انتقال ژن gus به ارقام محلی لیموترش (لایم) با واسطه ی نژاد eha 105 باکتری agrobacterium tumefaciens دارای پلاسمید pbi121 بیان کننده ی ژن بتا گلوکورونیداز انجام شد و شرایط مطلوب برای باززایی ریزنمونه های تراژن بررسی و معرفی گردید. استفاده از انتقال ژن با واسطه ی آگروباکتریوم بیش ترین سیستمی است که در انتقال ژن به مرکبات با ریزنمونه های به دست آمده از گیاهچه های رشد یافته در شرایط آزمایشگاهی یا تحت شرایط گلخانه ای استفاده می شود. در این بررسی از قطعه های بین گرهی نهال های 6 تا 12 ماهه ی لیموترش به عنوان ریزنمونه برای انجام انتقال ژن استفاده شد. تاثیر عواملی از قبیل غلظت باکتری، مدت زمان تلقیح ریزنمونه ها با باکتری، غلظت استوسیرینگان بر روی کارآیی انتقال ژن و روش هایی به منظور رشد شاخه های تراژن مورد بررسی قرار گرفت. چگالی نوری 6/0، مدت زمان تلقیح 20 دقیقه و عدم استفاده از استوسیرینگان باعث افزایش میزان تراریختی شد. ریزنمونه ها در محیط باززایی ایجاد شاخه های چند سانتی متری کردند که بیان ژن بتا گلوکورونیداز در شاخه های تراژن با روش بیوشیمیایی و حضور آن با انجام pcr تایید شد. شاخه های تراژن به محیط کشت ریشه زایی منتقل شدند. به دلیل کارآیی بسیار پایین ریشه زایی، از پیوند زدن در محیط گلخانه استفاده شد. پایین شاخه های تراژن به شکل v برش داده و از آن ها به عنوان پیوندک استفاده شد. انتهای نهال های 3 تا 6 ماهه که به عنوان پایه به کار رفتند به صورت عمودی برشی به طول چند میلی متر داده شد. انتهای v شکل پیوندک ها در برش عمودی پایه قرار داده و محل اتصال با پارافیلم بسته شد. پس از گذشت 6 هفته پیوندک ها شروع به رشد و ایجاد برگ های جدید کردند که از آن ها برای بررسی وجود ژن استفاده گردید. این اولین گزارش از انتقال ژن به مرکبات در ایران می باشد.

گیاهان مرغ دارای علائم موزائیک از مناطق جنوبی کشور شامل جیرفت، برازجان، بوشهر، رامهرمز، اندیمشک، شوشتر و بهبهان جمع آوری و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ویروس موزائیک جنوبی مرغ (bgsmv)، ناحیه 3َ ژنوم آن ها با روش rt-pcr تکثیر و همسانه سازی گردید. سپس ترادف قسمتی از ژنوم شامل بخشی از ناحیه nib، کل cp و 3?-utr تعیین گردید. با بررسی ترادف های بدست آمده جدایه های مختلف bgsmv جایگاه برشی رایج و طرح های حفاظت شده ناحیه cp در جنس پوتی ویروس مشخص گردید که نشان دهنده ی صحت ترادف و خویشاوندی آن با گونه های جنس پوتی ویروس بود. ناحیه cp-utr این جدایه ها همراه با تعدادی از ترادف های پوتی ویروس های غلات شامل ویروس موزائیک کوتولگی ذرت ( maize dwarf mosaic virus, mdmv)، ویروس موزائیک سورگوم (sorghum mosaic virus, srmv)، ویروس موزائیک قیاق (johnson grass mosaic virus, jgmv)، ویروس موزائیک ایرانی قیاق (iranian johnson grass mosaic virus, ijmv)، و ویروس موزائیک نیشکر (sugarcane mosaic virus, scmv) موجود در genbank مقایسه و پس از انجام همردیف سازی چندگانه، تجزیه و تحلیل فیلوژنتیکی شدند. در درخت فیلوژنتیکی جدایه های مورد مقایسه در 6 گروه مجزا قرار گرفتند که شامل bgsmv، mdmv، scmv، jgmv، ijmv و srmv بود. در بین پوتی ویروس ها، bgsmv بیشترین تشابه را با mdmv داشت. تفاوت مهم بین این دو ویروس وجود 90 نوکلئوتید بیشتر در ناحیه 5َ ژن cp تمام جدایه های ویروس موزائیک جنوبی مرغ بود. این جدایه ها از لحاظ ترادف نوکلئوتیدی و امینواسیدی نزدیک به صد در صد تشابه داشتند و هیچگونه تشابهی بین این ترادف با ترادف های موجود در genbank وجود نداشت. میانگین درصد تشابه نوکلئوتیدی ناحیه cp-utr بین جدایه های bgsmv، 1/98 درصد بدست آمد که نشان دهنده تنوع ژنتیکی پایین جدایه ها می باشد. وجود تنوع ژنتیکی پایین بین جدایه ها را می توان با فرم تکثیر غیرجنسی مرغ در ارتباط دانست. با مقایسه ترادف نوکلئوتیدی ناحیه cp-utr ویروس bgsmv با سایر پوتی ویروس های غلات، مشخص شد که این ویروس با mdmv بخصوص در ناحیه مرکزی ژن cp بیشترین مشابهت را دارد و پس از این ویروس بترتیب با ijmv و scmv بیشترین تشابه را دارد. علیرغم وجود تشابه نوکلئوتیدی و آمینواسیدی بالای bgsmv با mdmv، با توجه به تفاوت های اساسی دو ویروس، از نظر دامنه میزبانی، سرولوژی و وجود ترادف اضافه در ناحیه 5َ ژن cp، bgsmv به عنوان گونه ای مجزا و نزدیک به mdmv در جنس پوتی ویروس در نظر گرفته می شود.

