هدف این پژوهش ارائه ی تبیینی از موانع توسعه ی اقتصاد ملی در ایران است. پژوهش با بیان مسأله و اثبات جنبه ی پرابلماتیک آن آغاز شد و پس برای تبیین مسأله، نظریه های موجود مورد بررسی انتقادی قرار گرفت. نظریه های موجود به دو دسته ی عمده تئوری های ساختارگرا و کارگزارگرا تقسیم می شدند. پس از بررسی انتقادی هر یک از نظریه ها، دستگاه نظری پژوهش از رهگذر بازسازی روش شناختی نظریه ی انتخاب عمومی (به عنوان یک نظریه ی کارگزارمحور) ساخته شد. در دستگاه نظری پژوهش نظریه ی انتخاب عمومی در بستر نظریه ی عقلانیت انتقادی مورد بازسازی قرار گرفت؛ نتیجه ی این امر گشودگی نظریه ی بازسازی شده -که انتخاب عمومی ساختارمند نامیده شده است-نسبت به آثار ساختار برکنش بازیگران بود. در مرحله ی بعد دلالت های اصلی نظریه های لفت ویچ و کاتوزیان، به انتخاب عمومی ساختارمند افزوده شد. بدین ترتیب دستگاه نظری پژوهش از طریق استدلال عقلانی و تلفیق نظریه انتخاب عمومی در پرتو رئالیسم انتقادی، نظریه ی لفت ویچ و نظریه ی کاتوزیان ساخته شد. فرضیه ی پژوهش نیز برمبنای منطق قیاسی- قانونی از دستگاه نظری استنتاج شد. گام دوم حل مسأله، تبیین تجربی بود. برای برقراری رابطه منطقی میان راه حل نظری و داوری تجربی تعریف عملیاتی مفاهیم فرضیه ها ارائه شدند؛ آنگاه داده های تجربی برای معرف های هریک از مفاهیم تحقیق گردآوری شدند. سپس از طریق روش های تحلیل روایتی، تحلیل محتوا و جدول حضور و غیاب استوارت میل، فرضیه های پژوهش مورد داوری تجربی قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آنست که راهبردهای پیشنهادی بستر ساختارمند -که در این پژوهش با دو بعد مهم وابستگی دولت به درآمد رانتی نفت و افق کوتاه مدت برای پیگیری منافع سیاستگزاران شناخته شده است- برای عمل کنشگران، تلاش برای تأمین رضایت زودهنگام شهروندان بوده است. به دیگر سخن سیاستگزاری توسط سیاستمدارانی که تداوم بقایشان در منصب توسط شهروندان حوزه ی انتخابیه ی محلی تعیین می شود در شرایط وابستگی دولت به درآمد رانتی نفت، موجب تمرکز سیاستگزاران منتخب بر تأمین رضایت زودهنگام انتخاب کنندگان شده است. این امر نیز به نوبه ی خود موجب تخصیص منابع بدون توجه به شاخص کارآیی و بر مبنای کسب رضایت زودهنگام شهروندان است که اثر بازدارنده بر توسعه اقتصاد ملی داشته است . یافته های پژوهشی حاکی از آنست که ترکیب آثار دولت رانیتر ( به ویژه اثر مالیات گیری) و نظام انتخاباتی اکثریتی دودوری، ایجاد شرایط پوپولیسم ساختاری به عنوان بستر ساختارمند کنش کنشگران سیاسی است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

آنچه که در خصوص این پژوهش بطور مجمل و بسیار خلاصه می توان گفت ، این است که اصلی ترین محور بحث ، در اینجا بررسی دلایل ناکارآمدی تئوری دولت رانتیر، در توجیه و تشریح پدیده انقلاب اسلامی، می باشد. براساس دیدگاه این تئوری، یک دولت رانیترو، نباید با مساله ای تحت عنوان چالش اجتماعی با دولت و انقالب روبرو گردد. این تئوری در توجیه این فرضیه، دلایلی را هم ذکر می کند، که مهم ترین آنها عبارتند: 1 - استقلال دولت رانتیر و عدم این دولت به منابع داخلی، که باعث از بین رفتن زمینه