نام پژوهشگر: روزبه شاد

اولویت بندی سیل خیزی زیرحوضه ها به منظور عملیات کنترل سیل-مطالعه موردی:زیرحوضههای بالادست سد کارده
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1391
  علی ندافی   سید محمود حسینی

سیل همواره در تمام نقاط جهان از جمله ایران باعث خسارات جانی و مالی فراوانی شده است. با توجه به روند رو به افزایش جمعیت و تخریب بیش از پیش منابع طبیعی، خطر سیل در حال افزایش است. بنابراین تعیین مناطق سیل خیز و اولویت بندی این مناطق جهت کنترل سیل امری ضروری است. در این تحقیق اولویت بندی زیرحوضه های بالادست سد کارده در استان خراسان رضوی به منظور عملیات کنترل سیلاب، با استفاده از نرم افزار hec-hms انجام شد و تاثیر تداوم بارش بر روی این اولویت بندی بررسی گردید. علاوه بر این تاثیر عملیات کنترل سیل در زیرحوضه های بحرانی بر روی اولویت بندی سایر زیرحوضه ها نیز مطالعه شد. به این منظور ابتدا کل حوضه به 24 زیرحوضه تقسیم شد. خصوصیات فیزیکی حوضه و زیرحوضه ها از طریق نرم افزار جانبی hec-geohms، در محیط arcgis تهیه گردید. با بهینه سازی پارامتر های تلفات اولیه، شماره منحنی و زمان تاخیر زیرحوضه ها از طریق اطلاعات یک واقعه بارش-رواناب، مدل hec-hms واسنجی گردید. بارش طراحی با تداومی معادل زمان تمرکز حوضه و با استفاده از الگوی زمانی بارش یکی از ایستگاه های باران سنجی منطقه تهیه شد. توزیع مکانی بارش نیز به روش idw انجام گرفت. بارش طراحی با استفاده از hec-hms شبیه سازی شد و هیدروگراف خروجی حوضه و زیرحوضه ها به دست آمد. برای محاسبه تلفات بارش از روش scs، تبدیل بارش به رواناب از روش هیدروگراف واحد scs و روندیابی جریان در آبراهه ها از روش ماسکینگام استفاده گردید. به منظور اولویت بندی زیرحوضه ها، در این تحقیق روشی جدید به نام روش کاهش سیل ارائه شد. به این منظور در هر بار اجرای مدل، شماره منحنی یکی از زیرحوضه ها 10 درصد کاهش داده شد و دبی اوج هیدروگراف خروجی حوضه در این حالت محاسبه گردید. تغییر ایجاد شده در دبی اوج خروجی در این حالت نشان دهنده سهم زیرحوضه مورد نظر در هیدروگراف خروجی حوضه در نظر گرفته شد. با محاسبه شاخص سیل برای تک تک زیرحوضه ها به روش کاهش سیل، اولویت بندی زیرحوضه ها انجام گردید. اولویت بندی زیرحوضه ها به روش واکنش سیل واحد نیز انجام شد. نتایج نشان داد اولویت بندی زیرحوضه ها بر اساس روش کاهش سیل با اولویت بندی به روش واکنش سیل واحد تفاوت زیادی دارد. نتایج همچنین نشان داد تداوم بارش تاثیر چشمگیری بر روی اولویت بندی زیرحوضه ها دارد ولی در مقابل تاثیر اجرای عملیات کنترل سیل در زیرحوضه های بحرانی بر روی اولویت بندی سایر زیرحوضه ها چندان قابل توجه نمی باشد.

تعیین تاثیرات محیطی و مشخصات هندسی راه بیرجند- قائن بر میزان تصادفات جاده ای با استفاده از gis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیر انتفاعی و غیر دولتی شمال - آم - دانشکده مهندسی عمران 1392
  مرتضی رییس میرزاقلی   ماشاالله سعیدیان طبسی بجستانی

