نام پژوهشگر: علی حق نظری

ژنتیک مقاومت غیر میزبانی در جو نسبت به قارچ puccinia persistens
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  رضا تدینی راد   علی حق نظری

واژه های گیاه غیر میزبان و پاتوژن غیرمیزبان، به این واقعیت اشاره دارد که پاتوژن ها قادر به آلوده سازی طیف محدودی از گیاهان هستند. مقاومت غیز میزبانی بسیار موثر و پایدار است و بنابراین اغلب پیشنهاد می شود که مکانیسم های مقاومت غیر میزبانی جهت تولید گیاهان مقاوم قابل تعمیم می باشد. مطالعه مقاومت غیر میزبانی برای فهم دقیق مکانیسم های پیچیده دفاعی گیاه علیه پاتوژن ها ضروری است. پیشرفت های اخیر در تکنولوژی های ژنتیک گیاهی و توالی یابی ژنوم های گیاهان ما را به فهم مکانیسم های پیچیده دفاع غیر میزبانی امیدوار کرده است. به علت نبود سیستم ژنتیکی مناسب، مطالعه اساس ژنتیکی مقاومت غیر میزبانی بسیار مشکل است. سیستم های مقاومت حد واسط به عنوان راهی برای بررسی ژنتیک این مقاومت با فرض اینکه نتایج به سیستم های مقاومت کاملا غیرمیزبانی قابل تعمیم می باشد، استفاده می شوند. از آنجا که گیاه جو در مرحله گیاهچه به چندین قارچ غیر میزبان عامل زنگ برگ حساسیت نسبی نشان می دهد می توان از این پاتوسیستم به عنوان مدل جهت بررسی مقاومت غیر میزبانی استفاده کرد. از طرفی ژنوم دیپلوئید و نسبتا ساده ی جو، دسترسی به اطلاعات فراوان ژنتیکی موجود به همراه نقشه ها و سیستم نشانگری بسیار پیشرفته در جو و نیز دسترسی به لاین آزمایشگاهی susptrit با حساسیت بالا نسبت به زنگ های غیر میزبان امکان بررسی موثرتر و آسان تر مقاومت غیر میزبانی را در پاتوسیستم جو- زنگ فراهم آورده است. در این مطالعه نیز سعی شده است با استفاده از اطلاعات و امکانات موجود، به بررسی ژنتیک مقاومت غیر میزبانی در جو به زنگ غیر میزبان puccinia persistens پرداخته شود. بدین منظور با استفاده از دو جمعیت rilsو یک جمعیت subnils موجود qtlهای مقاومت غیرمیزبانی نقشه یابی شدند و از طرفی با تولید یک جمعیت بک کراس جدید الگوی وراثت پذیری qtl(های) مقاومت بررسی و امکان پیوستگی qtl(های) نقشه یابی شده با مارکرهای ssr بررسی شد. بررسی های ژنتیکی و بافت شناسی حاکی از وجود شباهت ها و تفاوت هایی بین مقاومت غیرمیزبانی و مقاومت نسبی در شناسایی و پاسخ به پاتوژن های عامل زنگ می باشد.

گزینش و ریزازدیادی پایه های متحمل به شوری پسته
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  زهرا جهان بخشیان داوران   علی حق نظری

