فسفر پس از نیتروژن مهم‎ترین عنصر مورد نیاز گیاهان و ریز جانداران می‎باشد و مهم‎ترین نقش آن در فرایند تولید و انتقال انرژی است.دو واکنش تثبیت و غیر متحرک شدن در خاک، فسفر مصرفی را به فرم ‎های غیرقابل استفاده برای گیاه تبدیل می‎کنند.بیش از 70 تا 90 درصد از کود‎های فسفره در خاک تثبیت شده و به فرم غیرقابل استفاده برای گیاه تبدیل می‎شوند.برخی از باکتری‎های ریزوسفری که باکتری‎های محرک رشد گیاه (pgpr) نامیده می‎شوند از طریق تولید اسیدهای آلی و فسفاتازها، قادرند فسفر معدنی و آلی غیرقابل استفاده را به فرم‎های قابل استفاده برای گیاه تبدیل می‎کنند. در این تحقیق ضمن تعیین جمعیت باکتری‎های ریزوسفری نهال‎های پسته،تعداد 40 جدایه به‎طور تصادفی جداسازی و سپس خالص سازی شدند. نتایج نشان داد جمعیت باکتری‎ها در نمونه‎های خاک ریزوسفری از 106×1/2 تا 107× 6/2 سلول به ازای هر گرم خاک متغیر بود. ارزیابی توانایی انحلال فسفات‎های معدنی توسط جدایه‎ها نشان داد که همه آن‎ها دارای توانایی انحلال فسفات‎های معدنی نامحلول بودند. هم‎چنین کشت جدایه‎ها بر روی محیط کشتking b و بررسی خاصیت پرتوافشانی فلورسنس آن‎ها نشان داد که 8 جدایه در گروه سودوموناس‎های فلورسنت قرار گرفتند. با در نظر داشتن توانایی جدایه‎ها در حل فسفات‎های معدنی و نیز پتانسیل جدایه‎ها در کلنیزاسیون ریشه، دو جدایه سودوموناس فلورسنت 16p و 40pبه منظور انجام آزمون گلخانه‎ای انتخاب گردیدند. به منظور ارزیابی تأثیر باکتری‎های حل کننده فسفات و فسفر بر رشد و ترکیب شیمیایی نهال‎های پسته، آزمایش گلخانه‎ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل 6 سطح فسفر (0، 30، 60، 90، 120 و 150 میلی‎گرم فسفر در کیلوگرم خاک از منبع اسید فسفریک) و 4 سطح باکتری (شاهد قدیم بدون تلقیح باکتری، شاهد جدید با کود فسفره از منبع اسید فسفریک و بدون تلقیح باکتری، دو سطح با تلقیح باکتری 16p و 40p) بودند. نتایج حاکی از آن بود که کاربرد باکتری16p، وزن خشک ساقه رابه‎طور معنی‎داری نسبت به شاهد قدیم و جدید کاهشداد. هم‎چنین با تلقیح هر دو باکتری ارتفاع ساقه نسبت به شاهد قدیم کاهش معنی‎داری داشت. در حالی‎که با کاربرد فسفر، وزن خشک ساقه افزایش و تعداد برگ کاهش یافت. سایر پارامترهای رشدی تحت تأثیر کاربرد باکتری و فسفر قرار نگرفت. هم‎چنین نتایج بیانگر این بود که تلقیح باکتری 40pافزایش معنی‎دار غلظت فسفر اندام هوایی را نسبت به شاهد قدیم در پی داشت. هم‎چنین جذب و غلظت فسفر اندام هوایی تحت تأثیر کاربرد سطوح مختلف فسفر افزایش معنی‎داری یافت. کاربرد باکتری باعث افزایش معنی‎دار غلظت مس و منگنز در اندام هوایی در مقایسه با شاهد قدیم شد. نتایج بدست آمده نشان داد که تحت تأثیر کاربرد فسفر غلظت مس، منگنز، روی و آهن ریشه کاهش پیدا کرد. در حالی‎که کاربرد فسفر بر غلظت این عناصر در اندام هوایی تأثیر معنی‎داری نداشت.