از پارامترهای مهم تاثیرگذار در پیشرفت و توسعه یک کشور در زمینه حمل و نقل، ایمنی سفر می باشد که به صورت مستقیم تحت تاثیر وضعیت ایمنی راه های مواصلاتی، سطح سواد و فرهنگ مردم آن جامعه و تکنولوژی ساخت وسایل نقلیه قرار دارد. ایمنی راه ها یکی از دغدغه های اصلی صنعت حمل و نقل کشور محسوب می گردد که این بحث همچون سایر مقوله های اجتماعی، نیازمند مدیریت و هماهنگی متناسب خود می باشد. موضوع نقاط حادثه ساز که شامل تعریف، شناسایی و اولویت بندی نقاط حادثه ساز می باشد، به عنوان یکی از راهکارهای ارتقاء و بهبود سطح ایمنی شبکه جاده ای مورد توجه قرار گرفته است. gisبه عنوان علم و تکنولوژی مدیریت داده های مکانی می تواند به عنوان یک سیستم ذخیره سازی، بازیابی و تحلیل اطلاعات، کار آمد و موثر واقع شده و حجم زیادی از اطلاعات گوناگون را مدیریت نماید. در این سیستم با صرف کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان ممکن، پیش بینی های قابل اعتمادی در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرد. در این تحقیق ابتدا عوامل تاثیر گذار در بروز یک حادثه ترافیکی تعیین شده، سپس روشهای شناسائی نقاط حادثه ساز معرفی گردیده اند. در ادامه پس از جمع آوری داده های مکانی و زمانی شامل میزان تردد، مختصات جغرافیایی نقاط تصادف، شیب جاده، شرایط اقلیمی و کاربریهای اطراف راه، بانک اطلاعاتی سیستم تشکیل شده و با توجه به شاخص همسنگ خسارت مالیepdo و نرخ فراوانی متغیر های لازم برای ورود به مدل های آماری آماده سازی می گردد. پس از تجزیه و تحلیل این اطلاعات و پیاده سازی مدل های رگرسیون لجستیک و چند سطحی در gis، 4 نقطه حادثه ساز در طول کل محور مورد مطالعه شناسائی شده اند. با اعتبار سنجی مدل های مذکور مشخص گردید که مدل چند سطحی نسبت به مدل رگرسیون لجستیک عملکرد بهتری را ارائه نموده است.

ارزیابی الگوی مصرف گاز شهری در فرآیند توسعه پایدار با استفاده از gis در شهر مشهد
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده فنی 1393
  سعید عطاران کاخکی   محمد شکوهیان

در سالهای اخیر بخصوص در دهه اخیر به علت اهمیت یافتن فوق العاده منابع انرژی بررسی نحوه استفاده بهینه از این منابع در اولویت کاری بسیاری از دولتها قرار گرفته است. این موضوع تا بدانجا مورد توجه می باشد که بسیاری از جنگهای بیست ساله اخیر جنگ بر سر منابع ارزان قیمت و فراوان انرژی در بعضی مناطق نام گرفته است. این تحقیق از آن جهت مورد توجه قرار دارد که رشد روزافزون مصرف انرژی در کشور ایران در سالهای اخیر و با توجه به رشد جمعیتی ناگهانی، افزایش چشم گیری داشته و نگرانیهای زیادی را در این زمینه و در زمینه تبعات محیط زیستی آن در پی داشته است. رشد مصرف گاز در ایران این کشور را در رتبه سوم مصرف کنندگان این منبع انرژی در جهان قرار داده است در حالیکه کشورهایی مانند آمریکا و روسیه که در جایگاههای اول و دوم مصرف گاز در دنیا می باشند جمعیتی چند برابر ایران دارند. این پژوهش با توجه به موقعیت قرارگیری شهر مشهد در منطقه جغرافیایی ویژه و دسترسی نسبتاً ارزان به منابع گاز صورت پذیرفته است. همچنین این تحقیق ضمن بررسی جامع به تعیین و تخمین مقادیر و وزنهای هر یک از پارامترهای موثر و مهم بخصوص کاربری اراضی شهری در مصرف گاز در سطح شهر مشهد پرداخته و به عنوان یکی از گامهای توسعه پایدار در شهرها به تبیین علت این افزایش مصرف می پردازد. باید توجه داشت به علت وسعت جغرافیایی شهر و پراکندگی و همچنین حجم وسیع اطلاعات موجود استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (gis)، جهت تجزیه و تحلیل جغرافیایی و آماری این اطلاعات کاملاً لازم به نظر رسیده که در این مورد استفاده از نرم افزار arcgis توانست تا حدودی قسمتی از این نیاز را برطرف نماید.

ارزیابی نقش پراکندگی مکانی کاربری های مختلف در ترافیک و اثر زیست محیطی آن با استفاده از gis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده فنی 1393
  هادی حسینی   محمد شکوهیان

یکی از بزرگ ترین ویژگی های قرن حاضر، سوق بشر و جوامع به سوی مدرنیته و تمرکز بی سابقه جمعیت در کلان شهرها می باشد. این امر علیرغم فواید مطلوبش، محیط زیست را در معرض تهدید های جدی و جدیدی قرار داده، که در این میان می توان به موضوع آلودگی هوا اشاره نمود. منو اکسید کربن، به دلیل تأثیر قابل توجه بر سلامت انسان، به عنوان یکی از مهمترین آلاینده های هوا به شمار رفته و از آن به عنوان آلاینده مسئول کاهش کیفیت هوا در روز های غیر بهداشتی یاد می شود. در این تحقیق که با هدف ارزیابی نقش پراکندگی مکانی کاربری های مختلف در ترافیک و آلودگی هوای شهر مشهد، پرداخته شده، سعی براین است که مدلی، با توجه به داده های موجود از قبیل جمعیت، مساحت و موقعیت مکانی کاربری ها و همچنین داده های ایستگاه های سنجش آلودگی هوا، تهیه نموده و میزان همبستگی بین پارامترهای ذکر شده را تعیین نماییم.تحلیل های مربوطه در محیط gis arc و با استفاده از تکنیک های موجود در آن از قبیل band collection statistics density kernel, keriging , و... انجام شده است. در این مسیر نتایج متعددی بدست آمده از جمله این که، جمعیت کاربری ها، موثرترین پارامتر از میان پارامتر های تاثیرگذار بر پراکندگی کاربری های مختلف می باشد. و دیگر اینکه بیشترین مقدار ضریب همبستگی بدست آمده از میان رسترهای موجود (0.241) بیانگر یک رابطه ضعیف ولی معنی دار میان، رستر تاثیر کاربری های مختلف بر روی توزیع مکانی آلودگی هوا ناشی از co در مشهد می باشد.

