یکسری مواد رنگزای مونوآزوی دیسپرس جدید بر پایه n-اسید بوتیریک-8،1-نفتالیمید با استفاده از نمک دی آزونیوم 4-آمینو-n-اسید بوتیریک-8،1-نفتالیمید و کوپلرهای مختلف سنتز شدند. رایج ترین ماده اولیه جهت تهیه مواد رنگزای نفتالیمیدی آسنفتین می باشد. به ترتیب با انجام واکنش های نیتراسیون، اکسیداسیون، ایمیددارکردن، احیا، دی آزوتاسیون و کوپلینگ مواد رنگزا بدست آمدند. مواد واسطه و مواد رنگزا با استفاده از تکنیک های خالص سازی مثل ری کریستالیزاسیون، tlc و ستون کروماتوگرافی خالص شدند. سپس مواد خالص شده با استفاده از dsc، 1hnmr، آنالیز عنصری و uv-visible شناسایی شدند. ویژگی های اسپکتروفتومتری مواد رنگزای سنتز شده در حلال های مختلف جهت بدست آوردن طول موج ماکزیمم جذب، مقدار ضریب جذب مولار و اثر سولواتوکرومیسم بررسی شد. طول موج ماکزیمم جذب مواد رنگزای سنتز شده در استن بینnm 549-409 و ضریب جذب مولار مواد رنگزای سنتز شده بین l/mol.cm 1/38939-7/23774 بود. با تغییر حلال از کلروفرم به dmf ماکزیمم مقدار جذب برای همه مواد رنگزای سنتز شده افزایش یافت و اثر سولواتوکرومسیم مثبت مشاهده گردید. دیسپرسیون های مواد رنگزای سنتز شده در آبی که شامل یک دیسپرس کننده بود تهیه شدند و بر روی پارچه های پلی استر و مخلوط پشم-پلی استر به کار برده شدند. نمونه پارچه های رنگرزی شده نشان دادند که همه مواد رنگزای سنتز شده جهت رنگرزی پارچه های پلی استر و مخلوط پشم-پلی استر مناسب هستند و دارای فام های زرد تا قرمز متمایل به آبی روی پارچه ها می باشند و از ثبات ها و یکنواختی قابل قبولی بر روی کالاهای رنگرزی شده برخوردار می باشند.

در این تحقیق غشاهای فیلتراسیون با استفاده از گرافت نوری مونومرهای آبدوست اکریلیک اسیرد بر سطح غشاهای اولترافیلتراسیون تهیه شده است. غشاهای اولترافیلتراسیون اولیه توسط فرآیند وارونگی فاز تر سیستم سه جزیی پلی سولفون (پلیمر)/n-متیلن-2-پیرولیدون (حلال)/پلی اتیلن گلایکول (افزودنی) در حمام انعقاد آب تهیه می شود. پلی اتیلن گلایکول به عنوان عامل حفره ساز در محدوده وسیعی از وزن های مولکولی از 600 ت 20000 دالتون مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از تغییر وزن مولکولی افزودنی خصوصیات ساختاری و نفوذپذیری غشاهای اولترافیلتراسیون اولیه کنترل می گردد. مشاهده می شود که افزایش وزن مولکولی افزودنی منجربه افزایش نفوذپذیری آب در این غشاها می گردد. با تشدید پارامترهای گرافت همچون زمان تابش و غلظت مونومر هر چند کاهش نفوذپذیری مشاهده می شود ولیکن احتباس مواد آلی و غیر آلی افزایش خواهد یافت. گرافت مونومرهای اکریلیک اسید بر سطح غشاها با استفاده از طیف های atr-ftir تایید گردیده است. به منظور مطالعه تغییرات ساختاری در نتیجه استفاده از افزودنی های مختلف و شرایط گرافت متعدد، تصاویرsem از سطح و سطح مقطع غشا مورد استفاده قرار گرفته است. در نهایت عملکرد یک نانوغشای مناسب برای جداسازی رنگ های اسیدی مختلف، از نقطه نظر وزن مولکولی و بار، مورد بررسی قرار گرفته است. غشای گرافت نوری شده انتخابی بر حسب احتساب و نفوذپذیری عملکرد قابل قبولی را نشان می دهد. احتباس رنگ ها توسط آنان مابین 86/تا 9/99 درصد و نفوذپذیری این غشاها برابر با im-2 h-1 bar-1 7/6 می باشد. آزمون ها در فشارهای عملیاتی مختلف، ph و غلظت های مختلف نمک انجام گرفت. مشخصات رنگ تحت شرایط عملیاتی مختلف تاثیر اساسی بر عملکرد نانوغشاها دارد. این تحقیق به انتخاب شرایطی مناسب در جداسازی رنگ های اسیدی مختلف در نانوغشای مورد نظر کمک می نماید.