به منظور بررسی تاثیر فسفر بر رشد و ترکیب شیمیایی نهال‎های پسته در شرایط شور، آزمایش گلخانه‎ای در قالب طرح کاملاَ تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار صورت گرفت. تیمارها شامل شش سطح فسفر ( 0، 30، 60، 90، 120 و 150 میلی‎گرم در کیلوگرم خاک از منبع اسید فسفریک) و شش سطح شوری (0، 600، 1200، 1800، 2400 و 3000 میلی‎گرم کلرید سدیم در کیلوگرم خاک) بودند. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری منجر به کاهش معنی‎دار وزن خشک برگ، ساقه و ریشه، ارتفاع ساقه و سطح برگ گردید. در حالی که کاربرد فسفر تاثیر معنی‎داری بر وزن خشک برگ و ساقه نداشت اما وزن خشک ریشه را به طور معنی‎داری کاهش داد. با افزایش شوری غلظت پرولین کاهش و میزان قندهای احیاکننده افزایش یافت. در صورتی که با افزایش فسفر غلظت پرولین افزایش نشان داد اما بر غلظت قندهای احیاکننده تاثیری نداشت. تنش شوری غلظت مس، کلسیم و سدیم شاخسار را افزایش داد اما موجب کاهش غلظت روی و فسفر شد. اثر شوری بر غلظت آهن، منگنز و منیزیم شاخسار معنی‎دار نبود. در ریشه تنش شوری غلظت عناصر آهن، روی، سدیم و منیزیم را افزایش و غلظت کلسیم، پتاسیم و فسفر را کاهش داد. کاربرد فسفر موجب افزایش غلظت آهن، سدیم و پتاسیم در شاخسار و افزایش غلظت عناصر سدیم، منیزیم و مس در ریشه شد. اما غلظت مس، کلسیم، روی، منگنز و فسفر را در شاخسار کاهش داد. معادله‎های رگرسیونی محاسبه شده میان رشد نسبی برگ، ساقه و ریشه نهال‎های پسته با قابلیت هدایت الکتریکی، نسبت جذبی سدیم و غلظت کلر، سدیم و فسفر نشان می‎دهد که با افزایش پارامترهای خاکی فوق، رشد نسبی برگ، ساقه و ریشه کاهش پیدا کرد. با توجه به این نتایج می‎توان گفت کاربرد فسفر به تنهایی تقریبأ در بهبود رشد گیاه پسته در شرایط شور تاثیر مثبتی نداشت. البته اگر این نتایج در شرایط یک باغ مورد بررسی قرار گیرد نتایج به واقعیت نزدیکتر خواهد بود.

به منظور ارزیابی تأثیر نیتروژن بر مقاومت نسبی نهال های پسته رقم بادامی ریز زرند به تنش آبی، آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل پنج سطح نیتروژن (0، 30، 60، 90 و 120 میلی گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک از منبع اوره) و چهار دور آبیاری (2، 4، 6 و 8 روز) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش دور آبیاری وزن خشک اندام هوایی و ریشه، سطح و تعداد برگ، نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، ارتفاع ساقه، میزان تبخیر و تعرق، تعرق و شدت تعرق به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. در حالی که تنش آبی باعث افزایش کارایی مصرف آب و پتانسیل آب برگ شد. هم چنین نتایج نشان داد که کاربرد نیتروژن باعث کاهش وزن خشک ریشه، ارتفاع ساقه و تبخیر و تعرق شد ولی پتانسیل آب برگ تحت تأثیر کاربرد نیتروژن افزایش یافت. سایر پارامترهای رشدی تحت تأثیر کاربرد نیتروژن قرار نگرفت. تنش آبی موجب کاهش معنی دار غلظت کلسیم، منیزیم و فسفر اندام هوایی و غلظت آهن، منگنز و روی ریشه شد در حالی که افزایش دور آبیاری باعث افزایش غلظت کلسیم، سدیم و پتاسیم ریشه و غلظت پتاسیم، سدیم، مس، منگنز و آهن اندام هوایی گردید. کاربرد نیتروژن باعث کاهش غلظت فسفر ریشه و اندام هوایی شد و تأثیری مشابه بر غلظت پتاسیم، مس و روی اندام هوایی مشاهده شد. هم چنین کاربرد نیتروژن باعث افزایش غلظت کلسیم و سدیم ریشه و اندام هوایی و غلظت منیزیم اندام هوایی شد. تحت تنش آبی، غلظت پرولین با افزایش معنی داری همراه بود این در حالی است که مشابه همین روند برای غلظت قندهای احیاکننده تنها در تنش آبی متوسط دیده شد. کاربرد نیتروژن بر غلظت پرولین برگ تأثیر معنی داری نداشت. در حالی که غلظت قندهای احیاکننده تحت تأثیر کاربرد نیتروژن به طور معنی داری افزایش یافت.