پسته به عنوان مهم ترین محصول باغی کشور، عامل اشتغال حدود یک میلیون نفر می باشد. از نظر سطح زیر کشت، ایران رتبه نخست و از نظر عملکرد جایگاه دهم را در بین شانزده کشور تولید کننده پسته داراست. عوامل گوناگونی باعث کاهش عملکرد پسته در ایران می باشند که از مهمترین آنها می توان به خشکسالی و شوری آب و خاک اشاره کرد. با توجه به ارزش اقتصادی بالای پسته برای کشور، لزوم اصلاح پایه های پسته در جهت تحمل به شوری و خشکی ضروری است. پایه هایی که طی سالیان متمادی سطح بالایی از تحمل به شوری را از خود نشان داده اند می توانند منابع مناسبی برای گزینش در جهت اصلاح باشند. با این هدف، باغات آسیب دیده از تنش های شوری و خشکی دشت رفسنجان انتخاب و تعدادی از درختان بالغ متحمل گزینش شدند. با توجه به اینکه تکثیر غیرجنسی موفقیت آمیز در درختان بالغ پسته گزارش نشده، در این مطالعه، استقرار، حفظ و تکثیر این ژنوتیپ ها به روش ریزازدیادی مورد مطالعه قرار گرفت. بذور درختان گزینش شده، تحت سطوح مختلف تنش شوری قرار گرفتند و گیاهچه های متحمل انتخاب و جهت تکثیر به محیط درون شیشه انتقال یافتند. به منظور بهینه سازی شرایط ریزازدیادی، آزمایشات مختلفی در مراحل ضدعفونی بذر، شاخه زایی و ریشه زایی شامل تعیین محیط کشت، ترکیب هورمونی، نوع منبع کربن و اسیدیته مناسب بر روی ژنوتیپ های گزینش شده انجام و پتانسیل کال زایی و باززایی نمونه های جمع آوری شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ساقه و ریشه پتانسیل بالایی در تولید کالوس داشته و بیشترین کال زایی در ریزنمونه ساقه و محیط حاوی 3میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 3 میلی گرم در لیتر نفتالن استیک اسید حاصل شد. بهترین شرایط شاخه زایی، محیط dkw حاوی 2 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 30 گرم در لیتر گلوکز با اسیدیته 8/5 می باشد. هورمون نفتالن استیک اسید به میزان 3 میلی گرم در لیتر برای ریشه زایی ریزشاخه های جوان پسته مناسب بود اما 45 % از ریزشاخه های بالغ با این ترکیب ریشه دار شدند. در نهایت، گیاهان گزینش شده با استفاده از روش ریزازدیادی تکثیر شدند و این امر نشان می دهد که تکثیر درختان بالغ که طی سالیان متوالی شرایط نامطلوب کم آبی و شوری آب و خاک را تحمل نموده اند امکان پذیر می باشد.

جداسازی و کلونینگ ژن لیپاز باکتری bacillus.thermocatenulatus در مخمرpichia.pastoris
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  مرضیه وفا   علی حق نظری

در این تحقیق پس از استخراج dna ژنومی باکتری مولد لیپاز وتکثیر ژن بالغbtl2 با روش pcr، محصول pcr در وکتورpgem5 کلون گردید. سپس ژن btl2 از وکتور کلونینگ خارج و در وکتور بیانی pic9 تحت کنترل پروموتر الکل اکسیداز کلون شدهوسازه حاصل به درون e.coli انتقال داده شد.پس از تایید صحت کلونینگ پلاسمید نوترکیب با آنزیمbglii خطی شد و با الکتروپوریشن به مخمر انتقال داده شد. در نهایت مخمر پیکیا پاستوریس در محیط bmgy کشت داده شد و با متانل تولید آنزیم لیپاز القا گردید. وجود آنزیم در محیط کشت باتست پارانیتروفنیل پالمیتات و روش ایمونوبلات تایید شد.

ساخت وکتور دوگانه برای بیان آنتی سنس ژن mdsoc1a
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  صنم صادقی محمدی   علی حق نظری

چکیده: سیب یکی از میوه هائی است که به خاطر داشتن ارزش غذائی بالا و ترکیبات آنتی اکسیدانتی و رنگیزه های مفید از جمله کارتنوئید ها و آنتوسیانین ها در بین درختان میوه از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد و هر گونه بهبود در کیفیت و یا کمیت این گیاه دارای ارزش اقتصادی بسیار می باشد. بر خلاف گیاهان علفی، در درختان میوه مانند سیب روند اصلاح به خاطر طولانی بودن فاز نونهالی بسیار دشوار است، بنابراین از بین اهداف اصلاحی سیب کوتاه کردن طول دوره نونهالی در درجه اول اهمیت قرار دارد. درک مکانیسم القاء و تکوین گل برای دستکاری صفت طول دوره نونهالی لازم و ضروری است. mdsoc1a ژنی از ژن های احتمالی در گیر در گلدهی سیب است که تعیین نقش دقیق آن مستلزم فوق تظاهر و خاموش کردن آن در گیاهان مدل و سیب میباشد. در این پژوهش هدف ساختن سازه مناسب برای خاموش کردن ژن mdsoc1a می باشد. بدین منظور، توالی ژن جدا شدهmdsoc1a ، با استفاده از آغازگرهای دارای توالی اضافی برای دو سایت برشی در دو انتها از حامل pnm103 توسط واکنش زنجیره ای پلیمراز تکثیر شد و قطعه حاصل در حامل pgem-t easy به منظور تسهیل فرآیند هضم همسانه سازی شده و منجر به ایجاد یک سازه جدید با عنوان pnm107 گردید. سپس قطعه هضم شده با saci-bamhi به همراه ژن مورد نظر در جهت آنتی سنس در یک سازهی دوگانه تازه طراحی شده با عنوان pnm106 همسانه سازی و در نهایت نام pnm109 به آن اختصاص داده شد. واکنش colony pcr و تجزیه و تحلیل نقشه برشی نشان داد که همسانه سازی ژن به درستی صورت گرفته است. در نهایت سازه pnm109 به اشرشیاکلی سویه dh5? و بعد به agrobacterium tumefaciens سویهagl1 انتقال یافت.

