نام پژوهشگر: بهرام کلهرنیا

هنر، کودک، آموزش
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1389
  فروغ درافشان   بهرام کلهرنیا

این پژوهش بر ضرورت ها، چرایی و چگونگی آموزش هنر به کودک متمرکز است ضمن نگاهی به پیشینه و اعتبار تاریخی موضوع، بنیان پژوهش به سرنوشت بومی آن در ایران نظر داشته است. اما به دلیلی تهیدستی های علمی، منابع اصلی مورد مراجعه، بیگانه و غیرایرانی هستند. به دلیل فقر منابع ـ با وجود گستردگی تجربه ی آموزشی که در سطح ملی وجود دارد ـ و تعلق خاطر پژوهنده به اعتبار و ارزش انسانی درون مایه ی موضوع، گونه ای از ادبیات و روایت های تجربی که همگی به رخدادهای واقعی ارجاع می دهند ـ در بخش هایی افزوده شده اند تا مجموعه شکل کامل تری به خود بگیرد در این پژوهش، کلیتی یکپارچه از به هم تنیده شدن متن های کتابخانه ای، دیدگاه های مستقل پژوهنده و خاطره نویسی ها و مثال و شاهدهای تصویری کنار یکدیگر قرار گرفته اند تا پنجره ای به چشم انداز ارزنده ی موضوع گشوده شود.

بررسی و تاثیر تکنولوژی در تصویرسازی کتاب های مصور (همگامی تکنولوژی چاپ و تصویرسازی)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  غزاله مرصوصی   بهرام کلهرنیا

