مطلب مورد بحث در این رساله خلفای دوازده گانه پیامبر (ص) که در احادیث شریف به آن اشاره شده است از منظر و دیدگاه اهل سنت می باشد. موضوع خلافت در اسلام همانند موضوع رسالت یک امر مهم و قابل توجه همگان بوده است، دراین رساله که در ضمن هفت فصل تنظیم گردیده، هر فصل دارای بندهای مختلف می باشد، در اول معنای لغوی و اصطلاحی خلافت مورد بررسی قرار می گیرد. در این تحقیق که در ضمن این چند فصل تنظیم گردیده است پیرامون خلفای اثنی عشر از دیدگاه اهل سنت بحث می کنیم لذا اقوال و احادیث و مطالب را از منابع خود اهل سنت نقل می کنیم بجز مواردی اندک که طردا للباب و از باب روشن شدن مطلب از منابع شیعه نقل می شود و آن هم فقط در فصل اول و دوم می باشد.

در این نوشتار در پی این هستیم که نسبت میان دین و فلسفه- که تحت عناوین چون رابطه عقل و وحی، دین و فلسفه، تعقل و ایمان، عقل و اعتقاد و ... مطرح شده است- را به کاوش بنشینیم و نظرگاه های متفکران پیرامون موضوع را مطرح و نقد و ارزیابی نماییم تا روشن شود که این دو، چه نسبت با هم دارند، آیا متعارض اند یا تعامل دارند و یا اصولا بگونه ی اند که سخن از تعارض و تعامل در آنها بی معنی است؟ چنانکه باید روشن شود که در صورت تعارض دین و فلسفه چه کار باید کرد، آیا دین مقدم است یا عقل یا تفصیلی در کار است؟ اینها پرسشهایی است که این نوشتار در صدد پاسخ گرفتن از مکاتب و افراد صاحب نظر برای آنهاست.

این پایان نامه با این سوال که- ماهیت فقر، پیامدها، زمینه ها و راهکارهای مقابله با آن چیست؟- شروع می شود. مهمترین، نکات مورد بحث عبارت است از: تعاریف گوناگون فقر و معانی آن از دیدگاه آیات و روایات و تعاریف فقیر، غنی و مستضعف و شناخت فقر از دیدگاه مکاتب آسمانی و جایگاه و وظایف اجتماعی ثروتمندان و فقرا از دیدگاه اسلام و ناهنجاری های اجتماعی فقر و رابطه آن با بزهکاری، انواع فقر از دید صاحب نظران مسایل اقتصادی، عوامل گوناگون فقر، راهکارهای کاهش فقر از دیدگاه مکاتب اقتصادی مهم دنیا، یعنی مارکسیسم، سرمایه داری و اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. به طور خلاصه باید گفت مهمترین نکته ای که به دست می آید این است که عوامل فقر می تواند در ابتدا به دو صورت یعنی عوامل معنوی و عوامل مادی باشد و راهکارهای کاهش فقر نیز عبارت از توجه به ارزش های معنوی و الهی، اعتدال اقتصادی جامعه، تلاش و کوشش فرد و افراد جامعه و جلوگیری از اسراف و تبذیر می باشد و اسلام راه هایی را برای فقرزدایی در جامعه در نظر گرفته است.

آنچه در این رساله بیان می گردد تلاشی است برای روشن ساختن مفهوم حکمت، مصادیق و آثار آن، راه های ایجاد و تثبیت آن و موانع این صفت بدون شک با توجه به نقش عظیم این مفهوم در زندگی فردی و اجتماعی باید تمام زوایای آن مورد کنکاش قرار گیرد و به گونه ای که ملاحظه می شود بهترین راه برای تأمین این خواسته، بهره جستن از آیات کلام الهی و سخنان پیشوایان معصوم علیهم السلام است. نکته ای که تذکر آن بجاست جلب توجه به این مهم است که تنها بیان جنبه های نظری و آشنایی با آنها نمی تواند حکمتی بیافریند چرا که تکرار چندین و چند باره لفظ آب عطشی را فرو نمی نشاند و تصویر زیبای گل، بوی خوشی نمی پراکند. آنچه در این گفتار مورد بحث و بررسی قرار می گیرد عمدتاً ناظر به دیدگاه های مختلف درباره واژه حکمت خواهد بود. بعنوان مثال دیدگاه های شاخص نظرات علماء لغت، مفسرین، فلاسفه و از همه مهم تر روایات که هر یک بنوعی به تبین مفهوم و مصادیق حکمت از منظری خاص پرداختند. فلاسفه آن را همان علم فلسفه با همه گستره وجودیش دانسته اند. مفسرین با عنایت به آیات قرآن کریم بیشتر به بررسی مصادیق حکمت پرداخته، و روایات نیز که منبعث از اتصال صاحبان با وحی الهی است، بیانی دگرگون از مصادیق حکمت و آثار و موانع آن را سرلوحه خویش قرار داده اند. نتیجه اینکه درباره حکمت و مفهوم و مصادیق آن نمی توان به یک وحدت نظر اشاره کرد، بلکه در این با توجه به مشرب های گوناگون، هر عده به بیانی غیر از سایرین رسیده اند.

