شیوه بررسی این نوشته علاوه بر شناخت ساختار هزارویک شب، می تواند زمینه آشنایی با ساختاربندی دیگر داستان های از این دست را هم فراهم آورد. این نوشته شامل چهار فصل است: فصل اول مروری مختصر دارد بر تعریف و اهمیت موضوع، روش و پیشینه پژوهش، فرضیه ها و پرسش ها، هدف پژوهش و توضیح مختصر واژگان کلیدی، فصل دوم شامل بخش هایی درباره معنای واژه های قصه، داستان و حکایت، اهمیت و پیشینه روش های مطالعه قصه های عامیانه و نیز پیشینه تحقیق درباره قصه های ایرانی و مطالعات ساختاری قصه در ایران است و فصل سوم به معرفی مختصر روایت شناسی و نگره پردازان روایت اختصاص یافته است. در فصل چهارم ابتدا هزارویک شب، ریشه ها و ترجمه های آن به طور مختصر معرفی شده اند و سپس، داستان با ذکر شواهدی در رده روایت های اسطوره ای قرار داده شده است. چگونگی آغازشدن و به پایان رسیدن داستان ها و نقش و کارکرد عبارت های سرآغاز و پایان قصه ها در خلق زمان ازلی- ابدی حاکم بر فضای اثر و بررسی قصه ها از نظر نوع و نحوه توالی پی رفت ها و بررسی و تحلیل داستان ها بر اساس وجوه روایتی و ویژگی های اشخاص داستانی و صفت های معرف آنها، مباحث دیگری است که در این فصل به آن پرداخته شده است سلسله مراتب راوی و روایت گیر و نشانه شناسی مطایبه در روایت های هزارویک شب عنوان دو بخش پایانی این فصل است.

در دوران تاریخی مختلفی که بشر می­زیسته است، نیاز به تعالی و تکامل در ابعاد وجودی وی احساس می­شده است. تکامل انسان با توجه به قوه­ی تفکر او از وجوه تمایزش با سایر موجودات محسوب می­شود. بعثت انبیاء (ع)، وجود ائمه­ی اطهار (ع) ، نزول کتب آسمانی و توجه به علم و دانش از طرف بزرگان دین همه می­تواند با هدف همین تکامل بشری صورت گرفته باشد. خداوند دلیل بعثت پیامبر اسلام (ص) را صراحتاً تکمیل مکارم اخلاقی بیان فرموده است. و این امر نشان­گر تأکید بر رواج اخلاق در جامعه­ی جاهلی آن زمان می­باشد. از سوی دیگر می­توان اهمیّت اخلاق و تکامل روحی انسان را در جوامع بشری مورد بررسی قرار داد. هر جا که بشر به پیشرفت­های مادی و معنوی گسترده­ای دسترسی پیدا کرده است؛ دلیلش رعایت حقوق افراد، حقیقت جویی، شجاعت، عدالت و ... می­باشد. برعکس آن زمان که ملت­ها در فترت و سکون به سر برده­اند، زمانی است که یا خود ملت­ها و یا حاکمان و فرمانروایان آنان از فرمان­های اخلاقی الهی فاصله گرفته­اند. جهت بررسی مسائل اخلاقی، کتب فراوانی در اختیار داریم، گاهی این مطالب به زیور نظم آراسته می­شوند که تأثیر بیشتری بر ذهن و روان خواننده بر جای می­گذارند. در این پایان نامه، به بررسی اخلاق از دیدگاه نظامی پرداخته شده است. پس از بررسی واژه­ی اخلاق و مسائل کلی آن و طبقه­بندی­های آن در قدیم، نظرات صاحب نظران این عرصه با محوریت نظرات حکیم نظامی مورد بررسی قرار گرفته است. پس از استخراج و طبقه بندی مولفه­های مورد نظر نظامی به ترتیب الفبایی به شرح و تحلیل نکات آن پرداخته خواهد شد.