با توجه به محدودیت زمان و تنوع بسیار موضوعات مورد بحث، به بررسی و مطالعه آن موضوعات و همچنین مقالات پرداختم.و با تجزیه و تحلیل آن ها به نتیجه گیری در این رابطه رسیدم. موضوع عمومی، تصویرسازی است و بررسی مواد و مصالح آن با نگاه تاریخی به ایران وجهان . وتوجه اصلی به ایران است.همان گونه که چاپ دستی در گذشته اهمیت و رونق فراوان داشته به خصوص در تصویرسازی کتاب های مصور ،آثار بسیار ارزشمندی از آن دوران در دست داریم، تلاش کنیم که از این تکنیک در حال حاضر بیشتر استفاده کرده ،تا بتوان با رونق بیشتر این روش و به کارگیری آن در تصویرسازی،کمک زیادی به پیشرفت تصویرسازی کتب مصورکرد. در این پژوهش به این نکته پرداختیم که، تصویرسازی یا به عبارتی هنرهای تصویری، از همان روزهای ابتدایی که انسان پا به عرصه ی ظهور گذاشته ، همراه او بوده است. ما نیز از تبار همان انسان ها هستیم اما با این تفاوت که در زمان و مکانی دیگر زندگی می کنیم. خیلی از آثار تصویرسازی بوجود می آیند که اولین رسالت آنها که ارتباط با مخاطب و سهل الوصول کردن مطلب برای مخاطب است را نادیده گرفته اند. در ادامه به بررسی تصویرسازی در ایران و جهان و تاریخچه آن پرداختیم. در ادامه این پژوهش به بررسی چاپ و انواع تکنیک ها و روش های آن می پردازیم و نقش آن در تصویرسازی ایران از دیرباز تا به امروز.و در نتیجه توضیحی برای چاپ که؛ «هنر چاپ حکاکی»، شاید تنها رویکرد هنرمندان به چاپ حکاکی در اواخر قرن نوزدهم میلادی و ایجاد فضا وکارگاه هایی در این زمینه تنها دلیل روی آوری هنرمندان این عصر به سوی رشته هنری نمی تواند باشد. تلاش و کوشش هنرمندان معاصر در جهت پیدا کردن راهی به آینده که متفاوت از روش های مرسوم گذشته باشد, به طور اجتناب ناپذیری آنان را به سوی چاپ حکاکی سوق می دهد. امکان ایجاد اثری قابل تکثیر و در نهایت ماندگاری از یک طرف والتیام درون هنرمند از سوی دیگر بر ارزش اثر به وجود آمده از چاپ حکاکی می افزاید.هنرمند معاصر همواره بر آگاهی خود از آنچه می آفریند, بالیده است و توانسته این ریتم متنوع طبیعت را دریافت کند و هر ریتم تکراری و خسته کننده را به خلاقیت و تنوع بدل کند و با استفاده از روش های مختلف چاپ حکاکی به عنوان ابزاری در خدمت بیان ایده وافکار خود در هنر مدرن جهان به خصوص نقاشی به طور آزادانه و فی البداهه بپردازد.در نتیجه هنرمندان با تغییرات خلاقانه در حین انجام مراحل مختلف چاپ و یا بعد از آن,با افزودن روش های نقاشی, اثری منحصر به فرد را بیافرینند . در این پژوهش ، تلاش بر این بود که بتوانیم رابطه ای بین تصویرسازی با تکنیک های دستی( آنالوگ) و تکنولوژی( رایانه) یا همان تحولات را پیدا کرد. همجنین بتوانیم چاپ دستی به روش سنتی و رایج گذشته را با تکنیک های امروزی که با گذشت زمان در اثر تحولات مختلف به وجود آمده است، را تلفیق کرده و روش جدید و تکنیک جدیدی را به وجود آوریم. با این کار هم می توان از روش های سنتی گذشته که قدمت بسیار زیادی در تاریخ و فرهنگ ما ایرانی ها داشته و نشانی از هویت ما دارد استفاده کنیم و نگذاریم که از بین برود، بلکه باید این روش ها را پایه و اساس کار خود قرار دهیم و بر مبنای آن آثار خود را بسازیم. تلاش من در جمع آوری این مطالب و گردآوری این پژوهش این بود که توصیفی از تصویرسازی و جایگاه آن در حال حاضر و شناخت تکنیک ها و روش های قدیم و جدید و نحوه به کارگیری آنها در کنار هم، در حال حاضر بوده است. در این پژوهش به این نتیجه دست یافتم که ،تصویرسازی از جنبه های بسیاری، موثرترین و توانمندترین نظام نشانه های غیر کلامی، از بسیاری جنبه ها است.تصویرگری یعنی: کاربرد نشانه های دیداری به صورت شمایلی.که در آن تصاویر می توانند، به عنوان یک وسیله ارتباطی بخشی از اطلاعاتی را که ریختن آنها در قالب کلمات دشوار است، منتقل کنند. به زبان ساده می توان گفت که " کار تصویرگری، عبارت است از تجسم بصری یک موضوع، مفهوم یا احساس، برای نمایش و درک بهتر آن" . گر چه تصویرسازی به لحاظ تاریخی در بستر واژگان به حیات خود ادامه می داد و وابسته به متن بود، لیکن در سال های اخیر و به واسطه روند رو به رشد فرهنگ بصری، از اصولی مستقل برخوردار شده است. تصویرسازان هر ابزاری را که تاریخ هنر در اختیار می گذارد به خدمت می گیرند. ابزاری که می تواند شامل رنگ و روغن، آبرنگ، تمپرا، اچینگ، سیلک اسکرین، گراوور، کولاژ، اسکراچ بورد، قلم و مرکب، مجسمه چوبی، مدیوم های قابل قالب ریزی و ابزارهای دیجیتال همچون illustrator، photoshop، flash و dreamweaver شود. تصویرسازان چه به لحاظ تاریخی که نسبت به محصولات خلاقانه بی تفاوت بودند و چه در زمان حال که برای تاثیر گذاری از مدیوم های موقتی و غیر قابل بایگانی سود می جویند همواره به ابژه ای که می آفرینند همچون اثری که قابل ارائه در گالری ها است می نگرند. تصویرسازی امکان بیشتری می یابد تا مخاطب را با جهانی مواجه کند که پرتو تازه ای بر آن تابیده و یا اساسا او را وارد سپهری تازه سازد. در ادامه این پژوهش به این نکته پرداختم که تاثیر تکنولوژی بر تصویرسازی چه می تواند باشد، و به این نتیجه رسیدم که: آنجه که مسلم است ،تکنولوژی را نباید بیش از یک " ابزار" اعتبار داد و آن را خوار با برعکس مالک الرقاب تصویرسازی شمرد.همچنان که قلم مو و جعبه آبرنگ چنین اند . اما نباید انکار کرد که تکنولوژی نوین در قالب کامپیوتر و برنامه هایی چون فتوشاپ و ایلوستراتور و ده ها برنامه دیگر، در سرعت بخشیدن به رشد تکنیک های بدیع و نوآوری های شگفت سهیم هستند. البته در غرب دردهه اخیر، مکتب تصویرسازی دیجیتالی رواج پیدا کرده اما مشخص است که آثار آنها نشات گرفته شده از یک طراحی قوی است، متاسفانه در ایران ما شاهد حضور طراحی و حسن ناشی از آن نیستیم و شیوه های موجود هم کاملا تقلیدی است. تاثیر هر تصویر در میزان حضور مهارت طراحی و کنترل فرمها از انتزاع به فیگور و بیان مستقیم و یا استعاری موضوع در آن است، اگر تصویرگری با احاطه به این اصول و مهارت ها از ابزار بیانی دیجیتال استفاده کند قادر خواهد بود طعم و لحن دلخواه خود را در تصویر به دست بیاورد در غیر این صورت اثر او خالی از حس و تاثیر و بیان لازم خواهد بود، درست مثل یک فرش ماشینی. تصویرگری با کشیدن طرحی مدادی روی کاغذ شروع می شود. استفاده از مدیاهای معمول کار تصویرگری مثل مدادرنگی و یا آبرنگ و یا پاستل و یا رنگ روغن، اکولین، آکرلیک چون با جنسیت کاغذ و مداد بطور مستقیم و عملی سرو کار دارد، حس های ما را بی واسطه با خود کار درگیر می کند. اما رایانه، در هر حال ما با یک دنیای مجازی سرو کار داریم.دنیایی که قابل لمس نیست، و همیشه لایه ای مجازی، ما بین ما و کار قرار دارد، بنابراین می تواند درجه حساسیت ما را که در ارتباط مستقیم با رنگ، بیشتر تحریک می شود را کاهش دهد.اما به هر حال تکنولوژی همیشه نقش تعیین کننده در تاریخ گرافیک دیزاین و تصویرسازی داشته و دارد . رایانه هم مزایا و بدی هایی دارد.در انواعی از تصویرسازی مثل کلاژ، کامپیوتر می تواند نقش بسیار اصلی داشته باشد.در تصویرسازی معمولی کامپیوتر به ما این امکان را می دهد که کار را اسکن کنیم و اگر نقایصی وجود دارد، بتوان آنها را تصحیح کرد.همچنین رایانه می تواند برای تغییر کمپوزسیون اجزا تصویرسازی کارساز باشد.از لحاظ فنی و کتاب سازی نقش رایانه غیرقابل انکار است. در حال حاضر بیشتر از رایانه در کنار تصویرسازی دستی استفاده می شود.به دلیل راحتی و امکانات بیشتر آن باعث شده است که بیشتر هنرمندان به استفاده از این تکنیک و روش روی بیاورند. می توان که گفت شاید استفاده از این روش ها باعث شود که در سال های آینده ،کم کم روش های قدیمی و بخصوص هنر دستی به خصوص در حیطه چاپ دستی به فراموشی سپرده شود. بسیاری از طراحان، از این که افراد غیر حرفه ای وارد قلمرو طراحی شوند، ابراز نگرانی می کنند و بسیاری از حرفه ای ها از این می ترسند که در دنیایی که هر کسی می تواند به کمک رایانه شخصی خود و نرم افزارهایی با کاربرد آسان، به طراحی بپردازد و به راحتی آن ها را چاپ کند، تخصص آن ها بی ارزش گردد . دسترسی به رایانه در میان طراحان و تصویرگرها همه گیر شده و تعداد هنرمندانی که از آن استفاده می کنند، بسیار فزونی یافته است و تصویرگران این امکان را یافتند که شیوه های جدیدی را در تصویرسازی به کمک رایانه تجربه کنند. در شیوه سنتی تصویرسازی، که تصویرگرها قبل از رواج رایانه استفاده می کردند، در واقع مفاهیم و شیوه استفاده از مواد اولیه بود که سبب تغییر در هنر و نوآوری می شد؛ اما در هنری که برپایه تکنولوژی بنا شده باشد، خود مدیوم یعنی ابزار، با تغییر تکنولوژی تغییر می یابد. اشاره به این واقعیت ضروری است که مفاهیمی مانند " رشد فن آوری" ،دستیابی به تمدن، مدرن شدن که همراه با صتعتی شدن است، گریزناپذیر و جبری می باشد و معنی ندارد که برای رد یا قبول این گونه فرآیندها تصمیمی گرفته شود. ما امروزه محکوم هستیم که به سرنوشت خود در پرتو مدرنیته بیندیشیم و به مدرنیته، به عنوان سرنوشت محتوم خود بنگریم.منظورم این است که ما در مقام تصمیم گیری نبوده و نیستیم که آیا از رایانه در تصویرسازی کمک بگیریم؟ تاثیر منفی آن، فریفته و مجذوب شدن بیش از حد به این وسیله است و این که آن را اصل بپنداریم. برای یک تصویرگر، دیدن رنگی که از تیوپ آن بیرون می آید - همراه با بوی آن- ضروری است.همین طور کارکردن با گل و مجسمه و حجم سازی، و به همین ترتیب طراحی با زغال. نظر کاملا شخصی من در رابطه با استفاده از رایانه به عنوان یک ابزار این است که؛ قطعا سواد رایانه، امری حیاتی است و بخواهی نخواهی به بخشی از تکنیک شما بدل شده است و می شود و به همین ترتیب باز بخشی از عشق و علاقه تان می شود. به همین خاطر اگر کسی عاشق کار با رایانه است و دوست دارد به جای آن که دستش ورق را لمس کند کار را جای دیگری جمع و جور کند، به نظرم بهتر است پی همین کار را بگیرد .اما برای من هیچ چیزی جای مداد یا قلم مو دست گرفتن و طرح زدن روی سطح کاغذ و بوم را نمی گیرد. نسبت به رایانه، جبهه مخالف نگیریم و هر جا که به کارمان کمک می کند، از آن استفاده کنیم؛ اما عاجز آن نباشیم.رنگ و قلم مو را کنار نگذاریم و هر قسمت کار را که لازم است، با آن انجام دهیم. در پایان به این نکته اشاره می کنم که،باید تلاش کرد که تصویرسازی به یک هنر کاملا مردمی تبدیل شود.هنر مردمی هنری نیست که مردم دوست داشته باشند؛ بلکه پدیده ای است که برای مردم مفید باشد و در جهت رشد فکری آنها گام بردارد.اگر قرار باشد هنرمند چیزی را عرضه کند که مردم می پسندند و دوست دارند، پس نقش واقعی او به عنوان راهگشا و هدایت کننده چه می شود؟ نقشی که به خاطر حساسیت ویژه او و این که مسائل را به شکل خاصی مطرح می کند و رشد فکری مردم را بالا می برد، به عهده او قرار داده شده است. امید است که تلاش کرده تا بتوان تکنیک های قدیمی و با ارزش گذشته را به فراموشی نسپاریم و برای همیشه آنها را زنده نگه داریم.

