لینگواتولا سراتایک انگل زئونوتیک بوده که به کرم زبانی معروف است و متعلق به شاخه پنتاستومیدا می باشد و نواحی فوقانی دستگاه تنفسی، مجاری و سینوسهای بینی حیوانات خانواده سگ سانان و گربه سانان ودیگرگوشتخواران را آلوده میکند. تخم لینگواتولا سراتا برای محدوده وسیعی از میزبانان واسط پستاندار، به ویژه علفخواران بزرگ عفونت زا می باشد. انسان با مصرف اندامهای احشایی خام یا نیم پز آلوده به نوچه لینگواتولا سراتا(کبد،ریه،غددلنفاوی ونای) میزبانهای واسط آلوده می شود. لینگواتولوزیس حلقی-بینی به عنوان سندرم هالزون – مارمارا شناخته شده است که وضعیتی حاد و گاها" کشنده ایجاد می کند. انسان ممکن است با بلع تخمهای لینگواتولا سراتا آلوده شود که این حالت را فرم احشایی لینگواتولوزیس می نامند.این انگل دارای میزبانهای واسط مختلفی می باشد، واحتمال وجود نوچه این انگل در حیوانات مختلف از جمله جوجه تیغی و موش صحرایی وجود دارد که میتوانند در سیکل زندگی انگل نقش بسزایی بازی کنند و باعث حفظ چرخه زندگی انگل، بویژه در مناطقی که میزان آلودگی انگل در حیوانات اهلی و سگ بالا است، بشود. به دلیل مهاجرت مرحله نوچه ای این انگل در میزبانهای واسط، تخریب بافتها ایجاد می شود. با بررسی فعالیت برخی پروتئازها می توان مشخص کرد که کدامیک از پروتئازها نقش اصلی را در این مورد ایفا میکند. هدف از این مطالعه بررسی آلودگی موش صحرایی و جوجه تیغی به نوچه لینگواتولا سراتا و نیز مطالعه فعالیت برخی از پروتئازهای موجود در محصولات دفعی –ترشحی آنها میباشد. برای این منظور عقده های لنفاوی مزانتریک ،کبد، ریه ،محتویات روده 50 جوجه تیغی،48 سر موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده عدم آلودگی در جوجه تیغی و موش صحرایی بود. مطالعه بر روی محصولات دفعی -ترشحی نوچه انگل لینگواتولا سراتا نشان داد که آنچه تخریب بافتهای میزبان را سبب می شود فعالیت پروتئازهای موجود در محصولات دفعی –ترشحی نوچه انگل لینگواتولا سراتااست که غالب ترین پروتئاز موجود در آنها متالوپروتئاز با مقاومت بالا به دما می باشد.

لینگواتولا سراتا یک بندپای نا به جا از کلاس پنتاستومیدا میباشد. این انگل همچنین به کرم زبانی شکل معروف است، و یک انگل زئونوتیک میباشد که دارای انتشار جهانی است و نواحی فوقانی دستگاه تنفسی، و بینی حیوانات خانواده سگ سانان را آلوده میکند. در حالیکه مراحل نابالغ انگل در عقده های لنفاوی مزانتریک، کبد، طحال، و ششهای میزبانهای واسط گیاهخوار مستقر میشود. تقریبا هر پستانداری یک میزبان واسط بالقوه برای این انگل میباشد. انسان میتواند به عنوان میزبان نهایی تصادفی و یا میزبان واسط ایفای نقش کند، که در شکل میزبان واسط به دو صورت احشایی و حلقی- بینی بروز میکند. لینگواتولوزیس حلقی-بینی یا سندرم مارارا- هالزون وضعیتی حاد و گاهاً کشنده میباشد، که به جهت مصرف اندامهای احشایی آلوده میزبانهای واسط در انسان ایجاد میشود. در حالیکه فرم احشایی به علت خوردن تخمهای انگل ایجاد میشود. لینگواتولوزیس از لحاظ دامپزشکی و سلامت عمومی در جهان و از جمله ایران دارای اهمیت فراوان میباشد. این انگل دارای میزبانهای واسط مختلفی میباشد، واحتمال وجود نوچه این انگل در حیوانات مختلف حیات وحش نیز وجود دارد که میتوانند در سیکل زندگی انگل نقش بسزایی بازی کنند و باعث حفظ چرخه زندگی انگل، بویژه در مناطقی که میزان آلودگی انگل در حیوانات اهلی و سگ بالا است، بشود. مسلماً اولین قدم آگاهی از وجود یا عدم وجود و همچنین میزان آلودگی در حیوانات حیات وحش و تک سمیها می باشد، به ویژه حیواناتی که در ارتباط نزدیکتری با حیوانات اهلی و انسان هستند. هدف از این مطالعه بررسی وجود و تعیین شاخصهای مرفولوژیک نوچه لینگواتولا سراتا در تک سمی ها، گراز وحشی و خرگوش وحشی میباشد. برای این منظور کبد، عقده های لنفاوی مزانتریک و مدیاستینال 56 راس تک سمی، 42 عدد گراز وحشی و60 عدد خرگوش وحشی از جنس و سنین مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده آلودگی(33/3%) در خرگوشهای وحشی بود. واژه های کلیدی: لینگوآتولا سراتا، تک سمی ها، گراز وحشی و خرگوش وحشی.