از میان ویروس هایی که در گندم تولید موزائیک می کنند، ویروس موزائیک رگه ای گندم (wheat streak mosaic virus, wsmv) در سطح جهان گسترده ترین و شایع ترین است. در شرایط فارس علف هرز دژگال (echinochloa colonum) مهمترین میزبان ویروس و کنه در مزارع هست. گاهی آلودگی دژگال به این ویروس در داخل مزارع ذرت به صد در صد نزدیک می شود. درباره نقش علف هرز دژگال در اپیدمیولوژی و پایداری wsmv در ایران اطلاع دقیقی در دست نیست. در تحقیق حاضر نقش میزبان با مطالعه اثر میزبان در تفاوت های ترادف نوکلئوتیدی، گامی در جهت روشن شدن اپیدمیولوژی wsmv برداشته خواهد شد. به این منظور نمونه های گندم و دژگال دارای علائم آلودگی از مناطق مرودشت و سعادت شهر استان فارس جمع آوری و پس از تشخیص wsmv در آنها به روش indirect elisa به عنوان منبع ویروس برای مطالعات مولکولی و بیولوژیکی مورد استفاده قرار گرفتند. از این دو منبع به گندم سالم و دژگال سالم به صورت serial passage مایه زنی شد. از ویروس موجود در مراحل مختلف مایه زنی شده به منظور تعیین ترادف بخشی از ناحیه cp در ژنوم ویروس ابتدا آر.ان.ای ویروس با استفاده از mrna capture kit به دام انداخته شد. cdna بدست آمده با استفاده از جفت آغازگر های اختصاصی ws15f,ws15rو ws16f,ws16r تکثیر شد. قطعات تکثیر شده در داخل پلاسمید ptz57r/t وارد و به سویه dh5α باکتری e. coli انتقال داده شد و همسانه سازی انجام گرفت. پلاسمید همسان سازی شده استخراج و ترادف قطعه وارد شده تعیین گردید. در بررسی دیگر به منظور مطالعه تفاوت wsmv مناطق گرمسیر با جدایه های مناطق معتدل و در جهت پاسخ به این سوال که آیا فقدان قطعه 42 نوکلئوتیدی در ویروس واقع در مناطق گرمسیر مربوط به شرایط اقلیمی است یا نه. از مناطق دزفول و بهبهان استان خوزستان نمونه برداری و از بهبهان گندم و از دزفول گندم و علف هرز poa sp. دارای علائم آلودگی جمع آوری شد. ضمن مایه زنی به گندم سالم رقم مرودشت در گلخانه آزمایش های مذکور بر روی نمونه های جمع آوری شده از خوزستان انجام گرفت. شایان ذکر است از جفت آغازگر های اختصاصی ws13f,ws2r و ws1f,ws2r برای تکثیر wsmv جدایه های خوزستان استفاده شد. در بررسی های انجام شده بر روی جدایه های فارس هیچ تفاوتی بین ترادف های آمینواسیدی ویروس در مراحل مختلف مایه زنی ویروس مشاهده نشد. این نشان دهنده آن است که اثر میزبانی وجود ندارد. wsmv در میزبان گندم همان wsmv در میزبان دژگال می باشد و صفات ویروس در این دو میزبان ثابت بوده و تغییر نکرده است. بدین ترتیب علف هرز دژگال می تواند در پایداری wsmv در خارج از فصل زراعی و در غیاب میزبان زراعی گندم نقش و اهمیت داشته باشد. بررسی های انجام گرفته بر روی جدایه های خوزستان نشان دهنده فقدان قطعه 42 نوکلئوتیدی است. این بررسی دستاورد های گذشته را در خصوص جدایه های خوزستان تائید می کند. همچنین فقدان این قطعه در ژنوم wsmv موجود در گندم رقم مرودشت مایه زنی شده توسط گندم آلوده بهبهان قابلیت انتقال مکانیکی این جدایه را ثابت می نماید. وجود این جدایه در گیاه زراعی گندم و علف هرز در یک منطقه (دزفول) ظاهرا قابلیت انتقال با کنه ناقل را نیز نشان می دهد. فقدان این ترادف در سویه الباتان از مکزیک و بهبهان و نیز ویروس پیسک بافت مرده یولاف( onmv) نشان می دهد که ناحیه مزبور برای ایجاد شکاف بسیار حساس است.

