نام پژوهشگر: شیده لالمی
شیده لالمی محمد مهدی فرقانی
در انجام این تحقیق فرضیه هایی را مورد آزمون قرار دادیم و این نتایج به دست آمد : ? فرضیه 1. بین فضای سیاسی و شکل گیری روزنامه نگاری تحقیقی در ایران رابطه وجود دارد. برای سنجش این شاخص از سه مولفه «فقدان امنیت صنفی و حقوقی برای روزنامه نگاران»، «ترس از به زندان افتادن» و« ناتوانی در انتشار گزارش های افشاگرانه و تحقیقی» استفاده شد. در رابطه با مولفه اول 78 درصد از پاسخگویان با این امر که «روزنامه نگاران برای نوشتن گزارش تحقیقی هیچ امنیت صنفی و حقوقی ندارند»، موافق بوده اند. در رابطه با مولفه دوم، در مجموع 73 درصد از پاسخگویان بر این عقیده هستند که روزنامه نگاران در ایران ممکن است با نوشتن و انتشار گزارش تحقیقی و افشاگرانه به زندان بیافتند و ترس از همین امر یکی از عواملی است که منجر به عدم شکل-گیری این نوع روزنامه نگاری در ایران شده است. در رابطه با مولفه سوم نیز در مجموع 85 درصد از پاسخگویان عقیده داشتند، روزنامه نگاران در ایران توانایی انتشار یک گزارش تحقیقی را ندارند. ? فرضیه 2 . از دیدگاه روزنامه نگاران بین میزان آشنایی روزنامه نگاران داخل کشور با تکنیک ها و روش های تهیه گزارش تحقیقی و عدم شکل گیری روزنامه نگاری تحقیقی در ایران رابطه وجود دارد. در مجموع 87 درصد از پاسخگویان ابراز کرده اند که هیچ گونه آموزشی در زمینه روزنامه نگاری تحقیقی ندیده اند و اینکه نبود دوره ها یا برنامه های آموزش در زمینه روزنامه نگاری تحقیقی یکی از دلایل اصلی عدم شکل گیری این نوع روزنامه نگاری در ایران است، مورد تأیید قرار می-گیرد. ? فرضیه 3 . از دیدگاه روزنامه نگاران بین محدودیت های اقتصادی و عدم شکل گیری روزنامه نگاری تحقیقی در ایران رابطه وجود دارد. در مجموع 91 درصد از پاسخگویان با این امر که «هزینه نوشتن گزارش تحقیقی در ایران خیلی بالاست»، موافق یا کاملاَ موافق بودند، بنابراین، مشاهده می شود که بیشتر روزنامه-نگارانی که در این پژوهش شرکت کرده اند، بالا بودن هزینه نوشتن گزارش های تحقیقی و این امر را در عدم شکل گیری روزنامه نگاری تحقیقی در ایران موثر می-دانند، بنابراین این فرضیه مورد تایید قرار می گیرد. ? فرضیه 4.از دیدگاه روزنامه نگاران بین عدم برخورداری از امنیت شغلی و ضعف قوانین حامی روزنامه نگاران با عدم شکل گیری روزنامه نگاری تحقیقی در ایران رابطه وجود دارد. 78 درصد از پاسخگویان با این امر که «روزنامه نگاران برای نوشتن گزارش تحقیقی هیچ امنیت صنفی و شغلی ندارند»، موافق یا کاملاَ موافق بودند. بنابراین، مشاهده می شود بخش اعظم روزنامه نگارانی که در این پژوهش شرکت داشتند، فقدان امنیت صنفی و حقوقی را به عنوان یکی از دلایل اصلی عدم تمایل به روزنامه نگاری تحقیقی در ایران می دانند. با توجه به این یافته، فرضیه فوق تأیید می شود. بررسی دیدگاه های استادان روزنامه نگاری که به عنوان یک روش مکمل در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت، نشان می دهد به اعتقاد آنها سه عامل «فضای بسته سیاسی»، «فقدان امنیت شغلی روزنامه نگاران» و «روزنامه نگاری دولتی» از اصلی ترین موانع شکل گیری روزنامه نگاری تحقیقی در ایران به شمار می روند.