نام پژوهشگر: علیرضا معرفت
سروه زمانی علیرضا معرفت
پوسیدگی نرم باکتریایی سیب زمینی از مشکلات اصلی در استان کردستان است. تحقیق حاضر به منظور شناسایی و تعیین تنوع جدایه های باکتری عامل بیماری و مقایسه آنها با جدایه های استاندارد صورت گرفت. از غده و ساقه در بوته های سیب زمینی با علائم پوسیدگی نرم و ساق سیاه، از مناطق مختلف استان کردستان نمونه برداری گردید. کلیه جدایه ها با سه جدایه استانداردpectobacterium atrosepticum, carotovora subsp. carotovorum p.و dickeya chrysantemi از نظر خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی مورد مقایسه قرار گرفتند. علاوه بر این با استفاده از روش rep-pcr، تنوع جدایه ها مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس آزمونهای بیوشیمیایی و فزیولوژیکی استاندارد، تعدادی جدایه عامل بیماری پوسیدگی نرم تشخیص داده شد. آنالیز داده ها در روش rep-pcr با استفاده از برنامه ntsys انجام گرفت و مشخص شد که تنوع ژتیکی زیادی در استرین های جمع آوری شده از مناطق مختلف استان وجود دارد. نتایج این مطالعات نشان میدهد که پوسیدگی نرم در استان کردستان گسترش زیادی دارد و یکی از بیماری های خسارت زا می باشد. با استفاده از نتایج دندوگرام های حاصل از آنالیز داده ها در روش rep-pcr و آزمونهای بیوشیمیایی، می توان نتیجه گرفت که تفاوت های زیادی در استرین های جمع آوری گردیده از مناطق مختلف استان وجود دارد، که نشانگر وجود تنوع در سویه carotovorum subsp. carotovorum p. در این استان بوده و می تواند دلیلی بر قابلیت تغییر پذیری این گونه باشد.
فاطمه محمدی علیرضا معرفت
چکیده بیماری سوختگی معمولی از بیماریهای مهم لوبیا میباشد و به دلیل اهمیت استان زنجان از نظر کشت این محصول وجود این بیماری هم حائز اهمیت میباشد. تحقیق حاضر به منظور شناسایی و تعیین تنوع جدایههای باکتری عامل بیماری و مقایسه آنها با جدایههای شناخته شده صورت گرفت. از برگ و غلاف در بوتههای لوبیا با علائم لکههای آب سوخته با هاله زردرنگ، از مناطق مختلف استان زنجان نمونه برداری گردید. کلیه جدایهها با سه جدایه شناخته شده(استان مرکزی، اصفهان و لرستان) از نظر خصوصیات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و اثبات بیماریزایی مورد مقایسه قرار گرفتند. علاوه بر این با استفاده از روش rep-pcr، تنوع جدایهها مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس آزمونهای بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و اثبات بیماریزایی، باکتریهای جدا شده در استان زنجانxanthomonas axonopodis pv. phaseoli شناسایی شدند. آنالیز دادهها در روش rep-pcr با استفاده از برنامه ntsys انجام گرفت و مشخص شد که تنوع ژتیکی زیادی در جدایههای جمع آوری شده از مناطق مختلف استان وجود دارد. با استفاده از نتایج دندروگرامهای حاصل از آنالیز دادهها در روش rep-pcr و آزمونهای بیوشیمیایی، میتوان نتیجه گرفت که تفاوتهای زیادی در جدایههای جمع آوری گردیده از مناطق مختلف استان وجود دارد، که نشانگر وجود تنوع در سویه x. a. pv. phaseoli در این استان بوده و میتواند دلیلی بر قابلیت تغییرپذیری این گونه باشد. نتایج این مطالعات نشان میدهد که سوختگی معمولی در استان زنجان گسترش زیادی دارد و یکی از بیماریهای خسارتزا میباشد. کلمات کلیدی: لوبیا، سوختگی معمولی، xanthomonas axonopodis pv. phaseoli، استان زنجان، rep-pcr.
سیما آزادمنش علیرضا معرفت
باکتری های مختلفی از خانواده enterobacteriacea قادرند موجب پوسیدگی نرم سیب زمینی شوند. این تحقیق جهت ارائه روشی مناسب جهت ردیابی و شناسایی سریع این باکتری ها در برخی مناطق غربی کشور شامل استان های زنجان، کردستان وآذربایجان شرقی انجام شد. بدین منظور22 جدایه شامل 14 جدایه pectobactrium carorovorum subsp carotovorum، سه جدایه dickeya chrysanthemi و پنج جدایه pectobactrium atrosepticumشناخته شده در تحقیقات قبلی و معرفی شده بعنوان نمایندگان باکتری های عامل بیماری در این استان ها برای بررسی انتخاب شد. ابتدا کارایی جفت پرایمر های y1/y2 ,expccf/r ,ade1/2 ,eca1r/f که بعنوان پرایمرهای اختصاصی این باکتری ها منتشر شده بودند جهت شناسایی جدایه ها مورد بررسی قرار گرفت. باند اختصاصی مورد نظر در بسیاری از جدایه ها تکثیر نگردید یا تکثیر باندهای غیر اختصاصی شناسایی آنها را با مشکل روبه رو ساخت. لذا جهت طراحی روشی جدید ابتدا ناحیه igsدر جدایه با جفت پرایمر l1r1491f تکثیر وتوالی یابی شدو سپس جفت پرایمر s1f/s1r طراحی گردید. پرایمر های طراحی شده قادر بودندباند اختصاصیbp 300 را در کلیه جدایه ها ، غیر ازجدایه استاندارد وخارجی تکثیر نمایند. این واکنش در هیچ یک از جدایه های باکتریایی سایر جنس ها باندی را تکثیر ننمود. کلمات کلیدی:پوسیدگی نرم سیب زمینی، p atrosepticum ,p. carotovorum subsp carotovorum وdickeya chrysantemi ، pcr
سمیرا صفایی باغبانی علیرضا معرفت
پوسیدگی نرم باکتریایی از بیماریهای مهم سیب زمینی در استان آذربایجان شرقی است. تحقیق حاضر به منظور شناسایی و تعیین تنوع ژنتیکی جدایه های باکتری عامل بیماری و تعیین پراکنش آنها در سطح استان صورت گرفت. از غده های سیب زمینی و هویج با علائم پوسیدگی نرم، از مناطق عمده سیب زمینی کاری استان آذربایجان شرقی نمونه برداری گردید. کلیه جدایه ها با سه جدایه استاندارد pectobacterium atrosepticum? dickeya chrysantemi و carotovorum subsp. carotovorum pectobacteriumاز نظر خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی و بیماریزایی مورد مقایسه قرار گرفتند. علاوه بر این با استفاده از روش rep-pcr، تنوع جدایه ها مورد بررسی قرار گرفت. بیماریزایی جدایه های انتخابی بر اساس نتایج آزمونهای بیوشیمیایی وrep- pcr در شرایط گلخانه و روی گیاه سیب زمینی اثبات گردید. بر اساس آزمونهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی استاندارد، تعدادی جدایه عامل بیماری پوسیدگی نرم تشخیص داده شد آنالیز داده ها در روش rep-pcr با استفاده از نرم افزارgel pro analayzer و برنامه ntsys انجام گرفت. نتایج این مطالعات نشان میدهد که پوسیدگی نرم در استان آذربایجان شرقی گسترش زیادی دارد و یکی از بیماری های خسارت زا می باشد. با استفاده از نتایج آزمونهای بیوشیمیایی? بیماریزایی و دندروگرام های حاصل از آنالیز داده ها در روش rep-pcr ، می توان نتیجه گرفت که تفاوت های زیادی در استرین های جمع آوری گردیده از مناطق مختلف استان وجود دارد، که نشانگر وجود تنوع در سویه carotovorum subsp. carotovorum p. و p. atrosepticumدر این استان است.