شیوه های بیانگری مبتنی بر خط در تصویرسازی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  تهمینه خواجوی   حافظ میرآفتابی

در قرن حاضر و بویزه در چند دهه اخیر، از طراحی به عنوان هنری مستقل و نه وابسته یا پیش فرض برای سایر هنرها یاد شده است. ازآنجا که در طراحی و جهان حاکم بر آن خط نقش اصلی و پایه را دارد، بازشناختی دوباره بر خط و شیوه های بیانی گوناگون آن در دنیای تصویر هدف این پژوهش بوده است. به این منظور ابتدا نقش خط و ارتباط آن با سایر عوامل مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه جریانهای هنری حاکم بر قرن بیستم بررسی و از خلال آن تغییرات بکارگیری خط در این جریانها پیگیری شد.در نهایت با برسی آثار چند تن از هنرمندان معاصری که از طریق خط به شیوه های بیانی متفاوت و خاصی رسیده اند برسی شد. از مجموع بررسی ها چنین نتیجه گرفته شد که: هر هنری و شیوه های بیانی حاکم بر آن، فراتر از خاستگاه شخصی هنرمند، نوعی پاسخ به شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی خود نیز تلقی می شود. هیچ شیوه بیانی، به یکباره و مستقل از شرایط زمانی و تاریخی خود متولد نمی شود و همیشه می توان ردپا و حد مشخص و قابل تأملی از تأثیرگذاری اجتماعی و سیاسی برای ظهور آن را در نظر گرفت.