این تحقیق نقدی تطبیقی بر اشعار مدحی حسّان بن ثابت انصاری و خاقانی شروانی است. در این تحقیق ابتدا اشاراتی کلی به زندگی دو شاعر شده است و سپس توصیفات کلی سیمای پیامبر(ص) در شعر حسّان و خاقانی و وجوه افتراق و اشتراک کلام مدحی این دو شاعر مورد تطبیق قرارگرفته، با توجه به اینکه در موضوعات شعری از قبیل مضامین شعری، وصف، مدح، پند و اندرز و ... بسیاری از شاعران فارسی زبان از شاعران عرب زبان متقدم تر از خود، تقلید کرده اند می توان شعر خاقانی را نمونه ای نسبتاً جامع از مدح پیامبر(ص) به پیروی از اشعار حسّان دانست. درواقع هدف نهایی این تحقیق آن است که به این سوال پاسخ دهد، چه رابطه ای میان مدایحی که در وصف پیامبر(ص) در نگاه دو شاعر نهفته است، وجود دارد. و نیز این مساله روشن شود کدام یک از دو شاعر در تعبیرات و الفاظ ستودنی خود درمورد پیامبر اسلام موفق تر بوده اند. در میان مباحث این تحقیق مطالبی همچون وجود اندیشه های تعلیمی، توصیف، هجاگویی و مفاخره، به عنوان برخی از ویژگی های بارز و مشترک شعری در اشعار هر دو شاعر بازتاب داده شده است.

این پژوهش به بررسی زندگی و اندیشه و آثار دو شاعر بزرگ ایران و لبنان ـ مهدی اخوان ثالث و ایلیا ابوماضی ـ از دیدگاه ادبیات تطبیقی و براساس مکتب فرانسه می پردازد و به ما این توانایی را می بخشد تا با واقعیّت های اجتماعی و سیاسی آن ها در یکی از حساس ترین دوره های تاریخی خاورمیانه آشنا شویم. در این پژوهش، ضمن بررسی زمینه های مشترک شعری این دو شاعر در می یابیم که آن ها، فرزند زمان خود بودند و اشعارشان آیینه ی تمام نمای عصر آن هاست. اشعارشان ناله ی مردم دردمندی است که استبداد و استعمار، فریادشان را در گلو شکسته و برای ابراز وجود مجالی نیافتند. نوشته ها و سروده های آن ها مجموعه ی بیم و امیدهای سیاسی و اجتماعی نسلی است که گویی تازه از خواب گران قرون وسطایی خویش بیدار شده اند. درک پیام شعری اخوان ثالث و ابوماضی از سوی مردم مشرق زمین به منزله ی شناخت ضعف ها، نقص ها و جستجوی عوامل پیروزی به حساب می آید.

روابط متقابل ادبی و فرهنگی میان ملل عالم؛ به خصوص ملل همجوار از دیرباز مرسوم و متداول بوده است .در این میان رابطه فرهنگی،زبانی و ادبی ملّت ایران و عراق درطول تاریخ بیش از هر ملّت دیگر بوده است. فرّخی یزدی، شاعر معاصر ایرانی متوفای1318ه.ش و صدقی زهاوی، متوفای 1936 م. هریک در ادبیّات کشور خویش به خاطر رواج ادبیّات کارگری و دفاع از محرومین، جایگاهی ویژه دارند. در این پایان نامه سعی شده است؛ تا با بررسی زندگی،آثار و تطبیق اندیشه ها وآرمان های این دو شاعر بزرگ، مطالبی را بیان دارد و توان مندی های ایشان را در پیشبرد اهداف ادبیّات کارگری، در زبان وادب فارسی و عربی، تا حدّامکان، نشان دهد و میزان تأثیرگذاری اندیشه های کارگری انقلاب بلشویکی را در آثار قلمی و فکری هر دو شاعر ترسیم نماید و نشان دهد که آبشخور اصلی اندیشه هر دو شاعر علاوه بر ادبیّات قدیم، ادبیّات و دیدگاه های اندیشمندان سوسیالیستی کارگری است. به نظر می رسد، مضامین اصلی ادبیّات کارگری که دو شاعر به آن پرداخته اند، تقریباً مشابه است و دیدگاه های آنها نیز در مورد آن، با اندکی تفاوت، شباهت زیادی به هم دارد. طرح موضوعاتی این گونه،کمک شایانی به درک بهتر تعامل ادبی و فرهنگی ادبیّات فارسی با ادبیّات و فرهنگ دیگر کشور ها؛ از جمله کشورهای عربی و مسلمان خواهدکرد. •واژگان کلیدی: شعر معاصر ،ادبیّات تطبیقی ، ادبیّات کارگری ، فرّخی یزدی، جمیل صدقی زها وی