فهیمه ژولیده علیرضا معرفت
چکیده پوسیدگی ریشه و طوقه )پاخوره گندم( با عامل(ggt) gaeumannomyces graminis var. tritici یکی از بیماریهای قارچی مهم گندم در مناطق مختلف جهان به شمار می آید. در ایران این بیماری تاکنون از برخی مناطق همچون استان مرکزی گزارش شده است. طی چند سال اخیر علائم مشکوک به بیماری در برخی مزارع گندم استان زنجان مشاهده شده که با توجه به اهمیت کشت گندم در استان، بررسی دقیق بیماری را ایجاب نمود. تحقیق حاضر در راستای دو هدف اصلی دنبال شد. ابتدا قارچ عامل بیماری پاخوره گندم جداسازی و شناسائی گردید. سپس گروههای اصلی باکتریهای خاکزی مزارع گندم تعیین و اثر بازدارندگی مهمترین آنها علیه قارچ عامل بیماری در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای ارزیابی گردید. بدین منظور ابتدا از 25 مزرعه گندم استان از خاک اطراف بوته های آلوده به پاخوره گندم و همچنین از ریشه و ساقه های آلوده گندم نمونه برداری صورت گرفت. از نمونه ها قارچ ggt جداسازی شد. علاوه برشناسائی آن بر اساس کلید های معتبر، بیماریزائی آنها روی گندم اثبات گردید و به این ترتیب این پاتوژن برای اولین بار از استان گزارش گردید. همچنین حدود 420 جدایه باکتری از خاک جداسازی شد. این رایزوباکترها براساس مورفولوژی کلنی و مناطق نمونه برداری شده گروهبندی شدند. در ادامه 140 جدایه انتخاب و طبق روشهای معمول آزمایشگاهی پتانسیل آنها جهت بازدارندگی از رشد قارچ ggt بررسی شد. این نتایج نشان داد حدود 60 جدایه با مورفولوژی متفاوت، با تولید آنتی بیوتیک اثر بازدارندگی بالایی در کنترل قارچ ggt دارند. آزمونهای بیوشیمیایی لازم جهت شناسائی جدایه ها مشخص نمود که باکتریهای آنتاگونیست قوی عمدتا متعلق به جنسهای pseudomonas، bacillus و erwinia بودند. جهت مطالعات in vivo تاثیر جدایه های نماینده روی شدت بیماری پاخوره گندم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون گلخانه ای نشان داد که تیمار بذر با باکتریهای نماینده اثر قابل توجهی در کاهش شدت بیماری پاخوره گندم و افزایش شاخص های رشدی گندم در قیاس با شاهد آلوده داشتند. طبق نتایج حاصل از این تحقیق، امکان کنترل بیماری پاخوره گندم با باکتریهای موجود در ریزوسفر گندم در این استان وجود دارد. کلمات کلیدی: گندم، پاخوره گندم، gaeumannomyces graminis var. tritici، کنترل بیولوژیکی
سعیده عظیمی حق علیرضا معرفت
بیماری آتشک با عامل باکتریایی 1920 erwinia amylovora (burill) winslo et al.,از جمله بیماری های مهم و اقتصادی درختان میوه دانه دار محسوب می شود. این بیماری اولین بار در ایران در سال 1368 در منطقه برغان کرج، روی درختان گلابی مشاهده شد. هم اکنون به عنوان مهمترین بیماری درختان میوه دانه دار در سطح باغ های کشور گسترش می یابد. این باکتری در بافت های بدون علائم به طور نهفته باقی می ماند. لذا انتقال مواد گیاهی آلوده نه تنها باعث ورود باکتری به مناطق عاری از بیماری می شود، بلکه باعث ورود ژنوتیپ های جدید باکتری به مناطق آلوده نیز می شود. به دلیل اهمیت موضوع و از آنجا که تاکنون بررسی دقیقی برای ردیابی این باکتری در ایران صورت نگرفته است، تحقیق حاضر روشی مناسب برای ردیابی این باکتری ارائه می دهد. در این تحقیق پس از نمونه برداری از درختان سیب، گلابی و به آلوده به بیماری آتشک در استان های آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و کردستان، جداسازی و خالص سازی عامل بیماری انجام شد. بیست و دو استرین جداسازی شده از میزبان های سیب، گلابی، به، زالزالک و رز در استان های خراسان، لرستان، سمنان، قزوین، آذربایجان شرقی و غربی، زنجان و گیلان و یک استرین استاندارد خارجی به همراه 6 استرین شناسایی شده از نمونه های جمع آوری شده برای ردیابی باکتری انتخاب شدند. جهت ردیابی استرین های ایرانی روش pcr معمولی (normal-polymerase chain reaction) با کاربرد جفت آغازگر its15f و its93r اختصاصی باکتری استفاده شد. این آغازگرها یک باند اختصاصی bp 79 در کلیه استرین های ایرانی و استرین استاندارد خارجی تکثیر کردند ولی قادر به تکثیر dna باکتری های اپی فیت و دو جنس از سایر باکتری ها نبودند. اما یک باند ضعیف از یک جدایه متعلق به جنس bacillus spp، جداشده از خاک مشاهده شد. حساسیت روش ردیابی در کشت خالص باکتری 24×?10?^4 cfu ml^(-1) تعیین شد. ردیابی باکتری در عصاره گیاهی مصنوعا" آلوده فقط با یک مرحله غنی سازی ( bio-pcr) امکان پذیر بود.
مریم خداقلی بیتا ناصری
fusarium solani قارچی خاکزاد با پراکنش جهانی و دامنه میزبانی وسیع است. بیماری پوسیدگی ریشه لوبیا ناشی از قارچ f. solaniیکی از مهمترین بیماری های لوبیا در استان زنجان به شمار می رود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی و فنوتیپی و نیز دامنه میزبانی 30 جدایه قارچ f.solani جدا شده از لوبیا در استان زنجان مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری از مزارع لوبیا در 11 منطقه استان زنجان انجام شد. پس از اثبات بیماری زایی جدایه ها در گلخانه بر روی گیاه لوبیا قرمز رقم ناز، دامنه میزبانی قارچ با مایه زنی بر روی نه گیاه باقلا، نخود، عدس، اسپرس، یونجه، گندم، لوبیا سفید، لوبیا قرمز ولوبیا چیتی مورد آزمون قرار گرفت. تمام گیاهان به کار رفته به جز گندم، میزبان این قارچ بودند. سپس تاثیر دما بر ویژگی های فنوتیپی شامل قطر و رنگ پرگنه، اسپورزایی و وجود سرهای دروغین در دماهای 35، 25، 15و 5 درجه سانتی گراد بررسی شد. بیشترین رشد در دمای 25 درجه و کمترین رشد در دمای 5 درجه سانتی گراد رخ داد. اسپورزایی و سرهای دروغین در سه دمای 35، 25و 15 درجه دیده شد. دما تاثیری بر رنگ پرگنه ها نداشت. گرچه جدایه ها از نظر فنوتیپی دارای تنوع بودند ولی از نظر شدت بیماریزایی بر روی لوبیا در گلخانه تفاوت معنی داری نداشتند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی انگشت نگاری dna با استفاده از یک جفت آغازگر eric و هشت آغازگر rapd انجام شد. از این میان تنها آغازگرهای opa-13 و eric الگوهای باندی پلی مورفیکی را نشان دادند. تحلیل داده های مولکولی و ترسیم دندروگرام در نرم افزار e 02/2 ntsys pc انجام شد. نتایج نشان دهنده تنوع بالای ژنتیکی درون گونه مرکب f. solani در سطح منطقه بود.