اولویت بندی فاضلابروها جهت بازسازی شبکه های فاضلاب شهری با استفاده از دیدگاه های فازی و روش مجموع وزنی ساده
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1393
  جواد لشکری زاده   محمود حسینی

امروزه بهره برداری بهینه و نگهداری موثر از فاضلابروهای شبکه های فاضلاب شهری با حداقل هزینه و در زمان مناسب، یکی از اساسی ترین چالش های مدیران بهره برداری است. همچنین در عمل نشان داده شده است که تأسیسات شبکه ی جمع آوری فاضلاب شهر ها بیش از تأسیسات خدمات شهری دیگر نظیر آب، برق و تلفن نیاز به نگهداری دائمی دارند. با وجود نگهداری مستمر، فاضلابروها به علت غیر قابل رویت بودن، به مرور زمان بر اثر عوامل مخرب دچار آسیب دیدگی و خرابی می شوند. بنابراین، در شهرهای بزرگ با سیستم فاضلاب فرسوده، نیاز مبرم به بازسازی فاضلابروها وجود دارد. در برخی شهرها تعداد فاضلابروهای آسیب دیده قابل توجه بوده و عملیات بازسازی پرهزینه و زمان بر می باشد. این نشان می دهد که انتخاب فاضلابروها جهت بازسازی باید براساس اولویت بندی صورت گیرد. شناسایی پارامترهای تأثیرگذار بر اولویت بندی فاضلابروها، تأثیرگذاری هر پارامتر بر اولویت بندی و اعمال یک روش برای انجام اولویت بندی فاضلابروها اهداف اصلی این تحقیق بودند. در این تحقیق، پارامترهای آسیب پذیری فاضلابرو، آسیب پذیری محیط و عامل هزینه کلی (ocf) جهت اولویت بندی فاضلابروها در نظر گرفته شد. همچنین، عملکرد هیدرولیکی، شرایط درونی، عمر، جنس و قطر فاضلابرو به عنوان عوامل تعیین آسیب پذیری فاضلابرو استفاده شد. اولویت بندی بازسازی با روش استنتاج فازی و ساخت قوانین فازی در نرم افزار matlab انجام شد. این روش برای تعدادی از فاضلابروهای منطقه 1 شهر مشهد در ایران انجام گردید. همچنین روش مجموع وزنی ساده (saw) نیز جهت اولویت بندی بازسازی فاضلابروها به منظور مقایسه نتایج و نمایان سازی مزایای روش استنتاج فازی استفاده شد. نتایج اولویت بندی بازسازی بیانگر این بود که فاضلابروی شماره 5 (واقع در خیابان چمن 69) دارای امتیاز 0/646 برای آسیب پذیری، 50 برای آسیب پذیری محیط و 6/125 برای ocf در روش استنتاج فازی اولویت 1 را دارد در حالی که در روش saw، فاضلابروی شماره 15 (واقع در خیابان دانش شرقی) با آسیب پذیری 0/453، آسیب پذیری محیط 108 و ocf با92 در رتبه اول قرار دارد. در مجموع برای فاضلابروهای مدنظر در این تحقیق، مقایسه نتایج اولویت بندی بازسازی انجام شده با دو روش استنتاج فازی و saw نشان داد که سیستم استنتاج فازی به نظرات کارشناسان نزدیک تر است. تحلیل حساسیت نتایج اولویت بندی با تمرکز بر روی وزن عوامل و پارامترهای مختلف مدنظر، مورد مطالعه قرار گرفت و نشان داد که سیستم استنتاج فازی نتایج پایدارتری را در مقایسه با روش saw ارائه می دهد.