تجزیه و تحلیل منابع est (expressed sequence tags) گندم، برنج، پنبه و فستوکا تحت تنش خشکی به منظور بررسی بیان ژن و ژنومیکس کارکردی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  پیوند حیدری   بهرام ملکی زنجانی

این تحقیق با هدف تشخیص ژنهای خاصی که مکانیسم تنش خشکی را در کنترل خود دارند صورت گرفته است. بدین منظور، تجزیه و تحلیل اطلاعات est کتابخانه گیاهان گندم، برنج، پنبه و فستوکای تحت تنش خشکی انجام شد. و در نهایت مقایسه ای بین ژن های درگیر در تنش خشکی و گروههای کارکردی کتابخانه ها انجام شد. بیان بالایی از یک ژن ناشناخته در کتابخانه برنج تحت تنش خشکی مشاهده شد. به دلیل عملکرد و ساختار ناشناخته این پروتئین، پیش بینی ساختار سوم و عملکرد پروتئین ناشناخته در گیاه برنج با سایت های اینترنتی string و phyre انجام شد. در این تحقیق نقش پروتئین ناشناخته، atp سنتتاز به عنوان یک مکانیسم درگیر در مقاومت به تنش خشکی گزارش می شود. و نیز با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق گزارش می کنیم که ژنهای لیپید ترنسفراز، گلوتاتیون اس ترنسفراز، دهیدرین، متالوتیونین، فسفاتازها، lea از جمله ژنهای مهم درگیر در تنش خشکی در چهار کتابخانه برنج، گندم، پنبه و فستوکا محسوب می شوند. بیان این ژنها در چهار گیاه تحت تنش خشکی بررسی شد و اهمیت این ژنها در مکانیسم مقاومت به تنش خشکی هر چهار گیاه مشخص گردید. در نهایت اختلافات معنی دار گروههای کارکردی چهار کتابخانه تحت تنش خشکی درگروه های کارکردی فتوسنتز، opp، انتقال الکترون، دیواره سلولی، متابولیسم اسید آمینه، هورمون ها ، اکسایش –کاهش، misc ، rna ، متابولیسم cho ، تنش ، متابولیسم نوکلئوتید ، متابولیسم ثانویه ، پروتئین و علامت دهی مورد بررسی قرار گرفت.

ارزیابی روش lamp در تشخیص پنبه تراریخته
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  نیاوفر رستمخانی   علی حق نظری

پنبه (gossypium hirsutum l.) یکی از مهم ترین محصولات زراعی می باشد. امروزه مهندسی ژنتیک موجب به وجود آمدن گیاهانی شده است که نسبت به آفات و پاتوژن ها از مقاومت بالایی برخوردارند. با افزایش توسعه و کاربرد گیاهان تراریخته روش های تشخیص و شناسایی آن ها بسیار مهم می باشد. روش های مولکولی مختلفی از جمله pcr و real time pcr برای تشخیص و شناسایی به کار می روند. اما این روش ها دارای محدودیت هایی مانند نیاز به تجهیزات گران آزمایشگاهی می باشند. اخیرا روشی سریع و حساس به نام تکثیر هم دمای وابسته به حلقه lamp توسعه یافته است. در روش lamp نیازی به واسرشته سازی الگو وجود ندارد و تکثیر تحت یک دما انجام می گیرد. به این دلیل به دستگاه های گران قیمت مانند ترموسایکلر نیازی ندارد. در تحقیق حاضر جهت مقایسه دو روش lamp و pcr از پنبه تراریخته حاوی ژن cryia(b) و پنبه حاوی ژن chi استفاده شد. با استفاده از آغازگرهای حلقوی تکثیر در مدت 30 دقیقه و دمای 65 درجه سانتی گراد انجام شد. همچنین نتیجه شد که این روش صد برابر از روش pcr حساس تر می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده روش lamp در مقایسه با pcr معمولی برای تشخیص تراریخته ها سریع تر و ارزان تر و اختصاصی تر و حساس تر است.

