نام پژوهشگر: صبا فخریه اصل

آنالیز ژن های tp53,mdm2 و آلودگی به اپشتاین بار ویروس (ebv) در سرطان معده
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه 1391
  محمد طاهر مرادی   زیور صالحی

گسترش آدنوکارسینومای معده یک فرایند چند مرحله ایست که نیاز به تغییر در بیان انکوژنها و ژنهای سرکوبگر تومور دارد که طی چند دهه به رخ می دهد. یکی از این ژنها، کدکننده ی پروتئین سرکوبگر تومور p53 است که در کنترل چرخه سلولی، آپوپتوزیس و ترمیم dna نقش دارد. یکی از تنظیم کننده های مهم p53، mdm2 می باشد که بعنوان تنظیم کننده منفی مسیرp53 عمل می کند. با توجه به نقش کلیدی p53 و mdm2 در سرکوب تومور، پلی مورفیسم هایی که موجب تغییر در عملکرد آنها می شوند می توانند احتمالا در ابتلا به سرطان موثر باشند. ویروس اپشتاین بار (ebv) ممکن است بعنوان یک کوفاکتور در گسترش بدخیمی های مختلف، شامل تیپ های مختلف کارسینوما، از جمله کارسینومای معده نقش داشته باشد. هلیکوباکترپیلوری یک فاکتور خطر اثبات شده در ایجاد سرطان معده محسوب می شود. یکی از ژن های مهم در قدرت بیماریزایی این باکتری caga می باشد و فرض بر این است که گونه های +caga قدرت بیماریزایی بیشتری دارند. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط سرطان معده و پلی مورفیسم کدون 72 ژن p53، پلی مورفیسم 309 ژن mdm2 و همچنین بررسی حضور ویروس ebv و هلیکوباکترپیلوری در افراد سالم و مبتلایان به سرطان معده می باشد. 52 فرد مبتلا به سرطان معده و 30 فرد سالم در این مطالعه شرکت کردند. جهت ژنوتایپینگ پلی مورفیسم کدون 72 ژن p53 از روش allele-specific pcr و برای ژنوتایپینگ پلی مورفیسم کدون 309 ژن mdm2 از روش rflp-pcr استفاده شد. از پرایمرهای اختصاصی جهت ردیابی ژن eber2 در ویروس ebv و ژن glmm و caga در هلیکوباکترپیلوری به کمک روش pcr استفاده شد. تفاوت معنی داری در توزیع ژنوتیپ p53 افراد کنترل سالم و مبتلا به سرطان معده مشاهده نشد، اما در مورد mdm2 snp309 بین الل g در بیماران و افراد سالم تفاوت معنی داری وجود داشت (p=0.002). میزان آلودگی به ebv در بین مبتلایان به سرطان معده حدود 18% بود(p=0.01) و همچنین حدود 70% مبتلایان به سرطان معده به هلیکوباکترپیلوری آلوده بودند(p=0.0006) و 64% از این افراد caga+ بودند. از طرف دیگر، بین حاملان الل g در ژن mdm2 و آلودگی به هلیکوباکترپیلوری ارتباط معنی داری مشاهده شد .(p=0.002) نتیجه ی حاصل از این مطالعه نشان داد که ارتباط معنی داری بین mdm2 snp309، آلودگی به هلیکوباکترپیلوری و ebv با سرطان معده وجود دارد. در ضمن، در بیماران مبتلا به سرطان معده الل g در mdm2 snp309 و با آلودگی به هلیکوباکترپیلوری ارتباط معنی داری را نشان داد. اگر چه جمعیت مورد مطالعه از لحاظ آماری کوچک بود و برای به دست آوردن نتایج قطعی نیاز به مطالعه در جمعیت بزرگتر می باشد.

