نام پژوهشگر: ابوالقاسم قاسمی
سعیده عظیمی حق علیرضا معرفت
بیماری آتشک با عامل باکتریایی 1920 erwinia amylovora (burill) winslo et al.,از جمله بیماری های مهم و اقتصادی درختان میوه دانه دار محسوب می شود. این بیماری اولین بار در ایران در سال 1368 در منطقه برغان کرج، روی درختان گلابی مشاهده شد. هم اکنون به عنوان مهمترین بیماری درختان میوه دانه دار در سطح باغ های کشور گسترش می یابد. این باکتری در بافت های بدون علائم به طور نهفته باقی می ماند. لذا انتقال مواد گیاهی آلوده نه تنها باعث ورود باکتری به مناطق عاری از بیماری می شود، بلکه باعث ورود ژنوتیپ های جدید باکتری به مناطق آلوده نیز می شود. به دلیل اهمیت موضوع و از آنجا که تاکنون بررسی دقیقی برای ردیابی این باکتری در ایران صورت نگرفته است، تحقیق حاضر روشی مناسب برای ردیابی این باکتری ارائه می دهد. در این تحقیق پس از نمونه برداری از درختان سیب، گلابی و به آلوده به بیماری آتشک در استان های آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و کردستان، جداسازی و خالص سازی عامل بیماری انجام شد. بیست و دو استرین جداسازی شده از میزبان های سیب، گلابی، به، زالزالک و رز در استان های خراسان، لرستان، سمنان، قزوین، آذربایجان شرقی و غربی، زنجان و گیلان و یک استرین استاندارد خارجی به همراه 6 استرین شناسایی شده از نمونه های جمع آوری شده برای ردیابی باکتری انتخاب شدند. جهت ردیابی استرین های ایرانی روش pcr معمولی (normal-polymerase chain reaction) با کاربرد جفت آغازگر its15f و its93r اختصاصی باکتری استفاده شد. این آغازگرها یک باند اختصاصی bp 79 در کلیه استرین های ایرانی و استرین استاندارد خارجی تکثیر کردند ولی قادر به تکثیر dna باکتری های اپی فیت و دو جنس از سایر باکتری ها نبودند. اما یک باند ضعیف از یک جدایه متعلق به جنس bacillus spp، جداشده از خاک مشاهده شد. حساسیت روش ردیابی در کشت خالص باکتری 24×?10?^4 cfu ml^(-1) تعیین شد. ردیابی باکتری در عصاره گیاهی مصنوعا" آلوده فقط با یک مرحله غنی سازی ( bio-pcr) امکان پذیر بود.
معصومه کرمی علیرضا معرفت
بیماری سرطان ریشه و طوقه انگور ناشی از rhizobium vitis (syn: agrobacterium vitis) یکی از مهمترین بیماری های باکتریایی انگور در کشورهای مختلف منجمله ایران می باشد. این بیماری از بیماری های قدیمی و مهم باغ های انگور استان زنجان محسوب می گرد که سالانه خسارت قابل توجهی را به درختان انگور وارد می نماید. کنترل این بیماری بسیار مشکل و تاکنون روش قطعی برای مبارزه آن ارائه نشده است. در برخی مطالعات بررسی امکان کنترل بعضی از استرین های این باکتری بیماریزا با استفاده از باکتری های خاکزی آنتاگونیست نتایج مطلوبی را به همراه داشته است. این بیماری از بیماری های مهم و قدیمی انگور در استان زنجان محسوب می شود. که با توجه به اهمیت انگور در استان، بررسی دقیق این بیماری را ایجاب نمود. پژوهش حاضر در راستای دو هدف اصلی دنبال گردید. ابتدا باکتری عامل گال ریشه و طوقه از انگور جداسازی و شناسایی گردید سپس گروه های اصلی باکتری های خاکزی باغ های انگور تعیین و اثر بازدارندگی آن ها علیه باکتری عامل در شرایط آزمایشگاه و گلخانه ارزیابی گردید. بدین منظور از 30 باغ انگور پراکنده در سطح استان از ناحیه ریشه و خاک اطراف درختان انگور و همچنین اندام هایی هوایی دارای علائم شاخص گال نمونه برداری صورت گرفت. از نمونه های گال باکتریa. vitis جداسازی شد. علاوه بر شناسایی آن از طریق آزمون های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، بیماریزای آن روی گیاه گوجه فرنگی و دیسک های هویج اثبات گردید و به این ترتیب پاتوژن برای اولین بار از استان گزارش گردید. همچنین در آزمایشگاه با روش های معمول 950 جدایه باکتریایی روی محیط کشت های متنوع جداسازی گردید. بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی و نتایج آزمون های بیوشیمیایی جدایه ها گروهبندی و از بین آن ها 200 جدایه برای بررسی اثر