در این تحقیق القای مقاومت توسط میکرو ار ان ای مصنوعی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا دستکاری یک میکرو آر ان ای مو جهت ساخت چهار سازه از طریق جهش زایی مبتنی بر آزمون زنجیره ای پلیمراز به منظور هدف قرار دادن آر ان ای ژنومی ویروس ای مو انجام شد. نتایج ارزیابی اولیه سازه ها در ایجاد مقاومت در سامانه بیان موقتی در گیاه توتون حاکی از القاء مقاومت به ویروس در اغلب گیاهان بود. تولید گیاه توتون تراژن به روش باززایی غیر مستقیم و با استفاده باکتری agrobacterium tumefaciens صورت گرفت. مایه زنی مکانیکی ویروس ای مو منجر به تاخیر بروز علایم در اغلب گیاهان تراریخت توتون گردید و بیش از 50 درصد گیاهان در طول آزمایش بدون علایم باقی ماندند. نتایج این مطالعه نشان دهنده کارایی سازه های مبتنی بر میکرو آر ان ای مصنوعی در القا مقاومت بر علیه ویروس ای مو است.

چکیده بررسی تغییرات آنزیم های مرتبط با دفاع در گیاه گوجه فرنگی علیه عوامل بیمارگر قارچی و باکتریایی به کوشش سید زمان حسینی کهنوج تغییرات آنزیم های مرتبط با دفاع گیاه گوجه فرنگی علیه عوامل بیمارگر قارچی و باکتریایی مورد ارزیابی قرار گرفت.گیاهان گوجه فرنگی رقم super majar توسط القاگر باکتری غیر‎ بیماریزای pantoea استرین p5و دیگر القاگرهای شیمیایی شامل متیل جاسمونیت (meja)، سالیسیلیک اسید (sa) و بتا- آمینو بوتیریک اسید (baba) القا شدند. گیاهان القا شده با بیمارگر های botrytis cinerea، alternaria alternata وpseudomonas syringae pv. syringae تیمار گردیدند. در این تحقیق کاربرد خارجی meja علیه هر سه بیمارگر باعث افزایش فعالیت آنزیم های ?-1,3 glucanase و سلولاز شد. کاربرد خارجی sa علیه pseudomonas syringae pv. syringae باعث افزایش فعالیت آنزیم های کاتالاز (cat)، پراکسیداز (pod)، گوایکول پراکسیداز (gpx)، کیتوزاناز (chitosanase) و سوپراکسید دیسموتاز (sod) شد. همچنین اسید سالیسیلیک باعث افزایش فعالیت آنزیم هایchitosanase و pod علیه alternaria alternata گردید. القای مقاومت توسط baba علیه pseudomonas syringae pv. syringae در گوجه فرنگی باعث افزایش فعالیت آنزیم های ?-1,3 glucanase، cat،sod ، apx، chitosanase و ;cellulase علیه botrytis cinerea باعث افزایش فعالیت آنزیم های gpx، pod، sod و apx، و علیه alternaria alternata باعث افزایش فعالیت آنزیم های pod،cellulase ،cat ، sod و gpx شد. این نتایج نشان می دهد که فعالیت های مختلف آنزیمی در زمان کاربرد القاگرهای مختلف در دفاع گیاه موثر هستند.