تعیین بار میکروبی اشریشیا کلی در منابع آبی زنجان با استفاده از pcr بلادرنگ
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1390
  ستاره دارایی   علی حق نظری

آب به عنوان ماده اصلی تشکیل دهنده پیکره موجودات زنده مصرف فراوانی برای تمام موجودات دارد و بشر از منابع آبی گوناگون، بسته به مورد نیازمندی خود استفاده های مختلف می نماید، که مهمترین این مصارف، مصرف جهت آشامیدن و تامین نیاز آب بدن و نیز مصرف برای کِشت های زراعی و باغی خود است که به عنوان جزء لاینفک حیات محسوب می شوند. بررسی های اپیدمیولوژیک نشان داده است که مصرف آب آلوده و جذب میکروارگانیسمهای آبزی بیماریزای موجود در آب آلوده از طرق مختلف از جمله جذب از طریق سیستم گوارش و پوست انسان، می تواند باعث ابتلا به بیماریهای خطرناک و همه گیر گردد. به ویژه در مورد آب آشامیدنی قبل از قرار گرفتن در سیستم توزیع و مصرف، بایستی از نظر وجود عوامل بیماریزا به دقت مورد بررسی و آزمایش قرار گیرد؛ اما متاسفانه اغلب روشهای مرسوم کنونی که مدتهاست مورد استفاده قرار می گیرند، به دلایل مختلف قادر نیستند با دقت بالایی فرض فوق را مورد آزمون قرار دهند. روشهایی که به منظور کیفیت سنجی میکروبی آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می گیرند به دو دسته تقسیم بندی می شوند: 1- روشهای مبتنی بر کشت میکروارگانیسم در محیط کشت 2- روشهای غیر مبتنی بر کشت میکروارگانیسم در محیط کشت روشهای مبتنی بر کشت میکروارگانیسم به طور متداول در آزمایشگاههای کنترل کیفی مورد استفاده قرار می گیرد؛ ولی به دلیل محدودیتهایی که در انجام این روشها وجود دارد، از جمله طولانی بودن زمان انکوباسیون(این زمان در مورد باکتریهایی که سرعت رشد کندتری دارند بیشتر می شود)، طولانی و وقتگیر بودن مراحل آزمایش، مشکل بودن تفسیر نتایج به دلیل امکان ایجاد تداخل توسط باکتریهای هتروتروف، از کارایی چندانی برخوردار نیستند. همچنین به دلیل مخلوط بودن تعدادزیادی از انواع میکروبهای ساپروفیت و بی ضرر(که جزو فلور طبیعی بدن موجود زنده هستند) و تعداد کم میکروبهای خطر ساز از نظر تولید انواع بیماریها، ضریب اطمینان آزمایشهای کیفیت سنجی آب به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. پژوهشگران برای غلبه بر این محدودیتها ، روشهای جدیدی را گسترش دادند. از جمله ی این روشها ، روشی است که سنجش میزان باکتریهای اشریشیاکلی و باکتریهای کلی فرم را براساس سنجش سرعت فعالیت آنزیمی تخمین می زنند در این روش با اندازگیری فعالیت آنزیمی ?-d-galactosidase (galase) یا ?