از هر حیوان مشکوک به آلودگی باتیلریا که علائم درمانگاهی را دارد، پس از ثبت مشخصات (جنس، سن، مدت بیماری، نژاد، علائم بالینی و داشتن کنه)، ابتدا کنه از محل چسبیدن آن بر روی دام جدا شده و محل چسبیدن کنه در پرسشنامه ثبت شده و در ویالهای حاوی الکل 70 درجه نگهداری می شود، سپس کنه ها به آزمایشگاه منتقل شده و از نظر مورفولوژیکی تشخیص داده می شوند. جهت تشخیص کنه های ناقل بابزیا غدد بزاقی کنه برای استخراج dna جداسازی شده و پس از استخراج با روش pcr بررسی می شود .از حیوان مشکوک4 میلی لیتر خون از ورید وداج با لوله های ونوجکت گرفته می شود، 2میلی لیتر در لوله های آزمایش که فاقد ماده ضد انعقاد است، برای جداسازی سرم جهت آنالیز و بررسی تغییرات ایجاد شده در پارامترهای بیوشیمیایی و پروتئین های سرمی ریخته می شود. 2 میلی لیتر دیگر نیز در لوله های فالکون آغشته شده به edta-k3 (یک میلی گرم به ازای هر میلی لیتر خون) برای انجام کار مولکولی و هماتولوژیکی ریخته می شود. برای تهیه گسترش از ورید مارژینال گوش استفاده می شود و بعد از تهیه گسترش و خشک کردن لام در مجاورت جریان هوا با متانول فیکس کرده و بعد از انتقال به آزمایشگاه با رنگ گیمسا رنگ آمیزی شده و حداقل 100زمینه میکروسکوپی از نظر وجود انگل بابزیااویس مورد مطالعه قرار می گیرد. سرم و خون جمع آوری شده در کنار یخ به آزمایشگاه منتقل شده و در فریزر 70-درجه سانتیگراد نگهداری می شود.

تلازیازیس گاوی توسط مگس های خانواده ی موسیده منتقل می گردد. مطالعه ی حاضر به منظور آگاهی از فون و فراوانی نسبی گونه های حائز اهمیت دامپزشکی متعلق به این خانواده و تعیین ناقلین تلازیازیس در گاوداری های اطراف شهرستان ارومیه در طی سال های 1390 و 1391 انجام گردید. برای صید مگس ها از توری دستی حشره گیری استفاده شد. نمونه ها با استفاده از کلید های تشخیصی شناسایی و مگس های مستعد ناقل گونه های تلازیا بلافاصله تشریح شدند. مجموعاً 2873 مگس از 10 خانواده صید شد که 63 % آنها متعلق به خانواده ی موسیده بودند. از این خانواده 4 جنس و 8 گونه ی حائز اهمیت دامپزشکی، شناسایی شدند که در میان آنها گونه ی موسینا لویدا (اسیمیلیس) برای اولین بار از ایران گزارش شد. از نظر فراوانی نسبی پس از مگس خانگی(7/33%)، هماتوبیا ایریتانس(6/16%)، موسکا اتومنالیس(9/15%)، استوموکسیس کالسیترانس(5/10%)، موسکا سوربنس(4/9%)، موسینا استابولانس(7/2%)، موسکا کراسیروستریس (5/2%) و موسینا اسیمیلس(8/1%) به ترتیب فون غالب گاوداری های این شهرستان را تشکیل می دهند. گونه های موسکا دامستیکا، موسکا سوربنس، موسکا کراسیروستریس و موسکا اتومنالیس به عنوان ناقلین بالقوه ی تلازیازیس گاوی شناسایی شدند. در تشریح مگس های مذکور آلودگی به لارو گونه های تلازیا مشاهده نشد.