معصومه کرمی علیرضا معرفت
بیماری سرطان ریشه و طوقه انگور ناشی از rhizobium vitis (syn: agrobacterium vitis) یکی از مهمترین بیماری های باکتریایی انگور در کشورهای مختلف منجمله ایران می باشد. این بیماری از بیماری های قدیمی و مهم باغ های انگور استان زنجان محسوب می گرد که سالانه خسارت قابل توجهی را به درختان انگور وارد می نماید. کنترل این بیماری بسیار مشکل و تاکنون روش قطعی برای مبارزه آن ارائه نشده است. در برخی مطالعات بررسی امکان کنترل بعضی از استرین های این باکتری بیماریزا با استفاده از باکتری های خاکزی آنتاگونیست نتایج مطلوبی را به همراه داشته است. این بیماری از بیماری های مهم و قدیمی انگور در استان زنجان محسوب می شود. که با توجه به اهمیت انگور در استان، بررسی دقیق این بیماری را ایجاب نمود. پژوهش حاضر در راستای دو هدف اصلی دنبال گردید. ابتدا باکتری عامل گال ریشه و طوقه از انگور جداسازی و شناسایی گردید سپس گروه های اصلی باکتری های خاکزی باغ های انگور تعیین و اثر بازدارندگی آن ها علیه باکتری عامل در شرایط آزمایشگاه و گلخانه ارزیابی گردید. بدین منظور از 30 باغ انگور پراکنده در سطح استان از ناحیه ریشه و خاک اطراف درختان انگور و همچنین اندام هایی هوایی دارای علائم شاخص گال نمونه برداری صورت گرفت. از نمونه های گال باکتریa. vitis جداسازی شد. علاوه بر شناسایی آن از طریق آزمون های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، بیماریزای آن روی گیاه گوجه فرنگی و دیسک های هویج اثبات گردید و به این ترتیب پاتوژن برای اولین بار از استان گزارش گردید. همچنین در آزمایشگاه با روش های معمول 950 جدایه باکتریایی روی محیط کشت های متنوع جداسازی گردید. بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی و نتایج آزمون های بیوشیمیایی جدایه ها گروهبندی و از بین آن ها 200 جدایه برای بررسی اثر آنتاگونیستی روی محیط کشت potato dextrose agar، توانائی تولید سیدروفور روی محیط king b و نیز توانائی تولید سیانید هیدروژن و آنزیم های پروتئاز و سلولاز انتخاب شدند. در ادامه آزمون های فیزیولوژیکی و بیوشیمیائی لازم جهت شناسائی 50 جدایه که بیشترین قدرت بازدارندگی را حداقل در یک آزمون داشتند انجام گردید و مشخص شد که باکتری های آنتاگونیست متعلق به بیوارهای یک، سه و پنج pseudomonas fluorsences، bacillus subtilis و برخی گونه های pseudomonas sp. وbacillus sp. بودند. جدایه های آنتاگونیست از نظر وجود ژن های سنتز کننده سیانید هیدرژن ((hcnabc و آنتی بیوتیک دو و چهار دی استیل فلوروگلوسینول (phid) از طریق واکنش زنجیره ای pcr مورد ارزیابی قرار گرفت و وجود ژن hcnabc در جدایه p. fluorsences به اثبات رسید. جهت مطالعات in vivo تاثیر هفت جدایه نماینده از جنس ها و گونه های شناسائی شده بر کاهش جمعیت باکتری بیماریزا در محیط خاک در شرایط گلخانه بررسی گردید. نتایج آزمون گلخانه ای نشان داد که جدایه های آنتاگونیست بطور چشمگیری سبب کاهش جمعیت a. vitis در خاک گردید. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، امکان کنترل بیماری سرطان طوقه و ریشه انگور با باکتری های موجود در ریزوسفر انگور در استان زنجان وجود دارد.
مینا حمیدی خسرقی علیرضا معرفت
بیماری آتشک که بر اثر باکتری e.amylovoraایجاد می شود یکی از مهم ترین بیماری های سیب و گلابی در سراسر جهان است. عامل بیماری طی سال های گذشته از مناطق مختلف ایران گزارش شده است. در این مطالعه، تنوع ژنتیکی 54 جدایه e.amylovora که از میزبان ها و مناطق مختلف ایران جداسازی شده بودند توسط 12 نشانگر aflp مورد مطالعه قرار گرفت. جداسازی قطعات حاصل ازتکثیر روی ژل آگارز5/1 درصد صورت گرفت. 12 آغازگر به کار گرفته شده در مجموع 273 نوار چند شکل ایجاد کردند. بیشترین محتوای اطلاعات چندشکل در آغازگر 7 دیده شد. نتایج تجزیه خوشه ای جدایه ها به روش upgma با استفاده از نرم افزار ntysis نشان داد که جدایه های e.amylovoraدر سطح تشابه 73 درصد به هفت گروه تفکیک شدند. تجزیه ژنتیکی جمعیت های مورد بررسی (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، سمنان، خراسان و لرستان) نشان داد که بیشترین تشابه ژنتیکی بین جدایه های استان خراسان و لرستان وجود دارد، در حالی که جدایه های آذربایجان شرقی بیشترین فاصله ژنتیکی را با سایر جمعیت ها نشان داد. به طور کلی نشانگرهای aflp به کار رفته در این تحقیق به طور موثری تنوع ژنتیکی جدایه ها را نشان دادند، در حالیکه همه آنها از قدرت بیماریزایی مشابهی برخوردار بودند.در مجموع نشانگرها نتوانستند تفکیکی براساس میزبان ایجاد کنند، اما جدایه ها بر اساس منطقه جداسازی آنها تا حدود زیادی تفکیک شدند.