هر گونه، تقاضای سیاسی از طرف مردم براساس اصل (no represntation without taxation)می گردد. 2 - دولت رانتیر، به علت برخوداری دولت از درآمدهای ثابت ک این دولت را به عمده ترین سرمایه دار و سرمایه گذار در جامعه تبدیل می کند، گروههای اجتماعی نیم توانند، بصورت مستقل از دولت به فعالیت پرداخته، دولت را در زمینه های گوناگمن به چالش بگیرند. وقوع انقلاب اسلامی ایران، اعتبار تئوری دولت ارنتیر را زیر سوال برده است و این فرضیه را که یک دولت رانتیر معمولا با چالش اجتماعی روبرو نخواهد شد، را نقض کرده است . در توجیه این پدیده، سعی ما در این پژوهش بر این است که دلایل ناکارآمدی این تئوری، در توجیه پدیده انقلاب اسلامی را درچارچوب دو فرضیه فوق مرورد بررسی قرار بدهیم. در این پژوهش علل وقوع انقلاب اسلامی ایران را در چارچوب دو فرضیه اول این است که در ایران، استقلال دولت رانتیر، نه تنها باعث مصونیت این دولت از انقلاب نگردید، بلکه به علت ایجاد فاصله زیاد فرهنگی بین دولت و جامعه و عدم تناسب سیاستهای رژیم پهلوی با ارزشها و باورهای جامعه ایران، باعث تسریع وقوع انقلاب گردید. براساس فرضیه دوم، برخلاف فرضیات تئوری دولت رانتیر در یک دولت رانتیر هم علی رغم برخوداری دولت از منابع عظیم مالی، گروههای مستقل از دولت بازار و روحانیت در ایران، می توانند ظاهر شوند که دولت رانتیر را در زمینه های گوناگون به چالش بگیرند. بنابراین تئوریسین های دولت رانتری، باید یک تجدید نظر کلی در برخی از فرضیات این تئوری انجام بدهند.

توسعه فرآیندی است که متغیرهای متعددی در آن تاثیر دارند. نظام بین المللی یکی از متغیرهای عمده ای می باشد که نقش شایانی در این مورد ایفا کرده است . در نیمه دوم قرن نوزدهم، بازیگران بزرگ جهانی، برای استمرار روند توسعه و افزایش و یا حفظ قدرت خود، بر سراسر جهان سلطه یافته و به استثمار پرداختند. با افزایش فرآیند سلطه و استثمار، میزان توسعه و توسعه نیافتگی کشورهای اروپایی رابطه متقابل پیدا کرد. با توجه به وضعیت مزبور، وابستگی و عدم وابستگی کشورها به مراکز اقتصادی جهانی تبیین کننده توسعه و توسعه نیافتگی کشورها می باشد. نوشتار حاضر این ایده را مطرح و به آزمون می گذارد که نظام بین الملل در توسعه ژاپن نقش مثبت داشته است : در حالیکه در ایران نقش بازدارندگی و منفی ایفا کرده است . ایران به دلیل موقع نسبی - حائل بودن به هندوستان و آبهای گرم اقیانوس هند - منابع مواد خام فراوان و نزدیکی به مراکز قدرت جهانی زیر سلطه دو قدرت جهانی، یعنی، روس و انگلیس قرار گرفت ، و آن دو کشور از طریق انحراف در ساختارها و استثمارها، مانع توسعه ایران شدند. اما، ژاپن به دلیل دوری از مراکز قدرت جهانی، فقدان منابع طبیعی و معدنی، درگیری قدرتهای اروپایی در مناطق دیگر، رقابت و چشم و هم چشمی قدرتها در چین، زیر سلطه قرار نگرفت ، و توانست حتی سیر طبیعی توسعه خود را در نتیجه محرک غرب و استفاده از تجربیات آنها سرعت بخشید و به توسعه دست یابد. بنابراین، با توجه به شرایط نسبتا یکسان داخلی دو کشور ایران و ژاپن تا 1850، توسعه ژاپن و توسعه نیافتگی ایران متاثر از نظام بین الملل بوده و نقش نظام مذبور تعیین کننده بوده است .