بررسی تطبیقی جهان نگری کهن ایرانی و حکمت اشراق وتاثیر آن بر نگارگری اسلامی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1391
  محسن کرمی   بهرام کلهرنیا

در جهان بینی ایرانی، فرزان روشنی(فلسفه ی نور-حکمت اشراقی) است که بیشتر پدیده ها در هنرهای دیداری به آن پایان می گیرد.چرا که خداوند،روشنی بی پایان است . در آیین مهر و مزد یسنا و در باورهای مانی است که روشنی(نور) از ارزش و فرخندگی والایی برخوردار می گردد.پس از آنها،در اسلام است که خداوند نور آسمان ها و زمین خوانده می شود و ارج گذاری این پدیده ی خجسته،باری دیگر آشکار می شود.در روزگاران اسلامی،فرزانگان و «عرفا» و «اهل تصوف» که همگی به گونه ای وابسته به جهان «شیعی» هستند،نگاهدارنده ی گنجینه های پیشینیان می شوند و این باورها را با اندیشه ی یکتا پرستانه ی اسلام می آمیزند.سخن فرزانگان و فرهنگیان و هنرمندان ایرانی مسلمان،پیرامون اندیشه ی روشنی و رنگ ،باورمندی به جهان انگاره ها(عالم مُثُل)،رازپردازی و یافتن نشانه های پدیداریی، که همگی به گونه ای به پدیدار روشنی(نور)بر می گردند،مانند: نقش گردونه ی مهر(چلیپا=سواستیکا)، سیمرغ، سرو،چنار،تاک ،انار،درخت خرما(نخل)،کوه کیهانی، انسان نورانی و پدیدار های رنگی،سرخ و زرگون(طلایی)وکبود و... گواه این سخنان اند.

نشانه شناسی ارزشهای بصری تقویم در ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  فهیمه نصرتی   حافظ

نوشتار بـر پایه پـژوهشی تحت عنوان ((نشانه شناسی ارزشهای بصری تقویم در ایران)) تنظیم شده است . تحقیق حـاضــر در راستـای طرح پـــژوهشی در خصوص تقویم و تصاویر تقویم تهیه شده است . هـدف اصلی آن بــررسی پیدایش تقویم به طور عــــرضـی و تطبیقـی با تصاویرو نمادهای تصویری به منظور شناخت سریع و ساده اساطیر و نمادهای ایرانی و تاثیرآنها در تقویم و روزها و ماههای ایرانی است. پس از پژوهش در باب نمادها به این نتیجه رسیدم که اول اینکه ، گاه بــرخی از نمادهـا ابتـدا به یک عنصــرطبیعی تعلــق داشته انــد که پس از گــذشت زمــانی ،این خصوصیت نمادینگی به عنصـــردیگــری تعلق پیدا کــرده .. و یا اینکه بسته به نحوه و مکان کاربرد این نمادها، تعلقات آنان به هـر یک از این عناصـر نیـز تغییـر کــرده است . فرم چلیپا از این دسته است دوم این که ، زمانی که از نمـاد، آن هم از نمـادهـای پیش ازتاریخ بحث می شود، برخی مفاهیم فرضی هستند و نمی توان با قاطعیت در مورد آنان نظر داد. لذا در مورد اظهار نظرها ادعای خاصی نـدارم ، اما سعی کــرده ام که تـا حـد امکـان مطالعات مـــربـوط به ایـن مـوضــوع را مــد نظر قـــرار دهم . نکته قابـل ذکــر دیگــر اینکه اکثــر نشانههــرچنـد گـاهی محل استفاده آنها تغییر می کند ولی بـا مفـاهیمی مشتـــرک در اکثــر تمدن های پیش از تاریخ دیـده می شونـد. بنابــراین با اینکه ایـن پـــژوهش بـــر مبنـای تقـویم تنظیم شده است ، اما مفاهیم مورد بحث تنها ایران را در بر نمی گیرد وشامل بسیـاری از تمـدن هـای پیش از تـاریخ نیــز می شود تقویم هر سرزمین نشانِ فرهنگ و آداب و رسوم و شان تاریخی یک قوم و سرزمین است.با مطالعه تاریخ و تقویم است که نمادهای کهن و چگونگی به وجود آمدنشان روشن می شود. در ابتدا به توضیح هر یک از عناصـر طبیعی شامل آسمـان ، زمیـن ، مهـــر ومـاه و ایـــزدان آنـان در ایران سپس مفـاهیم و نمـادهـای بصــری آنهـا پـــرداخته ام. آنگـاه جــداولی از روزها و جداولی ابـزاری مـربوط به هــر یک از عناصــر طبیعی و روش استفاده از روزها و چگونگی به وجود آمدن آنها ارائه می شود. ایــن جــدول هــا به گــونه ای تنظیم شده انــد که جشن ها در هر روز را به اختصار در خود دارد و می توان آنها را با هر تقویمی مطابقت داد.تجزیه تحلیل تصویری هم همچـون یک فـــرهنگ نمـاد عمـل می کننـد، به طوری که بتــوان بـادیـدن تصـویــر ، به مفهـوم و کـاربـــرد آن نمـاد پی برد.

فرهنگ تصویری خوراک ایرانی در دوره صفوی و قاجار (مطالعه تطبیقی)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1391
  سمینه خوبی خانکندی   مریم لاری

پژوهش حاضر پژوهشی بینارشته ای و تطبیقی، در دو مقطع زمانی، روزگار صفوی و قاجار است؛ و به مقایسه ی جلوه های تصویری فرهنگ خوراک ایرانی در هنر ایران، با استناد به پیشینه های تاریخیِ فرهنگ و هنر ایران، آیین، اسطوره، ادبیات فارسی، متون مربوط به آشپزی ایرانی و همچنین فتوت نامه ها و سفرنامه های مربوط به این ادوار، می پردازد. فرآیند این پژوهش با مبنا قراردادن فرهنگِ تصویری خوراک دوره صفوی و قاجار به عنوان پلان و بستر فرهنگ خوراک ایرانی، در نمونه های تصویری و به مثابه عنصری فرهنگی مطرح می کند. نمونه های تصویری، دربرگیرنده ی جنبه های مختلف هنر روزگار صفوی و قاجار می باشند، که در این پژوهش، جلوه های تصویری برپایه ی آداب خوراک و تفکیک خوراک، به خوردنی ها و نوشیدنی ها بازشناسی می شوند. این نمونه های تصویری مشتمل بر 415 تصویر است که 236 نمونه مربوط به روزگار قاجار و 179 نمونه ی تصویری دیگر، مربوط به روزگار صفوی می باشند. در پایان با سنجش جداول طراحی شده، از جلوه های تصویری خوراک، مشخص شد که بازتاب تصویری خوراک روزگار قاجار در ادامه ی بازتاب تصویری روزگار صفوی قرار گرفته و آنچه از تفاوت در این دو دوره شاهد هستیم، ریشه در تحولات فرهنگی این ادوار دارد. فرهنگ خوراک ایرانی در هنر این دوران ظهور یافته و هم راستا با تحولات فرهنگی ترسیم شده است؛ از این رو همبستگی میان هنر و فرهنگ، چیدمان های خوراک را در پیروی از قواعدی خواص منعکس می سازد.