شش مورد اساسی است که بین شیعه و اهل سنت در مسأله امامت مورد اختلاف واقع گردیده است که آنها به قرار ذیل است: 1- شیعه می گوید تعیین امام، حق خداوند است و خداوند امیرالمومنین (ع) را پس از رسول خدا (ص) برای امامت و پیشوایی خلق تعیین کرد. اهل سنت می گویند تعیین امام با خود مردم است. 2- شیعه می گوید امام باید معصوم باشد. 3- شیعه می گوید امات از اصول دین است. 4- شیعه می گوید امام باید افضل و اکمل باشد، از جمیع رعیت که ما به بررسی ادله شیعه پرداخته و ادعای شیعه را اثبات کرده ایم. هر کدام را در دو بخش جداگانه مورد تحقیق قرار داده ایم که با اتکاء به اصول عقلی و راه حل های منطقی البته با راهنمایی و بهره برداری از آیات مبارکه قرآن و احادیث شریفه.

پرسش اصلی این پژوهش این است که از نظر اسلام میان دین و سیاست چه رابطه ای وجود دارد؟ به تبع این پرسش، پرسش های فرعی دیگر مطرح می شود که اگر رابطه وجود دارد، چگونه است و اگر نیست چرا؟ و در کل اسلام با سیاست چگونه تعامل کرده است؟ با توجه به پرسش های فوق فصل اول مربوط به تعاریف مفهومی اختصاص دارد که نقطه ثقل آن را تعریف دین و سیاست تشکیل می دهند. در فصل دوم به چیستی و چگونگی سکولاریسم به مثابه ی یک مکتب فکری موثر در سیاست مدرن توجه نموده است. در فصل سوم، با استفاده از دلایل نقلی و عقلی به اثبات تز پیوند ناگستسنی اسلام و سیاست پرداخته است. در دلایل نقلی به آیات و روایات و در بخش دلایل عقلی، مهمترین ادله عقلی را در جامعیت و کمال دین دانسته و به تبع آن به توضیح نظام سیاسی، ویژگی ها، مبانی عقیدتی و مولفه های آن از منظر اسلام پرداخته است.

این رساله جهت بیان مطالب و موضوعش، از مقدمه آغاز و به مباحث اصلی تحقیق در ضمن پنج فصل و یک خاتمه پایان یافته است. در فصل اول به کلیات تحقیق بیان طرح تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم به مفهوم شناسی غیبت و نیز به مطالب دیگری پرداخته شده است. در فصل سوم به دلایل امکان ملاقات پرداخته شده است. دلیل عقلی یعنی اینکه عقل دیدن و مشاهده ی آن حضرت را ممکن می داند. در فصل چهارم دیدگاه منکرین و توجیه دلایل آنان است که در این فصل مطرح شده است. برجسته ترین دلیل ارائه شده از سوی این دیدگاه دلیل توقیع است که مایه ی دلگرمی آنان گردیده است. در فصل پنجم به بیان برخی شبهات که وارد شده یا ممکن است مطرح شود پرداختیم. و سرانجام به این برآیند می رسیم که امکان ارتباط و دیدار با حضرت در زمان غیبت کبری نه تنها ممکن است؛ بلکه واقع شده است.

رساله حاضر که با عنوان "عقل و دین" تهیه و تدوین گردیده است دارای یک مقدمه و شش فصل می باشد. فصل اول به تعریف دین و عقل اختصاص یافته است. فصل دوم در باب اهمیت عقل و دین است. فصل سوم به نقد تئوری "پندار بی نیازی بشر از دین" اختصاص یافته است. فصل چهارم پندار تعارض عقل و دین و علل پیدایش چنین پنداری در جامعه اسلامی و غربی بررسی و ارزیابی گردیده، فصل پنجم قلمرو عقل و دین و حیطه کاربردی ابزار حسی، قلبی و شهودی و گرایش های سه گانه نسبت به عقل و دین تبیین گردیده است. فصل ششم همسویی و هماهنگی عقل و دین است.

