طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک بیماری مهم ویروسی واگیر درگوسفند و بز است که برای اولین بار در غرب آفریقا در دهه 1940 شرح داده شده است. این بیماری اولین بار در ایران سال 1373 از استان ایلام گزارش شد. عامل بیماری، ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک موربیلی ویروس از خانواده پارامیکسوویریده است که قرابت آنتی ژنی نزدیکی با ویروس دیستمپر سگ، طاعون و سرخچه در انسان دارد. طاعون در نشخوارکنندگان کوچک با نشانه هایی مانند ترشحات موکوسی چرکی از منخرین، تب بالا، ترشحات چشمی، استوماتیت نکروزی، اسهال، آنتریت و پنومونی خود را نشان می دهد. در مطالعه حاضر تعداد 70 نمونه خون کامل (از شهرهای کامیاران، پیرانشهر، لاهیجان، قروه و بیله سوار) به وسیله ونوجکت حاوی edtaبه میزان 10-5 میلی لیتر از ورید وداج گوسفند و بز مناطق مرزی اشاره شده اخذ و در مجاورت یخ به آزمایشگاه انتقال یافت. از تعداد 70 نمونه، 28 نمونه خون بز و 42 نمونه متعلق به گوسفند بود که در مجموع شامل 45 دام ماده و 25 دام نر بود. فراونی نمونه ها در شهر قروه 13، لاهیجان 10، بیله سوار 18، کامیاران 13 و پیرانشهر 16 نمونه بود. هدف از انتخاب نقاط ذکر شده، وجود نشانه های مانند تلفات بالا، اسهال مقاوم به درمان، سقط و زخم در مخاط آلت تناسلی دام نر در این مناطق بوده است. اخذ نمونه فقط از دام های مشکوک بیمار نبوده بلکه از برخی دام های به ظاهر سالم منطقه نیز صورت گرفت. نمونه های خون در دمای 4 درجه سانتی گراد و در 3000 دور و به مدت 10 دقیقه سانتریفوژ گردید، سرم جداسازی شد و از بافی کوت جهت استخراج rna ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک (pprv) استفاده شد. روش rt-pcr با روش های اشاره شده در منابع و با افزودن قطعه bp448 اختصاصی ژن f صورت گرفت. در مرحله بعد تمام نمونه ها مجدداً توسط nested pcr آزمایش شدند. به عنوان کنترل مثبت pcr از واکسن زنده طاعون نشخوارکنندگان کوچک استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش های آماری spss و آنالیزهای واریانس انجام شد. از تعداد 70 نمونه مورد مطالعه، 10 نمونه (15%) مثبت بود. میزان آلودگی در گوسفند و بز به ترتیب 10% و 22% بود و ارتباط معناداری از نظر جنسیت و میزان آلودگی یافت نشد (05/0p>). درصد آلودگی در سنین زیر یک سال، یک تا دو سال، دو تا سه سال و بالای سه سال به ترتیب 14%، 34%، 12% و0% تشخیص داده شد اما ارتباط معناداری از نظرگروه های سنی مورد مطالعه و میزان آلودگی یافت نشد (05/0p>). درصدآلودگی در شهر قروه 30%، لاهیجان0%، بیله سوار30%، کامیاران 20% و پیرانشهر 20% بود، ارتباط معناداری از نظر منطقه مورد مطالعه و میزان آلودگی مشاهده نشد (05/0p>). پیشنهاد می شود مطالعات تکمیلی جهت روشن شدن وضعیت آلودگی، در سایر مناطق مرزی کشور انجام گیرد.

تعداد 140 نمونه خون کامل (از شهرهای بندرعباس، کامیاران، پیرانشهر، پلدشت و ماکو، لاهیجان، قروه و بیله سوار از هرکدام 20 نمونه ی خون گوسفند و بز به تعداد مساوی از هر دو جنس) به وسیله ونوجکت به میزان 5-10 میلی لیتر همراه با edta از گوسفند و بز برخی مناطق مرزی ایران بطور تصادفی اخذ شده و در مجاورت یخ به آزمایشگاه ارسال می گردد. هدف از انتخاب نقاط ذکر شده، وجود نشانه های غیر اختصاصی از بیماری زبان آبی، بوده است. اخذ نمونه فقط از دامهای مشکوک بیمار نبوده بلکه از برخی گله های مورد اشاره در منطقه صورت خواهد گرفت. نمونه های خون در دمای 4 درجه سانتی گراد و در 3000 دور و به مدت 10 دقیقه سانتریفوژ شده و به دو قسمت جدا می شود. بخش رویی که سرم است جهت تستهای سرولوژی تکمیلی (در صورت لزوم) نگاهداری شده و بحش زیرین که حاوی گلبول قرمز بوده و جهت استخراج rna ویروس زبان آبی استفاده می شود. rt- pcr با روش niedbalski و همکاران (2007) با افزوده سازی قطعه bp 1156 اختصاصی ژن s7 و سپس nested- pcr با روش anthony و همکاران (2004) و پرایمرهای داخلی ژن s7 و قطعه bp 769 را زیاد می کند، صورت می گیرد. به عنوان کنترل مثبت pcr از cdna ویروس زبان آبی استفاده خواهد شد. آزمونهای pcr اول و دوم (rt and nested- pcr) روی کلیه نمونه ها انجام شده و نتایج با روش های آماری spss و آنالیزهای واریانس تجزیه و تحلیل خواهد شد.