-d-glucuronidase ( gluase ) بدون استفاده از محیط های کشت انتخابی ، می توان به سرعت میزان کلی فرم ها و اشرشیاکی را تخمین زد. از عوامل محدود کننده این روش سوبستراهای فلورسانس و رنگی، دستگاهها و تجهیزات گرانقیمت را می توان ذکر کرد. بنابراین معرفی روشی سریع و دقیق برای شناسایی انواع میکروارگانیسمهای موجود در آب (به ویژه آب آشامیدنی)، حتی در حد چند عدد در لیتر آب، ضروری به نظر میرسد.در روشهای غیر وابسته به کشت میکروارگانیسم، برای شناسائی میکروب نیازی به تکثیر میکروب نیست و شناسایی بر پایه وجود یا عدم وجود dna و rna انجام می گیرد. بیشتر تکنیکهایی که د ر این گروه قرار می گیرند یا بر پایه واکنشهای زنجیره ای پایه گذاری شده اند یا بر پایه تکنیک های هیبریداسیون اسید های نوکلئیک. روش معرفی شده در این تحقیق با عنوان real-time pcr، برای کیفیت سنجی آب از لحاظ شناسایی تعداد بسیار اندک و انگشت شمار میکروارگانیزمهای مضر و بیماریزا کارایی کافی و خوبی دارد و قادر است بسیاری از معایب روشهای فوق الذکر را پوشش داده و به عنوان روشی نو برای معرفی استاندارد جدید و معتبری برای بار میکروبی آب مورد استفاده قرار گیرد. روش real time pcr توسط توبیاس بلین و همکاران (2001) برای تعین میزان e. coli موجود در منابع مختلف با استفاده از ژن stx1 به کار گرفته شد. این روش توسط ای. مارک ایبک و همکاران (2002) برای ردیابی و پیدا کردن باکتری اشرشیا کلی از ضایعات آبی منطقه وتلند آمریکا و با استفاده از ژن stx2، به کار رفت. زوفو و همکاران (2004) نیز از این روش برای پیدا کردن وتعیین میزان باکتری مذکور و باکتری salmonella spp. به همراه روش ایمنی سنجی و با هدف قرار دادن ژن eaea استفاده نمودند. روش real time pcr به عنوان روش چاره مناسبی که می تواند جایگزین pcr معمولی جهت ردیابی باکتری salmonella spp. در منابع آبی و غذایی گردد، توسط هین و همکاران (2006) معرفی گردید. دی. ام. وِست و همکاران (2007) توانستند با به کار گیری این روش و هدفگیری ژنهای بیماریزایی (از جمله ژن gad) در e. coli ،موفق به پیدا کردن کمیتهای جزئی این باکتری در منابع آبی گردیدند. در مقاله پژوهشی آی. ام. مک کِی(2002) نیز بر کارایی روش real time pcr در تحقیقات میکروبیولوژیکی و تعیین دقیق بار میکروبی موجود در منابع مختلف از جمله منابع آبی اشاره و تاکید شده است.برای مشخص کردن آلودگی آب آشامیدنی انواعی از باکتریهائی را که بطور طبیعی در روده انسان و حیوانات بسر می برند، از جمله: کلی فرمها شامل اشریشیاکلی ، کلی فرم گرماپا ، کلستریدیوم های احیاکننده سولفیت، آنتروکوک های مدفوعی را در نظر می گیرند