یک پپتید کشنده ده آمینواسیدی که از توالی یک آنتی بادی-آنتی ایدیوتایپ تک زنجیره مشتق شده است می تواند به جای سم کشنده مخمر با طیف وسیع عمل کند. تحقیقات نشان داده است که این پپتید فعالیت میکروب کشی قوی علیه تعدادی از بیمارگرهای انسانی داشته است. با هدف ارزیابی این پپتید در فرایند مقاومت علیه بیمارگرهای گیاهی، پپتید مذکور در یک ناقل بیان گیاهی همسانه سازی گردید. به منظور بیان اختصاصی پپتید مذکور در آوند آبکشی از پروموتر ژن atsuc2 استفاده شد. بررسی مقاومت، با انتقال سازه مربوطه به توتون انجام شد و حضور آن در گیاه با کمک pcr، به اثبات رسید. بررسی مقاومت گیاهان تراژن به تعدادی از بیمارگر ها مثل xanthomonas campestris، erwinnia amylovora، pseudomonas syringae pv. syringae، candida albicans، aspergilus niger و tobacco mosaic virus انجام شدکه نتایج نشان داد قطعه مورد نظر بیانی نداشته و هیچگونه مقاومتی در برابر بیمارگرهای مذکور دیده نشد.

در سال های اخیر ویروس ایرانی پیچیدگی بوته ی چغندر (bctiv) به عنوان عامل اصلی بیماری پیچیدگی بوته ی چغندر از ایران گزارش شده است. اگرچه توالی تعدادی از جدایه های این ویروس تعیین گردیده بود اما بیماری زایی ژنوم تک بخشی این ویروس اثبات نشده بود. به همین منظور دی ان ای ژنومی ویروس از چغندرقند دارای علائم پیچیدگی بوته از شهرستان سیوند در استان فارس جداسازی و توالی نوکلئوتیدی آن تعیین شد. طول ژنوم این جدایه ی ویروس که نام bctiv-[siv] برای آن انتخاب شد، 2845 نوکلئوتید می باشد که تحت رس شمار jx082259 در بانک جهانی ژن قرار داده شد. به منظور اجرای اصول کخ برای اثبات بیماری زایی این ویروس همسانه ی عفونت زای 4/1 پار از bctiv-[siv] در ناقل دوتایی pbin19 با نام pbin19-1.4bctiv-siv که حاوی قطعه ی دی ان ای تمام طول ژنوم ویروس و تکرار هم جهت قطعه ی 1021 جفت بازی بین آنزیم های ecori و hindiii از ژنوم ویروس می باشد، ساخته شد. عفونت زا بودن سازه ی حاصل با انتقال آن به سویه ی lba4404 باکتری agrobacterium tumefaciens و مایه زنی گیاهان مختلف امتحان شد. در گیاهان چغندرقند علائم تیپیک بیماری پیچیدگی بوته مشاهده شد و بدین وسیله بیماری زایی دی ان ای همسانه سازی شده ویروس به اثبات رسید. علاوه بر چغندر گیاهان nicotiana benthamiana، arabidopsis thaliana، اسفناج، گوجه فرنگی، فلفل شیرین و داتوره به عنوان میزبان های آزمایشگاهی این ویروس شناسایی شدند. در گیاهان چغندرقند آلوده به bctiv، علاوه بر ژنوم کامل ویروس مولکول های دی ان ای تک لای حلقوی کوچکی شناسایی شدند که دارای خصوصیات منحصربه فردی می باشند. توالی نوکلئوتیدی یکی از این دی ان ای ها تعیین گردید و با نام bctiv sat-dna تحت رس شمار jx082260 در بانک جهانی ژن قرار داده شد. طول این دی ان ای 1315 جفت باز می باشد که هیچ چارچوب خوانش مشخصی را در بر نمی گیرد. بخش هایی از ترادف نوکلئوتیدی ژنوم این دی ان ای حلقوی کوچک (حدود 580 جفت باز) مشابه با بخش هایی از ژنوم bctiv-[siv] می باشد. بیش از نیمی از ژنوم آن دارای ترادف نوکلئوتیدی متفاوت با ژنوم ویروس کمکی است. بخشی از ژنوم آن مشابه ژنوم گیاه چغندرقند می باشد. در مایه زنی هم زمان سازه ی عفونت زای این مولکول دی ان ای حلقوی کوچک با bctiv، این مولکول در گیاهان چغندرقند و n. benthamiana قادر به همانندسازی بود و به نظر می رسد که نوع جدیدی از مولکول های ستلایت باشد که برای همانندسازی در گیاه به پروتئین همراه با همانندسازی ویروس کمکی وابسته است.