اساس رساله در این محور استوار است، که کارکردها و داده های تکنولوژی مدرن را از زمان به وجود آمدن آن تا حال، مورد بررسی قرار داده است. اما تکنولوژی در فرآیند زندگانی آدمیان و محیط زیست آنان تغییرات و تحولات چشمگیری را به وجود آورده است که در خلوت ترین زندگی انسانها نفوذ کرده است. از این رو شناخت دقیق مفهوم تکنولوژی و مفاهیم وابسته آن بررسی شده همین طور جایگاه تکنولوژی، مبانی و منابع تکنولوژی، که از دو بخش نظری غیر آن فراهم شده است مطرح گردیده، دیدگاههای دانشمندان غیر اسلامی و اسلامی و پیامدهای آن بر آزادی انسان در عصر جدید به بررسی گرفته شده است. بعد از تتبع و کندوکاو همه جانبه، با توجه به داده ها، آثار و پیامدهای تکنولوژی به این نتایج نسبتا کلی و هماهنگ رسیده است که تکنولوژی مدرن و پیامدهای آن آزادی انسانها را تضییق و تحدید نموده است، بلکه به بردگی خویش کشانده است.

جهاد در اسلام عنوان رساله حاضر است، پژوهشی در محور جهاد و اقسام جهاد که یکی از فرایض مهم مکتب اسلام است به بحث و بررسی پیرامون آن پرداخته و مباحث مهم آن را در پنج فصل تحقیق و تنظیم کرده ایم. فصل اول کلیات جهاد که عبارتند از تعریف لغوی و اصطلاحی جهاد، اقسام جهاد، جهاد ابتدائی، جهاد دفاعی، جهاد با تجاوزگران داخلی و بغات و .... و بیان اینکه حق و باطل همیشه به عنوان دو خط متضاد در مقابل هم قرار داشته و سرانجام پیروزی از آن حق و حق خواهان بوده از منظر آیات و روایات و فقها مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. فصل دوم به مباحث مشروعیت جهاد ، وجوب جهاد و موانع جهاد می پردازد. همه ارباب نظر و فقهاء بزرگ مذاهب اسلام اعم از جعفری، حنفی، شافعی، حنبلی، مالکی جهاد را یکی از فرایض بزرگ الهی می دانند، و همه متفق القولند که جهاد واجب کفائی است و در جهاد ابتدائی یا الدعوت الی الاسلام شرایطی را ذکر کردند که در جهاد دفاعی آن شرایط لازم نیست. بلکه هر کس به قدر وسع و توان خویش باید از اسلام و حوزه اسلامی دفاع کند، در آیات قرآن کریم جهاد را برای دفع فتنه و فساد و دفاع از مستضعفین می داند و حرمت جهاد در ماههای حرام با ادله مورد ارزیابی قرار گرفته است ودر پایان این فصل جهاد با پیمان شکنان با آیات و روایات و سیره پیامبر اکرم و امام علی (ص) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در فصل سوم، افضلیت جهاد و مورد نکوهش قرار دادن از عدم شرکت در جهاد ارزش جهاد از منظر امام علی و برتری جهاد بر سایر اعمال امتحان در میدان جهاد بسیج همگانی برای جهاد مورد تحقیق و ارزیابی قرار گرفته و با ارائه ادله و شواهد از آیات و روایات به طور همه جانبه استدلال شده است. در فصل چهارم استقامت و پایداری در میدان جهاد نقش صبر و اسقامت در میدان جهاد استقامت در راه خدا از منظر امام علی (ع) و امدادهای الهی و غیبی و نقش منفی غرور بیجا مورد کاوش و دقت قرار گرفته و دلایل لازم از آیات قرآن کریم و روایات و شواهد تاریخی ذکر شده است و در نتیجه مجاهدین باید نصرت و پیروزی را از آن خدا بداند و در انجام دادن وظایفشان کوتاهی نکنند. در فصل پنجم و آخرین فصل رعایت اصولی انسانی در جنگ و جهاد مشورت در میدان جهاد خطرات عمومی جنگ افزارهای بیولوژیکی و دستور اسلام در مورد این جنگ افزارها تجزیه و تحلیل شده است، و مسلمانها برای پیروزی دین خدا از انفال مال و جان خویش نباید دریغ کنند و در آیات قرآن کریم جهاد مالی مقدم از جهاد جانی ذکر شده است و برای هر عنوان از آیات و روایات، دلایل و شواهدی آورده استدلال لازم را به عمل آورده ایم.

چکیده ندارد.