انتقال ژن اینترفرون گامای انسانی بهمراه توالی های kdel و kozak به گیاه توتون و بررسی گیاهان تراریخت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  صابر اصغرزاده   علی حق نظری

بکارگیری زیست مولکولی و زیست فناوری گیاهی نشان داده است که می توان بسیاری از داروها را در حجم انبوه و به قیمت بسیار ارزان در گیاهان تولید نمود. جذابیت سیستم های گیاهی بدلیل مزایایی همچون ایمنی بالا، هزینه پایین، تغییرات پس از ترجمه و حجم بالای تولید است که نسبت به سیستم های کلاسیک (مثل باکتری ها، مخمرها و سلول های جانوری) دارند. ifn-? نوعی سیتوکینین است که برای ایمنی در برابر عفونت های ویروسی و باکتریایی داخل سلولی و کنترل تومور حیاتی می-باشد. اینترفرون گاما برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله گرانولوماتوز مزمن و استئوپتروز استفاده می شود. در این تحقیق، بمنظور بررسی امکان و نحوه بیان این پروتئین در سیستم بیانی گیاهی، ژن ifn-? که بترتیب توالی kozak و سیگنال kdel به انتهای امینو و کربوکسی آن متصل شده اند، در ناقل بیانی pbi121 کلون شد. سازه pbi121- ifn-? ابتدا به آگروباکتریوم سویه lba4404 و سپس به ژنوم گیاه توتون انتقال داده شد. گیاهان تراریخته روی محیط کشت انتخابگر حاوی کانامایسین انتخاب شدند و جوانه های تراریخت ریشه دار شده ابتدا به پرلیت و سپس به خاک منتقل شدند. ارزیابی گیاهان تراریخت با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr)، rt-pcr و sds-page انجام شد. واکنش pcr با استفاده از آغازگرهای اختصاصی حضور ژن ifn-? را نشان داد. واکنش rt-pcr نیز انجام رونویسی و تولید mrna مربوطه را اثبات کرد. ژل sds-page نیز علائم اولیه و احتمالی حضور پروتئین مورد نظر (ifn-?) را نشان داد. بدیهی است با استحصال و استخراج این پروتئین نوترکیب ارزشمند علاوه بر تولید انبوه و ارزان آن، گام موثر دیگری در جهت پیشرفت داروهای نوترکیب در کشور برداشته خواهد شد.

مطالعه تنوع اللی زیر واحد های گلوتنین با وزن مولکولی بالا( hmw- glutenin) در ارقام گندم ایرانی با استفاده از مارکرهای مولکولی est
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  حسین غنایی   بهرام ملکی زنجانی

بهبود ارقام گندم به خصوص از نظر کیفیت نانوایی لازمه بررسی تنوع ارقام گندم می باشد .کیفیت گندم نیز متکی به بیان پروتئین های گلوتنین با وزن مولکولی بالا می باشد.در این مطالعه به منظور بررسی تنوع اللی ارقام گندم نانوایی(t. aestivum l.) ایرانی 65 رقم گندم با استفاده از شش نشانگر مبتنی بر est مورد بررسی قرار گرفت و همه نشانگرهای مورد بررسی چند شکلی نشان دادند. در مجموع 33 الل در جمعیت کل بدست آمد که بیشترین آن مربوط به جایگاه با ca679329با 8 الل بود. بیشترین میزان pic و کمترین میزان pi مربوط به جایگاه های tc85294 ، ca679329 و bq607256 بدست آمد که نشان می دهد جایگاه های مذکور بیشترین شانس شناسایی ارقام را دارند .تجزیه خوشه ای و تجزیه به محورهای اصلی(pcoa) نیز تا حد زیادی نشان داد که نشانگرهای مورد استفاده قابلیت مناسبی برای تفکیک ارقام داخلی و خارجی دارند و نتایج هر دو روش موئد همدیگر بود. تجزیه واریانس مولکولی جزء واریانس بین جمعبت ها را 18 درصد و جزء واریانس درن جمعیتی را 82 درصد نشان داد بطوری که جزء واریانس درون جمعیتی معنی دار نشان نداد.

مطالعه تنوع ژنتیکی توده?های خورنال (cenchrus ciliaris) با استفاده از نشانگر مولکولی ssr
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1391
  حامد قنواتی   خلیل عالمی سعید

خورنال (cenchrus ciliaris) یکی از گیاهان مرغوب مرتعی است که رشد و بقا آن در شرایط بسیار سخت مناطق خشک امکان?پذیر بوده و از این لحاظ دارای اهمیت می?باشد. ارزیابی تنوع ژنتیکی در مجموعه?های ژرم?پلاسم?های گیاهی گامی مهم در برنامه?های اصلاحی و نیز مدیریت ژرم?پلاسم به?حساب می?آید. در این مطالعه به بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین توده?های موجود گیاه خورنال با نشانگر ریزماهواره پرداخته شد و قابلیت اصلاح این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد به?جز آغازگر icmp3066 (458/0) سایر آغازگرها دارای محتوای چند شکلی بیش از 5/0 بودند. تنوع آللی مشاهده شده باعث شناسایی و تفکیک بهتر جمعیت?ها از یکدیگر شد، همچنین هتروزیگوسیتی بالایی که در تمام جمعیت?ها دیده شد نشان?دهنده عواملی است که این جمعیت?ها را به سمت دگرگشنی یا ناخالصی ژنتیکی هدایت می?کنند، که به دلیل وجود آپومیکسی در جامعه تثبیت می?گردد. جمعیت?های زیدون بهبهان و نهالستان شوشتر دارای بالاترین سطح تنوع ژنتیکی در میان جمعیت?های مورد بررسی بودند.