مگس های خانواده تابانیده بسیاری از عوامل بیماری زا به انسان و حیوان منتقل می کنند. مطالعه ی حاضر به منظور آگاهی از فون و فراوانی نسبی گونه های حائز اهمیت دامپزشکی متعلق به این خانواده در مناطق مختلف شهرستان ارومیه در طی سال 1391 انجام گردید. برای صید مگس ها از توری دستی حشره گیری، تله ی مالز، روش دستی و ماشین استفاده گردید. نمونه ها با استفاده از کلیدهای تشخیصی معتبر شناسایی شدند. مجموعا 1633 مگس از 5 خانواده صید شد که 39.2% آنها متعلق به خانواده تابانیده بودند. از این خانواده 2 جنس و 8 گونه حائز اهمیت دامپزشکی شناسایی شدند که در میان آنها گونه ی تابانوس لوناتوس برای اولین بار از ایران گزارش شد. از نظر فراوانی نسبی پس از مگس تابانوس اسپکتابیلیس(22.65%)، تابانوس بووینوس(15%)، تابانوس اتومنالیس(10.78%)، تابانوس ترگستینوس(6.4%)، تابانوس تینکتوس(3.9%)، تابانوس کاپیتو(3.43%)، تابانوس لوناتوس(1.87%) و هماتوپوتا کروناتا(0.93%) فون غالب را تشکیل می دادند. در طی این مطالعه 463 مگس(72.34%) با استفاده از تله مالز، 121 مگس(18.90%) با تور حشره گیری، 37 مگس(5.78%) با استفاده از دست و 19 مگس(2.96%) نیز به روش ماشین صید شدند.

لینگواتولا سراتا یک بندپای نا به جا از کلاس پنتاستومیدا می باشد. این انگل همچنین به کرم زبانی شکل معروف است، و یک انگل زئونوتیک می باشد که دارای انتشار جهانی است و نواحی فوقانی دستگاه تنفسی، و بینی حیوانات خانواده سگ سانان را آلوده می کند در حالی که مراحل نابالغ انگل در عقده های لنفاوی مزانتریک، کبد، طحال و شش های میزبان های واسط گیاهخوار مستقر می شوند. لینگواتولوزیس از لحاظ دامپزشکی و سلامت عمومی در جهان و از جمله ایران دارای اهمیت فراوان می باشد. در این بررسی، در شرایط آزمایشگاهی انگل را در معرض سه داروی آیورمکتین، کلوزانتل و رافوکساناید قرار داده و در یک دوره زمانی مشخص واکنش های انگل نسبت به دوزهای مختلف داروها بررسی شد. هدف از انجام چنین آزمایشی پیدا کردن داروی مناسب بر ضد انگل در بدن میزبان واسط بود تا شاید به این طریق بتوان میزان آلودگی در میزبان واسط و میزان ابتلا موارد انسانی از راه مصرف فراورده های دامی را به حداقل رسانید. دوزهای این دارو ها شامل ده میلی گرم، یک میلی گرم، یک دهم میلی گرم و یک صدم میلی گرم به ازای هر میلی لیتر محیط کشت بود .نتایج حاصل از تجزیه آماری به وضوح نشان می دهد که داروهای استفاده شده در این تحقیق تاثیرهای متفاوتی بر روی انگل لینگوآتولا سراتا داشته اند. به طوری که رافوکساناید برروی انگل تاثیری نداشت ولی داروی آیورمکتین بیشترین تاثیر را نسبت به دو داروی دیگر برروی انگل داشت. (5./0 >p). همچنین معنادار بودن تفاوت اثر بین غلظت های مختلف نشان می دهد با افزایش غلظت، تاثیر کشندگی دارو برروی انگل بیشتر می شود.