ویروس موزائیک کدو virus, sqmv) squash mosaic (از نظر اقتصادی در سطح جهانی یکی از ویروس های مهم کدوئیان به شمار می آید. در ایران نیز این ویروس در بسیاری از مناطق کشت کدوئیان وجود دارد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین ویژگی های مولکولی و بررسی مقاومت برخی از ارقام کدوئیان در برابر جدایه ی بوشهر این ویروس بود. بدین منظوراز نمونه های خشک کدو آلوده به ویروس موزائیک کدو (موجود در بخش ویروس شناسی گیاهی ) استفاده شد و به منظور تکثیر و نگهداری ویروس در گلخانه ، بافت آلوده به ویروس به صورت مکانیکی به گیاه خیار چنبر مایه زنی شد. از آزمون نشت دو طرفه در ژل آگاروز جهت اطمینان از ویروسی بودن علائم ظاهر شده بر روی گیاه خیار چنبر استفاده شد. ویروس موجود درگیاهان آلوده خالص سازی شد و در بررسی های مولکولی مورد استفاده قرار گرفت. یکی از اهداف این تحقیق، تعیین ترادف کامل ژنوم ویروس بود که با استفاده از آغازگرهای اختصاصی طراحی شده انجام شد. محصول آغازگرها همسانه سازی و تعیین ترادف شدند. پس از تجمیع قطعات حاصل از تعیین ترادف، قطعه ای به طول 5818 جفت باز مربوط به رشته اول آر ان ا و همچنین قطعه ای به طول 3280 جفت باز مربوط به رشته دوم آر ان ا به دست آمد. ترادف به دست آمده به پروتئین ترجمه و جایگاه های برش پلی پروتئین تعیین شد. نتایج نشان داد که این جایگاه های برشی در جدایه ی فارس با سایر جدایه های sqmv در جهان یکسان است. آنالیزهای فیلوژنتیکی بر اساس ترادف نوکلئوتیدی و آمینواسیدی ژنوم کامل و هر یک از ژن ها به طور جداگانه نشان داد که جدایه ی بوشهر sqmv بیشترین شباهت را به جدایه ی ژاپن دارد.. با توجه به اهمیت این ویروس در ایران و نبود اطلاعات کافی در مورد آن، انجام مطالعات بیشتری در زمینه های اپیدمیولوژی و کنترل این ویروس در سراسر کشور ضروری به نظر می رسد. بخش دوم این تحقیق شامل بررسی مقاومت ارقام مختلف کدوئیان در برابر ویروس موزائیک کدو بود، به این منظور 45 رقم مختلف از کدوئیان ، از منابع مختلف تهیه و مورد بررسی قرار گرفتند ، پس از کاشت و نگهداری ارقام مختلف در شرایط بهینه گلخانه ای، ویروس موزائیک کدو به طریقه مکانیکی به گیاهان مایه زنی شد. پس از مایه زنی ارقام به مدت 25 روز هر 5 روز یک بار گیاهان از نظر بروز علائم مورد بررسی قرار گرفتند و بر اساس علائم ظاهر شده ، به هر کدام از آنها یک نمره خاص تعلق گرفت و بر اساس فرمول شدت بیماری و رابطه ذوزنقه ، شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری محاسبه شد. از بین 45 رقم موجود ارقامی که دارای شدت بیماری کمتری بودند انتخاب شدند و مراحل کاشت و نگهداری آنها همانند مرحله اول صورت گرفت و در نهایت با استفاده از روش های آماری مقایسه بین ارقام صورت گرفت. در میان ارقام به کار برده شده رقم خربزه سوسکی دارای بیشترین میزان مقاومت در برابر ویروس موزائیک کدو بود و رقم خربزه مشهدی دارای بیشترین میزان حساسیت در برابر این ویروس شناخته شد. abstract

اشعه گاما از طریق بهبود خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی می تواند به رشد گیاهان در برابر تنش¬های غیرزیستی و زیستی کمک نماید. به منظور القاء دفاع گیاه و کاهش گیاهچه میری ناشی ازr. solani ag 2-2 iiib که یکی از عوامل مهم و خسارت¬زای گیاهان است، بذور سویا و چغندرقند با اشعه گاما با چشمه کبالت-60 در دوزهای10، 30،20 و50 گری با نرخ دوز 52/0 گری در دقیقه پرتوتابی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که مرگ گیاهچه¬¬ و میزان ناحیه آلوده در گیاه سویا در تیمارهای پرتوتابی شده در دوزهای مختلف نسبت به شاهد کمتر بوده و اختلاف خیلی معنی داری بین شاهد و تیمارها وجود دارد. اشعه گاما باعث افزایش فعالیت آنزیم های دفاعی گیاه مانند پراکسیداز، فنیل¬آلانین آمونیالیاز، کیتیناز و آنتی اکسیدان کل شد. همچنین میزان پروتئین کل، آنتوسیانین، به میزان کمی کلروفیل کل و کارتنوئید افزایش یافتند. از طرفی درصد جوانه زنی، طول شاخسار و وزن تر و خشک گیاهان پرتودیده و شاهد نیز با هم تفاوتی نداشتند. البته اشعه گاما نتوانست عوامل وابسته به دفاع در گیاه چغندرقند را القا و تحریک کند. با توجه به نتایج این مطالعه و تاثیرات مثبت اشعه گاما در کاهش مرگ و میر سویا ناشی از r. solani، با این حال برای اجرای این روش به عنوان یک ابزار مفید جهت مدیریت و مبارزه با عوامل بیماریزا به تحقیقات بیشتری نیاز خواهد بود.