هدف اساسی رساله بررسی این مسئله بود که ابزارها و شیوه های مشارکتی حمایتی که عمده ترین شیوه مشارکتی در دوره جنگ و قبل از آن بوده است . آیا توانسته اند مشارکت فعال و حتی حمایتی نیروهای اجتماعی را فراهم کنند. برای پاسخ به این سئوال ابتدا با توجه به مبانی نظری تحقیق، ابزارهای و شیوه های مشارکتی در جمهوری اسلامی را در دو گونه ابزارهای مستقیم و ابزارهای غیرمستقیم (سازمانی) مورد مطالعه قرار دادیم. انتخابات ، راهپیمائیها، تظاهرات خوشونتبار، حضور در جبهه های جنگ به عنوان شیوه های مشارکتی مستقیم و گروهها با تشکلهای سیاسی و صنفی که در راستای تحقق برخی اهداف و خواسته های سیاسی و اجتماعی بوجود آمده اند و یا برای سازماندهی مشارکت مردم در حمایت از نظام سیاسی ایجاد شده اند بعنوان ابزارهای غیرمستقیم مشارکت سیاسی در سه دوره تاریخی مورد بررسی قرار گرفته اند. که یافته های تحقیق در این زمینه بدین ترتیب می باشد. در دوره اول (1357-60)، مشارکت توده ها عمدتا به شیوه های مستقیم بوده، در عین حال احزاب و گروه های سیاسی متنوعی در حال شکل گیری می باشد. نتیجه بررسی کارکرد این احزاب و گروهها نشان داد که در جهت جلب وسیع افکار عمومی توان لازم را ندارند لذا برای تاثیرگذاری در صحنه سیاست به تشنج آفرینی روی می آوردند. در دوره دوم با دوره جنگ ، مشارکت در جبهه ها در جهت حمایت از نظام و رهبری و حضور در "صحنه انتخابات " و راهنمائیها، شیوه مشارکت بوده است و احزاب و گروه ها بتدریج از بین رفته و نفس خاصی در فرایندهای سیاسی ندارند. در دوره پس از جنگ تمایز خاصی از نظر شکل و شیوه های مشارکت بوجود می آید و سازوکارهای مرسوم مشارکتی مانند نهاد بسیج و انتخابات و تشکلهای سیاسی از نظر مشارکت حمایتی و غیرحمایتی تضعیف می شوند و بخشهایی از جامعه برای تاثیرگذاری بر عرصه سیاسی به انواع دیگری از شیوه ها و ابزارهای مشارکتی مانند تظاهرات اعتراض آمیز، اعتصابات و مطبوعات روی می آوردند. یافته های تحقیق در دوره سوم حاکی از آن بود که تعبیر نگرش جامعه - نخبگان و توده های سیاسی نسبت به جایگاه خود در عرصه سیاست تلاش ملی و تلاش برای تحقق اهداف و خواسته های سیاسی - اجتماعی خود که در دوره جنگ مطرح نشده بود. از مهمترین عوامل موثر بر تضعیف کارائی ابزارهای مشارکتی دوره جنگ می باشد و به عبارتی تعبیر مقتضیات سیاسی و اجتماعی پس از جنگ کارکرد حمایتی این ابزارها را تحت تاثیر قرار داد.

پدیده های علوم اجتماعی تک علتی نیست و این اصل در حوزه علم سیاست و روابط بین الملل به لحاظ ویژگی "میان رشته ای" بودن آنها مشهورتر است . مبحث "توسعه" نیز به عنوان بحث انگیزترین موضوع در حوزه علم سیاسیت در جهان سوم پس از جنگ دوم جهانی، از این قاعده مستثنی نمی شود. منتهی درگیر و دار بررسی علل، یک علت یا برخی از آنها از اهمیت بیشتری برخوردارند و نقش مستقل تری را ایفا می کنند. نقش "دولت " در حیات سیاسی کشورهای جهان سوم و خصوصا در رشد و توسعه اقتصادی کشورهای آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین در دهه های اخیر باعث شده است که عده ای از نظریه پردازان این رشته از علوم به "تغییر پارادایمیک " علم سیاسی" به سوی" دولت " گرایش پیدا کرده و بر آن اصرار ورزند، این گروه که به "نهادگرایان جدید" موسوم باشند و موج جدید نظریه پردازی خود را با این فرض شروع کردند که نقش مستقل دولت جهان سوم توانسته است بیش از هر عامل دیگر کارگزاری تحولات جامعه را در دست بگیرد. نهاد با برخورداری از دو مولفه ظرفیت (توان) سیاسی و استقلال نسبی بطور موثر در اتخاذ و پیشبرد راهبردهای اقتصادی در کشورهای رو به رشد جهان سوم در سه دهه اخیر مداخله کرده است .