آنفلونزای اسبی از جمله بیماری¬های ویروسی حاد و بسیار مسری است، که توزیع جهانی داشته و می¬تواند با ایجاد همه¬گیری¬های وسیع، کفایت و اعتبار اسبداری را در یک منطقه و حتی یک کشور با خطر مواجه سازد. اگر چه این بیماری بیشتر مواقع با تلفات اندکی همراه می¬گردد، ولی بروز آن به شکل ناگهانی و وسیع به ویژه در اماکن و زمان¬هایی که اسب¬ها به صورت متراکم نگهداری می¬شوند (مسابقات کورس و نمایشگاه¬های اسب¬ و ...) می¬تواند باعث بروز مشکلات فراوانی برای اسبداران گردد، چرا که در این مواقع هر گونه فعالیت ورزشی در اسب تقریباً غیر ممکن است، و در بعضی مواقع به دلیل پیچیدگی¬های ایجاد شده، مثل بروز عفونت¬های ثانوی باکتریایی، امکان رخداد تلفات نیز وجود خواهد داشت. با توجه به اهمیت جنبه¬هایی از آلودگی این ویروس در اسب-ها که شامل: اپیدمیولوژی، جنبه¬های بالینی، پاتوژنز، پاتولوژی و ایمنی است، تشخیص، مدیریت و درمان از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. اولین قدم در این مسیر هم تشخیص وجود آلودگی در یک منطقه و اعمال روش¬های مدیریتی و واکسیناسیونی مناسب برای جلوگیری از اپیدمی بیماری است. از آن¬جا که تشخیص بیماری¬های تنفسی ویروسی در اسب تا حد زیادی یک تشخیص احتمالی است که فقط بر مبنای علائم بالینی مشاهده شده استوار است، لذا استفاده از روش¬های آزمایشگاهی مستدل و کم خطا در این زمینه می¬تواند کار¬گشا باشد. علی¬رغم گزارش موارد مشکوک به بیماری از سطح اسبداری¬های مناطق مختلف کشور، مطالعات قابل دسترس اندکی در ایران بر روی اسب¬های مشکوک انجام شده است. از جمله این مطالعات می¬توان به موارد زیر اشاره کرد: مطالعه قدردان مشهدی و همکاران(2005) در اهواز که با روش hi روی 100 نمونه سرمی اسب انجام شد که فقط دو مورد واجد تیتر پادتن علیه ساب¬تایپ h3n8 بودند. مطالعه حسن¬پور و همکاران(2012) شیوع سرمی آنفلونزای اسبی در تبریز با روش الایزا مورد بررسی قرار گرفت که از 174 نمونه سرمی اخذ شده ،14 (3/7%) مورد مثبت گزارش شده است. مطالعه لقمانی و همکاران(2013) در استان تهران با استفاده از روش الایزا، که از 126 نمونه خون وریدی تعداد نمونه¬های مثبت از نظر آنفلونزای اسبیa ، 85 نمونه (46/67%) گزارش شده است. مطالعه بدیعی و همکاران(2013) در استان فارس به روش الایزای رقابتی شیوع سرمی بیماری آنفلونزای اسبی را 5/2% ( 15 نمونه از 600 نمونه سرمی است) بیان کرد. مطالعه حسن¬پور و همکاران(2014) در استان اردبیل، برای بررسی شیوع سرمی آنفلونزای اسبی از 194 اسب 8 مورد مشکوک (1/4%) گزارش شده است. با توجه به اینکه این مطالعات اکثراً در مناطقی که از نظر جغرافیایی دارای آب و هوایی سرد هستند (آذربایجان، اردبیل و تهران) و یا در فصول سرد سال (در اهواز) انجام شده¬اند، و با توجه به افزایش احتمال بقاء و گسترش ویروس در این شرایط جغرافیایی و فصلی اهمیت بررسی بیشتر این عامل بیماری¬زا و وجود و عدم وجود آلودگی بین اسب¬های منطقه آذربایجان شرقی با کمک روش-های هرچه دقیق¬تر آزمایشگاهی (روش¬های مولکولی) که مطمئن¬تر و مستدل¬تر هستند، در دستور کار قرار گرفته است