علی اکبر زاده محمد علیرضا معرفت
بلایت باکتریایی از مهمترین بیماری های گردو در سراسر جهان محسوب می شود. این بیماری از مناطق مختلف کشور و منجمله استان زنجان گزارش شده است. باکتری عامل بیماری xanthomonas arboricola pv. juglandis( x.a.j) داخل جوانه ها و سایر قسمت های هوایی گیاه حتی بدون آنکه علائمی از بیماری ایجاد نماید به سر می برد و به راحتی از طریق اندامهای گیاهی منتقل می گردد. در حال حاضر شناسایی گیاه آلوده به بیماری و نیز باکتری عامل آن به روش های سنتی جداسازی باکتری از بافت گیاهی و انجام آزمون های بیوشیمیایی لازم انجام می شود که وقت گیر و غیر قابل اعتماد می باشد. در این بررسی برای اولین بار طراحی روشی مبتنی بر polymerase chain reaction (pcr)جهت شناسایی و ردیابی این باکتری مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور ابتدا قطعه 16s rrna از ژنومx.a.j جدا شده از گردو در استان زنجان، تکثیر و تعیین توالی گردید. پس از مقایسه توالی قطعه با توالی های موجود در genbank، دو پرایمر f و r1 طراحی گردید. مخلوط واکنش و برنامه pcr طراحی و بهینه سازی شد بطوریکه جفت پرایمر طراحی شده توانست یک قطعه bp 320 از ژنوم باکتری عامل بیماری را تکثیر نماید. نتیجه pcr برای کلیه جدایه های باکتری عامل بیماری اخذ شده از کلکسیون گروه گیاهپزشکی دانشگاه زنجان مثبت بود در حالیکه از ژنوم هیچ یک از باکتری های اپی فیت جدا شده از قسمت های هوایی گردو قطعه ای تکثیر نگردید. این اولین گزارش از طراحی پرایمر های اختصاصی برای باکتری x.a.j می باشد.
معصومه صالح محمد طاهر هرکی نژاد
سقط جنین یکی از مهمترین عوامل کاهش تعداد بره به ازای هر میش (که درآمد اصلی دامداران است) می باشد. علاوه بر خسارات مالی، سقط جنین از جنبه سلامت عمومی نیز حایز اهمیت است. هدف از این تحقیق تشخیص عوامل باکتریایی سقط جنین بود. نمونه سواب های واژینال از 217 میش افشاری (129 نمونه از میش هایی که سقط کرده بودند، سه نمونه از میش های با بره ناقص یا فلج و 85 نمونه از میش-هایی که بره سالم به دنیا آورده بودند) در اطراف استان زنجان به منظور تشخیص عوامل باکتریایی با استفاده از pcr، جمع آوری شد. سواب ها به منظور تعیین dna باکتری های کوکسیلا بورنتی، کلامیدوفیلا آبورتوس، سالمونلا انتریکا، یرسینیا انتروکولیتیکا، کمپیلوباکتر فتوس، بروسلا اویس و لپتوسپیرا اینتروگانس به وسیله pcr، مورد آزمون قرار گرفتند. از این باکتری ها فقط قطعه dna مورد انتظار (bp 266) مربوط به کمپیلو باکتر در 68 مورد از 131 نمونه گرفته شده از میش های سقط کرده و با بره ناقص مشاهده گردید (9/51 درصد). همچنین 20 مورد از 85 نمونه دام هایی که بره های سالم بدنیا آورده بودند دارای نتایج pcr مثبت بودند (52/23 درصد). نتایج نشان داد که وجود این باکتری در میش های سقط کرده به مراتب بالاتر از گروه دارای بره های سالم بوده است و این تفاوت از لحاظ آماری نیز معنی دار و دارایodds ratio 3 (01/0 p<) بود. به احتمال زیاد شیوع سقط جنین در این دام ها ناشی از آلودگی با کمپیلوباکتر بوده است. نتایج مربوط به الایزای رقابتی برای تشخیص ویروس زبان آبی در همه 20 نمونه سرم ارسال شده (از منطقه طارم که نتیجه مثبتی برای کمپیلوباکتر نداشتند) به دامپزشکی نیز مثبت بود ولی هر 12 نمونه ارسالی به منظور تست رزبنگال بروسلوز منفی بودند. که این نتایج مطابق با نتایج pcr برای بروسلوز بود. به هرحال برای اطمینان از نتایج الایزای رقابتی بهتر است که برای ویروس زبان آبی نیز پرایمر طراحی شده و آزمون pcr با استفاده از پرایمرهای اختصاصی آن انجام گردد. همانطور که در کشورهای دیگر کمپیلوباکتریوز یکی از مهمترین عوامل سقط جنین می باشد در ایران نیز این بیماری می تواند خسارات اقتصادی و جانی زیادی را به دنبال داشته باشد بنابراین نیاز است اقدامات مناسب در این زمینه انجام گیرد.
رستم نادریان علیرضا معرفت
سیر از محصولات مهم زراعی در منطقه طارم استان زنجان به شمار می آید. طی سالیان اخیر پوسیدگی نرم پیاز و ساقه، تولید این محصول را در منطقه با تهدید جدی روبرو کرده است. هدف از این تحقیق شناسایی باکتری های مرتبط با این بیماری بود. بدین منظور در بهار سال 1390 طی چند نوبت از مزارع آلوده منطقه بازدید و از پیازهای آلوده به همراه خاک اطراف آنها نمونه برداری گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه گروه گیاه پزشکی دانشگاه زنجان، جداسازی باکتری ها به روش معمول خیساندن قطعات خرد شده هر نمونه در آب و کشت سوسپانسیون حاصل روی محیط های کشت آگار غذایی و کینگ-ب انجام شد. براساس خصوصیات مرفولوژیکی کلنی های رشد یافته و نتایج آزمون های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، باکتری های جدا شده به باکتری های متعلق به جنسsp. pectobacterium شباهت داشتند اما این خصوصیات با خصوصیات ذکر شده برای گونه های شناخته شده این جنس، صد در صد مطابقت نداشت. بیماری زایی جدایه ها در دو سری آزمون لهانیدن حبه های سیر در پتری و تزریق سوسپانسیون باکتری به پیاز سیر کاشته شده در گلدان و بررسی پیشرفت بیماری در گیاهچه های رشد یافته بررسی گردید. و از گیاهان دارای علایم، باکتری مورد نظر مجدداً جداسازی شد. آزمونpcr با جفت پرایمرهای y1/y2, expccf/r، اختصاصی برای باکتری های متعلق به جنس pectobacterium قادر به شناسایی هیچ یک از جدایه های سیر غیر از جدایه استانداردp. carotovorom نبود. اما pcr با جفت پرایمر s1f/s1r طراحی شده در آزمایشگاه برای جدایه های pectobacterium شایع در منطقه باندهای اختصاصی 300 و 400 جفت بازی را در همه جدایه های سیر تکثیر نمود. تنوع ژنتیکی میان جدایه ها با استفاده از روش rep- pcr و با آغازگرeric بررسی شد که بیانگر زیادی تنوع بین زیرگونه های p. carotovorum در این مناطق بود .