آنالیز نقاط تصادفات با توسعه ی عملیاتی شبکه ی احتمالاتی بیزین در محیط gis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1393
  علی مسگر   روزبه شاد

تصادفات ترافیکی و اثرات آن به عنوان یک مشکل اصلی در سطح جهان شناخته شده است. پدیده تصادف اغلب منجر به هزینه های گزافی همانند صدمات جانی( به شکل مرگ، جراحت و نظیر آن)، توقف فعالیتها ( مانند از دست رفتن موقعیت کاری) و خسارات اقتصادی می شود. در ایران به علت ضعف زیر ساخت های حمل و نقل ریلی، هوایی و دریایی، تقریبآ90 درصد جابجایی ها از طریق جاده ها صورت می گیرد که در نتیجه آن تصادفات جاده-ای افزایش خواهند یافت. لذا بحث ایمنی جاده ای و پیش بینی محل رخداد تصادفات از اهمیّت بالایی برخوردار است. از علل اصلی وقوع تصادفات، رفتارهای رانندگان در حین هدایت وسیله نقلیه می باشد که متآثر از شرایط ترافیکی اطراف و پارامترهای محیطی موثر است. در این راستا مدل سازی پارامتر های اساسی وقوع تصادف و پیش بینی نحوه ی تأثیر متقابل آن ها در احتمال وقوع، نقش قابل ملاحظه ای در کنترل و مدیریت وقوع تصادف خواهد داشت، لذا در این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد هر یک از عوامل در محیط gis از شبکه بیزین (bayesian network) استفاده شده و عملکرد آن با روش های دیگر نظیر یادگیری ماشین و شبکه عصبی مقایسه می شود. از مشکلات اصلی یادگیری ماشین نقطه ضعف آن در تعمیم داده ها به محدوده های مطالعاتی مختلف می باشد، همچنین شبکه عصبی به دلیل لزوم تضمین کیفیت ورودی و خروجی ها عملکرد مناسبی در این مسأله ارائه نمی دهد. لذا شبکه بیزین به منظور یادگیری روابط بین پارامتر ها و پیش بینی اثرگذاری هریک از متغیر ها پیشنهاد شده و نحوه تلفیق آن با محیط gis ارزیابی می گردد. نتایج نهایی منجر به ارائه مدلی جامع و مکانمند به منظور پیش بینی محل وقوع تصادفات به همراه اعتبار سنجی نتایج خواهد بود.

مسیریابی خطوط سریع السیر ریلی با استفاده از gis و تصمیم گیری های چند معیاره
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1393
  راحیل مقیمی   روزبه شاد

حمل و نقل سریع السیر ریلی یکی از مهم ترین و جدید ترین مدهای حمل و نقلی ایمن است که به عنوان مکانیسم بسیار کارآمد در زمینه حمل و نقل درون شهری و برون شهری در کشورهای توسعه یافته و بسیاری از کشورهای در حال توسعه شناخته و استفاده می شود. از آنجا که آثار زیان بار این شبکه بر محیط زیست کمتر از سایر روش های حمل و نقل است، گسترش آن می تواند تاثیر فراوانی در کاهش آلودگی های زیست محیطی به همراه داشته باشد. لذا طراحی و به کار گیری راه آهن سریع السیر در کشور های مختلف، به منظور ارتقاء ایمنی، افزایش سرعت، کاهش آلودگی های زیست محیطی (با جایگزینی انرژی برق به جای سوخت های فسیلی) و کنترل ترافیک، ضروری شناخته می شود. از اینرو در نظر گرفتن معیارهایی نظیر سرعت، ترافیک، طول مسیر، تاثیر بر محیط زیست و نظیر آن در انتخاب مسیر ریلی پر سرعت و طراحی آن لازم می باشد. بررسی ها در زمینه مسیریابی این خطوط نشان می دهد که در دهه های گذشته، انتخاب بهترین مسیر بر مبنای معیارهای اقتصادی (نسبت سود به هزینه) و تبدیل سایر معیارها (اجتماعی، زیست محیطی و نظیر آن) به معیارهای اقتصادی صورت می گرفت. ولی امروزه با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره، دیگر لازم نیست که تنها از معادل های مالی معیارهای مختلف در انتخاب گزینه برتر استفاده گردد. بلکه می توان معیارهای مختلف کیفی و کمی را در اولویت بندی و انتخاب گزینه های برتر به کار برد. با توجه به ویژگی های شاخص های گوناگون در انتخاب مسیر سریع السیر ریلی( نظیر: وجود شاخص ها و معیارهای متضاد با یکدیگر، تعدد سازمان ها و نهادهای ذینفع، وجود شاخص هایی که غیر قابل اندازه گیری هستند و شاخص هایی که با معیارهای زبانی ارزیابی می شوند)، عدم قطعیت و عوامل متعددی که بر نحوه تصمیم گیری تاثیر می گذارند، استفاده از روش های تصمیم-گیری چند معیاره در سیستم اطلاعات مکانی (gis)، ضروری است. سیستم اطلاعات مکانی با داشتن توانایی دریافت، تحلیل و پردازش حجم انبوهی از داده ها(با سرعت و دقت بالا)، محیطی مناسب جهت در نظر گرفتن معیارهای متفاوت و میزان تاثیر هریک از آن ها در مسیریابی را فراهم می کند. لذا این تحقیق به بررسی کاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره در محیط gis می پردازد و نتایج نهایی منجر به ارائه مدلی جامع برای مسیریابی خطوط سریع السیر ریلی با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره در سیستم اطلاعات مکانی می گردد که می توان مدل مذکور را توسعه داده و برای مسیریابی سایر مدهای حمل و نقلی استفاده نمود.