بیماری پیروپلاسموزیس در اسب ناشی از تک یاخته های خونی تیلریا اکویی و بابزیا کابالی می باشد. شیوع این بیماری به انتشار کنه های ناقل آن بستگی دارد. پیروپلاسموزیس اسب ها از قسمتهای مختلف ایران با استفاده از روشهای سرولوژی و میکروسکوپی تشخیص داده شده است. در این مطالعه وقوع آلودگی به پیروپلاسما در اسب های شهرستان ارومیه با استفاده از روش multiplex pcr و مورفومتریکال بررسی شده است. تعداد 240 نمونه خون بصورت تصادفی از اسب های 25 روستا جمع آوری شد. در مطالعات میکروسکوپی 240 گسترش خونی، تعداد 15 (25/6%) و 5 (8/2%) نمونه به ترتیب به تیلریا اکویی و بابزیا کابالی آلوده بودند و آلودگی توأم با دوگونه انگل در دو (83/0%) مورد از نمونه ها ثبت شد. نتایج روش pcr نشان داد که 35 (58/14%)، 14 (83/5%) و 4 (66/1%) مورد از نمونه خون اسب های تحت مطالعه به ترتیب آلوده به تیلریا اکویی، بابزیا کابالی و همزمان با هر دو گونه بودند. تعداد 502 کنه از اسب های آلوده جمع آوری گردید، از این تعداد کنه، کنه هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم به ترتیب به تعداد 29 (28/12%) و15 (35/6%) آلوده به تیلریا اکویی و بابزیا کابالی بودند. همچنین تعداد 9 (12/6%) و 3 (04/2%) کنه هیالوما مارژیناتوم نیز به ترتیب آلوده به تیلریا اکویی و بابزیا کابالی بودند. . نتایج این مطالعه نشان داد که گونه های هیالوما نقش مهمی در انتقال تیلریا اکویی و بابزیا کابالی دارند. همچنین براساس نتایج می توان نتیجه گرفت که تیلریا اکویی و بابزیا کابالی در میان اسبهای شهرستان ارومیه شایع می باشد.

چکیده مایت واروآ دستراکتور اندرسون و ترومن anderson & trueman varroa destractor یکی از مهم ترین آفات زنبورعسل اروپایی apis mellifera در سرتاسر جهان می باشد که خسارت اقتصادی بالایی را به صنعت زنبورعسل وارد می کند. در طی سال های اخیر استفاده از آفت کش های شیمیایی به منظور کنترل مایت واروآ باعث مقاومت در این آفت و آلودگی محصولات کندو شده است. در این راستا به نظر می رسد استفاده از داروهای گیاهی و مواد موثر آن ها، با توجه به دسترسی آسان به اسانس های گیاهی و کم خطر بودن آن ها برای محیط و سلامتی انسان، جایگزین های مناسبی برای سموم شیمیایی به منظور کنترل مایت واروآ در زنبورعسل باشند. لذا در این تحقیق تأثیر 8 اسانس گیاهی شامل مرزه، آویشن، مریم گلی، نعناع فلفلی، اسطوخودوس، ارس آذربایجانی، رزماری و درمنه بر روی مایت واروآ و زنبور مورد بررسی قرار گرفت. بعد از تهیه اسانس از گیاهان مورد نظر، تأثیر آنها در شرایط آزمایشگاهی بر روی مایت ها آزمایش گردید. مایت های جدا شده با گاز دی اکسید کربن به درون ظروف آزمایش منتقل شدند. اسانس های 1 درصد و 2 درصد در 3 تکرار که هر تکرار شامل 20 کنه زنده و دارای تحرک کافی بود روی آن ها اعمال شدند. تمامی اسانس های گیاهی باعث تلفات بیش از 75 درصدی مایت ها شد. مرحله مزرعه ای آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی در 10 تیمار (8 اسانس گیاهی به همراه استفاده از دارو و تیمار شاهد بدون دارو) در 3 تکرار (کندو با جمعیت یکسان و ملکه هم سن) و در دو تکرار زمانی انجام گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که بهترین تأثیرها مربوط به مرزه گونه سهندیکا با 46/55، ارس آذربایجانی با 53/54، مریم گلی با 42/54 و نعناع فلفلی با 18/54 درصد بودند که نسبت به داروی تجاری با 22/47 درصد تأثیر بیشتری داشتند. کمترین تأثیر مربوط به رزماری با 63/26 نسبت به تیمار شاهد با 15/3 درصد بود. آنالیز داده ها اختلاف معنی دار بین تیمارها با گروه شاهد نشان داد (05/0 p<). هیچ کدام از اسانس ها تأثیر سو و اغتشاشی روی زنبوران عسل نشان ندادند.