این نوشتار دیدگاه های شیعه و اهل سنت در باره ماهیت امامت و ادله و شرایط آن را بررسیده و بر اساس آیات قرآن کریم و روایات معصومین( ابعاد مختلف امامت و ویژگی های امام را تبیین می کند. نویسنده ضمن بیان شرایط امامت و خلافت از منظر اهل سنت به نقد مسأله سقیفه برای انتخاب خلیفه پس از پیامبر اسلام( پرداخته و به مبانی آنان در باره نصب امام و شرایط و ویژگی های او خدشه وارد می کند. پژوهش حاضر در دو باب ارائه شده است. در باب اول مفهوم امامت در مکتب کلامی اهل سنت، ادله آنان در مبحث امامت و نبوت، شرایط امام، مانند علم، عدالت و شجاعت و سر انجام: احراز آن ها در خلفای سه گانه بررسی می گردد. انعقاد امامت و راه های آن، مسأله سقیفه و انتخاب خلیفه، حکام جائر و لزوم اطاعت ازآنان، وجود امامت در نسل قریش و حرمت خروج برحاکم جائر از منظر اهل سنت، همراه با ادله قرآنی و روایی آنان در این زمینه، از دیگر مطالب این نوشتار محسوب می شود. باب دوم به تعریف امامت، نشانه های آن از دیدگاه معصومین(، تعریف ائمه از امامت و امام، ادله قرآنی امامت، تفسیر آیات متعددی از قرآن در این زمینه، شرح برخی احادیث به ویژه ثقلین و غدیر در اثبات امامت امام علی( و... از منظر مفسّران و عالمان شیعی اختصاص دارد.

هدف این پژوهش تطبیق و مقایسه میان اندیشه‏ها و ساختارهای کلی تفکر اسلامی و تفکر غربی است و تلاش می‏کند وجوه متعارض و تفاوتهای مشخص تمدن غرب و اسلام را در 3 فصل نشان دهد. بعد از اشاره به ارتباط و آشنایی متقابل اسلام و غرب و ظهور اندیشه‏های مدرن در جهان اسلام از نظام فکری این دو فرهنگ بحث شده است. نویسنده چشم‏انداز توحیدی تفکر اسلامی را متعارض با نشانه‏های الحادی اندیشه غرب مخصوصا اندیشه‏هایی که از عصر روشنگری به بعد ظهور و توسعه یافت، دانسته و مشخصا به مبانی تمدن غرب در حوزه فرد و جامعه و تربیت و سیاست که نمودی آشکار از اومانیسم و آزادی‏محوری و الحاد است، پرداخته و در این بررسی کلیات اندیشه اسلام در هستی‏شناسی، اجتماعیات و سیاست با اندیشه غرب مقایسه شده است

با توجه به گستردگی امر پژوهشی جامعیت وکمال دین در رساله مورد نظر سعی شده است تا با رعایت اختصار بخش های مهمی که به نظر می رسد، در ضمن سه بخش و هشت فصل مورد تحقیق وبررسی قرار گرفته است. فصل اول از بخش یکم، دربردارنده کلیات است که شامل مبادی تصوری مسأله و توضیح واژگان کلیدی تحقیق را در بر می گیرد. فصل دوم: از بخش یکم رساله، به روش دین پژوهی علامهs پرداخته و روش های درون متون دینی، برون متون دینی و جمع درون و برون متون دینی را شامل می شود. وی غالباً در پاسخگویی مسائلی، مانند: موضوع مذکور از روش جمع درون و برون متون دینی بهره جسته است. بخش دوم رساله مشتمل بر دو فصل است. فصل اول: به ارائه دلیل عقلی بر جامعیت و کمال دین از دیدگاه ایشان ناظر است. وی با دلیل عقلی جامعیت و کمال دین را به اثبات رسانده است. فصل دوم: به ارائه دلیل نقلی با تمسک به آیات و روایات و نظریات برخی مفسران، نظریه اعتدالی دین را به اثبات رسانده و به ردّ نظریه های حداکثری و حداقلی از دین اهتمام ورزیده است. بخش سوم رساله، دربردارنده چهار فصل است. فصل اول: به اثبات جامعیت دین در عرصه خداشناسی، راهنمای شناسی(نبوت) و ضرورت نبوت از دیدگاه عقل و نقل نظر داشته، و در نهایت اثبات معاد و شناخت او را از طریق آموزه های دینی امکان پذیر تلقی نموده است. فصل دوم: به اثبات جامعیت و کمال فقه از طریق احکام ثابت و متغیر در قوانین پرداخته با این توضیح که ایشان درباره قوانین، معتقد به یک سلسله احکام ثابت که براساس فطرت انسان ها است، در هر زمان و شرایط بدون هیچ گونه تغییر و تبدیل که در روند زندگی بشر حکم فرما است می باشد. و سلسله ی دیگری از قوانین که با تغییر اوضاع و شرایط زندگی انسان ها قابل تغییر است، که ایشان تشخیص مصادیق این گونه از قوانین و احکام را، بر عهده (ولی فقیه) و متخصصان اموردینی می داند. فصل سوم: به تعالیم دین در عرصه ی اخلاق نظر داشته و ایشان منشأ اخلاق را آموزه های دینی دانسته با این توضیح که ایشان معتقد است؛ بشر بدون آموز ه های دینی قادر به اقبال به سوی فضایل اخلاقی و ادبار از رذایل اخلاقی و زشتی ها نخواهد بود. در نهایت راه تهذیب اخلاق را، تکرار عمل صالح می داند. فصل چهارم: به بررسی آموزه های دینی در عرصه های علوم(تجربی، طبیعی، انسانی) اشاره نموده. وی معتقد است، آموزه های دینی به طور مستقیم، این گونه علوم را در خود نگنجانیده بلکه در راستای فراگیری علوم مفیدی که به گونه ی در زندگی دنیوی و اخروی بشر ناظر است متون دینی و تاریخی اسلام امر به وجوب فراگیری آنها نموده است. که در این جهت آیات و روایات فراوانی گویای این مطلب است و بیان دین در این موضوع نیز از جامعیت و کمال برخوردار است.