چکیده موضوع این پژوهش «بررسی تطبیقی اشعار آدونیس و احمد شاملو» است که در آن به بررسی برخی اشتراکات موضوعی و مضمونی در شعر آدونیس و احمد شاملو پرداخته شده-است. رابطه ی جوامع با یکدیگر باعث نزدیک شدن اندیشه ها و کاربرد مضامین و مفاهیم مشترک در میان اندیشمندان و شاعران می شود. همین نکته به تنهایی یکی از ضرورت های طرح موضوعاتی با رویکردهای تطبیقی در ادبیّات است. از طرف دیگر ارتباط ادب فارسی با ادب عربی دلیل دیگری بر ضرورت انجام پژوهش هایی از این دست باشد. دست آوردهای این پژوهش شامل موارد زیر می باشد: نشان دادن روند تکامل شعر آدونیس و شاملو که از جهت تکامل ذهن و اندیشهو شعر تقریباً مسیرهای مشترکی را پیموده اند. بررسی روند تأثیرپذیری از نویسندگان و شاعران داخلی و غربی که در شعر هردو شاعر وجود دارد و این دو شاعر در زمینه ی تأثیر گرفتن از شاعرانی چون ریلکه و نویسندگان و شاعران فرانسوی تقریباً مشترک هستند. این دو شاعر در زمِینه ی زبان از اشتراکاتی برخوردار هستند. که در کار هردو فخامت و استواری و عدم تساهل و تسامح در زبان به چشم می خورد. در کاربرد اسطوره ها و افسانه ها نیز علاوه بر به سود بردن از برخی اسطوره ها و نمادهای مشترک، هر دو به جنبه ی داستان های کهن و آمیختن آن با تخیّل و استفاده از این موضوعات در زمینه های مورد نظر خود توجّه داشته اند. کلید واژگان: ادبیّات تطبیقی، ادبیات معاصر، آدونیس، شاملو

نیاز به اطلّاعات یکی از ضروریات اساسی زندگی اجتماعی است که در جامع? کنونی ما، مطبوعات این نیاز را به طور نسبی رفع می کند. مطبوعات در میان موضوعات تحقیقی ـ تاریخی، از جمله مقولاتی است که فشرده ترین روابط را با وضعیت سیاسی، موقعیت اقتصادی، سازمان اجتماعی، سطح فرهنگ جامعه و عصر دارد. ده? بیست یکی از دهه های مطبوعاتی پربار می-باشد و نشریّات "سخن"، "پیام نو"، "یادگار" و "یغما" نیز در تبادل اطلاعات ادبی نسبت به نشریّات این دهه عملکردی موثر داشته اند. در این پژوهش که به شیو? سندکاوی و تحلیل داده-های آماری انجام شده است و جزء پژوهش های بنیادی است، ضمن معرفی اجمالی اوضاع سیاسی ده? بیست، پیشین? مطبوعات، مطبوعات ادبی، به بررسی آماری و تأثیر ادبی در نشریّه-های مذکور پرداخته شده است. این پژوهش نشان دهند? تأثیر بسزای این مطبوعات در ادبیات معاصر و وجود پیوندی تنگاتنگ میان آن و ادبیات می باشد. چنانکه تأثیر این نشریّه ها در صعود و نزول ادبیات، بارورسازی و پرورش آن ، نشان داده شده است. و همچنین در این پژوهش به شکوفایی ادب معاصرو مطرح شدن زمینه های ادبی همچون ادبیّات شفاهی و ادبیّات نمایشی در نشریّات مذکور پی برده شده است. کلمات کلیدی: ده?بیست، مطبوعات ادبی، یغما، یادگار، سخن، پیام نو، ادبیات معاصر