سعید حسین خانی ابراهیم احمدی
چکیده موفقیت یک برنامه کنترل بیولوژیک تا حد زیادی به فرمولاسیون عامل بیولوژیک متکی است، بطوریکه این فرمولاسیون بتواند جمعیت عامل را در مقدار لازم و در زمان مورد نظر حفظ نماید. طی چند سال اخیر استفاده از فرمولاسیون های پلیمری برای حفظ و رهایش کنترل شده باکتری های مفید و یا آنتی-بیوتیک های تولید شده توسط آنها بویژه در زمینه پزشکی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این بررسی کارایی آلژینات و کاراژینان، دو نوع پلیمر هیدروژلی طبیعی، برای فرمولاسیون باکتری های bacillus subtilis و pseudomonas fluorescens مورد بررسی قرار گرفت. این دو باکتری قبلاٌ از باغ های انگور استان زنجان جداسازی و شناسایی شده و اثرات آنتاگونیستی آنها روی rhizobium vitis (جدا شده از انگور در استان زنجان) به اثبات رسیده بود. در آزمایشگاه، روش فرموله کردن باکتری ها با پلیمر ها بطور جداگانه و توام بهینه گردید و ریزدانه (bead) هایی از جنس آلژینات، کاراژینان و آلژینات-کاراژینان هر یک حاوی b. subtilis، p. fluorescens و یا هر دو باکتری تهیه شد. رهایش کنترل شده باکتری ها توسط دانه ها در محیط مرطوب ارزیابی گردید. برای بررسی مدت بقای باکتری ها در فرمولاسیون های تهیه شده، دانه ها در دو دمای یخچال (c40) و اتاق نگهداری و در هر دوره سی روزه جمعیت باکتری رها شده توسط آنها تعیین گردید. بر اساس نتایج، رهایش باکتری توسط دانه ها ی آلژینات، کاراژینان به ترتیب پس از 30 و 2 دقیقه قرار گرفتن در آب آزاد شروع گردید و عموماٌ رهایش توسط ریزدانه های کاراژینان نسبت به آلژینات سریعتر انجام گرفت. بین سرعت رهایش باکتری ها در دو فرمولاسیون تفاوت وجود داشت بطوریکه سرعت رهایش باکتری در آلژینات کمتر از کاراژینان بود. نتایج بعلاوه نشان داد بقای باکتری ها در آلژینات با اختلاف معنی داری نسبت به بقای آنها در کاراژینان بیشتر بود بطوریکه بقای باکتری ها در دانه های تهیه شده با عمر هشت ماه به اثبات رسید واین آزمون کماکان در حال اجراست. بر اساس نتایج با تغییر در نسبت بکار رفته از دو پلیمر می توان به ریزدانه هایی با قدرت نگهداری متفاوت و سرعت رهایش گوناگون دست یافت. آزمون مربوط به بررسی کارآیی این فرمولاسیونها در کنترل rh. vitis در محیط خاک توسط فرمولاسیون هیدروژلی نسبت به شاهد معنی دار بود. کلمات کلیدی: فرمولاسیون هیدروژلی –کنترل بیولوژیک- آگروباکتریوم- ریزدانه
فاطمه نوروزی بنافتی علیرضا معرفت
بیماریهای ناشی از ralstonia solanacearum و باکتریهای مختلف متعلق به جنس pectobacterium اعم از پژمردگی و پوسیدگی نرم از مهمترین بیماریهای سیب زمینی محسوب می شوند. در مطالعات قبلی باکتریهای مذکور از مزارع سیب زمینی استان زنجان جداسازی و شناسایی شده بودند اما مطالعه ای برای دستیابی به روشی دقیق و سریع برای ردیابی آنها در خاک، آب و مواد گیاهی از جمله بذور سیب زمینی صورت نگرفته بود. لذا این تحقیق با هدف ارائه روشی مبتنی بر multiplex-pcr برای ردیابی همزمان باکتریهای شایع در منطقه انجام شد. بدین منظور از جدایه های شناخته شده باکتریهای مذکور موجود در کلکسیون دانشگاه زنجان استفاده شد و برای تعیین درجه اختصاصیت روش، سایر باکتریهای خاک و اطراف ریشه سیب زمینی مزارع استان زنجان نیز جداسازی گردید. برای ردیابی r. solanacearum از جفت پرایمر rs-1-f/ rs-1-r و برای باکتری های متعلق به جنس pectobacterium از جفت پرایمر s1f/ s1r طراحی شده در آزمایشگاه گروه گیاهپزشکی دانشگاه زنجان استفاده گردید. کارآیی هر روش برای ردیابی باکتریهای مورد نطر ابتدا جداگانه بررسی شد و سپس یک multiplex-pcr برای ردیابی همزمان باکتریهای مذکور طراحی گردید. حساسیت روش طراحی شده با آلوده سازی غده های سالم سیب زمینی به هریک از باکتریهای مذکور بطور جداگانه و توام و سپس تهیه سری رقت از سوسپانسیون بافت آلوده و استفاده از هر رقت در pcr و کشت از رقتها روی محیط آگار غذایی و شمارش کلونی های ظاهر شده ارزیابی شد. اختصاصیت روش مذکور از سوی دیگر با بکاربردن سایر باکتریهای جداشده از خاک بعنوان نمونه dna در pcr بررسی گردید. بر اساس نتایج باند 718 جفت بازی برای جدایه های r. solanacearum و نیز باندهای 300 و 400 جفت بازی در جدایه های pectobacterium spp. مشاهده شدند. حساسیت روش طراحی شده 40 سلول r.solanacearum و 30 سلول pectobacterium spp. در هر میلی لیتر تعیین شد. از ژنوم سایر باکتریهای خاک با این روش هیچگونه باندی تکثیر نشد
زهرا حکمت مرتضی موحدی فاضل
کلنی در شرایط دمایی 2±25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی حداقل50 درصد و دوره نوری 8:16 ساعت (روشنایی: تاریکی) نگهداری شد. در آزمون اول نقاط فوق سرمای افراد زمستان گذران (لارو سن 5 و شفیره) پروانه جوانه خوار زیتون پرورش یافته در سه دوره نوری 16، 12 و 8 ساعت نور مورد ارزیابی قرار گرفت. دوره های نوری مختلف تاثیر معنی داری را بر نقطه فوق سرمای مراحل لاروی و شفیره گی داشتند (0/001>p )، بطوریکه افراد روز کوتاه در مرحله شفیره گی ظرفیت فوق سرمای بیشتری را نشان دادند. در آزمون دوم نقاط فوق سرمای افراد زمستان گذران روی 4 گیاه میزبان زیتون، یاسمن، زبان گنجشک و برگ نو در شرایط 16 ساعت نور مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بیانگر تاثیر معنی دار گیاهان مورد تغذیه بر نقاط فوق سرما بود(0/001>p)، بطوریکه افراد تغذیه شده از گیاه زیتون ظرفیت فوق سرمای بیشتری را نشان دادند. در آزمون سوم نقاط فوق سرمای لارو سن 5 و شفیره لاروهای تغذیه شده از غلظت های مختلف باکتری هسته یخ pseudomonase syringae با افراد شاهد (تغذیه نشده از باکتری) مقایسه شد. تغذیه ازاین باکتری بر روی نقاط فوق سرمای باکتری بر روی نقاط فوق سرمای لاروها و شفیره ها تاثیر معنی داری را نشان دادند( 0/001>p). غلظت های مختلف باکتری با یکدیگر تفاوت معنی داری را نشان ندادند. در آزمون چهارم، تاثیر پذیری نقطه فوق سرما از سازش به سرما و تغذیه از باکتری هسته یخ در لارو سن 5 و شفیره لاروهای تغذیه شده از زیتون های حاوی باکتری و فاقد آن مورد بررسی قرار گرفت، بطوریکه طی دو دوره سه روزه ،در معرض دمای 14 درجه و سپس 7 درجه سانتی گراد قرار داده شدند، سپس نقاط فوق سرما اندازه گیری شد و با نقاط فوق سرمای افراد شاهد نگهداری شده در دمای 25 درجه سانتی گراد مقایسه شد. نتایج حاصله بیانگرتاثیر معنی دار دوره سازش و تغذیه از باکتری بر نقطه فوق سرما در لارو و شفیره بود(0/001>p). در آزمون پنجم تاثیر همزمان باکتری مرده و زنده بر روی نقطه فوق سرما در هر دو مرحله لاروی و شفیره گی بررسی و تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. نتایج بدست آمده در این تحقیق نشان می دهد که پروانه جوانه خوار زیتون حشره ای نامتحمل به سرما است.