آنتاگونیستی روی محیط کشت potato dextrose agar، توانائی تولید سیدروفور روی محیط king b و نیز توانائی تولید سیانید هیدروژن و آنزیم های پروتئاز و سلولاز انتخاب شدند. در ادامه آزمون های فیزیولوژیکی و بیوشیمیائی لازم جهت شناسائی 50 جدایه که بیشترین قدرت بازدارندگی را حداقل در یک آزمون داشتند انجام گردید و مشخص شد که باکتری های آنتاگونیست متعلق به بیوارهای یک، سه و پنج pseudomonas fluorsences، bacillus subtilis و برخی گونه های pseudomonas sp. وbacillus sp. بودند. جدایه های آنتاگونیست از نظر وجود ژن های سنتز کننده سیانید هیدرژن ((hcnabc و آنتی بیوتیک دو و چهار دی استیل فلوروگلوسینول (phid) از طریق واکنش زنجیره ای pcr مورد ارزیابی قرار گرفت و وجود ژن hcnabc در جدایه p. fluorsences به اثبات رسید. جهت مطالعات in vivo تاثیر هفت جدایه نماینده از جنس ها و گونه های شناسائی شده بر کاهش جمعیت باکتری بیماریزا در محیط خاک در شرایط گلخانه بررسی گردید. نتایج آزمون گلخانه ای نشان داد که جدایه های آنتاگونیست بطور چشمگیری سبب کاهش جمعیت a. vitis در خاک گردید. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، امکان کنترل بیماری سرطان طوقه و ریشه انگور با باکتری های موجود در ریزوسفر انگور در استان زنجان وجود دارد.
مهدیه بهزادیفر علیرضا معرفت
سوختگی باکتریایی از بیماریهای بسیار مهم و مخرب پنبه در سراسر جهان است. باکتری عامل بیماری xanthomonas citri.pv.malvacearum از طریق بذور آلوده منتقل میشود. در حال حاضر برای ردیابی این باکتری از روشهای سنتی همچون آزمونهای بیوشیمیایی وسرولوژیکی استفاده میشود که وقت گیر و غیر قابل اعتماد هستند. در این تحقیق برای اولین بار طراحی روشی مبتنی بر polymerase chain reaction (pcr) جهت ردیابی این باکتری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا قطعه 16s rrna از ژنوم x.citri pv.malvacearum تکثیر شده و تعیین توالی گردید. پس از مقایسه توالی قطعه با توالی های موجود در (ncbi) national center for biotechnology information، دو پرایمر forward و reverse طراحی گردید. برنامه pcr طراحی شد به طوریکه جفت پرایمر طراحی شده توانستند یک قطعه bp252 را از ژنوم جدایه های مختلف باکتری عامل بیماری اخذ شده از کلکسیون گروه گیاهپزشکی دانشگاه زنجان تکثیر نمایند و اما این قطعه از ژنوم باکتری های متعلق به گونه های دیگر تکثیر نشد. برای انجام آزمون حساسیت و اختصاصیت از مزارع پنبه گلستان خاک تهیه گردید و باکتری های اپی فیت پنبه نیز با پرایمرها چک گردید و پرایمرها تنها قطعه مورد نظر را در آنها تکثیر نکردند. در این تحقیق برای اولین بار طراحی پرایمر های اختصاصی جهت ردیابی باکتری xanthomonas citri pv.malvacearum انجام شد. گیاهان در برابر حمله میکروارگانیزمهای بیماریزا که حیات آنها را تهدید می کنند پاسخ های دفاعی مختلفی را نشان می دهند. یکی از این پاسخها مقاومت سیستمیک اکتسابی (sar) systemic acquired resistance است که می تواند بوسیله محصولات ژنهای غیر بیماریزای پاتوژنها و یا عوامل غیر زنده فیزیکی و شیمیایی که الیسیتور خوانده میشوند القاء شود. استفاده از مواد شیمیایی القاء کننده که از یک سو سبب فعال سازی مکانیزمهای دفاعی گیاه قبل از رویارویی با پاتوژن شوند و از سویی دیگر خطرات زیست محیطی نداشته باشند در سالهای اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی میزان اسید سالیسیلیک موثر بر مقاومت پنبه در برابر بلایت باکتریایی پنبه منظور گردید. در این تحقیق امکان کاربرد خارجی سالیسیلیک اسید در فعال سازی مقاومت سیستمیک اکتسابی (sar) علیه باکتری بلایت پنبه مورد بررسی قرار گرفت. بذور پنبه پس از کشت با سالیسیلیک اسید 350ppm محلول پاشی شدند و پس از دو روز باکتری به برگها تزریق شد. در این آزمون 4 رقم پنبه مورد آزمون قرار گرفت. در این تحقیق اسید سالیسیلیک با غلظت 350ppm توانست لکه های ناشی از بیماری بلایت باکتریایی پنبه را در تمام ارقام کاهش دهد.