چکیده : بدیعیّات به عنوان فنّی نو و بی سابقه در دوره ای از ادبیّات دو ملّت ایران و عرب پدید آمد. دوره ای که ادبیّات و بخصوص شعر در حال حرکت به سمت جمود و انحطاط بود. هرچند که در این دوران با خیل عظیمی از ادبا و دانشمندان برخورد می کنیم که خدمات ارزنده ای به ادب و ادبیّات کرده اند؛ امّا در حقیقت همان معانی گذشته را شرح و بسط دادند. دوره ای که معانی در زیر لایه های ستبر لفظ پردازی پنهان شده است. بدیعیّات که در زبان عربی بیشتر در مدح پیامبر اکرم«ص» و منقبت ائمه اطهار سروده شده است؛ درزبان فارسی در مدح امرا و سلاطین، به قصایدی اطلاق می شود که بنای هر بیت بر صنعتی استوار باشد و بنا به میل شاعر دارای بحور مختلف عروضی است. پژوهش انجام شده به بررسی بدیعیّه سرایی در دو ادب فارسی و عربی پرداخته است. برای بررسی این مطلب، ابتدا کتب تاریخ ادبیاتی و بعد کتب بلاغی و بدیعی مورد مطالعه قرار گرفته؛ سپس به تقسیم بندی شاعران صنعت پرداز و ذکر شاعران بدیعیّه سرا پرداخته شده است.و پیشینه این نوع شعر خوانی را در دو ادب فارسی و عربی مشخّص نموده. ودر نهایت به بررسی و آوردن مثال هایی در این زمینه روی آورده شده است. روند بیان مطالب در این مجموعه، به این صورت است که ابتدا مقدمه ای در باب مطلب مورد نظر آورده شده و سپس به بیان مطلب اساس پرداخته شده است.بعد از آن شاعرانی که در این زمینه آثاری داشتند نام برده و شواهد و نمونه هایی برای آن آورده شده است. بنابر اسناد تاریخی که در کتب تاریخ ادبیّات موجود است؛ بدیعیّه سرایی ابتدا در بین شاعران فارسی زبان شکل میگیرد؛ هرچند که اعراب در زمینه تألیف کتب بدیعی بر ایرانیان مقدّم هستند. مبدع این فن در بین فارسی زبانان قوامی مطرّزی گنجوی است. و سپس حدود نیم قرن بعد در بین اعراب توسط امین الدین اربلی، برای نخستین بار سروده می شود. این بدیعیّات در دو ادب دارای تفاوتهایی در زمینه بحر عروضی و موضوع شعر هستند.

این پژوهش به بررسی ابیاتی از قصاید حکمی (ناصر خسرو ) و (متنبی ) در حوزه ی ادبیات تطبیقی می پردازد. در این نوشته ، ابتدا به حکمت وانواع آن و وجوه افتراق و تشابه اشعار دو شاعر در حیطه ی دو زبان فارسی و عربی پرداخته می شود تا از رهگذر آن زندگی و جایگاه ادبی و همچنین بسیاری از موضوعات شعری و زوایای گوناگون آن در زمینه های حکمی ، اخلاقی و فلسفی آشکار تر گردد ، اثر پذیری دو شاعر از دین مبین اسلام و مذهب (تشیع) یکی از وجوه تشابه دو شاعر می باشد و در بررسی زندگی و آثار و اشعار این دو شاعر موردی برای نشان دادن اثر پذیری آنها از یکدیگر یافت نشد. شیوه ی کار در این پژوهش به صورت کتابخانه ای و سند کاوی است. واژگان کلیدی: ناصر خسرو ، متنبّی ، ادبیّات تطبیقی ، قصیده ، حکمت ، اخلاق ، خرد ، تشیع ، اسماعیلیه