بررسی پلی مورفیسم ژن های مرتبط با تنش اکسیداتیو (mnsod, gpx1, cat)در بیماران مبتلا به کولیت اولسرو
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه 1391
  سیامک خدایاری   زیور صالحی

کولیت اولسرو (uc) یک بیماری ایدیوپاتیک است که با التهاب مخاطی روده بزرگ شناخته می شود. از آنجاییکه تنش اکسیداتیو در ایجاد التهاب موثر است، افزایش تولید اکسیژن های واکنشگر (ros) و نیز کاهش سطح آنزیم های آنتی اکسیدان در این بیماری حائز اهمیت می باشند. منگنز سوپراکسید دیسموتاز (mnsod)، گلوتاتیون پراکسیداز (gpx1) و کاتالاز (cat) سه آنزیم آنتی اکسیدان اصلی هستند که رادیکال های سوپراکسید را طی یک فرایند متوالی از میان می برند. شناخته شده ترین پلی مورفیسم این آنزیم ها شامل mnsod val16ala در توالی هدف میتوکندریایی، gpx1 pro198leu در اگزون 2 و cat c-262t در ناحیه پروموتر می باشد. در این مطالعه، ارتباط پلی مورفیسم ژن های gpx1 ،mnsod و cat با میزان خطر ابتلا به بیماری کولیت اولسرو بررسی گردید. برای این منظور، 30 بیمار مبتلا به کولیت اولسرو و 41 فرد سالم با یکدیگر مقایسه شدند. پس از استخراج dna از نمونه های بیوپسی، ژنوتیپ ها با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز - پلی مورفیسم طول قطعات محدود کننده (pcr-rflp) و pcr اختصاصی آلل (as-pcr) شناسایی گردیدند. بر پایه نتایج به دست آمده از این مطالعه، هیچ تفاوت معنی داری در توزیع ژنوتیپی gpx1 بین افراد بیمار و کنترل دیده نشد (p=0.711). با این وجود، فراوانی های ژنوتیپی پلی مورفیسم mnsod و cat تفاوت های معنی داری در دو گروه نشان داد (به ترتیب p=0.010 و p=0.030) به گونه ای که ژنوتیپ val/val از ژن mnsod و ژنوتیپ c/t از ژن cat با میزان خطر بالاتری از بیماری uc در ارتباط بود (به ترتیب or, 7.80; 95% ci, 1.16-52.35, p=0.034 و or, 6.22; 95% ci, 1.27-30.43, p=0.024). بنابراین بر اساس این مطالعه، ارتباط معنی داری بین پلی مورفیسم mnsod val16ala و cat c-262t با بیماری کولیت اولسرو در جمعیت مورد مطالعه وجود دارد اما پلی مورفیسم gpx1 pro198leu به عنوان فاکتور خطر برای این بیماری شمرده نمی شود، گرچه جهت بررسی نقش پلی مورفیسم ژن های مرتبط با تنش اکسیداتیو در بیماری کولیت اولسرو نیاز به مطالعه گسترده تری می باشد.

بررسی غلظت l سلکتین محلول در بیماران مبتلا به سرطان کولون
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه 1391
  پرینا آقاجان نشتایی   فرهاد مشایخی

سرطان روده بزرگ دومین علت مرگ و میر بعد از سرطان ریه است. این سومین سرطان شایع در مردان و دومین سرطان شایع در زنان است. بیشتر سرطان روده بزرگ با توجه به سبک زندگی و افزایش سن و فقط با یکی از عوامل مرتبط در زمینه های اختلالات ژنتیکی همراه است. منشأ آن از سلول های اپی تلیالی دیواره روده بزرگ است و اغلب نتیجه جهش در مسیر سیگنالدهیwntاست. ثابت شده است که مولکول های چسباننده سلول از جمله سلکتین ها نقش مهمی در گسترش سرطان روده بزرگ دارند. سلکتین ها گلیکوپروتئین های تک زنجیره ایی بین غشایی وابسته به اتصال به کلسیم هستند. lسلکتین کوچکترین سلکتین است و نقش مهمی در چسبندگی سلول ایفا می کند. بسیاری از پروتئین ها از سطح سلول توسط ریزش اکتودمین آزاد می شوند. در میان بسیاری از گیرنده های غشا گذر، l سلکتین برای ریزش اکتودمین ها نشان داده شده است. l سلکتین محلول می تواند در سرم و دیگر مایعات بیولوژیک بدن مشاهده شود. هدف از این پژوهش این است که آیا سطح سرمی lسلکتین محلول و بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ ارتباط دارند. نمونه های مورد استفاده در این بررسی شامل نمونه های سرمی 30 بیمار (17 مرد و 12 زن)، 25 نمونه کنترل (15مرد و10زن) و 15 نمونه تحت درمان (10 مرد و 5 زن) با سرطان کولون می باشد.غلظت تمام پروتئین از نمونه سرم بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ و کنترل 12/1 ±91/5 و 55/0 ±67/7بوده واختلاف قابل توجهی بین گروه مورد نظر در غلظت تمام پروتئین دیده می شود (0.001>p). با استفاده از آزمون elisa، نشان داده است که غلظت l سلکتین محلول در نمونه های سرم بیمار نسبت به کنترل کاهش یافته است. میانگین غلظت l-selectin محلول در سرم بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ بهng/ml 302±936 بود کهبالاتر از عادی باng/ml378±1554 شد (00001/0>p).بطور کلی نتیجه گیری می شود کهl-selectinمحلول یکترکیب ثابت در سرم انسان است. علاوه بر این، می تواند در پاتوفیریولوژی سرطان کولون هم دخیل باشد.