الهام عشق پور ابوالقاسم قاسمی
سیب¬زمینی از گیاهان زراعی مهم در ایران است و استان اردبیل از نظر تولید در کشور رتبه دوم را داراست. از بیماری¬های مهم باکتریایی سیب¬زمینی که باعث کاهش راندمان تولید می¬شود پوسیدگی ¬نرم سیب¬زمینی است. این بیماری پراکنش جهانی داردو از شایع¬ترین و مخربتربن بیماری¬های باکتریایی به ویژه در شرایط انبار و حمل و نقل می¬باشد. در این بررسی 33 جدایه از مناطق عمده سیب¬زمینی کاری استان اردبیل جمع آوری و در محیط-های کشت nutrient agar و eosin methylene blue (emb) عامل بیماری جداسازی و به همراه شش جدایه استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. براساس خصوصیات فنوتیپی جدایه¬ها شامل گرم منفی، بی¬هوازی اختیاری بودن، فسفاتاز، آرجینین دهیدرولاز، حساسیت به اریترومایسین و اندول منفی، استفاده از قندهای لاکتوز، ملی بیوز، رافینوز، آرابینوز، مانیتول و مایواینوزیتول و عدم استفاده از آلفا متیل گلوکوزید، آرابیتول، سوربیتول، مالونات و ترهالوز و همچنین تکثیر ژن پکتات¬لیاز با استفاده از آغازگرهای expccf/r و y1/y2 باکتری عامل بیماری pc شناسایی شد. تنوع ژنتیکی جدایه¬ها به روش مولکولی rep-pcr با آغازگر box-air مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل نشان داد که جدایه¬های pcمناطق مختلف استان از تنوع ژنتیکی برخوردارهستند. اثر تیمارهای مختلف اسید سالیسیلیک در سه غلظت 0/3، 0/6 و 0/9میلی¬مولار در بازدارندگی از پیشرفت بیماری در سه زمان قبل، بعد و همزمان با عامل بیماری در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. اندازه¬گیری شدت بیماری بعد از پنج روز نشان داد که تیمار غدد سیب¬زمینی با اسید سالیسیلیک در غلظت0/3 و 0/6 میلی¬مولار در کاهش شدت بیماری موثر است.
ابوالقاسم قاسمی محمد تاجی
امروزه شناسایی خطرات و حوادث، نقش بسیارمهمی را در تمام فعالیت¬های معدنی ایفا می¬کند. برای افزایش سطح ایمنی در معادن زیرزمینی زغالسنگ زمستان یورت، ارزیابی ریسک خطرات با روش¬های مختلف کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. روش تجزیه و تحلیل حالات شکت و اثرات آن دارای قوی ترین روش شناسایی خطرات و ارزیابی ریسک است به نحوی که rpn حاصل در ریزش و رها شدگی سقف و دیواره¬ها 336، گاز گرفتگی 288، برخورد چوب و جرز در کارگاه استخراج 210 دارای بیشترین و عدم آشنایی با راه¬های خروج اضطراری 45، سوختگی با مایعات و لوازم دارای حرارت زیاد 45 و معاینات ادواری 30 دارای کمترین سطح ریسک تشخیص داده ¬می¬شود. در روش ماتریس ریسک، ریزش و رها¬شدگی سقف و دیواره¬ها، گاز گرفتگی، دارای بیشترین و فشارهای عصبی، افتادن از ماشین¬آلات هنگام سوار و پیاده شدن، دارای کمترین سطح ریسک شناسایی شد. در روش 3d – melbourne، ریزش و رها شدگی سقف و دیواره¬ها، گاز گرفتگی، ماندن بین واگن¬های معدنی، انفجار گاز زغالسنگ، آتش سوزی و مواد قابل اشتعال دارای بیشترین سطح ریسک حاصل شد. پیشنهادات اصلاحی برای کاهش ریسک و افزایش ایمنی معدن، به ترتیب کنترل سقف و نظارت دقیق بر نصب تجهیزات نگهداری در تونل¬ها، کنترل و نگهداری کمر بالا در کارگاه استخراج و نصب صحیح چوب بست¬ها، لق¬گیری سنگ¬های سست پس از عملیات حفاری و آتشباری، تهویه مناسب و استفاده از تهویه مرکزی، کنترل عیارگاز مخصوصا مناطق حساس، رعایت نکات ایمنی و آموزش¬های مرتبط با کار، آموزش اطفا حریق و استفاده از کپسول آتشنشانی ارائه شد.
کاوه موسویه زاده ابوالقاسم قاسمی
چکیده ندارد.
شهاب الدین میری نژاد محمد محجل
هدف از این بررسی ، تحلیل دگرشکلی گسل در محدوده عرض جغرافیایی 30درجه تا 34 درجه شمالی و طول جغرافیایی 51 درجه و 15 دقیقه تا 52 درجه شرقی است.