آفاق فرجی علیرضا معرفت
پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا در اثر rhizoctonia solani, fusarium solani و fusarium oxysporum از بیماری های مهم لوبیا در استان زنجان است. کاربرد عوامل بیوکنترل بومی در تلفیق با روش های شیمیایی از روش های مدیریت موثر جهت کاهش خسارات این بیماری می باشد. از سویی دیگر با توجه به اینکه این بیماری توسط چندین قارچ خاکزاد بطور همزمان ایجاد می شود، توجه به اثر سینرژیستی عوامل بیماری زا و بررسی تاثیر بخشی روش های مدیریتی بر آلودگی های همزمان گیاه، حائز اهمیت ویژه ای می باشد. تحقیق حاضر با هدف مطالعه اثر سینرژیستی سه عامل عمده قارچی پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا و بررسی اثر برخی رایزوباکتری های بومی منطقه زنجان بر آلودگی های جداگانه و همزمان لوبیا توسط این عوامل انجام گرفت. همچنین اثر سم بنومیل بر عوامل بیماری زای قارچی، باکتری های بیوکنترل و آلودگی های قارچی گیاه لوبیا مورد مطالعه قرار گرفت. در اوایل مرداد ماه سال 1390 از ریزوسفر گیاهان لوبیای منطقه جداسازی باکتری ها انجام شد و 46 جدایه ی باکتری حاصل گردید. دو جدایه از هر یک از سه عامل قارچی بیماری زای ریشه لوبیا که قبلا از مزارع لوبیای زنجان بدست آمده و بیماری زایی آنها اثبات شده بود، از کلکسیون آزمایشگاه قارچ شناسی تهیه شدند. رایزوباکتری ها بر اساس مورفولوژی کلونی و مناطق نمونه برداری به ده گروه تقسیم شده و از هر گروه یک جدایه نماینده، در آزمون های بیوکنترل آزمایشگاهی علیه سه بیمارگر به کار رفتند. از بین ده جدایه، با توجه به توانایی تولید آنتی بیوتیک، مواد فرار، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز، دو جدایه به عنوان بهترین جدایه ها علیه هر سه بیمارگر برای آزمایشات گلخانه ای انتخاب شدند. نتایج گلخانه ای نشان داد که تیمار بذر با باکتری های آنتاگونیست اثر معنی داری در کاهش شدت بیماری و افزایش شاخص های رشدی لوبیا در تیمار های جداگانه و همزمان قارچ های بیمارگر داشت. رابطه سینرژیستی بین هر سه بیمارگر اثبات شد که در این میان، اثر سینرژیستی بین f. oxysporum و rh. solani آشکارتر بود. اثر سینرژیستی در علائم برگی آشکارتر از علائم ریشه بود. در بررسی تأثیر بنومیل همراه با آب آبیاری و تیمار بذری آن در گلخانه مشخص شد که با وجود تأثیر بنومیل همراه با آب آبیاری، تیمار بذری آن در کاهش شدت بیماری در گلخانه بطور موثرتری عمل کرده است
مونا اسمعیلی علیرضا معرفت
یکی از مهمترین بیماری های انگور در سراسر جهان سرطان گالی طوقه و ریشه با عامل rhizobium vitis می باشد. علی رغم اهمیت بیماری تاکنون روش کنترل شیمیایی موثری برای آن ارائه نشده است اما کنترل آن با برخی باکتری های آنتاگونیست مورد توجه قرار گرفته است. این پروژه با هدف جداسازی و شناسایی باکتری های خاکزی باغهای انگور استان قزوین و بررسی اثر آنتاگونیستی آنها روی rh. vitis صورت گرفت. در این بررسی از مناطق عمده ی پرورش انگور نمونه هایی از ریشه و طوقه انگور به همراه مقداری خاک اطراف آنها تهیه گردید و به آزمایشگاه منتقل شد. جداسازی باکتری از نمونه های جمع آوری شده مطابق روشهای معمول روی محیط های کشت king’s b (kb)، nutrient agar (na) و nas دارای 1% گلوکز انجام گرفت. طی نمونه-برداری از 22 باغ، 210 جدایه جدا گردید. جدایه ها بر اساس خصوصیات مورفولوژیک روی محیط-های کشت و نتایج چند آزمون اولیه به دو گروه تقسیم شدند. در مجموع 73 جدایه برای بررسی اثرات آنتاگونیستی انتخاب شدند. بررسی اثر آنتاگونیستی جدایه ها جهت تولید آنتی بیوتیک روی محیط کشت potato dexterose agar (pda)، سیدروفور روی محیط kb، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز انجام شد. در نهایت 19 جدایه برای بررسی جهت شناسایی با آزمون های بیوشیمیایی انتخاب شدند. بر اساس نتایج آزمون های بیوشیمیایی و pcr با پرایمرهای جدایه bacillus subtilis، باکتری های آنتاگونیست متعلق به بیوارهای i، iii و iv از pseudomonas fluorescens، bacillus subtilis و pseudomonas sp.، bacillus sp. شناسایی شدند. ردیابی ژنهای dapg و hcnabc با پرایمرهای اختصاصی، وجود این ژنها را در برخی از جدایه ها اثبات نمود که با نتایج آزمون های تولید این ترکیبات در آزمایشگاه مطابقت داشت. بررسی توانایی جدایه ها در جلوگیری از تشکیل گال توسط عامل بیماریزا روی بافت های گیاهی هویج و شلغم انجام شد. تاثیر چهار جدایه نماینده از جنس های شناسایی شده روی عامل گال طوقه و ریشه در شرایط گلخانه ای صورت گرفت که دو جدایه b. subtilis i7 و p. flourescens e9 در کاهش اندازه گال تشکیل شده در قسمت انتهایی ریشه تا طوقه گوجه فرنگی بیشترین اثر را نشان دادند. این مطالعه برای اولین بار در استان قزوین جهت بررسی؟امکان؟کنترل؟بیولوژیکی rh. vitis انجام؟گرفت.
زهرا اطهرمقدم علیرضا معرفت
هفده و سی جدایه به ترتیب متعلق به جنس هایbacillus و pseudomonas، با قدرت بازدارندگی بالا از عوامل بیماری زای قارچی و باکتریائی در مناطق مختلف انتخاب و آزمون های فیزیولوژیکی و بیوشیمیائی لازم برای شناسائی آن ها انجام شد، که نتایج به دست آمده با درصد بالائی مشابه خصوصیات ذکر شده برای b .subtilis و p. fluorescens بود. در ادامه، شناسائی جدایه ها با پرایمر های اختصاصی از جمله bsub 5f و bsub 3r برای جدایه های b. subtilis انجام شد. نظر به قدرت بالای جدایه های سودوموناس در تولید مواد بازدارنده ی فرار و غیر فرار در آزمون های مختلف، ردیابی ژن های دخیل در سنتز و تولید پایولوتئورین، فنازین، پیرولنیترین، سیانید هیدروژن (hcn)، 2و4- دی استیل فلوروگلوسینول (dapg) در این جدایه ها با استفاده از پرایمر های اختصاصی انجام شد. بر اساس نتایج، تمامی جدایه های باسیلوس مورد مطالعه بهb. subtilis تعلق داشتند و باند اختصاصی bp 595 از dna همه ی این جدایه ها تکثیر گردید. علاوه بر این جدایه های سودوموناس تماماً به بیووارهای مختلف و عمدتاً بیووار پنج تعلق داشتند. ژن عامل hcn در تعدادی از جدایه های سودوموناس ردیابی شد، که با نتایج آزمون تولید آن در آزمایشگاه همخوانی داشت. همچنین تعدادی جدایه ها واجد ژن بیوسنتز آنتی بیوتیک فنازین-1-کربوکسیلیک اسید بودند. اما علی رغم تولید ترکیبات مختلف بازدارنده توسط جدایه های سودوموناس در محیط کشت، ژن سنتز ترکیبات مهمی همچون dapg، پایولوتئورین و پیرولنیترین در آنها تکثیر نشد.