این رساله عهده دار بیان بررسی رابطه دین و اخلاق از دیدگاه مرحوم علامه و شهید مطهری است. طرح موضوع رابطه ی دین و اخلاق به طور مستقل در جهان اسلام سابقه چندانی ندارد و بیشتر در مسیحیت به آن پرداخته شده است در بررسی اصل موضوع رساله لازم بود که مفردات موضوع کاملا روشن گردد لذا به مباحث مورد نظر در طی چند فصل که شامل تعریف دین و اخلاق به صورت مستقل تعریف دین و اخلاق از منظر علامه شهید مطهری و سپس به بررسی انواع رابطه دین و اخلاق و رابطه آن دو از دیدگاه علامه و شهید مطهری پرداخته شده است که مهمترین مباحث این رساله در فصل چهارم که شامل انواع رابطه ای دین و اخلاق تباین نسبیت اخلاقی و معرفتی اتحاد دین و اخلاق تعامل دین و اخلاق و در این فصل به این نتیجه می رسیم که در بحث نسبیت اخلاق شهید مطهری علامه را از نسبی گرایان قرار می دهند و از انواع رابطه ای دین و اخلاق فقط تباین مورد قبول نیست و در فصل پنجم که شامل رابطه دین و اخلاق از دیدگاه علامه و شهید مطهری، حسن و قبح از منظر علامه و شهید مطهری می باشد. و در این فصل به این نتیجه می رسیم که حسن و قبح از منظر علامه اعتباری است اما از منظر شهید مطهری اعتباری ثابت است که به نوعی همان ذاتی بودن حسن و قبح را می رساند. طبق دیدگاه علامه و شهید مطهری اخلاق جزء دین است و از انواع رابطه ی دین و اخلاق رابطه ی اتحادی به معنی جزئی بودن اخلاق نسبت به دین) را علامه و رابطه تعاملی را شهید مطهری می پذیرند گرچه در برخی موارد با هم اتفاق نظر دارند و هر دوی ایشان فقط دین را پشتوانه اخلاق و قانون می دانند و در این جا لازم است یادآوری کنیم که مفهوم رابطه دین و اخلاق از منظر علامه و شهید مطهری به دو گونه قابل تفسیر است که اول ارتباط محتوایی و گزاره ای بدین معنا که دستورات و قواعد اخلاقی با مراجعه به متون دینی کتاب و سنت استنباط و استخراج می شوند و با صرف نظر از دین اخلاق به عنوان مجموعه ای گفتارهای مبتنی بر باید و نباید و خوب و بد تحقق نخواهد داشت. که می توان گفت نظریه علامه ناظر به همین نوع نگرش است گرجه علامه در برخی موارد رابطه تعاملی را قبول دارند که به نوعی استقلال اخلاق از دین را می رساند. دومین تفسیر ارتباط مبنای و پشوانه ای است یعنی دستورات اخلاقی از دین زاییده نمی شوند بلکه از ناحیه ای فطرت وجدان عقل عملی و یا هر ابزار دیگری غیر از متون دینی به دست می آیند. ولی نقش دین خصوصا اعتقادات دینی و مهمتر از همه اعتقاد به جدا و معاد در ضمانت اجرایی ایجاد انگیزش و یا در مواردی تعیین مصادیق و انطباق بر موارد دستورات اخلاقی جزء یاعین دین است ولی بنابر تفسیر دوم اخلاق و دین مستقل از یک دیگرند و دین یا اعتقادات دینی به عنوان مبادی تصدیقی گزاره های اخلاقی شمرده می شوند.