تیلریا اویس عامل تیلریوز خوش خیم نشخوارکنندگان کوچک وانگل داخل گلبول قرمز است که سبب خسارات اقتصادی فراوانی در نواحی گرمسیری ونیمه گرمسیری می شود. در بررسی حاضر تعیین میزان آلودگی گوسفند و بز به انگل تیلریا اویس در منطقه ارومیه بوسیله گسترش خون نازک و روش pcr انجام گرفت. در بررسی میکروسکوپی از تعداد 120 رأس گوسفند تعداد 68 مورد مثبت ( 66/56 % ) و از تعداد 80 رأس بز تعداد 19 مورد مثبت ( 75/23 % ) مشاهده گردید. درآزمایش pcrبا پرایمراختصاصی به کاررفته، ازمجموع88کنه هیالوما آناتولیکم آناتولیکم (بدلیل داشتن بیشترین فون کنه ای) 26نمونه یعنی84/33درصد و از 200 نمونه خون 66/71 درصد گوسفندان و 5/47درصد بزها آلودگی به گونه تیلریا اویس را نشان دادند. مشخص شد که تیلریا اویس گونه اصلی ایجادکننده تیلریوز درگوسفندان منطقه است. در بررسی تنوع گونه ای کنه های یافت شده از کل118عدد کنه نمونه برداری شده از بزها، کنه هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم با 33 عدد(69/27%) واجد بالاترین آلودگی و کنه همافیزالیس پونکتاتا با 4عدد (38/3%) واجد کمترین آلودگی را داشت و از کل 183 عدد کنه درگوسفندان، کنه هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم با 55 عدد (05/30%) واجد بالاترین آلودگی و کنه همافیزالیس پونکتاتا با19 عدد (46/15%) واجد کمترین آلودگی مشخص شد. دربررسی خون شناسی و بیوشیمیایی، کاهش معنادار تعداد گلبولهای قرمز، هماتوکریت و هموگلوبین در دامهای آلوده به تیلریا اویس نشان داد. اختلاف معنا داری در mcv وmchc مشاهده نشد. میزان پلاکتها ، لکوسیتها و غلظت پروتئین تام بطور معناداری کاسته شد. کاهش غیر معنادار گلوکز رخ داد. درالکترولیتهای سرم خون، کاهش معنی دارکلسیم، فسفر، منیزیوم و آهن را نشان داد و افزایش معنادار مقادیر آنزیمهای کبدی در دامهای بیمار مشاهده گردید.