بررسی جهش dna میتوکندریایی در بیماران مبتلا به زخم پپتیک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه 1392
  آرزو حقیقی   زیور صالحی

بیماری زخم پپتیک (pud)، نماینده گروهی از زخم های قسمتهای فوقانی دستگاه گوارشی، در معده و اثنی عشر است. پاتوفیزیولوژی دقیق pud هنوز به درستی مشخص نشده است. این بیماری معمولاً با احساس ناراحتی و سوزش در اپی گاستر، از دست دادن اشتها و کاهش وزن همراه است. در این بیماری، عدم تعادل بین عوامل تهاجمی و حفاظتی در سطح لومن سلولهای اپیتیلیال معده و اثنی عشر وجود دارد. استرس اکسیداتیو و رادیکال های آزاد، از عوامل دخیل در پاتوژنز این بیماری می باشند. رادیکال های آزاد در داخل سلول از زنجیره انتقال الکترون میتوکندریایی منشاء می گیرند و در صورت افزایش این رادیکال ها نسبت به آنتی اکسیدان ها، تنش اکسیداتیو ایجاد می شود. بر خلاف dna هسته ای، dna میتوکندریایی (mtdna)، فاقد حفاظت هیستون ها بوده و به طور کلی نسبت به ژنوم هسته ای ترمیم کمتری در آن صورت می گیرد، از این رو فراوانی جهش در آن بیشتر است. حذف bp 4977 (حذف رایج)، از شایع ترین جهش های mtdna است. حذف bp 4977 سبب حذف تمام یا بخشی از ژن های زیر واحد های 3، 4،l4و 5، nadh دهیدروژناز و زیر واحد ??? سیتوکروم اکسیداز c و زیر واحدهای 6 و 8، atp سنتتاز می شود. هدف از این مطالعه بررسی حذف 4977 جفت باز در mtdna بیماران مبتلا به زخم پپتیک است. در این تحقیق، ژنوتیپ میتوکندری 110 بیمار مبتلا به زخم پپتیک و 150 فرد سالم مورد مطالعه قرار گرفت. پس از استخراج dna با روش gap–pcr حذف mtdna بررسی گردید. میزان حذف bp 4977 در mtdna در نمونه های بیمار 7/52%، در حالی که در نمونه های کنترل 3/15% بود. در نمونه های بیوپسی بیماران مبتلا به زخم پپتیک فراوانی حذف bp 4977 در mtdna بیشتر از افراد سالم بود (, p < 0.0001 6.1589 or= , 3.4454 – 11.0093 ci 95% = ). بطور کلی نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهاد می کند که حذف bp 4977 در mtdna می تواند پدیده ی مهمی در بیماری زخم پپتیک باشد. اگر چه مطالعات بیشتر و نیز جوامع آماری بزرگتر جهت درک نقش حذف bp 4977 در mtdna بیماران مبتلا به زخم پپتیک مورد نیاز است.