از پلیمر طبیعی کیتوسان جهت افزایش وزن نخ ابریشم ایرانی استفاده شد، به دلیل عدم پیوند مستقیم گروه های عاملی کیتوسان بر روی نخ ابریشم، پس از صمغ گیری، ابریشم ابتدا با انیدرید عمل گردیده و با قرار گرفتن گروه های فعال کربوکسیل ب روی آن امکان گرافت نخ ابریشم با پلیمر کیتوسان به وجود آمد. اثر حلال انیدرید، سوکسینیک انیدرید و فتالیک انیدرید و در دو حلال دی متیل سولفوکسید (dmso)، و دی متیل فرمامید (dmf)مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شد که سوکسینیک انیدرید در حلال dmso بیشترین میزان وزن دهی بر روی نخ ابریشم را ایجاد می کند اما سبب زبری و زردی نخ ابریشم می گردد و همچنین استفاده از فتالیک انیدرید به دلیل حضور گروه سمی بنزن در آن مناسب نیست، همچنین میزان افزایش وزن با کیتوسان پس از عمل با فتالیک ایندرید بسیار اندک بود. لذا جهت بررسی دیگر خواص نخ ابریشم عمل کرده با کیتوسان، وزن دهی ابریشم باسوکسینیک انیدرید در حلال dmf انجام گرفت، آزمایشات خواص کششی نشان داد که در وزن دهی با کیتوسان ازدیاد طول تا حد پارگی و نیروی پارگی تغییر نمی کنند اما استحکام ویژه کاهش می یابد. بر اساس نتایج ir به خوبی می توان گروه های کربونیل انیدرید و گروه c-o-c درون حلقه کیتوسان را مشاهده کرد و همچنین تاثیر این گروه ها بر گروه های آمین کششی به خوبی مشخص می شود. بررسی رنگرزی با رنگ های اسیدی نشان داد که در نمونه عمل شده با کیتوسان نسبت به نمونه عمل نشده، جذب رنگ افزایش می یابد. آزمایشات ثبات شستشوی و بررسی ساختار مورفولوژیکی نخ گرافت و تغییر در میزان جذب رطوبت انجام شد و مشخص گشت که با افزایش وزن تا 14% میزان زردی و زبری کالا افزایش یافته و همچنین جذب رطوبت و قابلیت رنگ پذیری لیف افزایش می یابد.

در این تحقیق توانایی رنگبری پساب نساجی با استفاده از فرآیند فوتوفنتون بررسی گردید و سینتیک رنگبری مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین برای مقایسه راندمان رنگبری فرآیند فوتوفنتون با فرایندهای فنتون و فوتوکاتالیز در حضور ذرات تیتانیای تثبیت شده، آزمایشات رنگبری صورت گرفت.

در این تحقیق، رنگبری رانگزاهای قرمز اسیدی 111، زرد اسیدی 17 و رآکتور 17 و رآکتور زرد 3 توسط فرآیند همزمان الکتروشیمیایی غیر مستقیم و فوتوکاتالیستی در داخل رآکتور ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. دستگاه های اسپکتروفوتومتر و یون کروماتوگراف برای بررسی جزئیات رنگبری رآکتور مورد استفاده قرار گرفتند. تاثیر عوامل موثر بر راندمان فرآیند رنکبری از جمله غلظت رنگزا، دانسیته جریان، ph اولیه و غلظت الکترولیت مطالعه شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که فرآیند رنگبری از سینتیک شبه مرتبه اول تبعیت می کند. این تحقیق نشان داد که طی فرآیند الکتروشیمیایی رنگزا و مواد واسطه آروماتیک حذف می گردند . همچنین مشخص شد که استفاده از فرآیند فوتوکاتالیتیک به عنوان فرآیند کمکی، راندمان رنگبری را افزایش می دهد. نیز با محاسبات انجام شده در مورد انرژی مصرفی نشان داده شد که در روش همزمان انرژی مورد نیاز کاهش می یابد.

صنعت نساجی یکی از مهمترین صنایعی است که به علت آلودگی های مختلفی که وارد محیط زیست می نماید، قابلیت اجرای برنامه های کمینه سازی ضایعات را دارا می باشد. بخش های مختلف ریسندگی و بافندگی در این زمینه از اهمیت کمتری برخوردار است. در مقابل بخش های مقدمات، رنگرزی و تکمیل نساجی به علت مصرف مواد شیمیایی متنوع و آب فراوان بیشتر مورد لحاظ قرار می گیرد و راهکارهای بسیاری برای این عملیات ارائه می گردد که با اجرای آن به میزان قابل ملاحظه ای در مصرف آب و مواد شیمیایی صرفه جویی می شود. بسیاری از نظریات موفق کمینه سازی ضایعات بر پایه اصول ساده و تکنولوژی سطح پایین استوار است. بکارگیری این روشها می تواند از هزینه های بالای تصفیه و دفع ضایعات جلوگیری نماید. در صنایع نساجی نیز امکانات بسیاری برای کاهش آلودگی و حجم پساب وجود دارد. اجرای این راهکارها نیاز به سپری شدن زمان کوتاه یا طولانی مدت دارد. به هر حال کارخانجات باید اهداف نهایی خود را تنظیم کنند و در طول اجرای برنامه به مستندسازی پیشرفته هایشان بپردازند. در این مطالعه یکی از روشهای کمینه سازی ضایعات در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. با استفاده مجدد از پساب بخش رنگرزی کالای پنبه ای با رنگزای مستقیم (c.i.direct black 22 , c.i.direct blue 84, c.i.direct red 89, c.i.direct orange 61) تلاش در جهت به حداقل رساندن حجم پساب و آلودگی حاصل از فرآیند رنگرزی که مهمترین سهم را در ایجاد پساب رنگی و آلوده دارد، می باشد. پساب حاصل از حمام رنگرزی که مهمترین سهم را در ایجاد پساب رنگی و آلوده دارد، می باشد. پساب حاصل از حمام رنگرزی رمق کشی تحت فرایند استفاده مجدد قرار گرفت و امکان انجام این روش برای رنگرزی مستقیم روی پنبه بررسی شد. بعد از انجام این روش پساب حاصل از پنجمین مرحله رنگرزی با استفاده از دو ماده منعقد کننده آلوم و پلی آلومینیوم کلراید تسفیه شد. نتایج نشان داد که این روش برای رنگزای مستقیم قابل انجام بوده و با پیگیری و تلاش مداوم و حذف خطاهای موجود می توان به نتیجه مطلوب دست یافت.