امروزه، آلودگی خاک ها به عناصر سنگین در سطح وسیع به یک مسئله ی مهم زیست محیطی تبدیل شده است. یکی از مهم ترین فاکتورهای مؤثر بر زیست-فراهمی، سمیت و تحرک فلزات سنگین در خاک ها توانایی تشکیل کمپلکس با لیگاند های آلی موجود درخاک به ویژه در محیط ریشه گیاه (ریزوسفر) می باشد. از مهم ترین لیگاندهای آلی خاک های مناطق خشک و نیمه خشک، سیدروفورها هستند. با وجود این که تحقیقات متعددی در مورد جذب فلزات سنگین روی کانی‏های مختلف انجام پذیرفته، اطلاعات چندانی درباره اثر سیدروفور بر جذب روی و کادمیم بر روی کانی های میکایی (مسکویت و فلوگوپیت) وجود ندارد. بنابراین، هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر سیدروفور دسفرال بر جذب سطحی کادمیم و روی توسط کانی های مسکویت و فلوگوپیت می باشد. بدین منظور جذب سطحی روی و کادمیم توسط جذب کننده ها در محدوده پی اچ 9-4، در غلظت ثابت 5 میلی گرم در لیتر روی و کادمیم و به عنوان تابعی از غلظت فلزات (غلظت کادمیم و روی به ترتیب در دامنه ی غلظت 5/1 تا 10 میلی گرم در لیتر و 1 تا 6 میلی گرم در لیتر) در حضور و عدم حضور سیدروفور (غلظت سیدروفور 250 میکرومولار) با استفاده از آزمایش های تعادلی 24 ساعته رسم شدند. رابطه بین مقدار روی و کادمیم جذب شده و غلظت تعادلی روی و کادمیم در محلول با هم دماهای جذب فروندلیچ، لانگمویر و سیپس مورد مطالعه قرار گرفت. به علاوه، به منظور بررسی بهتر مکانیزم های جذب کادمیم و روی و تفسیر نتایج، از گونه بندی یونی کادمیم و روی در محلول با استفاده از برنامه ی cqeerhp و طیف سنجی مادون قرمز (ftir) نمونه های کانی قبل و بعد از جذب کادمیم و روی استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش پی اچ، میزان جذب روی و کادمیم در هر دو کانی در حضور سیدروفور و عدم حضور سیدروفور افزایش یافت، اما افزایش جذب در حالت با سیدروفور کمتر از حالت بدون سیدروفور به دست آمد. نتایج گونه بندی نشان داد که تشکیل کمپلکس های بدون بار hcdl° و hznl° در پی اچ های بالاتر از 7 باعث کاهش جذب سطحی کادمیم و روی می شود. جذب سطحی کادمیم در حضور روی و در سیستم بدون سیدروفور کاهش یافت ولی در حضور سیدروفور، روی باعث افزایش جذب سطحی کادمیم گردید. نتایج مشابه ای در مورد اثر کادمیم بر جذب سطحی روی مشاهده گردید. در شرایط شیمیایی مشابه، کانی های مورد استفاده در این تحقیق، تمایل بیشتری برای جذب روی نسبت به کادمیم در سیستم بدون سیدروفور نشان دادند، ولی در حضور سیدروفور کادمیم را نسبت به روی بیشتر جذب سطحی نمودند. مدل های فروندلیچ و لانگمویر با بیشترین مقدار همبستگی (r2) و کمترین خطای استاندارد برآورد (see)، در مقایسه با مدل سیپس بهترین برازش را بر داده های جذبی هر دو کانی داشتند.