مقاومت القایی یکی از مکانیسم¬های دفاعی گیاهان علیه عوامل مختلف بیماری¬زای گیاهی است که در آن هورمون های گیاهی نظیر سالیسیلیک¬اسید و جاسمونیک¬اسید مسیرهای سیگنال دهی دفاعی را القاء می¬کنند. تحقیقات در مورد سازوکار این مسیرهای سیگنال¬دهی و ژن¬های درگیر در آن می¬تواند روش¬های جدید جهت تولید ارقام مقاوم گیاهی علیه عوامل بیماری زا را توسعه دهد. اگرچه تاکنون پیشرفت¬های چشم¬گیری در رابطه با درک سازوکار مسیرهای سیگنال دهی در برهمکنش¬های مختلف گیاه-میکروب حاصل شده است اما اطلاعات کمی در مورد مکانیسم های مولکولی بیماریزایی فیتوپلاسماها در گیاهان در دسترس است. بیماری جاروک لیموترش با عامل فیتوپلاسمایی candidatus phytoplasma aurantifolia بیماری مخربی است که باعث خسارات مهم اقتصادی در گونه¬های مختلف مرکبات می شود. در این پژوهش، الگوی بیان ژن¬¬های دفاعی npr1 در مسیر سیگنال دهی سالیسیلیک اسید و coi1 در مسیر سیگنال دهی جاسمونیک¬اسید در گیاهان توتون (nicotiana tabacum l. var. xanthi) در پاسخ به مایه¬زنی با فیتوپلاسمای candidatus phytoplasma aurantifolia و سس (cuscuta campestris) مطالعه شد. در این تحقیق، سه تیمار شامل: آلودگی دوگانه به سس و فیتوپلاسمای همراه با بیماری جاروک لیموترش، آلودگی تنها به سس و نیز آلودگی تنها به فیتوپلاسما در نظر گرفته شد. بعد از استخراج rna و سنتز cdna از نمونه¬ها، میزان بیان دو ژن در روزهای 10، 20 و 30 بعد از هر تیمار با روش ریل¬تایم پی¬سی¬آر اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که در پاسخ به هر سه تیمار مسیر سیگنال¬دهی سالیسیلیک¬اسید نسبت به مسیر سیگنال دهی جاسمونیک اسید در برگ و ساقه گیاهان توتون جهت دفاع علیه تیمارها فعال¬تر است. همچنین آلودگی دوگانه با تیمار سس و فیتوپلاسما در مقایسه با تیمار مجزای سس و تیمار مجزای فیتوپلاسما بهتر می¬تواند پاسخ دفاعی را در گیاهان توتون سرکوب کند که این امر بیانگر اثر سینرژیستی دو بیمارگر (سس و فیتوپلاسما) در سرکوب سیستم دفاعی گیاه به دنبال آلودگی دوگانه است. سرکوب بیشتر دفاع در گیاهان توتون توسط تیمار مجزای فیتوپلاسما در مقایسه با تیمار مجزای سس، بیانگر قدرت بیماریزایی بیشتر فیتوپلاسما نسبت به سس است. علاوه بر این نتایج نشان داد که توان دفاعی گیاه در برابر فیتوپلاسما با گذشت زمان بیشتر می¬شود که این امر احتمالا بدلیل شناخته شدن افکتورهای فیتوپلاسما توسط ژن¬های مقاومت (r genes) گیاهان توتون می¬باشد.