اسحاق فیضی علیرضا معرفت
گردو از محصولات مهم خشکباری در جهان است و استان های آذربایجان شرقی و غربی در ایران از مناطق مهم تولید گردو می باشند. سالانه خسارات زیادی از طریق آفات و بیماری به این محصول وارد می-شود که یکی از مهمترین بیماریها، بیماری لکه سیاه یا سوختگی باکتریایی گردو است. باکتری عامل بیماری xanthomonas arboricola pv. juglandis( xaj) می باشد که داخل جوانه ها و سایر قسمت های هوایی گیاه حتی بدون آنکه علائمی از بیماری ایجاد نماید به سر می برد و به راحتی از طریق اندام های گیاهی منتقل می گردد. در حال حاضر شناسایی گیاه آلوده به بیماری و نیز باکتری عامل آن به روش های سنتی جداسازی باکتری از بافت گیاهی و انجام آزمون های بیوشیمیایی لازم انجام می شود که وقت گیر و غیر قابل اعتماد می باشد. هدف از این تحقیق که برای اولین بار در استانهای آذربایجان شرقی و غربی انجام می-گرفت ردیابی و شناسایی عامل بلایت باکتریایی گردو در این دو استان بود. برای انجام این تحقیق، اواسط بهار و اوایل تابستان سال 1391 از باغ های گردوی برخی شهرهای این دو استان به صورت تصادفی نمونه گیری انجام شد و به آزمایشگاه باکتری شناسی دانشگاه زنجان منتقل گردید. نمونه ها براساس روش های معمول، جداسازی و براساس خصوصیات مورفولوژیک و آزمون های بیوشیمیایی به عنوان باکتری xaj تشخیص اولیه داده شدند. جهت شناسایی دقیق تر جدایه ها از آزمون های مبتنی بر واکنشهای زنجیره ای پلیمراز استفاده شد. که برای اینکار از قطعه bp320 که در تحقیق قبلی(زاده محمد ومعرفت، 1390) با شماره دسترسی jn859042 در بانک ژن ثبت شده بود استفاده گردید. پس از مقایسه توالی قطعه با توالی های موجود در genbank، دو پرایمر f و r2 طراحی گردید. پرایمرهای طراحی شده توانستند قطعه bp 320 موردنظر از ژنوم باکتری عامل بیماری را تکثیر نماید. نتایج pcr برای همه جدایه های جداسازی شده در این تحقیق و اخذ شده از کلکسیون باکتری شناسی دانشگاه زنجان مثبت نیز بود.
مهدیه بهزادیفر علیرضا معرفت
سوختگی باکتریایی از بیماریهای بسیار مهم و مخرب پنبه در سراسر جهان است. باکتری عامل بیماری xanthomonas citri.pv.malvacearum از طریق بذور آلوده منتقل میشود. در حال حاضر برای ردیابی این باکتری از روشهای سنتی همچون آزمونهای بیوشیمیایی وسرولوژیکی استفاده میشود که وقت گیر و غیر قابل اعتماد هستند. در این تحقیق برای اولین بار طراحی روشی مبتنی بر polymerase chain reaction (pcr) جهت ردیابی این باکتری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا قطعه 16s rrna از ژنوم x.citri pv.malvacearum تکثیر شده و تعیین توالی گردید. پس از مقایسه توالی قطعه با توالی های موجود در (ncbi) national center for biotechnology information، دو پرایمر forward و reverse طراحی گردید. برنامه pcr طراحی شد به طوریکه جفت پرایمر طراحی شده توانستند یک قطعه bp252 را از ژنوم جدایه های مختلف باکتری عامل بیماری اخذ شده از کلکسیون گروه گیاهپزشکی دانشگاه زنجان تکثیر نمایند و اما این قطعه از ژنوم باکتری های متعلق به گونه های دیگر تکثیر نشد. برای انجام آزمون حساسیت و اختصاصیت از مزارع پنبه گلستان خاک تهیه گردید و باکتری های اپی فیت پنبه نیز با پرایمرها چک گردید و پرایمرها تنها قطعه مورد نظر را در آنها تکثیر نکردند. در این تحقیق برای اولین بار طراحی پرایمر های اختصاصی جهت ردیابی باکتری xanthomonas citri pv.malvacearum انجام شد. گیاهان در برابر حمله میکروارگانیزمهای بیماریزا که حیات آنها را تهدید می کنند پاسخ های دفاعی مختلفی را نشان می دهند. یکی از این پاسخها مقاومت سیستمیک اکتسابی (sar) systemic acquired resistance است که می تواند بوسیله محصولات ژنهای غیر بیماریزای پاتوژنها و یا عوامل غیر زنده فیزیکی و شیمیایی که الیسیتور خوانده میشوند القاء شود. استفاده از مواد شیمیایی القاء کننده که از یک سو سبب فعال سازی مکانیزمهای دفاعی گیاه قبل از رویارویی با پاتوژن شوند و از سویی دیگر خطرات زیست محیطی نداشته باشند در سالهای اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی میزان اسید سالیسیلیک موثر بر مقاومت پنبه در برابر بلایت باکتریایی پنبه منظور گردید. در این تحقیق امکان کاربرد خارجی سالیسیلیک اسید در فعال سازی مقاومت سیستمیک اکتسابی (sar) علیه باکتری بلایت پنبه مورد بررسی قرار گرفت. بذور پنبه پس از کشت با سالیسیلیک اسید 350ppm محلول پاشی شدند و پس از دو روز باکتری به برگها تزریق شد. در این آزمون 4 رقم پنبه مورد آزمون قرار گرفت. در این تحقیق اسید سالیسیلیک با غلظت 350ppm توانست لکه های ناشی از بیماری بلایت باکتریایی پنبه را در تمام ارقام کاهش دهد.
