این پایان نامه با استفاده از روش تحقیقِ تحلیلی- تاریخی به تحلیل موضوعی بیست و سه نمایشنامه از شش نمایشنامه نویس ایران (بهرام بیضایی، علیرضا نادری، محمد یعقوبی، محمد چرم شیر، محمد رحمانیان و نغمه ثمینی) در فاصله ی سال های 1385-1375 می پردازد و سعی دارد تا با استفاده از این نمایشنامه ها به شناختی از بیشترین مضامین و تم های مورد استفاده ی نمایشنامه نویسان در طول این یک دهه دست یابد. در طول این تحقیق، آشکار می شود که بازتاب جریان های سیاسی روز، احقاق حقوق زنان، خانواده، عدالت و عدالت طلبی، تقابل انسان امروزی ایرانی با هویت گذشته ی خویش، نمایش تعصّبات، آزادی و تجدّد طلبی از مهمترین مضامین مورد استفاده ی این نمایشنامه نویسان در طول این یک دهه بوده است. در فصل اول این پایان نامه تعاریف متفاوت "تم" و مهمترین منتقدان نقد مضمونی معرفی می شوند. در فصل دوم به تحلیل موضوعی نمایشنامه های بهرام بیضایی پرداخته می شود و در فصل سوم نمایشنامه های محمد چرم شیر، محمد رحمانیان و علیرضا نادری تحلیل موضوعی می شوند. نهایتاً در فصل پایانی پایان نامه نمایشنامه های محمد یعقوبی و نغمه ثمینی مورد تحلیل موضوعی قرار می گیرند.

بنا به تعریف دکتر مجید تهرانیان، توسعه "به معنای بالا رفتن ظرفیت های معنوی و مادی جامعه و رسیدن به سطوح تازه ای از نوآوری، پیچیدگی و نظم" است. امروزه هیچ پرو‍ژه توسعه ای بدون کاربرد رسانه اجرا نمی شود و در این زمینه علاوه بر استفاده از رسانه های جمعی، کاربرد رسانه های ارتباطی مشارکتی همچون تئاتر نیز متداول شده است. رساله حاضر ضمن بررسی روند تحول نظریات ارتباطات توسعه، به معرفی شیوه های ارتباطی مشارکتی مبتنی بر نمایش می پردازد. در این زمینه، پس از مطالع? نظریات مختلف ارتباطات توسعه، با استناد به نظریات پائولو فریره در عرص? "آموزش ستمدیدگان" و نظریات آگوستو بوال در زمین? "تئاتر برای ستمدیدگان" که به شکل گیری "تئاتر برای توسعه" در شکل امروزی انجامید، جریان غالب معاصر معرفی شد. پس از مطالع? ادبیات تحقیق، بخش عملی کار بر اساس روش دلفی انجام و در این فرایند، با طرح 19 پرسش مبتنی بر سوالات اصلی تحقیق، نظرات 19 پاسخگوی متخصص یا آشنا با موضوع، با استفاده از دو مرحله مصاحب? عمقی، استخراج شد. در نهایت، هدف این بود که از طریق شناخت امکانات رسانه ای "تئاتر برای توسعه" و چگونگی اثرگذاری آن، به سازوکاری برای استفاد? مناسب تر از آن در ایران دست یافته شود و با شناخت این رشته و شناخت گروه هدف و میزان دانش موجود در آن در جهت اهداف توسعه، امکانات آن به منزل? ابزاری توسعه ای در جامعه ایران معرفی شود و به عبارت دیگر، امکان تحقق "تئاتر برای توسعه" در ایران مورد بررسی قرار گیرد.