تعیین کارآمدی ژن ayt1 در گندم، جهت مقابله با فوزاری توکسین don
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1390
  زهرا ایرانی رشیدآباد   علی حق نظری

بیماری ویرانگر ایجاد شده توسط قارچ fusarium graminearum بلایت فوزاریومی سنبله گندم است که علاوه بر کاهش معنی دار عملکرد، قادر است خسارت غیر مستقیمی را از طریق تجمع مایکوتوکسین ها در دانه های برداشت شده وارد سازد که محصول را برای مصرف انسان و دام نامناسب می نماید. بنابراین درک واکنش های متقابل قارچf. graminearum وگیاه برای برای دستیابی به مکانیسم های مقاومت به مایکوتوکسین های حاصل از قارچ، می تواند برای کاهش خسارت های ناشی از این بیماری موثر باشد. دی اکسی نیوالنول(don) مهم ترین سم تولید شده توسط قارچ در دانه های آلوده است.مقاومت به مایکوتوکسین ها به سه مکانیسم اصلی حاصل می شود: خارج کردن توکسین از سلول توسط ناقلین سیتوپلاسمی abc، تغییر در جایگاه اتصال یا پروتیین هدف توکسین ها و سم زدایی. فوزاریوم هایی که مایکوتوکسین تولید می کنند، آنزیم هایی جهت کاهش اثرات سمی دارند.f. graminearumبه کمک آنزیم تریکوتسین 3-o-استیل ترانسفراز(tri101) تریکوتسین ها را به ترکیباتی با سمیت کمتر تبدیل می کند. این آنزیم یک گروه استیل را جایگزین ohموجود بر روی کربن 3می کند وآنها را به ترکیباتی که سمیت کمتری دارند مانند3-a donتبدیل می کنند. مطالعات بعدی منجر به شناسایی یک orf در ژنوم مخمر شد که از نظر ساختمانی و فعالیت مشابهت زیادی بهtri101فوزاریومی دارد و استیل ترانسفراز مخمری ayt1نامگذاری شده است. لذا این ژن نیز به همراه tri101فوزاریومی به منظور ایجاد مقاومت نسبی به بیماری fhb مورد توجه قرار گرفته است.در پژوهش حاضر تاثیر استیله شدن donدر افزایش تحمل گیاه به مایکوتوکسین ها، به وسیله انتقال ژن سنتتیکayt1 بهینه سازی شده برای گیاه با آگروباکتریوم، مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا برای بررسی احتمال کاهش تاثیرات donاز طریق راهکار سم زدایی این ژن از طریق آگروباکتریوم به گیاه توتون به عنوان گیاه مدل و سپس با روش اگرواینفیلتریشن به صورت موقت به گیاه گندم انتقال یافت. آنالیز های مولکولی در سطح dna،rna تراریختی گیاه توتون را تایید کرد.از آزمون tlcجهت نمایان سازی فعالیت آنزیم در توتون و گندم استفاده شد. نتایج نشان داد که ژن مصنوعی ayt1در توتون قادراست don رابه 3-a donتبدیل کرده و از سمیت آن بکاهد. در گیاه گندم نیزبیان موقت این ژن توانست تا حدی از سمیت don بکاهد.

همسانه سازی راه انداز اختصاصی gbss سیب زمینی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1390
  فاطمه ساعدی   بهرام باغبان

