، در برآورد ابعاد عمودی و افقی جبهه رطوبتی، تحت یک منبع خطی زیرزمینی در خاک رس سیلتی ناهمگن در مزرعه پژوهشیِ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان در شهرستان رشت در تابستان سال 1391 مورد بررسی واقع شد.تحقیق در سطح آبیاری با حجم آب 10، 15 و 20 لیتر در هر دور و با سه عمق نصب نوار 10، 20 و 30 سانتی متر با سه تکرار انجام شد. نیم رخی در خاک خیس شده 24 تا 48 ساعت بعد از آبیاری ایجاد و پس از شبکه بندی آن در 45 تا 72 نقطه، رطوبت حجمی خاک با دستگاه رطوبت سنج tdr اندازه گیری و با نرم افزار surfer.8 خطوط هم رطوبت ترسیم شد. نتایج مقادیر رطوبت اندازه گیری و شبیه سازی شده با استفاده از آماره های rmse، nrmse، crm و maeمورد مقایسه قرار گرفت. در برآورد ابعاد خیس شدگی افقی مقدار rmse برای مدل ملایی کندلوس و همکاران و مدل hydrus-2d به ترتیب 045/0 و 060/0 و برای خیس شدگی عمودی به ترتیب 055/0 و 076/0 به دست آمد. برای خیس شدگی افقی مقدار nrmse برای مدل ملایی کندلوس و همکاران و مدل hydrus-2d به ترتیب 59/13 و 17/18 درصد به دست آمد که هر دو در سطحخوب قرار گرفتند و برای خیس شدگی عمودی به ترتیب 90/16 و 06/23 درصد به دست آمد که به ترتیب در رده خوب و متوسط قرار گرفتند.ولی مدل wet up در شبیه سازی خیس شدگی افقی و عمودی نیم رخ خاک بر اساس آماره های مورد ارزیابی ضعیف بود.مدل ملایی کندلوس و همکاران در برآورد ابعاد خیس شدگی با توجه به سنگین بودن و ناهمگنی خاک بهترین تطابق را داشت.عملکرد مدل hydrus-2d دربرآورد تغییرات رطوبت خاک بر اساس آمارهnrmse عالی بود.

افزایش جمعیت و محدودیت منابع آب، موجب کاربرد آب های نامتعارف مانند آب شور و لب شور و استفاده از سامانه های آبیاری با راندمان بالا نظیر آبیاری قطره ای شده است. به سبب محدودیت های اجرایی مانند بالابودن هزینه و زمان بر بودن آزمایش های مزرعه ای، استفاده از مدل های شبیه ساز برای مطالعه ی سناریوهای مختلف مدیریتی توصیه می شود. در این مطالعه عملکرد مدل hydrus-2d در برآورد تجمع نمک تحت منبع خطی در مقیاس مزرعه ای و حالت غیرماندگار برای یک خاک سنگین ناهمگن در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان بررسی شد. بدین منظور سامانه ی آبیاری قطره ای نواری (تِیپ) به عنوان منبع خطی اجرا شد. سه حجم آبیاری 10، 15 و 20 لیتر و سه شوری آب 279/1، 5/2 و dsm-1 5 در نظر گرفته شد و این نه تیمار در سه تکرار اجرا شدند. به منظور بررسی وضعیت رطوبت، 48 ساعت پس از اعمال آبیاری، نیم رخ خاک تا عمق 40 سانتی متری حفر و شبکه بندی شد؛ برای بررسی وضعیت املاح، نمونه برداری از زیر تِیپ و فاصله ی افقی 20 سانتی متری از تِیپ برای تعیین شوری عصاره اشباع خاک (ece) صورت گرفت. رطوبت حجمی خاک با استفاده از دستگاه رطوبت سنج (tdr) اندازه گیری شد. پارامتر های هیدرولیکی و انتقال املاح خاک به روش حل معکوس توسط مدل hydrus-2d به طور همزمان برآورد شدند. شوری خاک شبیه سازی شده اندکی کم تر از مقادیر مشاهده ای به دست آمد. مقادیر رطوبت و ece مشاهده ای و شبیه سازی شده توسط مدل با استفاده از آماره های nrmse و crm مقایسه شدند. مقادیر nrmse های رطوبت برای تکرارهای مختلف از 91/0 تا 07/2 درصد متغیر بود و شاخص -crmهای رطوبت در محدوده ی 0080/0- تا 0170/0 به دست آمد. برای شوری خاک مقدار شاخص crmدر زیر تِیپ بین 049/0- تا 097/0 و در جانب تِیپ بین 065/0- تا 081/0 به دست آمد. محدوده ی شاخص nrmse برای زیر تِیپ بین 79/2 تا 49/18 درصد و برای فاصله ی افقی 20 سانتی متری از تِیپ بین 08/3 تا 20 درصد به دست آمد. در مجموع کارایی مدل براساس مقادیر nrmseهای به دست آمده برای رطوبت خاک در رده ی عالی طبقه بندی شد و برای شوری در رده ی عالی تا خوب قرار گرفت. بنابراین می توان از این مدل به عنوان ابزاری مناسب، برای طراحی و مدیریت آبیاری قطره ای نواری با آب شور و لب شور استفاده نمود.