بیماری لکه قهوه ای قارچ خوراکی ناشی از pseudomonas tolaasii یکی از بیماری های مهم و اقتصادی است. این بیماری یکی از عوامل محدود کننده تولید و کاهش بازار پسندی قارچ خوراکی است. طی سال های 1393-1391 جدایه های مربوط به این بیمارگر از استان فارس از لحاظ خصوصیات ژنوتیپی و ردیابی و تعیین ترادف نوکلئوتیدی ژن های موثر در بیماری زایی مورد بررسی قرار گرفتند. کلیه جدایه های بیماری زا قطعه 449 جفت بازی که بر اساس ژن تولاسین طراحی شده بود را در واکنش pcr بوسیله جفت آغازگر های pt1a/pt1d1 تکثیر نمودند، ولی جدایه های غیر بیماری زا قادر به تکثیر این قطعه نبودند. ترادف نوکلئوتیدی این ژن در سطح 100-72% با جدایه های غیر ایرانی شباهت داشت. کلیه جدایه های بیماری زا قطعه 1200 جفت بازی را در واکنش pcr بوسیله جفت آغازگر phen1/phen2 تکثیر کردند اما جدایه های غیر بیماری زا قادر به تکثیر قطعه 1800 جفت بازی نبودند. این موضوع نشان داد که در جدایه های p. tolaasii مربوط به استان فارس تبدیل جدایه بیماری زا به غیر بیماری زا انجام نمی گیرد. تعیین ترادف نوکلئوتیدی ژن phen و مقایسه آن با جدایه های غیر ایرانی شباهت در سطح 89-76% را به نواحی حسگر و تنظیم کننده ژن های تنظیم کننده دو قسمتی ((two-component regulatory genes در سودوموناس های فلورسنت نشان داد. برای تعیین خصوصیات ژنوتیپی آزمون rep-pcr با آغازگر های rep1r/rep2i، eric1r/eric2 و boxa1r انجام گرفت. بر اساس آنالیز خصوصیات ژنوتیپی تمامی جدایه ها در دو گروه اصلی قرار گرفتند. جدایه های بیماری زا دارای شباهت در سطح 82-79% به سودوموناس های فلورسنت بودند.گروه بندی جدایه های استان فارس بر اساس خصوصیات ژنوتیپی با گروه بندی بر اساس خصوصیات فنوتیپی مطابقت داشت.

این پژوهش با هدف تعیین ویژگی¬های بیولوژیکی و پراکنش جدایه¬های ویروئید کوتولگی رازک (hsvd) و تعیین برخی میزبانان طبیعی این ویروئید انجام شد. نمونه¬های درختی از استان¬های یزد، اصفهان، فارس و تهران برای آلودگی به hsvd مورد بررسی قرار گرفتند. دامنه¬ی میزبانی این ویروئید در شرایط گلخانه از طریق تزریق عصاره¬ی آلوده¬ به گیاهچه¬ها و بررسی نتیجه¬ی مایه¬زنی به روش ترانویسی معکوس تعیین شد. سه جدایه¬ی hsvd از انجیر، توت و مرکبات از لحاظ دامنه¬ی میزبانی و ساختار مولکولی مقایسه شدند. از میان 120 نمونه جمع آوری شده از مناطق و درختان مختلف، تعداد 13 نمونه درختی شامل توت، انجیر، نارنج، به، سیب، زردآلو و هلو آلوده به hsvd بودند. نمونه¬های توت همراه با علائم رگبرگ روشنی، بدشکلی برگ و نقاط روشن در پهنک برگ و نمونه¬های انجیر اغلب بدون علائم بودند. نمونه¬های سیب، به، هلو وزردآلو نیز بدون علائم مشخص بودند. نتیجه¬ی آزمون گلخانه¬ای حاکی از شدت بیشتر علائم در مایه¬زنی جدایه¬ی توت نسبت به انجیر و جدایه¬ی انجیر نسبت به جدایه¬ی مرکبات بود. بررسی ساختمان اولیه و ثانویه¬ی این سه جدایه حاکی از تشابه بیشتر دو جدایه¬ی توت و انجیر و اختلاف بیشتر این دو جدایه با جدایه¬ی مرکبات بود. بیشتر اختلافات این سه جدایه مربوط به نواحی بیماریزایی، متغیر و انتهایی سمت راست می¬باشد که ممکن است دلیل وجود تفاوت در شدت و نوع علائم باشد. کلید واژه¬ها: ویروئید کوتولگی رازک، انجیر، مرکبات، توت