بررسی تصویری پوسترهای لهستان(استاسیس ایدریگویچیوس)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  نگین خواجه   بهرام کلهرنیا

چکیده ندارد.

مستندسازی تصویری هویت اجتماعی (میبد- سال1391)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1391
  رضا رجب بلوکات   سید عبدالهادی شبیری نژاد

چکیده پژوهش حاضر، تحقیقی است در مورد هویت مردمی که در یک محدوده ی جغرافیایی در کنار هم زندگی می کنند. هدف اصلی در این پژوهش، یافتن هویت اجتماعی و ثبت تصویری آن از یک طرف و یافتن تأثیر آن بر روی هنرها، به ویژه هنرهای بصری خلق شده در این جامعه از طرف دیگر است. بدین منظور شهر میبد به عنوان منطقه، و سال 1931 به عنوان زمان مورد مطالعه انتخاب شده اند. برای درک هویت اجتماعی مردم این شهر، در ابتدا فرهنگ، تمدن و به صورت کلی میراث فرهنگی آنان مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه با توجه به مقتضیات زمان، به مطالعه ی سبــک و شیوه ی زندگی و نهایتاً هویت اجتماعی آنها در سال 91 پرداخته شده است. در این مسیر از مصاحبه برای یافتن اطلاعات و از عکاسی برای ثبت تصویری اطلاعات و مشاهدات استفاده شده. درادامه و پس از کنار هم قرار دادن اطلاعات جمع آوری شده، حدود هویت اجتماعی این جامعه بدست آمده است. در پایان نیز به منظور یافتن ارتباط بین هویت اجتماعی مردم میبد و تولیدات بصریشان، به بررسی بخشی از نقوشی که در جامعه ی امروز میبد تولید شده و استفاده می شود پرداخته شده است تا این مطلب روشن شود که تولیدات بصری هر جامعه مابه ازای تصویری هویت اجتماعی آن جامعه اند و هنرمند، نیازمند شناخت هویت اجتماعی مردمی است که برای آنها به خلق اثر می پردازد.

طراحی جامع هویت بصری مجموعه سینمایی پردیس ملت
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1392
  بیتا شاکرین   بهرام کلهرنیا

هویت سازمانی امروزه جزو وظایف اصلی آژانس های تبلیغاتی می باشد . برنامه ریزی ، اجرا ، تولید محتوا بر اساس موضوع کارفرما با نظارت کامل و با اجرای دقیق آن ، انتظاری است که کارفرما از آژانس خواهد داشت . جزئی ترین موضوعات و برنامه ریزی برای اجرای موضوع سفارش می بایست تا آخرین روز برپایی سازمان سفارش دهنده توسط آژانس دیده شده و نسبت به اجرا آن نظارت دقیق صورت گرفته باشد . سعی شده در این پایان نامه گزارش کاملی از شیوه و نحوه اجرا برای این چنین مواردی انجام پذیرد.

پرنده در تفکر اشراقی و جایگاه آن در اسناد تجسمی خط نقاشی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1392
  محمدسعید نقاشیان   بهرام کلهرنیا

در این پژوهش در پی پاسخ به چند پرسش اساسی خواهیم بود. نخست اینکه چه ویژگیهایی در مجموع هستی شناسی ، کیهان شناسی و اندیشه های کهن ایرانیان وجود داشته که موجب شده مرغ یا پرنده این گونه مورد توجه قرار بگیرد و برای بیان راز و رمزهای روح انسانی از آن استفاده شده است. * دیگر اینکه چه مسئله ای باعث شده تا شیخ اشراق با وجود اسلام آوردنش هنوز به تفکرات و اندیشه های ایرانیان باستان پایبند است و سعی بر آن دارد که آن اندیشه ها را در تفکر حکمتی که خودش به ثبت رسانده در قالب تفکر یا حکمت اشراقی به عالم عیان کند. دیگر اینکه مهر آئینی، آئین زردشت و مانوی چه تاثیری بر اسناد تجسمی به خصوص نقاشی و خط گذاشته اند و پرنده چه جایگاهی در این تفکر دارد. *و دیگراینکه آیا در ایران باستان پرنده به اینگونه که عرفای عظام اسلامی چون سهروردی و بزرگان سلف او چون ابن سینا و ابوحامد غزالی و ... برای آن قداست قائلند دارای قداست بوده یا نه. *هدف از بیان مرغ و پرنده در تفکر اشراقی چیست؟ *نقش مایه های مرغان در هنرهای تجسمی چون نگارگری (گل و مرغ)، خوشنویسی (مرغ بسم الله) و ... از چه نوع تفکری نشات می گیرد؟ *تصوف و عرفان چه نقشی در پاسداری این تفکرات رازآمیز در قالب مرغان و بیان راز رمزهای سیر سلوک از زبان آنان دارد؟ ارتباط معنایی بین مرغ و آیه بسم الله و چرایی به تصویر کشیده شدن این آیه در قالب مرغ؟ *چرا پرنده یک رمز است و اساسا رمز چیست ؟ در این تحقیق و پژوهش، کلیت تحقیق بر مبنای تاثیر اندیشه های حکمای فلسفه ی اشراق و پرداختن آنها به موضوع پرندهو تاثیر آن تفکر به روند شکل گیری آثار تجسمی در قالب خط و نقاشی است. و اینکه در این تحقیق سعی بر بررسی تاثیر آراء و تفکرات اندیشمندان و متفکران حکمت اشراق شده است که به این صورت ارائه شده و بررسی می شود موضوع پرنده و مرغان در قالب اسناد هنرهای تجسمی نقاشی و خط. با توجه به اهداف تحقیق که بررسی و تحلیل پرنده در تفکر اشراقی است این پژوهش از طریق مطالعه اسناد و مدارک موجود در کتابخانه ها و موزه ها بوده است و بررسی نشان و نمادهای پرندگان افسانه ای در تفکر اشراقی به روش کتابخانه ای و مشاهده ای صورت گرفته است و همچنین بخشی از این تحقیق، میدانی و مصاحبه با اصحاب فن در این مسیر بوده است.