بهبود مدیریت زمان سفرهای شهری با استفاده از مدل های لوجیت مکان-مبنا، شبکه عصبی و شبکه های حسگر بی سیم در محیط gis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی عمران 1393
  نوید اباذری طرقبه   روزبه شاد

امروزه مدیریت بهینه ی زمان یکی از مهمترین عوامل و فاکتورهای تاثیر گذار در خصوص رفع مشکلات شهروندان و افزایش رضایتمندی آنهاست. بدین نحو که مدیریت بهینه ی زمان به عنوان یکی از مسائل مهم تحقیقاتی، بر چگونگی تفسیر و دسته بندی اطلاعات اولیه هر فرد با هدف بهینه سازی شرایط تاکید دارد. در این تحقیق راهکارهای بهینه و نوین مدیریت زمان سفرهای شهری با بررسی الگوی سفر در کشورهای مختلف جهان، و به تبع آن مساله انتخاب وسیله نقلیه مناسب به منظور مدیریت زمان با استفاده از الگوی سفر فعالیت مبنا(که در آن فعالیت عامل سفر می باشد)، در شرایط دینامیک و پویای داده های مکانی ارائه شده است. هر مسافر در محیط شهری، با توجه به فاکتورهای مختلفی از جمله: هزینه، زمان، رفاه، ایمنی و نظیر آن، وسیله نقلیه مناسب را با توجه به تجربه شخصی و اطلاعاتی که در اختیار دارد، انتخاب می کند. توسعه ی مدل مذکور به کمک شبکه عصبی منجر به بهبود معضل ترافیکی و به تبع آن افزایش رفاه مسافران خواهد شد. لذا الگوی سفر از طریق پرسشنامه و آنالیزهای مختلف آماری، برای مدهای مختلف سفر: پیاده، دوچرخه، وسیله نقلیه شخصی و حمل و نقل عمومی، مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین با توجه به قابلیت های مدل لوجیت در زمینه ی انتخاب سناریوی مناسب جهت سفر، مبانی و مفاهیم مورد نیاز به همراه عملکرد روش های مختلف بررسی شده و طرحی مناسب جهت پیاده سازی در محیط gis پیشنهاد می گردد. در روش پیشنهادی، ابتدا با ترکیب داده های پردازش شده ی شهری مرتبط با بهینه سازی برنامه زمانی (مانند: خطوط اتوبوسرانی، شبکه تاکسیرانی و سیستم قطار شهری در قالب محیط مکانمند و پویای موبایل gis)، به همراه شبکه بی سیم، چندین مسیر منتهی به مقصد دلخواه در اختیار یک یا چند کاربر قرار می گیرد. در ادامه با ارائه زیر ساختی مبتنی برسیستم موبایل و شبکه حسگر بی سیم مسیرهای ممکن، بهینه و منتهی به مقصد مورد نظر کاربر به همراه برنامه زمانی حرکت، از طریق پیام کوتاه ارسال می گردد.

ارزیابی p-median و توسعه عدم قطعیت در آن به منظور بهینه سازی مکان خدمات حمل و نقل عمومی درون شهری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی عمران 1393
  علیرضا علیزاده   روزبه شاد

امروزه طرح تخصیص مکان یا مکان¬های مناسب برای ارایه¬ی یک یا چند فعالیت خاص در سطح شهر، جزء مراحل مهم طرح¬های اجرایی به شمار می¬رود. بهینه¬سازی موقعیت¬هایی جهت استقرار مراکز ارایه خدمات در سطح یک شهر، نه تنها کمک بزرگی به شهروندان جهت دسترسی راحت و سریع به این خدمات می¬نماید، بلکه بار ترافیکی ناشی از سفرهای عمومی درون شهری را نیز کاهش می¬دهد. طرح ایجاد مرکز خدماتی جدید، اغلب فرآیندی زمان¬بر و پر هزینه است. لذا پیش از آنکه مرکز خدماتی تاسیس شود، لازم است که مکان¬های مناسب ارزیابی شده و قابلیت¬ها و ویژگی¬های هر مرکز بررسی گردند. از موثرترین راه¬های برآورد میزان مناسب بودن مکان یک مرکز خدماتی، اندازه¬گیری میانگین مسافت پیموده شده توسط نقاط تقاضا، برای رسیدن به محل مرکز خدماتی است. هرچه میانگین فاصله سفر افزایش یابد، دسترسی مرکز خدماتی و در نتیجه کارآیی مکان تعیین شده برای مرکز خدماتی نیز کاهش خواهد یافت. در این راستا مدل p-median از پرکاربردترین روش¬های تخصیص تسهیلات مکانی با هدف اختصاص مکان مناسب برای تعداد p مرکز جهت ارایه خدمات، معرفی شده است به طوری که مجموع فواصل وزن دار لازم جهت انتقال خدمات به مراکز تقاضا حداقل شود. لذا فرض بر آنست که تمامی مراکز تنها یک نوع خدمت را ارایه نموده و به منظور دریافت خدمات، نقاط تقاضا به نزدیکترین مرکز خدماتی مراجعه می¬کنند. در این راستا، به منظور بالا بردن میزان دقت در مسایل مکان¬یابی، استفاده از سیستم اطلاعات مکانی ضروری می¬باشد. در این پایان¬نامه،¬ ابتدا عوامل و معیارهای مختلفی که بر عملکرد تسهیلات موثرند مورد بحث قرار گرفته و در محیط¬های خدماتی برخی مدل¬ها و روش¬های¬ تخصیص ¬تسهیلات به¬ همراه نقاط قوت و ضعف هر یک، معرفی می¬گردند. نظریه¬ی فازی بسیاری از مفاهیم، متغیرها و سیستم¬های مبهم و نادقیق را مدل¬سازی نموده و زمینه را برای استدلال، کنترل و تصمیم¬گیری در شرایط عدم قطعیت فراهم می¬آورد. در پایان توسعه مکان¬یابی تسهیلات در سیستم اطلاعات مکانی به کمک p-median fuzzy تشریح می¬گردد.