به منظور بررسی تأثیر باقی‎مانده مس بر رشد و ترکیب شیمیایی نهال‎های پسته و هم-چنین ارزیابی شکل های شیمیایی آن، آزمایشی در گلخانه دانشگاه ولی عصر رفسنجان انجام گردید بدین صورت که یازده نمونه خاکی که از مناطق مختلف رفسنجان و انار جمع آوری و مس (0، 5 و 10 میلی‎گرم مس در کیلوگرم خاک از منبع سولفات مس) بر روی آن اعمال شده و تحت آزمایش قبلی بذر های پسته در آن کشت شده و برداشت گردید و مجدداً بذرهای پسته در این خاک‎ها کشت گردید و نهال‎ها به مدت هشت ماه نگه‎داری شدند. در پایان دوره رشد، گیاهان برداشت شدند و اندام هوایی (برگ و ساقه) و ریشه پس از شست و شو با آب مقطر و خشک کردن در آون، جداگانه وزن شدند. غلظت عناصر آهن، منگنز، مس و روی در ریشه و اندام هوایی به‎وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه‎گیری شد. نمونه‎های خاک هوا خشک شدند و عصاره‎گیری دنباله‎ای مس در نمونه‎های خاک انجام گردید. نتایج نشان داد که کاربرد 5 میلی‎گرم مس در کیلوگرم خاک باعث افزایش معنی‎دار وزن خشک ساقه و اندام هوایی، سطح برگ و قطر ساقه گردید. نتایج عصاره‎گیری دنباله‎ای نشان داد که بیش از 70 درصد مس به شکل باقی‎مانده و 13 و 15 درصد مس به ترتیب به شکل آلی و کربناتی بود و بخش های تبادلی و جذب سطحی شده مقدار ناچیزی از مس موجود در خاک را به خود اختصاص دادند. مس کربناتی بیشترین نقش را در رشد و غلظت مس گیاه داشت. به طور کلی، الگوی کلی توزیع مس در نمونه‎های خاک قبل و بعد از کشت به‎صورت زیر بود: مس جذب سطحی شده< مس تبادلی < مس آلی< مس کربناتی< مس باقی مانده

بخش وسیعی از خاک های دنیا از جمله ایران، جزء خاک های آهکی می باشند که به دلیل ph بالا و تثبیت بسیاری از عناصر غذایی کم مصرف از جمله مس، کمبود این عناصر مشاهده می شود. از آنجا که مقدار مس کل خاک اطلاعات زیادی درباره ی مقدار قابل استفاده ی آن توسط گیاهان نمی دهد، قابلیت استفاده مس در 12 خاک آهکی با دامنه وسیعی از خصوصیات شیمیایی با عصاره گیرهای mehlich1،mehlich3 ، edta-nh4oac،edta ، dtpa-naoac،dtpa ، dtpa-nh4hco3 و edta-(nh4)2co3 و با استفاده از دانهال های پسته به عنوان گیاه آزمایشی مورد ارزیابی قرار گرفت. اهداف این مطالعه بررسی اثر کاربرد مس بر رشد و ترکیب شیمیایی نهال های پسته در تعدادی از خاک های آهکی با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متفاوت، ارزیابی مقدار مس موجود در خاک به وسیله ی چندین عصاره گیر شیمیایی و تعیین رابطه ی بین مس عصاره گیری شده از خاک و مس جذب شده توسط نهال های پسته می باشند. برای این منظور یک آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه سطح مس (0، 5 و 10 میلی گرم مس در کیلوگرم خاک از منبع سولفات مس) و 12 نوع خاک متفاوت از منطقه ی رفسنجان و انار در جنوب شرقی ایران بود. نتایج نشان داد که کاربرد 5 میلی گرم مس در کیلوگرم خاک باعث افزایش معنی‎دار برخی پارامترهای رشدی گردید. ترکیب شیمیایی (غلظت و جذب) برگ، ساقه و ریشه ی نهال های پسته هم تحت تأثیر کاربرد مس قرار گرفت. هم چنین نتایج نشان داد که استخراج مس توسط عصاره گیرها به صورت زیر کاهش یافت: mehlich3> edta-nh4oac> edta-(nh4)2co3> dtpa-nh4hco3> edta > dtpa-naoac > dtpa > mehlich1. بین وزن خشک شاخسار و جذب مس و مس عصاره گیری شده توسط عصاره گیرهای مورد استفاده همبستگی معنی داری وجود داشت. استفاده از معادلات رگرسیونی چند متغیره نشان داد که مقدار مس استخراج شده از خاک توسط عصاره گیرهای مختلف به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از قبیل درصد رس، میزان ماده آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و کربنات کلسیم معادل بستگی داشت. هم چنین حد بحرانی مس بر اساس روش کیت-نلسون توسط عصاره گیرهای مختلف بین 35/0 تا 50/7 میلی گرم در کیلوگرم خاک به دست آمد. واژگان کلیدی: پسته، خاک های آهکی، عصاره گیرهای شیمیایی، مس.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.