این نوشتار حاضر به بررسی این موضوع می پردازد که: بهشتی که آدم در آن می زیست، چه بهشتی بوده؟ و: آیا بهشت موعود آخرت، یا بهشت برزخی و یا از انواع بهشت دنیایی بوده، که مقررات و قوانین برزخ و آخرت بر آن حکم می راند. نویسنده در سه فصل ضمن بررسی حقیقت انسان، نفس و مراتب عالم خلقت، به تبیین موضوع پژوهش خویش پرداخته است. وی در فصل اول با اشاره به ضرورت بحث در موضوع تحقیق، پرسش های اصلی و فرعی تحقیق و فرضیه های آن را ذکر می کند. در فصل دوم ابتدا به بررسی مفهوم لغوی و اصطلاحی بهشت (جنت) پرداخته و انواع بهشت هایی که آدم می توانست در آن ها وارد یا از آن ها خارج شده باشد، اعم از بهشت دنیوی و طبیعی، بهشت موعود و خالد در آخرت و بهشت نازل شده (مرتبه پایین بهشت موعود) و ادله مربوط به اثبات و انکار هر یک را نیز شرح داده است. فصل سوم این نوشتار، به صورت مشروح به تبیین ماهیت بهشت آدم و ویژگی های آن می پردازد. نویسنده در این زمینه ابتدا به بحث درباره مراحل و مراتب تکوین عوالم پرداخته و سپس خصوصیت بهشت و جهنم را بیان می کند. ویژگی های عالم برزخ آن گاه به نسبت بین دنیا و آخرت می پردازد و ویژگی های عالم برزخ، عالم قیامت و عالم دنیا را از جهت مادی و مجرد بودن وصف کرده و اختلاف نظر عالمان مسلمان را درباره معاد و ماهیت آن بازمی گوید. وی ادله عقلی و نقلی متعددی در زمینه عنصری بودن و جسمانی بودن معاد ارائه داده و شبهه هایی همچون: شبهه اعاده معدوم، شبهه تعدد ابدان، شبهه آکل و مآکول، شبهه عدم کفایت مواد زمینی برای زنده کردن مردم و مبعوث شدن و محشور شدن آن ها و نیز آیات و روایات فراوانی را در این زمینه بررسی می کند. نگارنده در یک جمع بندی کلی، نتیجه می گیرد: بهشت آدم همان بهشت موعود بوده، وارد و خارج شدن در آن هیچ ارتباطی به ماهیت بهشت ندارد، بلکه بستگی به افراد وارد شونده در آن دارد.

عقیده به شفاعت تا اندازه ای در میان مسلمانان رسوخ دارد که هر کجا برویم و از هر که بپرسیم این اعتقاد را زا عقائد اسلامی خویش می شمارد و در اصالت آن از نظر اسلام هیچ گونه تردیدی نشان نمی دهد همه می بینیم که در مواقع راز و نیاز مسلمانها با خدا و نیز در کنار قبر پیشوایان بزرگ اسلام دلها و اندیشه های افراد گنهکار به سوی شفیعان درگاه الهی کشیده می شود و از آنان می خواهند که از پیشگاه بزرگ بخواهند تا مورد عفو رحمت الهی قرار گیرند یک چنین عقیده راسخ و پابرجا نمی تواند ساختگی و غیراصیل باشد قطعا توجه جامعه اسلامی به سوی این عقیده معلول ورود آن در قران مجید احادیث اسلامی است زیرا معنی ندارد که یک جمعیت بیش از یک میلیارد نفری و بخصوص دانشمندان آنها به دنبال عقیده ای بروند که هرگز در کتاب آسمانی مدارک دینی آنها وارد نشده باشد ولی گروهی از معتزله در فهم آیات مربوط به شفاعات دچار اشکال شده اند یا این تاسف گروه وهابیت گرچه در کتاب های خود این عقیده را قبول کرده اند ولی در این عصر جدید گروه وهابیت در راس آن عبد الوهاب و پیروان آن اهل تشیع را به خاطر این عقیده کافر و مشرک می داند این گروه کج فهم و دانشمندان ساده لوح هرجا شیعه را می بیند صدای کفر و بدعت را بلند می کند بخاطر همین سبب برخود لازم می دانم در این مورد تحقیقی بکنم و از درگاه الهی توفیق مستدعی هستم.