چکیده بررسی تنوع مولکولی جدایه های ایرانی ویروس پیچیدگی شدید بوته ی چغندر قند (bsctv) به کوشش فاطمه سلاجقه تذرجی به منظور بررسی تنوع جدایه های ایرانی ویروس پیچیدگی شدید بوته ی چغندر قند (bsctv) در سال های زارعی 92-91 و 93-92 از مزارع استان های کرمان ( جیرفت و کهنوج )، فارس (مرودشت، اقلید، کفترک، استهبان، زرقان ، فسا و شیراز)، بوشهر ( برازجان و کاکی) ، اصفهان (دهنو و باغ پرندگان )، خوزستان (شوش، شوشتر، دزفول، اهواز و اندیمشک) و خراسان رضوی (چناران) بازدید صورت گرفت و از گیاهان چغندرقند، گوجه فرنگی، لوبیا، شلغم، فلفل، بادمجان، کدو، خیار و تربچه با علائمی نظیر لوله شدن و بدشکلی برگ، توته ای شدن پشت برگ، کوتولگی بوته ها، تورم رگبرگ ها و راست ایستادن برگها و انواع علف های هرز بدون علائم نمونه برداری انجام شد. دی اِن اِی کل استخراج شده و در واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) به عنوان الگو مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از سه جفت آغازگر طراحی شده بر اساس ژنوم کامل یک جدایه ی bsctv موجود در بانک ژن، ترادف نوکلئوتیدی ژنوم کامل جدایه های چغندرقند شهرستان اقلید استان فارس، گوجه فرنگی شهرستان کاکی استان بوشهر، لوبیا شهرستان دهنو استان اصفهان، اطلسی شیراز، خرفه کفترک استان فارس ، سلمه تره مرودشت استان فارس و جدایه ی چغندرقند چناران استان خراسان رضوی bsctv با اندازه ی 2923 نوکلئوتید تعیین شد. این اندازه دقیقا با اندازه ی ژنوم کامل bsctv قبلا توصیف شده از ایران (bsctv-cfh[beta]) برابری می کند. همردیف سازی چندگانه ی ژنوم جدایه های تعیین ترادف شده با سایر جدایه های bsctv موجود در بانک ژن و سایر کورتو ویروس ها در قالب ژنوم کامل نشان دادکه جدایه های bsctv مورد مطالعه در این بررسی بیشترین میزان تشابه (6/99 %-8/98 %) را با bsctv-cfh[beta] و کمترین تشابه (6/56( را با horseradish curly top virus نشان می دهند. مقایسه ی جدایه های bsctv با جدایه های ویروس ایرانی پیچیدگی بوته ی چغندرقند (bctiv) از نواحی مختلف ایران نشان داد که تمام جدایه های bsctv در گروه جداگانه ای از جدایه های bctiv که گروه دیگری را تشکیل دادند قرار می گیرند. این گروه بندی موید طبقه بندی این دو ویروس در دو جنس جداگانه است. همچنین این آنالیز نشان داد که تنوع بین جدایه های ایرانی bsctv (%5/1) کمتر از تنوع بین جدایه های bctiv (%7/11) است. بررسی ترادف نوکلئوتیدی و آمینواسیدی بخش های مختلف ژنوم جدایه های ایرانی bsctv با یک جدایه ی آمریکایی از این ویروس نشان داد که تنوع زیادی (درصد تشابه تنها حدود%52) در ناحیه ی بین ژنی جدایه های ایرانی و جدایه ی آمریکایی مشاهده می شود در حالیکه تنوع بسیار کمی (درصد تشابه 95-100%) در نواحی ژنی بین جدایه های ایرانی و جدایه ی آمریکایی وجود دارد.

نزدیکی بیولوژیکی، سرولوژیکی و مولکولی ویروس موزاییک جنوبی مرغ (bermuda grass southern mosaic virus, bgsmv) با ویروس خسارت زای موزائیک کوتولگی ذرت (mdmv) و همچنین پراکنش وسیع آن در مناطق جنوبی ایران از دلایل اصلی این پژوهش می باشد. آزمایش های نشان داد گیاه قیاق در مایه زنی مکانیکی با درصد خیلی پایین، به bgsmv آلوده می شود و شدت بیماری هر دو ویروس bgsmv و mdmv با افزایش دما روند صعودی دارد. ترادف کامل نوکلئوتیدی bgsmv تعیین گردید. طول ژنوم این ویروس بجز دنباله poly a در انتهای ?3، 9589 نوکلئوتید است که شامل 139 نوکلئوتید ناحیه ترجمه نشدنی ? 5، 234 نوکلئوتید ناحیه ترجمه نشدنی ? 3 و یک چارچوب خوانش باز است که پلی پروتئینی با 3072 آمینواسید را رمزگذاری می کند. هم ردیف سازی چندگانه و آنالیز تبارزایی بر اساس ترادف ژنوم کامل و همچنین ترادف آمینواسیدی پلی پروتئین مشخص نمود که bgsmv بیشترین شباهت را با mdmv دارد.

ویروسهای گیاهی از عوامل مهم کاهش عملکرد چغندرقند در جهان است . در ایران ویروس موزائیک خیار و ویروس موزائیک چغندر در این گیاه علائم موزائیکی ایجاد می کنند. این ویروسها همچنین باعث تاولی شدن و بدشکلی برگها، کاهش وزن ریشه و اندامهای هوایی و نیز کاهش میزان بذردهی می شوند. در اختیار داشتن اطلاعات در خصوص فراوانی و همکنش این ویروسها می تواند برای مدیریت کنترل آنها مفید باشد.