امروزه تکنولوژی انتقال ژن به یک ابزار بنیادی برای تحقیقات پایه ای در بسیاری از مطالعات گیاهی تبدیل شده است. پایین بودن سطح بیان ژن های انتقالی به گیاهان تراریخته از مهمترین فاکتورهای محدود کننده مهندسی ژنتیک گیاهی است. بنابراین فعالیتهای تنظیمی پروموترها در رونویسی برای بهبود کارائی سیستم تراریخت گیاهی مورد مطالعه قرار می گیرد. به دلیل اهمیت سیب زمینی به عنوان چهارمین غذای مصرفی بعد از گندم، برنج و ذرت این تحقیق روی گیاه مزبور انجام شد. از آنجایی که غده سیب زمینی قسمت خوراکی و مصرفی این گیاه محسوب می شود شناسایی وجداسازی راه انداز اختصاصی آن هدف اصلی این تحقیق می باشد. همچنین از آنجاییکه وجود توالی سیگنال پپتید موجب انتقال پروتئین های نوترکیب به اندام مورد نظر می شود شناسایی و جداسازی این توالی نیز به همراه ناحیه پروموتری هدف گیری شد. در این تحقیق ابتدا اطلاعات مربوط به راه انداز اختصاصی ژن از گیاهان مختلف جمع آوری شده وبا راه اندازهای اختصاصی غده سیب زمینی از نظر توالی نوکلئوتیدی مورد مقایسه قرار گرفت و با استفاده از قسمتهای مشترک و مورد نظر از این راه اندازها آغازگرهایی طراحی شد و برای تولید سفارش داده شدند. برای دسترسی به نواحی مورد نظر پس از استخراجdna از گیاه سیب زمینی، واکنش زنجیره ای پلی مراز با استفاده ازآغازگرهای اختصاصی انجام پذیرفت. بعد از تکثیر قطعات مورد نظر،این قطعات در پلاسمید pgem- t همسانه سازی شدند و باکتری های تراریخت تولید شد و پلاسمیدهای استخراج شده از آنها از طریق آنزیم های برشی مورد تایید قرار گرفتند و نهایتا برای تعیین توالی آنها اقدام شد. توالی های حاصله مجددا مورد بررسی های بیوانفورماتیکی قرار گرفته و نتیجه گیری های لازم یعنی شباهت قطعات همسانه سازی شده با اطلاعات موجود در ncbi تایید شدند.

کلون کردن پروموترهای قوی خاص بذری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1387
  حنانه شیریان   علی حق نظری

چکیده ندارد.

تجزیه qtl های تحمل شوری در مرحله جوانه زنی جو(hordeum vulgare l)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1387
  مسلم زارع   علی حق نظری

چکیده ندارد.

بررسی امکان ریز ازدیادی در گیاه بابونه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  رسول گلزاری   علی حق نظری

چکیده بابونه با نام علمی (. matricaria chamomilla l) از گیاهان دارویی علفی یک ساله و ازخانواده گیاهی کمپوزیته است. علی رغم نیاز روز افزون برای تکثیر انبوه این گیاه اطلاعات کمی در مورد روش های ازدیاد آن وجود دارد. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه بیو تکنولوژی دانشگاه زنجان انجام گردید. بررسی امکان ریز ازدیادی در گیاه بابونه با استفاده از سه ژنوتیپ ( tripleurospermum sevanese، disciforme tripleurospermum، matricaria recutita) نشان داد که ریز ازدیادی با دو ژنوتیپ ( tripleurospermum sevanese، tripleurospermum disciforme) تفاوت چندانی با هم ندارند و با افزایش غلظت هورمون ga3 از 2 میلی گرم در لیتر به 4 میلی گرم در لیتر افزایش در تعداد شاخه مشاهده شد و در مورد ارتفاع گیاه سطح هورمونی 3 میلی گرم در لیتر هورمون ga3 دارای بیشترین ارتفاع بود و نیز سطح هورمونی 4 میلی گرم در لیتر هورمون ga3 دارای بیشترین تعداد شاخه بود. و همچنین ریز نمونه جوانه جانبی بهترین ریز نمونه برای ریزازدیادی و سطوح هورمونی 3 و 4 میلی گرم ازهورمون ga3 بهترین سطوح هورمونی برای ریز ازدیادی گیاه بابونه می باشند. در تحقیقی که برای باززایی در سه ژنوتیپ (tripleurospermum sevanese، disciforme tripleurospermum، matricaria recutita ( صورت گرفت فقط ژنوتیپ ( disciforme tripleurospermum ) به باززایی جواب داد. با توجه به بررسی های انجام شده بهترین پروتکل برای باززایی در گیاه بابونه ( disciforme tripleurospermum ) استفاده از سطوح هورمونی 2 میلی گرم در لیتر naa و 4 میلی گرم در لیتر هورمون ba است.