نام پژوهشگر: علیرضا رستگار لاری

چینه نگاری زیستی، رخساره های میکروسکوپی و چینه نگاری سکانسی سازند آسماری در منطقه فارس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم 1388
  رضا صادقی   حسین وزیری مقدم

هدف این رساله، تحقیق و پژوهش در مورد خصوصیات سنگ - زیست چینه نگاری، رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند غالبا آهکی آسماری در ناحیه فارس می باشد. بدین منظور 3 برش چینه شناسی در امتداد زاگرس انتخاب گردیدند که بنوعی روند عمومی زاگرس را نیز قطع می کنند و شامل: تنگ ابوالحیات کازرون در فارس ساحلی یا نیمه ساحلی، تنگ زنجیران فیروزآباد در فارس نیمه داخلی یا داخلی و تنگ آب جهرم در فارس داخلی می باشند. سازند آسماری در این مناطق، بترتیب در تاقدیس های شاهنشین، سفیدار و جهرم رخنمون یافته است که همگی آنها در کمربند چین خورده ساده زاگرس واقع گردیده اند. در این زمینه هم سعی شد جهت شناخت و بررسی هر چه بهتر اهداف مذکور و همچنین ارایه تفسیری صحیح تر و جامع تر از نتایج بدست آمده، تا اندازه ای به موقعیت چینه - زمین ساختی آنها در زیر حوضه فارس پرداخته شود. از اینرو جایگاه قرارگیری برش ها مابین گسل های اصلی رورانده و امتدادلغز مهم تعیین گردید و ضمنا تا حد امکان تاثیر زمان و نحوه عملکرد آنها همزمان با توسعه فازهای کوهزایی، چین خوردگی و گسلش در قلمرو فارس، مدنظر قرار گرفت. سازند آسماری در مقاطع تنگ ابوالحیات، تنگ زنجیران و تنگ آب بترتیب با ستبرای 328، 407 و 157 متر ظاهر می گردد و مرز پایینی و بالایی آن در فارس ساحلی با سازندهای پابده و گچساران بصورت همشیب و تدریجی، ولی در فارس داخلی با سازندهای پابده - جهرم و جهرم همساز و قاطع بوده و با سازند رازک حالتی همشیب و تدریجی دارد. در سازند مذکور نزدیک به 70 جنس و گونه از سنگواره ها شناسایی و نامگذاری گردیدند، که اغلب آنها از گروه روزنبران کفزی با پوسته های هیالین و پرسلانوز هستند. همچنین با بهره گیری از جدیدترین روش منطقه بندی زیست - زمانی ریزسنگواره های الیگو - میوسن، معلوم گردید که تمامی زیستوران موجود در هر سه برش، فقط مربوط به دو بیوزون در بازه زمانی الیگوسن (روپلین - شاتین) می باشند، که شامل: 1) nummulites vascus–nummulites fichteli assemblage zone 2) archaias asmaricus/hensoni–miogypsinoides complanatus assemblage zone از لحاظ ریزرخساره ها و زیرمحیط های رسوبی، در مقطع ابوالحیات 12 ریزرخساره و 3 زیرمحیط، در مقطع زنجیران 9 ریزرخساره و 4 زیرمحیط و در مقطع آب 5 ریزرخساره و 2 زیرمحیط شناسایی و تفکیک گردیدند. بر همین اساس، پلتفرم کربناته مقاطع اول و دوم از نوع رمپ همشیب ولی مقطع سوم از نوع سکوی باز تشخیص داده شد، که بترتیب محدوده ای از دریای باز نیمه عمیق تا لاگون کم عمق و سکوی میانی کم عمق - سکوی داخلی کم عمق را دربرمی گرفته اند. چرخه های رسوبی رده سوم آنها نیز بترتیب شامل 2، 3 و 3 سکانس است که بیشتر متاثر از تکامل چرخه های رسوبی - زمین ساختی الیگوسن زاگرس در کمان فارس هستند، اما در عین حال با برخی از الگوهای پیشروی و پسروی آب در مقیاس جهانی هم، همخوانی هایی را نشان می دهند. بنابراین با توجه به تمامی نتایج بدست آمده، بنظر می آید که پلاتفرم سازند آسماری در یک حوضه رسوبی مشترک بین 3 برش مذکور، از جهت جنوب غربی (فارس ساحلی) به سمت شمال شرقی (فارس داخلی) دچار کاهش عمق گردیده و این ویژگی بخوبی با نوع و یا ضخامت سازندهای رخنمون یافته در بالا و پایین آن نیز، قابل مشاهده و اثبات می باشد.