با توجه به ضرورت و اهمیت بحث از رابط دین و حکومت و نظام دینی و اسلامی که از مباحث مهم کاربردی و مورد نیاز است. در این رساله سعی شده است که به تبیین این مقوله پرداخته شود. لذا ابتداء از مفاهیم دین و حکومت ضرورت و اهمیت آندو و اقسام حکومت بحث می شود. و آنگاه از حکومت دموکراسی که امروزه یا تبلیغات دروغین مقبولیت عام پیدا کرده بحث شده و به اهم معایب آن اشاره گردیده است پس از آن در راستای تبیین حکومت دینی و اسلامی مباحثی چون ضرورت حکومت اسلامی از نظر عقل و نقل ارتباط ماهوی و محتوایی دین با حکومت و بررسی و نقد دلائل مخالفین حکومت دینی بیان گردیده است و در فصل آخر از مشروعیت حکومت گفتگو ومنابع بیان و نظر مختار تبیین شده است.

اسلام مکتب اعتدال است، و اگر تسامح و مدارای دینی را نیز توصیه نموده، هرگز به معنای سهل انگاری در دین و اجرای حدود الهی و عدالت نیست. اما تساهل و تسامح در معنای غربی آن بیشتر یک روش سیاسی و حکومتی بوده است نه یک شیوه اخلاقی و دینی. نگاه خاص فرهنگ غرب به هستی، و همچنین رویکرد اومانیستی و نسبی گرایانه آن به جهان، مبنای شکل گیری اندیشه "تولرانس" در غرب می باشد. اما بر اساس مبانی اسلامی، حفظ وحدت و ثبات سیاسی، منحصر در یکسان سازی عقاید و افکار تمام جامعه نیست؛ عقیده ای هم که بر اساس تفکر پدید آمده باشد آزاد است. اما اسلام تلاش می کند تا عقایدی را که بر اثر نهادینه شدن سنت های غلط و پیروی و تقلید کورکورانه به وجود آمده، از دامنه اندیشه بشریت بزداید. همچنین از نظر اسلام، استهزا و اهانت به مقدسات دینی و مذهبی نیز حرام و ممنوع بوده، و هیچ تساهلی درباره آن پذیرفته نیست. برخی از احکام جزایی اسلام نیز که از سوی بعضی متهم به ترویج خشونت گردیده، در راستای حفظ کرامت و شرافت انسانی وضع گردیده، و برای تقویت آن بر نظارت اجتماعی همچون امر به معروف و نهی از منکر تأکید شده است. اصولاً در چنین مواردی، ترحم بی مورد و رأفت منفی در مقابل افراد بد، ظلمی نسبت به جامعه و تهدیدی برای امنیت آن تلقی می شود. بر اساس جهان بینی اسلامی، عقل بشر به تنهایی برای تأمین سعادت انسان کافی نیست، و تنها خداوند است که بر ابعاد وجودی انسان آگاهی کامل دارد و سعادت انسان را به خوبی می شناسد. به همین دلیل، هدف از مجازات هایی که خداوند وضع نموده، در جهت اعمال خشونت مشروع و عادلانه، برای حفظ حرمت و جان و مال انسان ها تفسیر می شود. بر این اساس، قرآن کریم اگرچه پیامبر را به مدارا و تحمل در مقام رسالت فرا می خواند، اما در موارد لزوم نیز به قاطعیت و صلابت فرمان داده است.