بررسی بهترین روش جمع آوری رواناب های سطحی در شهر مشهد (مطالعه موردی: منطقه آب و برق مشهد)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی عمران 1394
  ثریا قاسمی   محمود فغفور مغربی

مسیل های شهری گرچه به شکل بالقوه قادر به تأمین بسیاری از نیازهای شهری می باشند، ولی در صورت عدم مدیریت صحیح یکی از قابلیت های نهفته بروز سیلاب در مناطق توسعه یافته زمین محسوب می گردند. در سال های اخیر توسعه شهرنشینی و افزایش مساحت سطوح غیر قابل نفوذ، تخریب جنگل ها و اصلاح خطوط ارگانیک رودخانه ها سبب افزایش ضریب وقوع سیلاب به شکلی گسترده گردیده است. در دهه-های اخیر نگاه تک بعدی به مسئله سیلاب و بی توجهی به ابعاد مختلف مسئله، سبب حل قطعی مشکل در برخی مناطق و بروز مشکلات بغرنج و بزرگتر در دیگر مناطق گشته است. لذا تدوین برنامه ای کاربردی برای طراحی منظر در حاشیه مسیل های درون شهری ضروری و غیر قابل اجتناب به نظر می رسد. در تحقیق پیش رو در فصل اول به معرفی رواناب شهری و عوامل تأثیر گذار بر آن و اهمیت مدیریت و برنامه ریزی شهری پرداخته می شود و در فصل دوم علاوه بر بررسی-های صورت گرفته بر روی تحقیقات انجام شده در سراسر دنیا، نگاهی به راهکارهای نوین مدیریتی می شود. در فصل سوم در پی شناخت دقیق مسئله کلیه مبانی هیدرولیکی، هیدرولوژیکی و ضوابط طراحی سیستم زهکشی رواناب شهری مطرح می شود. در فصل چهارم نگاه اجمالی به حوضچه های تأخیری به عنوان یکی از روش های نوین مدیریتی می شود و در ادمه مدل و نرم افزارهایی که قادر به شبیه سازی رواناب باشد مطرح می شود. در فصل پنجم ضمن معرفی منطقه از حیث خصوصیات جغرافیایی و فیزیوگرافی آن، توزیع الگوی بارش به عنوان یکی از مهم ترین پارامترهای ورودی به مدل به طور کامل بحث می شود و در فصل ششم با مدل سازی های انجام شده بر مبنای جانمایی های مختلف حوضچه های تأخیری در منطقه، به تحلیل و بررسی نتایج پرداخته می-شود. نهایتا در فصل آخر بعد از نتیجه گیری کلی از روند شبیه سازی، در قالب بهبود بخشیدن این موضوع پیشنهاداتی ارائه شده است.

ارائه و اجرای مدلی از زیرساخت داده های مکانی (sdi) به منظور پشتیبانی از بعد مکانی مدیریت بحران سونامی در gis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1394
  مهران باتوبه   روزبه شاد

سونامی یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی است. با در نظر گرفتن تلفات جانی و تاثیرات منفی سونامی در بر ابعاد مالی و محیطی جامعه، فعالیت های کنترل و مدیریت بحران ضروری به نظر می رسد. وابستگی اقدامات مراکز مدیریت بحران به داده های مکانی نشان می دهد که موفقیت عملکرد این سیستم در گرو دسترسی سریع و آنی به داده های مکانی صحیح و دقیق می باشد. لذا در این تحقیق معماری زیرساخت داده های مکانی سونامی(tsdi) ارائه و اجرا می گردد.زیرساخت مذکور، در قالب محیطی وب مبنا، قابلیت های ذخیره سازی، سازمان دهی، به روز رسانی، جستجو، دسترسی سریع، به اشتراک گذاری و نمایش آنی داده های مکانی را ایجاد می نماید.نتایج تحقیق حاکی از آن است که گسترش sdi سهم عمده ای را در بهبود مدیریت بحران داشته و نتایج و دستاوردهای مثبت ومهم اجتماعی و اقتصادی را به ارمغان می آورد.