همانطور که از عنوان پایان نامه پیداست ، این پایان نامه به بررسی تاثیرات انقلاب در دو بعد (داخل، دولت) کشور عربستان و تاثیر آن بر روابط دو کشور می پردازد. برای آشنایی بیشتر خواننده با این کشور، فصل اول را به کلیات پیرامون کشور عربستان سعودی اختصاص داده ایم که در آن از مباحث جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی و روابط دو کشور قبل از انقلاب صحبت به میان آمده است . بخش دیگری را به عواملی که زمینه سازی انقلاب اسلامی در آن کشور شد، اختصاص دارد، این عوامل (داخلی - خارجی) روی هم رفته انقلاب اسلامی را در کشور عربستان سعودی مطرح ساخت . در بخش دیگر تاثیرات انقلاب اسلامی ایران در داخل کشور عربستان سعودی مورد بررسی قرار می گیرد که معین شد انقلاب اسلامی ایران با توجه به ماهیتیش در آن کشور تاثیراتی را در پی داشته است که از مصادیق آن می توان از شیعه، حج، قیام کعبه، وهابیت صحبت به میان آورد. انقلاب اسلامی ایران باعث تحریک و تشویق شیعیان منطقه شرقی، تبدیل حج از یک مراسم عبادی به یک مراسم عبادی - سیاسی، نضج و تقویت وهابیت ، و وقوع قیام کعبه 1400 ه. ق در کشور عربستان سعودی شد. در بخش دیگر واکنشهای عربستان سعودی در قبال انقلاب اسلامی نشان داده می شود که این عکس العملها نشان دهنده ابهت و عظمت انقلاب اسلامی و ترس آنها از انقلاب اسلامی بوده است . از واکنشهای آن می توان به تشکیل شورای همکاری خلیج فارس ، مساعد در شروع جنگ ایران و عراق و کمک به عراقی در طول جنگ ، توطئه نفتی علیه ایران و کمک به مخالفان جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد. در بخش دیگر تاثیرات و پیامدهای انقلاب اسلامی در رابطه با روابط بین دو کشور اشاره می کند ک این مواضع گیریهای جمهوری اسلامی ایران و عکس العملهای متقابل آنها در فاصله این سالها و روابط نه چندان یکنواختی را در برداشت که همه اینها متاثر از وجود انقلاب اسلامی ایران بوده است . با طرح شعارهای صدور انقلاب از طرف مقامات سیاسی کشور و از طرفی سو تفاهم از این مساله و تبلیغات غرب شاهد روابط تیره ای بین دو کشور هستیم. اما با موضع گیری منطقی و مسالمت آمیز مبنی بر صدور انقلاب و رفع سو تفاهیم موجود، شاهد روابط حسنه ای بین دو کشور هستیم.

از جمله تئوری هایی که در خصوص توسعه در کشورهای جهان سوم ارائه شده است ، تئوری دولت های اقتدارگرای بوروکراتیک است که توسط گوئیلرمواودانل و در توصیف وضعیت توسعه در آمریکای لاتین ارائه شده است . در این نظریه عنوان می شود که جوامع توسعه نیافته جهت گذار از وضعیت سنتی و دست یابی به مدرنیسم نیاز به یک دولت مقتدر مرکزی و بوروکرات دارند. در این تحقیق سعی خواهد شد تا تئوری فوق بر بخشی از تاریخ کشورمان تطبیق داده شود. دوران 20 ساله قدرت و حکومت رضاخان در ایران (1300-1320) دارای مشخصاتی است که مطابقت میان آن و تئوری فوق الذکر را امکان پذیر می سازد. براساس تئوری اودانل مشخصات دولت اقتدارگرای بوروکراتیک عبارت است از: کاربرد موثر زور در تمامی عرصه ها، موفقیت نظام در کاهش مشارکت مردم در تصمیم گیریهای سیاسی، فرو ریختن مرز میان سیاست فرد و اقتصاد، حاکمیت دیوان سالاران، انحصار سیاسی، انحصار اقتصادی، سیاست زدایی و تعمیق سرمایه داری وابسته. در این پژوهش مواردی مانند نهادینه شدن ارتش ، گسترش دیوان سالاری و اصلاحات اداری و مالی، وقوع تحولات در عرصهء حمل و نقل و ارتباطات ، تاسیس سیستم نوین حقوقی و فضایی، بروز تحولات در بخش صنعت و تجارت ، انحصار سیاسی و دفع مشارکت سیاسی مردم به عنوان مشخصات حکومت رضاخان شناسایی شده و با مقایسه میان این دسته از مشخصات با ویژگی های حکومت مورد نظر در تئوری اودانل تلاش خواهد شد تا این فرضیه به اثبات برسد که حکومت رضاخان می تواند از جمله مصادیق تئوری اودانل به شمار آمده و یک نمونه از دولت اقتدارگرای بوروکراتیک محسوب گردد.