طراحی فضای شهری با رویکرد سرزندگی در محیط توسط مشارکت مردم، نمونه موردی: محله هفت چنار
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1392
  زینب حسینی   وحید شالی امینی

در طراحی وساماندهی فضاهای عمومی محله هفت چنار، مفهوم سرزندگی، که از شاخصه¬های تاثیر گذار در کیفیت زندگی انسان است، مورد بررسی قرار می گیرد. همانطور که سقراط هدف اصلی از ایجادشهرراتأمین نشاط شهروندان می داند، شادی جزئی جداناپذیر از روابط اجتماعی شهر است که در ابعاد متفاوتی تعریف می شود، بعد درونی و بیرونی یا اجتماعی آن،که حیطه کاری مارا با مفهوم شادی مرتبط می سازد. به عبارتی شناخت پارامترهایی علاوه بر عوامل شخصی و درونی که بر میزان شادی تاثیر گذار هستند و می توانند در قالب یک کالبد شکل یافته، بروز پیدا کند. هدف از این بحث یافتن راههای مناسب درجهت تقویت شادابی و نشاط بیشتر مردم محله هفت چنار در راستای مشارکت های مردمی در محله، ایجاد کنش های اجتماعی از سوی ساکنان، ارتقاحس تعلق خاطر و در نهایت ساخت محله ای با نشاط توسط خود ساکنان می باشد. هر شهر از اجزای متفاوتی شکل گرفته است. بستر جغرافیایی، کالبد، انسان و فعالیتهای او. پس هنگامیکه بناست به رفع مشکلات بخش قابل توجهی از شهر که همان بافت فرسوده است، بپردازیم باید همه جوانب را در نظر بگیریم. فرسودگی اجتماعی و کالبدی در یک رابطه یکدیگر را تشدید می کنند و برهم تاثیر گذارند. شادی یکی از مولفه های تاثیر گذاری است که روابط اجتماعی را بهبود می بخشد، مردم را به حضور در فضاهای جمعی ترغیب می¬نماید، مشارکت پذیری و سطح تعاملات اجتماعی را افزایش داده و در نتیجه محیط زندگی با کیفیت بالاتر و سرزنده تر ایجاد می¬نماید و نه تنها از اثرات فرسودگی بر هنجارهای اجتماعی می کاهد بلکه در روند نوسازی کالبدی نیز تاثیر گذار خواهد بود. محله هفت چنار یکی از محلات فرسوده شهر تهران است. این محله باداشتن پیشینه تاریخی و دارا بودن ارزش های مذهبی،فرهنگی،محیطی،گردشگری و ... ازآن دسته محلاتی است که نمی توان بی اعتنا ازکنارفرسودگی و مهجورماندن فضاها و مجموعه های ارزشمند آن گذشت و بی هیچ تردیدی می بایست درحفظ و ارتقاء آن ارزش هاکوشید. توجه جدی به تولید و افزایش «نشاط جمعی»،همگرایی بیشترمردم و ارتقا میزان تحمل سختی و فشاراقتصادی و غیراقتصادی را درجامعه موجب می شود. لذا با طراحی فضاهای عمومی با رویکرد شادابی می توان به جامعه¬ای شاداب و با ثبات اجتماعی بیشتر دست یافت. برای رسیدن به این هدف، باید به پارامترهای موثر در افزایش میزان سرزندگی در جامعه دست یافت. لذا معیارهایی از بررسی مطالعات شهری-اجتماعی، پرسش نامه های محیطی و بررسی شهودی در محله بدست آمد، که از جمله آنها می توان به رضایت از زندگی، تحصیلات، اشتغال، هویت محلی، نقش فضاهای عمومی، عدالت اجتماعی و برنامه های فراغتی و ... اشاره کرد که بر اساس این معیارها و وابستگی آنها به شاخص شادی، میزان شادی در محله سنجیده شده و بر مبنای آن برنامه ریزی های اجتماعی-کالبدی برای پاسخ به این مسائل در نظر گرفته می شود. در این میان فضاهای عمومی، عنصر اصلی در دست طراحان شهری است که بتوانند در این حیطه قدمی در سرزندگی جامعه شهری بردارند.درشهرهای معاصر، فضاهای عمومی شهری به مثابه یکی از اجزای اساسی ساخت کالبدی شهر(عنصرساختاری وکالبدی) دارای مفهوم عمومی و اجتماعی است که از اهمیت زیادی برخوردارهستند. روابط اجتماعی و فرهنگی در فضاهای عمومی باز شهری به عنوان عاملی برای تبدیل فضای عمومی به فضایی باحیات اجتماعی بررسی می شوند. امروزه، «اجتماع مردم»جذابترین عنصردرفضای عمومی محسوب می شوند. بنابراین با رویکرد سرزندگی، به خلق فضاها و مکان های انعطاف پذیر با ویژگی های چند گانه شادی آور و در نظر گرفتن علل اقتصادی، اجتماعی و کالبدی پرداخته می شود.

