قارچ ustilago maydis (d.c.) corda عامل سیاهک معمولی ذرت و یکی از عوامل مهم خسارت¬زا در این گیاه می¬باشد. در این پژوهش روند ایجاد و توسعه بیماری توسط این قارچ با استفاده از میکروسکوپ¬های نوری، الکترونی نگاره و اپی¬فلورسنت در3 رقم ذرت 301sc، 647، 704 به ترتیب به عنوان رقم¬های حساس، نیمه مقاوم و مقاوم مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تهیه مایه قارچ، مخلوطی از تلیوسپورهای جمع¬آوری شده از استان خوزستان پس از 16 ساعت ضدعفونی با سولفات مس 1-5/0 درصد و 3 بار شستشو با آب مقطر سترون در محیط pda + 10درصد دکستروز، کشت داده و به مدت 5 روز در دمایcº25 در انکوباتور نگهداری شدند. مایه قارچ سپس به ذرت¬ها در دما، نور و رطوبت کنترل شده به دو روش تزریق و محلول¬پاشی مایه زنی شدند و به فواصل زمانی 2، 4، 7، 11 و 25 روز بعد از مایه¬زنی، نمونه¬هایی از آنها تهیه و تثبیت گردید. اولین علائم آلودگی در رقم¬های 301sc، 647، 704 به ترتیب 18، 19 و 25 روز پس از مایه¬زنی مشاهده گردید. علائم آلودگی ابتدا در مایه¬زنی به روش تزریق و سپس محلول¬پاشی ایجاد گردید. در بررسی نحوه رخنه قارچ به درون میزبان با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره مشخص گردید که رخنه قارچ به هر دو صورت مستقیم و غیر مستقیم امکان¬پذیر است و بین رقم¬های مورد آزمایش 301sc و 704 تفاوت معنی¬داری مشاهده گردید. در بررسی میکروسکوپ نوری نحوه گسترش قارچ مشخص گردید که حجم سلول¬های آلوده در مقایسه با سلول¬های سالم بزرگتر و نحوه گسترش قارچ ابتدا به صورت بین سلولی و سپس درون سلولی می¬باشد. شاخه¬های منشعب قارچ به درون سلول اشکال متفاوتی داشتند و از شاخه¬های بین سلولی متورم تا زواید انگشتی مانند متغیر بودند. در زمان تشکیل تلیوسپور، حفره¬ای از مجموع ریسه¬ها شکل می¬گرفت که در آن تلیوسپورهای بالغ و تلیوسپورهای در حال بلوغ در غلاف ژلاتینی احاطه کننده آنها به خوبی مشهود بودند. در هر 3 رقم بررسی شده روند توسعه بیماری مشابه یکدیگر بودند. در بررسی سیتولوژی عامل بیماری تلیوسپورهای جمع آوری شده از استان خوزستان مشخص گردید که هسته در تلیوسپور اکثر فضای داخلی سلول را اشغال نموده و اسپوریدیوم ایجاد شده دارای هسته بیضی شکل می¬باشد و به وسیله جوانه¬زنی تولید اسپوریدیوم ثانویه با زاویه 35 الی 45 درجه از اسپوریدیوم مادری می¬کند. در ریسه¬های دیکاریوتیک مشاهده شده، هسته¬ها در ارتباط نزدیک با یکدیگر بوده و در نزدیکی دیواره سلولی قرار داشتند. ریسه در بافت میزبان عموماً دیکاریوتیک می¬باشد هرچند یافتن هسته در آن مشکل بود. ریسه در محل ایجاد تلیوسپور ضخیم، تک هسته و دپیلوئید فرض گردید. در حفره-هایی که عموماً از تلیوسپورهای جوان انباشته بود ریسه¬ای یافت نشد.