بعد از جنگ جهانی دوم نظام بین المللی تبدیل به نظام دوقطبی گردیده وتا زمان فروپاشی شوروی این نظام برقرار بود، نظام دوقطبی در برخی مواقع به حالت منعطف یا گاهی بصورت متصلب شده ، و رابطه بین شرق و غرب را تشکیل می داد ، در این دوران با به وقوع پیوستن بحران موشکی کوبا در سال 1962 که تهدید یک جنگ اتمی سرتاسر دنیا را برگرفته با تهدیدهای فراوان آمریکا و عقلانیت هر دو ابرقدرت باعث فروکش کردن بحران گردید و روابط دو قدرت از حالت جنگ سرد خارج شده و تبدیل به حالت آرامش و برقراری رابطه و مطرح شدن مسئله و دتانت یا تنش زدایی شد. در این دوران ایران بعنوان یکی از کشورهایی که وابسته به بلوک غرب و با توجه به تغییراتی که در سیستم بین الملل در سطح کلان بوجود آمده بود باعث بوجود آمدن تغییرات در سیاست خارجی کشورها در سطح خرد یعنی کشورهای جهان سوم و من جمله ایران شد، با تغییرات در سیستم کلان ایران نیز امکان رابطه با شوروی را پیدا کرده و قراردادهای تجاری ، نظامی و فرهنگی بین ایران و شوروی منعقد گردید، بطوریکه در دهه 50 شمسی ، خصوصا در اواخر حکومت پهلوی شاهد رشد بی سابقه رابطه تجاری و اقتصادی با شوروی بوده ایم که از جمله علل بوجود آمدن این رابطه نزدیک ، مطرح شدن مسئله تنش زدایی است ، که این تغییرات در نظام بین المللی و تغییر نگرش بازی بین دو ابرقدرت ، این امکان را برای ایران فراهم ساخت که ایران قدرت مانور بیشتری برای رابطه با کشورهای مختلف ، خصوصا کشورهای دارای گرایش رادیکال و چپی را فراهم نمود.

جنبش صهیونیسم سیاسی بیش از یک قرن است که پاگرفته است . عواملی چون یهود ستیزی ، تحت آزار و اذیت بودن در دیگر کشورها، در اقلیت بودن ، نداشتن یک وطن ملی باعث شد که کسانی چون هرتزل و لئوپینسکر و دیگران به فکر تشکیل دولت یهود بیافتند. دراواخر قرن نوزدهم تئوری تاسیس دولت یهود در کنفرانس بال سوئیس توسط تئودور هرتزل مطرح شد که با استقبال مواجه شد. تئوری تشکیل دولت یهود درعمل و واقعیت با پشت سرگذاشتن تحولاتی و با مهاجرت پراکنده در قالب گروههایی بنام الیا به منطقه فلسطین و خرید زمین از فلسطینی ها و ساکنان بومی و ... در سال 1948 بر مبنای همین تئوری دولت یهود، اسرائیل دولت یهودی ، اعلام وجود کرد. الان حدود نیم قرن از اعلام استقلال این رژیم صهیونیستی که ادعایی چون حق تاریخی سرزمین و حق مذهبی دارد، می گذرد. از آنجا که تئوری صهیونیسم کسب اهدافی چون بسط سرزمین ، تشکیل دولتی صرفا یهودی پناه یهودیان در اسرائیل را مد نظر داشت و از اهرم زور و جنگ و خشونت استفاده می کرد تا زمانیکه مردمانش داغ و انقلابی بودند جلو رفت و همین بود که بیشتر سرزمین فلسطین را اشغال کردند، جنوب لبنان ، بلندیهای جولان و قسمتی از خاک اردن و منطقه سینای مصر را نیز تحت تصرف خود درآوردند. امروزه جامعه اسرائیل با تحولاتی روبرو شده است که اهدافی چون بسط حاکمیت سرزمین ، داشتن دولتی صرفا یهودی ، وجود تمایز بین یهودیان و غیریهودیان و حتی دولت یهود و اندیشه صهیونیسم سیاسی را چالش مواجه کرده است این چالش در رویکرد جدیدی که بنام پسا صهیونیسم معروف است ، نمود یافته است.