تصویرسازی در بسته بندی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1391
  ستاره ملک خویان   بهرام کلهرنیا

تصویرسازی علاوه بر ویژگی های زیبا شناختی که به بسته بندی هدیه می کند، دارای قابلیت های گسترده ای درشناساندن محصول است و تاثیرات انکار ناپذیری در جلب نظر مخاطب و میزان فروش محصول دارد و بـه سـاخت تصویر و تصور ما از محصول کمک می کند. تصویرسازی می تواند با در نظر گرفتن نوع محصول و مخاطبین رفتارهای بسیار متنوع و منحصر به فردی را (چه از لحاظ مفهوم سازی در شیوه های مختلف بازار یابی و چه از لحاظ ساختار، سبک و تکنیک) در بسته بندی ایجاد نماید و بسته را به یک اثر هنری تبدیل نماید. در مقابل بسته بندی امکانات تصویرسازی را گسترش داده و عرصه های نوینی بر این هنر دیرینه گشوده است. تصویرسازی در بسته بندی، بعد سوم را درخدمت می گیرد. تکنیک ها و مواد متنوع تری را برای بیان خود به دست می آورد و مخاطبین متفاوتی را اغنا می کند و خود را با تکنـولوژی هماهنـگ می سازد. در این رسـاله پس از در نظر گرفتن ماهیت تصویر و ویژگی های ارتباطی آن، به نقش تصویر در تبلیغات و از آن جمله بسته بندی اشاره شده و سپس به بیان شیوه های گوناگون انتخاب تصویر برای بستـه بندی با توجه به موضـوع و مخاطب پرداختـه و در نهایت برخی ویژگی های متمایز و منحصـر به فرد تصویرسازی در بسته بندی را (از لحاظ فرم، رنگ، بافت و...) ذکر شده است.

بیان تصویری جانوران در قرآن
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1393
  نرگس ورمزیار   کمال حاج سیدجوادی

کتاب آسمانی قرآن کریم معجزه جاودان پیامبر اسلام(ص)، بیانی زیبا، هنری و ادبی شکوهمند دارد. جنبه های مختلف هنری آن چون زیبایی واژگان، آهنگین بودن آیات و کلمات، هماهنگی عناصر زبانی با معانی و... اعجازی برای بیان کلام وحی به شمار می آیند. قرآن کریم از تصویر به عنوان عنصری قدرتمند در عینی و مشهود کردن مفاهیم ذهنی و انتزاعی بهره گرفته و مفاهیم را به درستی در ذهن مخاطب به تصویر کشانده است. جانوران یکی از مضامین تصویری در قرآن کریم می باشند. حدوداً 30 جانور در قرآن نام برده شده، که نقش نمادین و تمثیلی این جانوران در آئین های مختلف به ویژه دینی مورد بررسی قرار گرفته است. توصیف نمادین، تمثیلی، تصویری این جانوران در آیات قرآن در حد مقدور بیان شده است

بررسی ساختار گرافیکی کتیبه های کاشیکاری شده مسجد نصیرالملک شیراز(با نگاهی به مساجد مشیر و وکیل)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1393
  مهناز جبری   بهرام کلهرنیا

کتیبه ها به عنوان اسناد با ارزش تاریخی ، از دوره ی تاریخی و محدوده ی زمانی و مکانی مشخصی، اطلاعات با ارزشی را انتقال می دهند.در این میان خطوط به عنوان با ارزش ترین عناصردر کتیبه ها ،به ویژه در دوره ی هنر اسلامی ،اغلب نقش مرکزی را ایفا می کنند.چنانچه اشاعه ی کلام الله و ترویج آن در دوره ی اسلامی در کتیبه ها ،به عنوان هدف اصلی است که همه ی اجزا در تکامل آن بکار گرفته شده اند.کتیبه نوشته ها اغلب همچون نگینی بر دیواره های مسجد می درخشند وکلام وحی را انتقال می دهند. در این پژوهش مسجد نصیرالملک شیراز ،به دلیل اهمیت خاص آن در بین مساجد ایرانی ،که در واقع آغازگر یک سنت تصویری جدید است، به عنوان مطالعه ی موردی انتخاب شده است و ساختار گرافیکی تعدادی از کتیبه های آن مورد مطالعه قرار گرفته است.در این راستا مسجد وکیل و مشیر نیز تا حدودی مورد مطالعه قرار گرفته اند. شجاعتی که در این مسجد هنرمند برای اولین بار،در یک مکان مذهبی از خود نشان داده است و سنت گزاری جدیدی که کرده است، بازتاب جریان های سیاسی ،اجتماعی عصر قاجار و تأثیر فرهنگ بیگانه است. در این پژوهش با مطالعه ساختار برخی از کتیبه های کلیدی و به ویژه کتیبه نوشته ها ی این مسجد با رویکردی نو،راه حل های نوین بصری با استفاده از حروف فارسی برای گرافیک محیطی دنیای امروز،ارائه شده است. همچنین کلیه ی اطلاعات در این پژوهش با مطالعات اسنادی و میدانی صورت گرفته است.