تیلریوزیس گرمسیری یک بیماری لنفوپرولیفراتیو پیشرونده در گاومیش و گاو می¬باشد که بوسیله تیلریا آنولاتا ایجاد می¬شود. تیلریا اورینتالیس در گروه تیلریاهای خوش¬خیم قرار دارد (تیلریا سرجنتی، تیلریا بوفلی و تیلریا اورینتالیس). تیلریوزیس خوش خیم گاو و گاومیش، دارای علائم بالینی ملایم یا بدون علائم می¬باشد. در این مطالعه 138 نمونه¬ی خون از گاومیش¬ها و 138 نمونه¬ی خون از گاوها جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفتند. پرایمرهای tbs-s و tbs-a برای تفریق گونه¬های تیلریا و بابزیا از یکدیگر در آزمون pcr مورد استفاده قرار گرفت. کلیه نمونه¬های مثبت pcr اولیه با پرایمر های اختصاصی تیلریا آنولاتا (ta-s/tbs-a) و پرایمر های اختصاصی تیلریا اورینتالیس (to-s/tbs-a) تحت آزمون semi-nested pcr قرار گرفتند. آزمون semi-nested pcr حاکی از آن بود که 11 (97/ 7 درصد) و 22 (94/15درصد) نمونه¬ی خون گاومیش¬ها و گاوها به ترتیب آلوده به تیلریا آنولاتا بود. اما در رنگ آمیزی با گیمسا 6 (34/4 درصد) و 15 (86/10 درصد) نمونه¬ی گاومیش و گاو به ترتیب آلوده به تیلریا آنولاتا بود. در حالی که آلودگی به تیلریا اورینتالیس در گاومیش و گاو مشاهده نشد. در طول این مطالعه 186و 289 عدد کنه¬ی ایکسودیده از قسمتهای مختلف بدن گاومیش¬ها و گاوها به ترتیب جمع آوری گردید. در آزمایش semi-nested pcr، از 186 کنه¬ی جدا شده از گاومیش¬ها 23 (36/12 درصد) عدد کنه¬ی هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم و 7 (76/3 درصد) عدد کنه هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم آلوده به تیلریا آنولاتا بود. در حالی که در آزمایش 289 عدد کنه¬ی جدا شده از گاوها 47 (25/16 درصد) عدد کنه¬ی هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، 13 (52/4 درصد) عدد کنه¬ی هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم و 9 (11/3 درصد) عدد کنه¬ی هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم آلوده به تیلریا آنولاتا بود. نتایج این مطالعه نشان داد که کنه¬ی هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم نقش مهمی در انتقال تیلریا آنولاتا در شمال غرب ایران دارد. همچنین نتایج نشان داد که روش گیمسا در مقایسه با روش semi-nested pcr حساسیت کمی دارد و برای تشخیص آلودگی تیلریا در گاومیش و گاو مناسب نمی¬باشد.

پراکندگی گونه های مورچه میزبان واسط دوم دیکروسولیوم دندریتیکوم در شهرستان های سردشت و نقده دیکروسولیوم دندریتیکوم ترماتودی است که در مجاری صفراوی مستقر بوده و از طیف میزبانی وسیعی برخودار است و دارای اهمیت ویژه ای بخصوص در نشخوارکنندگان می باشد. تقریبا 100 گونه حلزون خاکزی به عنوان میزبان واسط اول طبیعی و آزمایشگاهی و حداقل 21 گونه فورمیسیده و اساسا جنس فورمیکا به عنوان میزبان واسط دوم این انگل ایفای نقش می کنند. با توجه به اهمیت بهداشتی و اقتصادی دیکروسلیازیس ناشی از دیکروسولیوم دندریتیکوم در دنیا و ایران و عدم رضایت کامل از درمان، تلاش محققین بر روی شناسایی میزبانان واسط و بررسی جنبه های رفتارشناسی و اپیدمیولوژیکی آنها برای پیشگیری از بیماری متمرکز شده است.

مارمولک ها خزندگانی از دسته فلس داران هستند که در حالت عادی 4 پا دارند طول گونه های بالغ این راسته از چند سانتی متر تا 3 متر و وزن آنها به 300 پوند می رسد. (اکثر آنها چشم متحرک دارند). این راسته از حیوانات شامل 40 خانواده مختلف هستند و در عین حال رنگ، ظاهر و اندازه متنوعی دارند. به دلیل پوست صاف و ظاهر براق برخی مارمولک ها در ظاهر لیز و لزج به نظز می رسند ولی به علت کمبود منافذ دفع آب و چربی پوست بسیار خشنی دارند. بیشتر مارمولک ها تخمگذارنذد و بعضی از آنها زنده زا هستند. بسیاری از آنها در پاسخ به محیط و نیز در مواقع استرس، قادرند رنگ خود را تغییر دهند. در مطالعه اخیر 75 مارمولک جمع آوری گردید سپس نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شدند تا از لحاظ انگل داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گیرند. بعد از کالبدگشایی اندام های داخلی مورد بررسی قرار گرفتند که انگل های اوفیوتنیا واکسیوریسش از نمونه های آلوده جدا شدند. با توجه به تنوع زیاد گونه ای مارمولک و همچنین وجود انگل های مشترک فراوان بین انسان و مارمولک و همجنین استفاده از آنها به عنوان حیوان خانگی، این جانور باید بیشتر به دلیل بهداشت فردی مورد مطالعه قرار گیرند.