چکیده : زندگینامه و حسب حال قدمت و سابقه ای به قدمت انسان دارد و به نوعی تاریخ زندگی شخصیتهای برجسته می باشد. زندگینامه نویسی در ادب ایرانی و عربی سابقه ای طولانی تر از اروپا و غرب دارد ،برخلاف حسب حال که غرب در کتابت این نوع نوشته ها قدمتی بیشتر از جهان اسلام دارد و آن را مرهون قانون اعتراف می باشد. این پایان نامه می کوشد تا با محوریت کتاب سه جلدی الایام نوشته ی طه حسین و کتاب چهار جلدی روزها نوشته محمد علی اسلامی ندوشن ،به بررسی سبک ومحتوای متون آن دو بنشیند و مطالبی را که از لحاظ تعبیر و مضمون و شیوه ی نگارش....قرابت و شباهت عمیقی میان آنها حاکم است ، با رویکردی تطبیقی مورد بررسی قرار دهد.زیرا ادبیات تطبیقی از مهمترین گونه های ادبی است که ما را در یافتن وجوه مشترک اندیشه های بزرگان ادب وفرهنگ جهان ،یاری می رساند. طه حسین و محمد علی اسلامی ندوشن دو نویسنده ی توانا و برجسته ی معاصر از دو کشور مصر و ایران می باشندکه هر کدام از آنها برای تحصیل و کسب علم ،دامن روستا را ترک کرده و موفق می شوند تا بالاترین مدرک تحصیلی را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت نمایند.وپس از بازگشت به وطن خویش ا ندیشه ها و دیدگاههای فکری مشترکی داشته اند و در عین حال هر کدام از آنها به نوشتن سرگذشت خود از سن 4یا5سالگی تا جوانی با یک عنوان (الایام ـ روزها) اقدام می کنند . با مطالعه این دو حسب حال بسیاری از شباهت ها در سبک سخن،طرح داستان،معنا و دریافت،تصویر سازی...مشاهده می شود. فرضیه ی احتمالی آن است که اسلامی ندوشن در نوشتن سرگذشت خود از کتاب الایام طه به نوعی الگو گرفته باشد شواهدی که در این زمینه بیان شده است به احتمال قوی گویای این ادعا می باشد. کلید واژه ها: زندگینامه ، حسب حال، طه حسین، الایام، اسلامی ندوشن، روزها، ادبیات تطبیقی فارسی وعربی .

دکتر یوسف حسین نایف بکار اردنی، محقق، نویسنده و منتقد ادبی از جمله شخصیت های برجسته معاصر جهان عرب می باشد. آثار بکار در حوزه زبان وادبیات عربی نشان از آن دارد که وی همانند بسیاری از محققان دیگرعرب،سخت به دنبال پرده برداشتن از واقعیت های موجود در زبان و ادبیات عربی است. نویسندگان زیادی شخصیت وآثار وی را مورد تحلیل قرار داده اند که همگی آنها به تمجید وی پرداخته اند. خدمات یوسف بکار تنها به ادبیات عربی خلاصه نمی-شود. حضور وی در ایران وآشنایی با مرحوم دکتر غلامحسین یوسفی سبب شد تا از نزدیک با سرچشمه های زلال ادب فارسی آشنا شود. بکار آثار بسیاری در حوزه های مختلف ادب فارسی از خود به یادگار گذاشته است. اما آنچه باعث شهرت وی شده است، مطالعات وی در حوزه عمر خیام است.گرچه پژوهشگران عرب بسیاری در این حوزه به مطالعه پرداخته اند اما کسی جز بکار به نقد آثار نگاشته شده پیرامون خیام نپرداخته است. وی همچنبن به تالیف آثار ارزشمندی درحوزه ی ادبیات تطبیقی پرداخته است.این نوشتار سعی کرده است تا خدمات دکتر یوسف حسین بکار را به دو ادب فارسی و عربی معرفی و تحلیل نماید. در این راستا ابتدا زندگینامه و پژوهش های ادبی او را معرفی می نماییم سپس به بررسی آثار وی در طی حضورش در ایران می-پردازیم. در ادامه جایگاه او را در دو حوزه ادب فارسی و عربی مورد بررسی قرار می دهیم و در پایان، آثار وی در دو حوزه ی ادب فارسی و ادبیات تطبیقی را معرفی و بررسی می نماییم.