توسعه و ارزیابی روش های تکاملی زمین آماری در مدل سازی رطوبت خاک با تاکید بر عدم قطعیت در محیط gis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1394
  بهزاد باقری شیروان   مرجان قائمی

چکیده بررسی ویژگی های هیدرولیکی خاک هم چون رطوبت خاک برای مطالعه و مدل سازی حرکت آب و املاح بسیار مهم می باشد. اگر چه این خصوصیات هم اکنون جزء مهم ترین عوامل مورد استفاده در تحقیقات کشاورزی، اکولوژیکی و مدل های آبیاری-زه کشی هستند، اما به آسانی در دسترس نمی باشند. در تحقیق حاضر، قابلیت شبکه عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج عصبی-فازی تطبیقی در بهبود تخمین میزان رطوبت خاک بررسی می شود. داده های به کار گرفته شده در این مطالعه، شامل: بافت خاک، کربن آلی و جرم مخصوص ظاهری هستند که از مزرعه ای در شمال شهرستان شیروان جمع آوری شده اند. این داده ها به عنوان ورودی های شبکه عصبی مصنوعی و سیستم عصبی-فازی مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین در این راستا جهت تعیین بهترین مدل، از پارامتر های آماری نظیر ضریب همبستگی (r)، جذر میانگین مربعات خطا (rmse) و میانگین خطای مطلق (mae) و نظیر آن استفاده می شود. طبق نتایج به دست آمده شبکه عصبی مصنوعی با الگوریتم bayesian regulization، عملکرد بهتری در تخمین رطوبت خاک دارد. در این رابطه، عملیات میدانی و نمونه برداری به صورت محدودی انجام شده؛ لذا برای تعمیم نتایج آزمایش به منطقه ای گسترده تر از الگوریتم زمین آماری کریجینگ می توان بهره برد. در این الگوریتم با استفاده از منطق فازی عملکرد بررسی تغییرات مکانی بهبود می یابد. لذا تغییرات مکانی رطوبت خاک از طریق روش های زمین آماری مدل سازی شده و تشریح می گردد. در این راستا از مقادیر اندازه گیری شده از 100 نقطه نمونه برداری استفاده شده است. در نتیجه با استفاده از پارامتر های آماری بهترین مدل جهت تعمیم اطلاعات انتخاب می شود. در نهایت، نتایج مبین آن بود که فازی کریجینگ، بهترین الگوریتم جهت پیش بینی و تهیه نقشه رطوبت می باشد.

بهبود مرحله ی استانه گذاری در آشکارسازی تغییرات با استفاده از تصاویر ماهواره ای
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1394
  حسین صادقی   روزبه شاد

آشکارسازی تغییرات و یا به طور کلی تر پایش تغییرات یک پدیده، یکی از مهمترین کاربردهای تصاویر ماهواره ای به شمار می رود. امروزه با توسعه ماهواره ها، آشکارسازی تغییرات با به کارگیری تصاویر ماهواره ای، از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که به نسبت دیگر روش های مرسوم بسیار مقرون به صرفه و در دسترس تر است. اما چالش بزرگ روش های مورد استفاده در آشکارسازی تغییرات، وجود خطاها و عدم قطعیت هایی است که در این تصاویر وجود دارند و همواره باعث عدم اطمینان کافی در نتایج آشکارسازی تغییرات خواهند شد. از این رو در این تحقیق با هدف کاهش خطای نهایی نتایج از طریق محاسبه ی آستانه ی مناسب، در ابتدا انواع روش های مبنا و مرسوم آشکارسازی تغییرات و آستانه گذاری بررسی شده و سپس روشی جهت کاهش خطای تصحیح هندسی و خطای رادیومتریکی ارائه شده است. روش مذکور با استفاده از مفهوم خودهم مرجع سازی (جهت مدلسازی خطای هندسی) و روش زاویه ی طیفی زمانی (جهت کاهش خطای رادیومتریکی) آستانه های مناسب را محاسبه می کند. نتایج به دست آمده حاکی از صحت بالای روش پیشنهادی است. همچنین روش مذکور قابل استفاده در طیف وسیعی از دیگر آنالیزهای سنجش از دوری به منظور کاهش خطای هندسی و رادیومتریکی می باشد

تمایز ابر و ذرات معلق در هوا (آئروسل) با استفاده از داده های سنجنده calipso
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1394
  سینا زاهدی اصل   روزبه شاد