جوندگان از مخازن مهم بیماری در ایران محسوب می شوند و کانونهای مهم بیماریهای منتقله از طریق جوندگان در ایران تقریباً در تمامی شهرها و استانهای کشور پراکنده و مشاهده شده است. با توجه به گوناگونی اقلیمی گسترده در ایران و فراوانی گونه های مختلف جوندگان اهلی و وحشی در کشور، مطالعه مستمر آنها به منظور نظارت بر وضعیت جابجائی و تنوع جوندگان، پیشگیری و کنترل بیماریهای قابل انتقال توسط جوندگان از اهمیت ویژه برخوردار است. در بررسی حاضر 138 سر جونده در شهرستان سقز جهت تعیین آلودگی جمع آوری گردید. میزان آلودگی جوندگان به کرم های انگلی 85/5 5درصد بوده که از 118 جونده آلوده 5 عدد (4/23 درصد) آلوده به کاتنوتنیا پوسیلا، 6 عدد (5/08 درصد) آلوده به هیمنولیپس دیمینوتا، 8 عدد (6/78 درصد) آلوده به رودنتولیپس نانا، 5 عدد (2/54درصد) آلوده به نوزاد تنیا تنیه فورمیس، 28 عدد (23/73 درصد) آلوده به نیپوسترونژیلوس برازیلینسیس، 51 عدد (44/06درصد) آلوده به سیفاسیا اوبولاتا، 40 عدد (33/9 درصد) آلوده به آسپیکولریس تتراپترا، 13 عدد (11/01 درصد) آلوده به سیفاسیا مسوکریکتی، 14 عدد (11/86 درصد) آلوده به سیفاسیا موریس، 7 عدد (5/93 درصد) آلودگی به پروتوسپیرورا موریکولا بودند. در این مطالعه همزمان آلودگی تجربی با نوچه انگل لینگواتولا سراتا در خرگوش صورت گرفت یک عدد خرگوش آلوده به فرم بالغ انگل شد. کلمات کلیدی: انگل ، جونده، دستگاه گوارش و کرم

باکتریهای مولد مسمومیت و سموم حاصل از آنها همیشه در کمین مصرف کننده مواد دامی نشسته اند و درمیان این باکتریها عوامل زیر به ترتیب دارای اهمیت بیشتری هستند : -1 کلستریدیوم پرفرنژانس 59ˆ66 -2 سالمونلا 8ˆ17 -3 استافیلوکوکوس اورئوس 94ˆ6، باتوجه به آمار فوق الذکر و توجه به این نکته که سالمونلاها علاوه برایجاد مسمومیت ، ایجاد بیماریهای خطرناکی، نیز در انسان و دام می کنند، اهمیت بررسی آلودگی سالمونلا در مواد غذایی مشخص می شود، شیر بدلیل داشتن محیطی با رطوبت و مواد غذایی لازم، محیطی مناسب برای رشد میکروبها فراهم می نماید... دراین پایان نامه آلودگی شیر خام (حرارت ندیده) جمع آوری شده از لبنیات فروشی های شهرستان ارومیه به میکروبهای خانواده سالمونلا بررسی شده است " . این پایان نامه از پنج بخش تشکیل شده است که با بررسی اجمالی بیماری و عوامل آن و... به اهمیت سالمونلاها در بهداشت عمومی و راههای ایجاد مستعد در امر پرورش ماهی می باشد... درهمین راستا و همچنین در رابطه با حفظ ذخائر ماهیان و برداشت محصول بیشتر و سالم تر ... تحقیقاتی برروی رودخانه مهاباد در موردشدت ابتلاء ماهیان به نوزاددیپلوستوموم (diplostomum) در چشم صورت گرفته که باتوجه به وسعت انتشار جغرافیایی این انگل و بیماریزایی آن برای ماهیان پرورشی که دراین استان رو به گسترش می باشد دانستن و تحقیقات آن برای دست اندرکاران پرورش ماهی مهم می باشد.