إنّ بحث التصوف استوجب من الکتّاب وقفات عدیده عنده ، فخاضوا بحاره وکتبوا عنه الکثیر من المولفات التی لا تزال مکتباتنا زاخره بشتی أنواع الکتب التی ما فتیء کاتب کل عصر یأتی بشیء جدید یستوقف القارئ والباحث عنده . وکتاب (( البحث فی التصوف الإیرانی )) من الکتب التی تلفت الأنظار لما حمله فی طیاته من مضامین وأفکار لم تخرج عن الإطار العام للتصوف ، إلا أن أسلوب الکاتب وطریقه عرضه للمواضیع والأفکار یجعلنا نمعن النظر بالشیء الجدید الذی طرحه فی کتابه هذا . نهج الکاتب أسلوباً تاریخیاً ممزوجاً بالحس الأدبی الرفیع الذی ظهر فی کتابه ، و بدا هذا جلیاً فی طریقه عرضه للمواضیع التی اختارها ، فتراه ینتقل من فصل لآخر وکأنه علی یقین ودرایه أنّ القارئ لن یشعر بالملل ، بل علی العکس فإنه یشعر بلذه القراءه ولاسیما بالأفکار والروایات التی ضمنها کتابه . ومن یتصفح الکتاب یری أنّ الکاتب قسّم کتابه إلی فصول أو مقالات منفصله عن بعضها البعض ، کما یستشعر روح الکاتب وأسلوبه الأدبی الذی لا یغفل عن قراء وباحثی الأدب بشکل عام والأدب الإیرانی بشکل خاص .