به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد دو گونه از گل گاوزبان در دشت و اقلیم رشت، آزمایشی به صورت بلوک¬های تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان در دو سال زراعی 93-1392 اجرا شد. کرت¬های اصلی به سه تیمار آبیاری (دیم، یک آبیاری تکمیلی و دو آبیاری تکمیلی) و کرت¬های فرعی به دو رقم (گاوزبان ایرانی و اروپایی) اختصاص یافتند. نتایج سال اول زراعی در مورد گونه اروپایی که به روش کرتی آبیاری آن انجام شد، نشان داد که تیمارهای آبیاری تاثیر معنی¬داری بر کلیه صفات مورد مطالعه به جزء طول گل، تعداد برگ و شاخه اصلی نداشته است، در صفات تعداد شاخه اصلی و تعداد برگ که جزء صفات رویشی گیاه هستند تفاوت معنی¬دار بین تیمار دو آبیاری تکمیلی و دیم بوده است و تیمار یک آبیاری تکمیلی علی¬رغم کاهش مقادیر صفات، تفاوت معنی¬داری با تیمار دو آبیاری تکمیلی ندارد اما در صفت طول گل که جزء صفات زایشی گیاه است تفاوت معنی¬دار بین تیمار یک آبیاری تکمیلی و دیم بوده است و تیمار دو آبیاری تکمیلی علی¬رغم کاهش مقدار، تفاوت معنی¬داری با تیمار یک آبیاری تکمیلی ندارد این امر در مورد عملکرد وزن تر و خشک گل نیز مشاهده شد حال آنکه عملکرد وزن هزار دانه تیمارها تفاوت معنی¬داری با یکدیگر نداشته¬اند. بهره¬وری آب تیمار یک آبیاری تکمیلی با 15/0 کیلوگرم بر مترمکعب بیشترین مقدار و تیمار دو آبیاری تکمیلی با 11/0 کیلوگرم بر مترمکعب کمترین مقدار را داشت. همچنین بهره¬وری آب آبیاری برای تیمار یک آبیاری تکمیلی با مقدار 4/0 کیلوگرم بر مترمکعب مقدار بیشتری از تیمار دو آبیاری تکمیلی با مقدار 1/0 کیلوگرم بر مترمکعب داشت. نتایج سال دوم زراعی در مورد گونه اروپایی که به روش قطره¬ای آبیاری آن انجام شد، نشان داد که تیمارهای آبیاری تاثیر معنی¬داری بر کلیه صفات مورد مطالعه به جزء طول گل، تعداد گل و شاخه اصلی نداشته است. در صفت شاخه اصلی که جزء صفات رویشی گیاه است، تفاوت معنی¬دار بین تیمار دو آبیاری تکمیلی و دیم بوده است و تیمار یک آبیاری تکمیلی علی¬رغم کاهش مقدار، تفاوت معنی¬داری با تیمار دو آبیاری تکمیلی نداشت. اما در صفات طول گل و تعداد گل که جزء صفات زایشی گیاه هستند، تفاوت معنی¬دار بین تیمار یک آبیاری تکمیلی و دیم بوده است و تیمار دو آبیاری تکمیلی علی¬رغم کاهش مقادیر صفات، تفاوت معنی¬داری با تیمار یک آبیاری تکمیلی ندارد این مورد در مورد عملکرد وزن خشک گل نیز مشاهده شد حال آنکه در مورد عملکرد وزن تر گل و وزن هزار دانه تیمارهای یک و دو آبیاری تکمیلی تفاوت معنی¬داری با تیمار دیم داشتند. بهره¬وری آب تیمار یک آبیاری تکمیلی با 74/0 کیلوگرم بر مترمکعب بیشترین مقدار و تیمار دو آبیاری تکمیلی با 43/0 کیلوگرم بر مترمکعب کمترین مقدار را داشت همچنین بهره¬وری آب آبیاری برای تیمار یک آبیاری تکمیلی با مقدار 79/0 کیلوگرم بر مترمکعب مقدار بیشتری از تیمار دو آبیاری تکمیلی با مقدار 26/0 کیلوگرم بر مترمکعب داشت. ارزیابی اقتصادی بین دو روش آبیاری کرتی و قطره¬ای نشان داد، تیمار یک آبیاری تکمیلی به روش قطره¬ای از جایگاه مناسب¬تری برخوردار است.