پژوهش حاضر با عنوان «تبیین مناسبات دین و علم و نقش آن در نهضت نرم افزاری» در پی یافتن ارتباط منطقی دین و علم و رویکردی فعال در نهضت نرم افزاری است. برای رسیدن به این هدف، مراحل زیر پیموده شده است:در بخش اول، ضمن تعریف رویکردی جدید برای تحقیق حاضر، به دو نکته مهم اشاره گردیده است: اولاً با توجه به نیازمندی های کنونی دنیای اسلام ـ که در افق هدایت و سرپرستی حیات اجتماعی بشر بر مبنای دین قرار گرفته است ـ بر خلاف مسیر طی شده در غرب لازم است به بحث دین و علم از منظر تحقق ولایت حداکثری دینی در جامعه پرداخته شود. ثانیاً به جای پرداختن به ارتباط میان گزاره های دینی و علمی، چگونگی حضور دین در فرایند حصول علم، مورد دقت و بررسی قرار گیرد. در بخش دوم، با توجه به رویکرد فوق، دین شناسی و علم شناسی، به شکل مبنائی و در قالب بررسی دیدگاهها انجام پذیرفته است. در فصل اول این بخش، با نفی رویکردهای مادی و حداقلی به دین، دو تبیین نسبت به نگرشهای حداکثری مورد تأکید قرار گرفته است: الف) نظری? وحی الهی ب) نظری? ولایت الهی. در تبیین نخست، دین مجموعه ای از معارف و دستورات الهی است که از طریق پیامبر(ص) برای تأمین سعادت دنیا و آخرت بشر نازل شده است. امّا در تبیین دوم، دین در حقیقت جریان ولایت و سرپرستی خدای متعال نسبت به کمال قرب است که در مرتب? نازله، در یک سلسله دستورات اخلاقی، اعتقادی و عملی تجلّی و ظهور پیدا کرده است.لذا دین، حقیقتی قدسی، مطلق، فراگیر و دارای منزلت ولایت است نه امری باطنی، فردی، دنیوی، عصری و ... که نگرشهای حداقلی و مادی بیان داشته اند.در فصل دوم در قالب طرح چهار دیدگاه در باب علم، در ضمن بیان ارکان هر نظریه، این نکته روشن شده که هر یک از دیدگاهها، فرایند ادراک و حصول علم را چگونه تبیین می نماید و چه عوامل و مولفه هایی را در کیفیت حصول علم قاعده مند می کند. در این میان دیدگاه «تکامل گرائی الهی» مدلی را جهت قاعده مند نمودن فرایند حصول علم ارایه کرده که در آن، اراده (جریان تولی و ولایت) به عنوان متغیر اصلی حضور دارد.در فصل سوم، پس از طرح و ارزیابی دیدگاههای رایج در باب رابط? دین و علم، این نتیجه بدست آمده است که اساساً اگر دین و علم، دو حقیقت مستقل و بالاصاله گسسته، تعریف و تلقی گردد، چگونه می توان میان این دو در خارج و در مقام بکارگیری، تعامل و هماهنگی ایجاد کرد؟ لذا مبتنی بر مبانی دین شناسی و علم شناسی، دستیابی به رابطه منطقی دین و علم و تعامل سازنده میان آنها، در صورتی ممکن است که دین در فرایند حصول علم حضور یابد و علومی سازگار و هماهنگ با دین تولید گردد. در بخش سوم مبتنی بر نتایج بدست آمده از مجموع? مباحث گذشته، و با تکیه بر این پیش فرض که علم دینی فقط بر اساس مبانی دین شناسی و علم شناسی دیدگاه «تکامل گرائی الهی» معنا پیدا می کند، «مفهوم، ضرورت و ابعاد» نهضت نرم افزاری از منظر این دیدگاه، مورد مطالعه و دقت قرار گرفته است.

خلاصه ی مطالب که دراین پایان نامه آمده از این قرار است. این رساله جهت بیان مطالب و موضوعش، از مقدمه آغاز و به مباحث اصلی تحقیق در ضمن پنج فصل ویک خاتمه پایان یافته است. به این صورت که: در فصل اوّل به کلیات تحقیق بیان طرح تحقیق پرداخته شده است. و در فصل دوم به مفهوم شناسی غیبت و نیزیه مطالب دیگری پرداخته شده است که: خلاصه و نتیجه آن بدین قرار است: غیبت از نظر لغت؛ یعنی آنچه از چشم پنهان است و دیده نمی شود. به دیگرسخن یعنی غیب آن چیزی که مقابل شهادت باشد. غیبت در اصطلاح روایات: دو نوع غیبت برای امام زمان(عج) قابل تصور است. امکان؛ در لغت بمعنی قادر گردانیدن بر کاری و در اصطلاح فلان چیز ممکن است، به این معنی که آن چیز ممتنع نمی باشد.ظهور بمعنی آشکار شدن است درمقابل غیب و پنهان بودن. روئت؛ دیدن با چشم و قلب است. مشاهده؛ همان معاینه و عیان شدن است چنانکه حضور و حاضر بودن از این لغت فهمیده می شود. منظور از بحث ملاقات با امام زمان(عج) آنچه محل بحث ما بوده ملاقات با بدن ظاهری در حال بیداری است که این بهترین دلیل براثبات وجود مبارک آن حضرت است. در فصل سوم به دلایل امکان ملاقات پرداخته شده است؛ دلیل عقلی یعنی اینکه عقل دیدن و مشاهده ی آن حضرت را ممکن می داند. دوم روایات که امکان ارتباط از نظر روایات وجود دارد و غیبت به معنای نفی ارتباط به صورت کلی نیست آنچه از مجموعه ی روایات به دست آمده این است که در زمان غیبت کبری نیز عده ای از خواص شیعه و یا حداقل به عنوان همراهان حضرت با او حشر و نشر داشتند. قوی ترین دلیل تحقق عینی وخارجی ملاقات و تشرفات است؛ زیرا بهترین دلیل برامکان یک چیز وقوع خارجی آن است

چکیده ندارد.