إن ظهور شعراء و کتاب ایرانیین معاصرین هو نابع من الارث الثقافی و المعرفی الغنی للأدب الایرانی ، و لاشک أن الأدب الفارسی المعاصر له وجوه و قواسم مشترکه مع الأدب العالمی بکافه مدارسه ، مما یجعل الباحث یشعر بضروره الدراسه المقارنه بین أدب هذه الأمم . و یعتبر کتاب (الاتجاهات المتضاده فی الأدب الإیرانی المعاصر ) من الکتب التی تختصُ بالنقد الأدبی المعاصر ، و توجد فیه مباحث مفیده و ثمینه فی هذا الإطار و یقومُ هذا الکتاب بدراسه و نقد أهم کتب الأدب الفارسی المعاصر من الکتابات و الآثار الأدبیه و مقارنتها مع أدب الأمم المختلفه . و تضمن الکتاب عددا من الفصول المهمه التی تناولها المولف نذکر منها علی سبیل المثال : الشعر الواقعی و الشعر الإصلاحی ، الحداثه و الانحراف ، رسائل نیما ، المسرح ، النثر القصصی ، تاریخ الفلسفه فی النثر الفارسی ، تاریخ الأدب فی ایران ، الشعر الفارسی الجدید فی الکتب المدرسیه ، العرفان و التاریخ و غیرها من المواضیع المهمه . و تناول المولف أعمال الکتاب و الشعراء فی مجال النثر و النظم (شعر) و بین تأثیر الأحداث السیاسیه و الأحداث الاجتماعیه و الاقتصادیه علی الشاعر و الکاتب و الباحث ، و کذلک أثرت هذه الأحداث بشکل مباشر علی حیاه الإیرانیین فی وقتها ، و برز خلال تلک الفتره الکثیر من الکتاب و الشعراء الذین استطاعوا ان یثبتوا أرکان الشعر الحدیث و المعاصر و کسر القیود الکلاسیکیه و الکشف عن التیارات التی وقفت ضد الحداثه و التجدد ، و اعتمد المولف فی کتابه (الاتجاهات المتضاده فی الأدب الإیرانی المعاصر ) علی الشرح الذی یسعی إلی إیضاح کل ما غمض فی النص من علامات لغویه و إشارات ثقافیه أو غیرها ، و التحلیل الذی یفکک بنیه النص المعقده إلی وحداتها المکونه علی مختلف المستویات بهدف الکشف عن آلیات الإنتاج الأدبی، و بیان مختلف جوانب الجهد الفنی الذی بذله الکاتب فی إنتاجه لنصه. التفسیر الذی یحاول أن یبین دلاله النص الکلیه من خلال إعاده بنائه ، الموازنه التی تهدف إلی توضیح جوانب من أداء الکاتب فی مستویاته المختلفه بمقارنه هذا الأداء مع صور أخری من أداء hhالکتابhh الآخرین فی المستویات ذاتها .

احمد صافی نجفی از شعرای نامی قرن گذشته ی عراق می باشد. وی در کنار شعرای بزرگ وشهیر عراق، در راه اعتلای زبان وادبیات عربی کوشید. وی دارای سبک وروش خاصی در شعر معاصر عرب می باشد؛ که این سبک وروش را در دیگر شعرای معاصر عراقی نمی بینیم؛ وآن هم نگاه به مسائل جزئی محیط پیرامونی خود وتوصیف آن با روش خاص خود می باشد. شعرا، ادبا و نویسندگان زیادی پیرامون شخصیت وشعر صافی قلم زده اند وشعر او را مورد تجزیه وتحلیل قرار داده اند. برخی به تمجید او وبر خی نیزبه انتقاداز او پرداختند. شعرا وادبایی که بعدها خود در زمینه ی شعر صاحب سبک شدند. از جمله ی آنها می توان به جمیل صدقی الزهاوی، بدرشاکر سیاب، امین الریحانی، فوزی معلوف، رئیف خوری، عباس محمود العقاد ومیّ زیاده اشاره نمود. صافی جزو شعرایی است که خدمات او به ادبیات تنها به زبان وادبیات عربی خلاصه نمی شود. سفر اجباری او به ایران ویا به عبارتی دیگر تبعید او، سبب شد تا وی از نزدیک با سرچشمه های زلال ادب فارسی آشنا شود. حضور وی درایران مقارن با اوج فعالیت های ادبی ایرانیان در قرن گذشته بود. شعرا ونویسندگان بنام ایرانی درآن برهه ی زمانی معاصر با صافی بودند. صافی هشت سال درایران ودر کنار بزرگان ادب فارسی زندگی کرد. می توان گفت که آشنایی صافی با این بزرگان، در شعر وادب صافی تأثیر بسزایی داشته است. صافی درایران تدریس نمود، تعریب کرد ودر کنار ادبای بزرگ ایرانی در جراید بزرگ آن روزین قلم زد. وی در ایران دست به کار بزرگی زد. او توانست رباعیات عمر خیام را به عربی تعریب نماید. صافی همچنین کتاب علم النفس مصطفی امین وعلی جارم را به درخواست وزارت معارف ایران به فارسی ترجمه نمود وبه عضویت خانه ی ترجمه ونشر ایران درآمد. او همچنین در جراید و مجلاتی نظیر شفق سرخ،کوشش، ارمغان وتعلیم وتربیت قلم زد؛ وبا بزرگانی نظیر بهار، میرزاده ی عشقی، عارف قزوینی وعباس اقبال آشتیانی آشنایی یافت. دراین پایان نامه سعی شده جایگاه احمد صافی نجفی در ادبیات معاصر عرب و نقش وجایگاه او از دیدگاه بزرگان ادب عربی و نیز نگاه وی به ادبیات عرب وخدماتی که وی به زبان وادبیات فارسی انجام داده است، مورد بررسی و واکاوی قرارگیرد.