اینترنت گراغیک طراحی خوب
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1394
  فاطمه رهبر   بهرام کلهرنیا

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : اینترنت یک پدیده نوین ارتباطی و اطلاعاتی است که سهم بسزایی را در زندگی انسانها دارا می باشد بگونه ای که از اینترنت می توان هر گونه اطلاعاتی را در زمینه های گوناگون دریافت کرد و یا به فایل های صوتی و تصویری دسترسی یافت .قبوض برق را پرداخت کرد وحتی حسابهای بانکی را کنترل نمود.آنچه فعالیت های اینترنتی را امکان پذیر می نماید، توسعه چندرسانه ای ها است که با بکارگیری ویدئو ، صدا، تصویر و متن هر گونه اطلاعاتی را می توان ارائه نمود نکته مهم این است که روز به روز برتعداد کاربران اینترنت افزوده می شود و به دنبال آن کاربران وقت زیادی را در بین صفحات وب سپری می کند. صقحات حاوی چند رسانه ای به غیر از متن وتصویر نیازمندی های دیگر نیز دارد. به غیر منابع اطلاعاتی ،برنامه ها و قابلیت های سخت افزاری و نرم افزاری ضرورت های دیگری نیز باید پیش بینی شود.برای ارائه و نمایش محتوای سایت ها نیازمند عواملی هستیم تا مطالب و تصاویر خود را بهتر به نمایش بگذاریم. ارائه طراحی مناسب در صفحات وب به همراهی مجموعه ای از مهارتهای که یک گرافیست می تواند درطراحی صفحات وب ازخود نشان دهد در بالا بردن سطح کیفی و زیبایی صفحات وب موثر می باشد.استفاده از عناصرگرافیکی و چگونگی بکارگیری آنها در کنار رنگها اولین قدم برای درک طراحی های بهتر است که یک طراح وب آشنا به قواعد گرافیکی می تواند بردارد و در نتیجه به بالابردن کارایی صفحات بپردازد. از آنجایی که طراحی وب سایت یکی از مهارت های مهم عصرحاضر تلقی می گردد؛ یک گرافیست می تواند با توانمندی هایی که آموخته به این امر بپردازد. برای طراحی وب سایت آشنایی با ویرایشگری مانند فتوشاپ و یا دیگر برنامه های نرم افزاری لازم است ولی کافی نمی باشد. اصولی کارکردن و تخصص گرایی درطراحی وب می تواند کمک شایسته ای در طراحی یک سایت مدرن و زیبا باشد. - برای یک گرافیست بازار کار و ارائه آثار فاخر وحتی درآمد خوب امری مهم است .وب می تواند راهی بی انتها برای طراحان باشد که به پیشرفت علاقه مند هستند. یک وب سایت می تواند نشانگر هویت منحصر به فرد گردانندگان آن باشد. - سرگرمی ها وتفریحات مبتنی براینترنت اوقات فراغت جوانان را به خود اختصاص می دهد، تبلیغات بازاریابی از طریق اینترنت و صنعت توریسم و کسب درآمد مناسب برای کشور از این طریق و... از مسائل مهم کشور محسوب می گردد که می تواند مورد توجه یک گرافیست وطراح وب باشد. ازطرفی دیگریک گرافیست برای انجام یک طراحی خوب در دنیای وب باید سوالات گوناگونی پاسخ دهد تا با طرح خود سایت مورد نظر را به اهداف خود نزدیک کند و در جلب مخاطب حداکثر تلاش و نوآوری را داشته باشد.

بررسی محتوا و جایگاه نشان سرو در ادبیات تاریخی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1393
  مژگان امام حسینی   بهرام کلهرنیا

فرم سرو که از نشانه های اصیل فرهنگ و هنر ایران است؛ دارای کاربردی گسترده در اکثر شاخه های هنری است. در این تحقیق سعی شده تا جایگاه این نقش ارزند، در ادبیات مورد بررسی قرار گیرد. از سوی دیگر، علاقه به ارائه تحقیقی با مضمون موضوع بومی فرهنگ کشورمان، سبب شد تا فرم سرو را که به حق نشانی ایرانی است؛ را انتخاب کرده و برای افزایش بار محتوایی تحقیق، آن را در ادبیات مورد بررسی قرار داده ام.

حماسه سرایی تصویری در شاهنامه ی شاه طهماسبی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1393
  زهرا محمدنژاد   بهرام کلهرنیا

حماسه صورت هنری از مجموعه عواطف و احساسات مردمان یک سرزمین است که طی روزگاران دراز، در ادبیات ملل پدیدار شده است.اما ادبیات حماسی فراگیر و مشمول همه سرزمین ها نیست، حماسه در سرزمینی می جوشد و می خروشد که دارای اساطیر و تاریخی دیربا باشد و ایران کشوری است که این ویژگی ها را داراست.شعرای بسیاری، تا به امروز داستان ها و تاریخ این سرزمین را به نظم کشیده اند، اما هیچ یک از آنها نتوانسته است همانند فردوسی مجد و افتخارات فراموش شده را به خاطر فرزندان این مرز و بوم آورد.این اثر مجموعه ای از پندهای گران مایه در قالب مضامین اساطیری و داستانهای افسانه ای ایران است که به شیوه بدیع و حماسی سروده شده است.این اثر ارزشمند که روح جوانمردی و غیرت ملی و دینی ایرانیان را مورد ستایش قرار می دهد، همواره مورد توجه دربارهای گذشته ایران و هنرمندان نگارگر بوده است. در میان این نسخه ها، شاهنامه شاه طهماسبی ارزشمندترین و نفیس ترین آنها محسوب می شود که به دستور شاه اسماعیل صفوی، توسط هنرمندان طراز اول مکتب تبریز صفوی آفریده شد و اکثریت تصاویر آن را مضامین حماسی تشکیل می دهد.هدف از این پژوهش بررسی حماسه تصویری در شاهنامه شاه طهماسبی می باشد و بعد از آن با دلایل قابل دفاع به بازسازی و روز آمد کردن عناصر گوناگون این شاهنامه در آثار تصویر سازی خود مبادرت خواهم نمود. گردآوری اطلاعات در بخش نظری پژوهش به شیوه کتابخانه ای می باشد و در فصل چهارم به تحلیل و توصیف ده نگاره با مضمون حماسی از شاهنامه شاه طهماسبی ، با استناد به جدول های طراحی شده می پردازد.و از نقطه نظر تطبیق متن با تصاویر به نتایجی دست یافته است.