پیروپلاسموز یک بیماری عفونی اسب ها است که توسط تک یاخته های داخل سلولی تیلریا اکوئی (که تا مدتی قبل بابزیا اکوئی نامیده می شد) و بابزیا کابالی ایجاد می شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع پیروپلاسموز به روش ملکولی و ارتباط آن با سن، جنس و نژاد در اسب های شهرستان تبریز بود. در مجموع 95 نمونه خون از ورید وداج 83 اسب نر (4/86 %) و 12 اسب ماده (6/12 %) از نژادهای عرب (53 رأس)، کرد (21 رأس) قره باغ (1 رأس)، دره شور (1 رأس)، تروبرد (1 رأس) و دوخون (18 رأس) از باشگاه های اطراف شهرستان تبریز به صورت تصادفی اخذ و به آزمایشگاه منتقل گردید. مشخصات فردی هر اسب از قبیل نژاد، سن و جنس ثبت شد. سپس dna استخراج شده از نمونه های خون برای تشخیص وجود ژنوم تیلریا اکوئی و بابزیا کابالی در واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) مورد استفاده قرار گرفت. محصول pcr سپس الکتروفورز شده و ژل حاصل مورد مشاهده قرار گرفت. نتایج بدست آمده با روش آنوای یک طرفه و آزمون t مستقل و به وسیله spss نسخه 19 مورد آنالیز قرار گرفته و سطح اطمینان 95% در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از الکتروفورز محصولات pcr نشان داد که از 95 نمونه مورد مطالعه 10 نمونه (5/10 %) آلوده به پیروپلاسموز می باشند که از این تعداد 8 نمونه آلوده به تیلریا اکوئی (4/8 %) و 2 نمونه آلوده به بابزیا کابالی (1/2 %) بودند. در این مطالعه تفاوت معنی داری میان آلودگی اسب های نر و ماده و همچنین اسب های گروه های سنی مختلف (زیر 3، 3-6، 6-9، 9-12، 12-15 و بالای 15 سال) مشاهده نشد (0/05<p). اگرچه میزان ابتلای اسب های گروه بالای 15 سال (1 نمونه از 5 نمونه) به طور قابل توجهی بیشتر از سایر گروه ها بود؛ اما مقایسه بین اسب های بالای 15 سال و اسب های سایر گروه ها اختلاف آماری معنی داری را نشان نداد (0/05<p). همچنین تفاوت معنی داری ما بین آلودگی در اسب های نژادهای مختلف مشاهده نشد (0/05<p). یافته های مطالعه حاضر نشان دهنده وجود موارد ابتلا به پیروپلاسموز، آن هم به شکل تحت بالینی در اسب های شهرستان تبریز است، زیرا هیچ یک از اسب های مورد مطالعه دارای علائم بالینی پیروپلاسموز نبودند. کنترل چنین مواردی از نظر بهداشت دام و همچنین به دلیل اهمیت آن در تجارت و حمل و نقل بین المللی اسب ها، باید در دستور کار قرار گیرد.

مسابقه استقامت برای اولین بار در ایالات متحده آمریکا پایه گذاری شده است و هدف آن ارزیابی توانایی ورزشی اسب در طی زمان و با مسافت های طولانی است. مسابقات استقامت بر اساس مسافت به دو دسته کوتاه (90) و طولانی (120-160 کیلومتر) تقسیم بندی می شود. هدف از مطالعه حاضر علل حذف اسبهای شرکت کننده در مسابقات ملی استقامت در طی سال 1392 است. از علل حذف اسب در طی مسیر مسابقه می توان به وضعیت متابولیکی دام، فلوتر ((sdf، لنگش، زین زدگی، خستگی بیش از حد دام، بالا بودن تعداد ضربان قلب و تنفس و دهیدراتاسیون در دام اشاره نمود. برای انجام مطالعه فوق ضمن شرکت در مسابقات استقامت که بصورت ملی برگزار می شود، علاوه بر ثبت مشخصات مربوط به هر دام (جنس، نژاد، سن، منطقه پرورش اسب و وضعیت نگه داری دام) ضمن ثبت علتهای ذکر شده حذف، اقدام به خونگیری از ورید وداج می شود. نمونه های اخذ شده از نظر مقادیر کلسیم و پروتئین تام سرم نیز اندازه گیری خواهند شد تا بتوان به یک مقدار ثابتی در دامهایی به علت وضعیت متابولیکی یا فلوتر حذف می شوند استفاده کرد.

ویروس نیل غربی از ویروسهای خانواده فلاوی ویروسها می باشد که ارتباط نزدیکی با ویروس ایجاد کننده آنسفالیت ژاپنی و آنسفالیت سنت لویس دارد. ویروس نیل غربی بین پشه ها و پرندگان در چرخش است.

بیومارکرها شاخص های بیولوژیکی ممتازی هستند که می توانند فرایندهایی مانند رشد و یا حوادث رخ داده در بدن را مشخص نمایند. این بیومارکرها به دو دسته فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی تقسیم بندی می گردند. بنابراین می توان از بیومارکرها در تشخیص و پیش آگهی بیماری ها استفاده کرد.