یونس جلیل پور علیرضا معرفت
کپسوله کردن سلول های زنده، باعث افزایش پایداری سیستم های میکروبی شده و کاربرد آنها تحت شرایط حاد محیطی، مانند حلال آلی و اسیدی، را امکان پذیر می کند. این فن آوری فرآیند نوآورانه ی را جهت تثبیت باکتری فرآهم می آورد که به منظور افزایش عملکرد و پایداری سامانه های زیستی پاکسازی کننده برای پالایش زیستی ترکیبات آریل هیدروکربنی به کار می رود. بنومیل یک ترکیب آریل هیدروکربنی است و به عنوان قارچ کش کاربرد فراوانی دارد و باقیمانده آن برای محیط زیست زیان آور می باشد. برخی میکروارگانیسم ها توانایی تبدیل قارچ کش ها به مواد ساده غیرسمی را دارند. در این پژوهش گونه های باکتریایی توسط معرفت و همکاران که تحت عناوین جدایه های سودوموناس فلورسنس k-12 و e-9 و جدایه ی باسیلوس سابتیلوس i-7 ایزوله شده بودند، مشخص شد که قادر به متابولیزه کردن قارچ کش بنومیل با غلظت های 25، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر به عنوان تنها منبع کربنی در محیط کشت آیر می باشند. برای اندازه گیری درصد تخریب زیستی بنومیل به وسیله جدایه های باکتریایی فوق، تست قبلی در غلظت های 15، 30، 45 و 60 میلی گرم بر لیتر بنومیل در داخل آب مقطر استریل اجرا گردید. جدایه های باکتریایی قادر به تخریب زیستی ماده مورد نظر در طول دوره 30 روزه کشت در داخل انکباتور بودند. مقدار باقیمانده بنومیل با استخراج حلالی به داخل کلرفرم و اندازه گیری توسط دستگاه طیف سنج مرئی ماورابنفش تعین گردید. در آزمایش دیگری، بیدهای پلیمری حاوی میکروارگانیسم ها با افزودن محلول های آلژینات، آلژینات-کیتوسان، آلژینات-نانوسیلیکا(sba-15) و آلژینات-کاراژینان به طور جداگانه و سوسپانسیون باکتری به داخل محلول کلسیم کلرید تهیه گردیده و خشک شدند. بیدهای حاصل با استفاده از دستگاه های طیف سنجی مادون قرمز و میکروسکوپی الکترونی روبشی مورد مطالعه قرار گرفتند. در ادمه آزمایشات، امکان جذب سم بنومیل توسط گرانول های با قرار دادن در محیط آبی حاوی 100 میلی گرم بر لیتر بنومیل مورد بررسی قرار گرفت. مقدار جذب بنومیل برای این نمونه ها به وسیله بررسی تفاوت مقدار غلظت بنومیل بعد از جذب با این پلیمرها انجام شدکه این بیدها توانایی جذب بالایی را برای بنومیل از خود نشان دادند.
مونا اسمعیلی علیرضا معرفت
یکی از مهمترین بیماری های انگور در سراسر جهان سرطان گالی طوقه و ریشه با عامل rhizobium vitis می باشد. علی رغم اهمیت بیماری تاکنون روش کنترل شیمیایی موثری برای آن ارائه نشده است اما کنترل آن با برخی باکتری های آنتاگونیست مورد توجه قرار گرفته است. این پروژه با هدف جداسازی و شناسایی باکتری های خاکزی باغهای انگور استان قزوین و بررسی اثر آنتاگونیستی آنها روی rh. vitis صورت گرفت. در این بررسی از مناطق عمده ی پرورش انگور نمونه هایی از ریشه و طوقه انگور به همراه مقداری خاک اطراف آنها تهیه گردید و به آزمایشگاه منتقل شد. جداسازی باکتری از نمونه های جمع آوری شده مطابق روشهای معمول روی محیط های کشت king’s b (kb)، nutrient agar (na) و nas دارای 1% گلوکز انجام گرفت. طی نمونه-برداری از 22 باغ، 210 جدایه جدا گردید. جدایه ها بر اساس خصوصیات مورفولوژیک روی محیط-های کشت و نتایج چند آزمون اولیه به دو گروه تقسیم شدند. در مجموع 73 جدایه برای بررسی اثرات آنتاگونیستی انتخاب شدند. بررسی اثر آنتاگونیستی جدایه ها جهت تولید آنتی بیوتیک روی محیط کشت potato dexterose agar (pda)، سیدروفور روی محیط kb، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز انجام شد. در نهایت 19 جدایه برای بررسی جهت شناسایی با آزمون های بیوشیمیایی انتخاب شدند. بر اساس نتایج آزمون های بیوشیمیایی و pcr با پرایمرهای جدایه bacillus subtilis، باکتری های آنتاگونیست متعلق به بیوارهای i، iii و iv از pseudomonas fluorescens، bacillus subtilis و pseudomonas sp.، bacillus sp. شناسایی شدند. ردیابی ژنهای dapg و hcnabc با پرایمرهای اختصاصی، وجود این ژنها را در برخی از جدایه ها اثبات نمود که با نتایج آزمون های تولید این ترکیبات در آزمایشگاه مطابقت داشت. بررسی توانایی جدایه ها در جلوگیری از تشکیل گال توسط عامل بیماریزا روی بافت های گیاهی هویج و شلغم انجام شد. تاثیر چهار جدایه نماینده از جنس های شناسایی شده روی عامل گال طوقه و ریشه در شرایط گلخانه ای صورت گرفت که دو جدایه b. subtilis i7 و p. flourescens e9 در کاهش اندازه گال تشکیل شده در قسمت انتهایی ریشه تا طوقه گوجه فرنگی بیشترین اثر را نشان دادند. این مطالعه برای اولین بار در استان قزوین جهت بررسی؟امکان؟کنترل؟بیولوژیکی rh. vitis انجام؟گرفت.
حکمت یادگاری علیرضا معرفت
سیب زمینی از محصولات مهم زراعی در استان کرمانشاه به شمار می آید. طی سالیان اخیر پوسیدگی نرم غده و ساقه، تولید این محصول را در منطقه با تهدید جدی روبرو کرده است. هدف از این پژوهش جداسازی و شناسایی باکتری های مرتبط با این بیماری بود. بدین منظور در پاییز 1392 و بهار 1393 طی چند نوبت از مزارع آلوده در سطح استان بازدید و از غده های آلوده به همراه خاک اطراف آنها نمونه برداری گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه گروه گیاه پزشکی دانشگاه رازی، جداسازی باکتری ها به روش معمول خیساندن قطعات خرد شده هر نمونه در آب و کشت سوسپانسیون حاصل روی محیط های کشت آگار غذایی انجام شد. بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی کلنی های رشد یافته و نتایج آزمون های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، باکتری های جدا شده به باکتری های جنس pectobacterium spp. شباهت داشتند. اما این خصوصیات با خصوصیات ذکر شده برای گونه های شناخته شده این جنس، صد در صد مطابقت نداشت. بیماری زایی جدایه ها در دو سری آزمون لهانیدن ورقه های سیب زمینی و هویج در تشتک پتری و تزریق سوسپانسیون باکتری به غده سیب زمینی کاشته شده در گلدان و بررسی پیشرفت بیماری در گیاهچه¬های رشد یافته بررسی گردید و از گیاهان دارای علائم، باکتری مورد نظر مجدداً جداسازی شد. آزمون pcr با جفت آغازگرهای اختصاصی y1/y2, expccf/expccr برای باکتری های متعلق به جنس pectobacterium انجام شد که قادر به شناسایی هیچ یک از جدایه های سیب زمینی غیر از جدایه استاندارد pectobacterium carotovorum subsp carotovorum نبود. اما pcr با جفت آغازگر s1f/s1r برای جدایه های pectobacterium شایع در منطقه باندهای اختصاصی 300 و 400 جفت بازی را در همه جدایه های سیب مینی تکثیر نمود. تنوع ژنتیکی میان جدایه ها با استفاده از روش rep- pcr و با آغازگر eric و box بررسی شد که بیانگر تنوع زیادی بین جدایه¬های مورد بررسی بود.