سنجنده ی caliop به طور خاص برای اندازه گیری ابرها ، آئروسل ها و جزئیات توزیع عمودی آنها در طول موج های 532 و 1064 نانومتر و با قابلیت حساس بودن به قطبش الاستیکی پراکنش بازگشتی طراحی شده است. سنسور caliop از ژوئن سال 2006 اقدام به جمع آوری پیوسته ی مجموعه داده های سالانه در سطح جهانی نموده که در نهایت منجر به پیشرفت های قابل توجهی در تفسیر شرایط آب و هوایی و مدل های مربوطه شده است. تفسیر صحیح اندازه گیری ها، امری بسیار حیاتی بوده و مبنای این تفسیر براساس الگوریتم تمایز ابر و آئروسل (cad) می باشد. همچنین، نظارت بر کیفیت هوا با استفاده از داده های ماهواره ای امری حیاتی بوده و استفاده از تکنیک های فعال یک روش قابل توجهی در نظارت ماهواره ای بر کیفیت هوا برای مطالعه ذرات موجود در جو می باشد. این پایان نامه، یک ارزیابی اولیه از داده ی لیدار caliop به جهت تمایز ابرها، ذرات معلق در هوا و انواع آن در بخش های شرقی ایران، برای 2روز هشتم آگوست سال 2009 و بیست و هشتم جولای سال 2013 می باشد

ارزیابی دوربرگردانها (u-turns) به کمک مدلهای dea و topsis در gis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی عمران 1394
  علیرضا هویدافرد   روزبه شاد

از جمله برنامه هایی که با اجرای آنها میتوان آرامش نسبی را در سیستم حمل و نقل شهری برقرار کرده و شرایط را بهینه سازی نمود، کنترل و مدیریت تردد به کمک تنظیم و تصحیح وضعیت دوربرگردانها میباشد. لذا در این پژوهش، با هدف ارزیابی و پیاده سازی یک مدل تصمیم گیری مکانی انعطاف پذیر بر اساس نیازهای جامعه، سعی بر آن است که برنامه ریزی صحیح حمل و نقل شهری با توجه به اطلاعات حاصل از عملکرد مکانی دوربرگردانها انجام گیرد. بدین منظور، با در نظر گرفتن موقعیت مکانی و معیارهای موثر بر عملکرد دوربرگردانها مانند: ایمنی در ترافیک، عرض معابر، داده های جمعیتی، وضعیت عابرین عبوری از عرض دوربرگردانها، تداخل در خطوط عبور، حجم ترافیک در ساعت اوج و کیفیت سطح آسفالت، دوربرگردانهای موجود ارزیابی شده و تصمیم نهایی برای احداث دوربرگردانهای جدید اتخاذ میگردد. در این راستا، ابتدا در محدوده شهر مشهد 53 دوربرگردان در نظر گرفته شده و با تنظیم پرسشنامه و تحلیل ahp تعداد 15 واحد تصمیم گیری شاخص شناسایی گردیدند. سپس با استفاده از مدلهای topsis و dea عملکرد دوربرگردانها ارزیابی شده و در محیط gis توسعه می یابند. در ادامه به کمک ahp وزن هر معیار مشخص شده و بر اساس یک روال هدفمند و استاندارد، نتایج حاصل تلفیق میگردند. نتایج خروجی نشاندهنده آن است که رتبه بندی دوربرگردانهای نمونه انتخابی بر اساس مدل dea دارای درصد عملکرد بهتری نسبت به روش topsis میباشد.

تعیین رابطه ای بر حسب مشخصات فیزیکی یک حوضه آبخیز به منظوراولویت بندی زیرحوضه ها در فعالیت های کنترل سیل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1394
  الهام بهمن   سید محمود حسینی

سیل هرساله در نقاط مختلف جهان باعث بروز خسارات جانی و مالی فراوانی می شود. بنابراین با توجه به پیامدهای سیل، پیشگیری و مهار سیلاب با انجام عملیات کنترل سیل امری ضروری است. این تحقیق بر روی سه هدف عمده متمرکز می باشد: 1- بررسی تاثیر تداوم بارش بر روی اولویت بندی زیرحوضه های یک حوضه آبخیز به منظور انجام عملیات کنترل سیل، 2- ایجاد رابطه ای منطقه ای برای اولویت بندی سیل خیزی زیرحوضه های یک حوضه آبخیز بر مبنای خصوصیات فیزیکی آن ها که ساده ترین اطلاعات قابل دسترسی می باشند و 3- معرفی اهمیت و نیز فرایند خوشه بندی در بحث اولویت بندی سیل خیزی زیرحوضه های یک حوضه آبخیز.

تعیین آسیب پذیری آبخوان آبرفتی به روش drastic در محیط gis-مطالعه موردی دشت همدان-بهار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم زمین 1387
  زهره استادهاشمی   علی اکبر متکان

چکیده ندارد.