به منظور تعیین و مطالعه فون قارچی ریشه و طوقه زیتون در استان خوزستان در زمستان سال 1386 از درختان زیتون آلوده در نقاط مختلف استان از جمله شوش، دزفول، اندیمشک و هفت تپه نمونه برداری شد. نمونه هایی نیز در طی سال های 85-1384 از ایذه، دهدز، رامهرمز تهیه شده بود که از آنها 35 جدایه قارچ ورتیسیلیوم جداسازی شد. از بقیه نمونه ها پس از جدا و خالص سازی در مجموع 89 جدایه قارچی از ریشه و طوقه زیتون به دست آمد. از این تعداد 47 جدایه به جنس فوزاریوم، 37 جدایه به جنس سیلیندروکارپون و 5 جدایه به قارچ ریزوکتونیا تعلق داشت. جدایه های ورتیسیلیوم همه متعلق به گونه v.dahliae بودند. آزمون بیماری زایی روی نهال های زیتون 12 ماهه به وسیله فروبردن ریشه نهال ها در سوسپانسیون اسپور انجام شد. نتایج حاصل از آزمون بیماری زایی حاکی از بیماری زا بودن جدایه های مورد استفاده بود. جدایه های فوزاریوم در 3گروه (section) و 3 گونه قرار گرفتند. در این میان گونه های f.solani و f.equiseti به ترتیب با 23 و 20 جدایه بیشترین فراوانی را داشتند در حالی که گونه f. semitectum با 4 جدایه کمترین فرا وانی را داشت. گونه f.equiseti برای اولین بار از ایران از روی زیتون و گونه f. semitectum برای اولین بار از زیتون در جهان گزارش می شود. آزمون بیماری زایی برای دو گونه که فراوانی بیشتری داشتند ( f.solani و f.equiseti ) روی نهال های زیتون 12 ماهه به وسیله فرو بردن ریشه نهال ها در سوسپانسیون اسپور انجام شد. نتایج حاکی از بیماری زابودن همه جدایه های مورد استفاده بود اما شدت بیماری زایی جدایه های f.solani نسبت به f. equiseti بیشتر بود. جدایه های سیلیندروکارپون در سه گونه طبقه بندی شدند. گونه های c.destructans با 20 جدایه بیشترین فراوانی و گونه های c.obtocisporum و c.didymum به ترتیب با 8 و9 جدایه کمترین فراوانی را داشتند. گونه c.destructans برای اولین بار از روی زیتون در ایران و گونه های c.obtocisporum و c.didymum برای اولین بار از روی زیتون در جهان گزارش می شوند. آزمون بیماری زایی برای گونه c.destructans روی نهال های 12 ماهه زیتون و به وسیله فروبردن ریشه نهال ها در سوسپانسیون اسپور انجام شد. نتایج حاکی از بیماری زابودن همه جدایه های مورد استفاده بود. جدایه هایr.solani چند هسته ای و متعلق به گروه آناستوموزی ag-4 بودند. . آزمون بیماری زایی روی نهال های 12 ماهه زیتون و با استفاده از مایه تلقیح گندم انجام گرفت. نتایج بیانگر بیماری زا بودن همه جدایه ها بود. به طور کلی نتایج آزمون بیماری زایی نشان داد که از بین جدایه های به دست آمده سه گونه روی زیتون بیماری زای قوی(f.solani، v.dahliae و c.destructans) گونه f.equiseti بیماری زای متوسط و گونه r.solani بیماری زای ضعیف بود.

این مطالعه به منظور روشن نمودن مکانیزم رخنه قارچ tilletia indica mitra ، عامل سیاهک هندی یا کارنال بانت گندم به میزبان، تغییرات هیستوپاتولوژیک پس از رخنه، و سیتولوژی عامل بیماری انجام شده است . همچنین در این بررسی تولید تلیوسپور در محیط کشت و ارزیابی مقاومت گندم براساس درصد جوانه زنی تلیوسپور در عصاره بذر ارقام مختلف به صورت درون شیشه ای مورد مطالعه قرار گرفته است .