به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر افزایش عملکرد دانه و بهره وری آب سویا آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی 1392 و 1393 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان اجرا شد. سه تیمار آبیاری شامل: کشت دیم (i0)، دو نوبت آبیاری (i2): آبیاری در زمان گلدهی و تشکیل غلاف و سه نوبت آبیاری (i3): آبیاری در زمان گلدهی، تشکیل غلاف و در زمان پر شدن دانه ها به عنوان فاکتور اصلی و سه تیمار رقم شامل ویلیامز (v1)، l17 (v2) و هابیت (v3) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. در طول مراحل حساس رشد گیاه طبق اعمال تیمارهای آبیاری با توجه به بارش باران و رسیدن رطوبت خاک به حد رطوبت ظرفیت زراعی در منطقه ریشه در سال زراعی 1392 فقط یک نوبت آبیاری (i1 ) صورت گرفت که ارقام ویلیامز و هابیت در مرحله غلاف و رقم l17 در مرحله گلدهی بود، اما در سال زراعی 1393 با توجه به بارندگی کم تر تمامی تیمارهای آبیاری اعمال گردیدند. در زمان رسیدگی کامل، صفات مورد بررسی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی در دو سال زراعی باعث افزایش عملکرد و اجزا عملکرد در ارقام سویا شد، به طوری که در سال اول آزمایش سطح آبیاری i1 نسبت به سطح آبیاریi0 ، 19 درصد افزایش عملکرد داشت و در سال دوم آزمایش سطح آبیاری i3 نسبت به تیمارi0 ، 62 درصد افزایش عملکرد داشت. بیش ترین عملکرد دانه در دو سال زراعی مربوط به تیمار i1v2 و i3v2 به ترتیب با وزن 4616 و 4198 کیلوگرم در هکتار بود.

این مطالعه به منظور ارزیابی فنی و اقتصادی دو سامانه ی لوله های قطره چکان دار و آبیاری قطره ای نواری در گلخانه ی توت فرنگی شهرک گلخانه ای کیشستان واقع در شهرستان صومعه سرا در استان گیلان انجام شد. تیمارها شامل دو سامانه ی آبیاری قطره ای نواری (تیپ) و لوله های قطره چکان دار با سه تکرار بودند. آبیاری قطره ای نواری با دبی هشت لیتر بر ساعت در هر متر و فواصل روزنه ی 20 سانتی متر و لوله های قطره چکان دار با دبی 2/2 لیتر بر ساعت و فواصل روزنه ی40 سانتی متر بودند. نتایج نشان داد که به طور کلی آبیاری قطره ای نواری به لحاظ فنی بر لوله های قطره چکان دار برتری یافت و لوله های قطره چکان دار از نظر اقتصادی بر نوار تیپ ارجح می باشد.

چکیده ندارد.