این کتاب، پژوهش نقدی مهم و دقیقی از شیوه داستان نویسی و ساختار هنری داستان های کوتاه و شاهکارهای ادبی یوسف ادریس است. و نیز پژوهشی است که اساس کار آن بررسی و پردازش آثار یوسف ادریس و بیان دلایل نبوغ یوسف ادریس در داستان پردازی در داستان های کوتاه می باشد. کتاب «یوسف ادریس بین القصه القصیره و الابداع الادبی» مجموعه بررسی و پژوهش نویسند? مشهور مصر، دکتر فاروق عبد المعطی است. وی در این کتاب برخی داستان های یوسف ادریس را گزینش و به پژوهش و بررسی آنها پرداخته است و نهایتاً به این نتیجه دست یافته است که یوسف ادریس به عنوان نویسنده ای دارای فرهنگ غنی و شناختی عمیق و گسترده، از ادبیات جهان به ویژه ادبیات مصری آشنایی کاملی داشته و شاید حرفه وی در شغل طبابت از او انسانی با حساسیتهای شدید و مردم دوست و توانا ساخته است، که به بهترین وجه احساسات خود را نسبت به مردم بیان می دارد تا جایی که می توان اظهار داشت، که یوسف ادریس داستانهای خود را از درون و باطن مردم، نه از درون احساس خویش، الهام گرفته و به کتابت و رشته تحریر در می آورد.

ادبیات ایران زمین آنگاه که به قله های خود می نگرد، شاید بیش از ده نفر را مد نظر خود نداشته باشد. بی تردید فردوسی، خیام، عطار، سنایی، مولوی، نظامی، سعدی و حافظ بخشی از این قله های بلند پارسی و فرهنگ جهانی اند. در این میان، شیخ اجل – سعدی- نظر به مسافرت های دور و دراز در مصر، عراق و شام با اندیشه های نظریه پرداز بزرگ جهان اسلام – امام محمد غزالی – و آثار وی در نهایت نیکویی آشنا می شود. و حتی کار به جایی می رسد که در نظامیه بغداد کسب ادرار از طریق تدریس کتاب ارزشمند احیاءعلوم الدین غزالی می نماید. این موضوع منظر ادبیات تطبیقی فرانسوی تأثیرپذیری مستقیم سعدی از افکار و اندیشه های غزالی است. علی الخصوص اندیشه های اخلاقی و عرفانی در این پایان نامه، موضوع تأثیرپذیری شیخ اجل از افکار، آثار، اندیشه-های وی فراخور وقت و حوصله ی فراوان می باشد. همچنین به تأثیرپذیری سعدی از غزالی در دو اثر جاودانش، یعنی بوستان و گلستان و به موارد فراوانی از این تأثیرپذیری اشاره کرده ایم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.

برخی از خاورشناسان شبهاتی را پیرامون قرآن مطرح کرده اند. از جمله کشیش مسیحی یوسف دره حداد که معتقد است قرآن برگرفته از یهودیت و مسیحیت به ویژه تورات و انجیل می باشد و پیامبر معارف این کتاب را از عالمان اهل کتاب از جمله راهبان مسیحی آن روزگار آموخته است. دره حداد بر این باور است که مساله ایمان آوردن به کتاب مقدس از مقولاتی است که در غار حرا به محمد (ص) الهام گردیده، تا مردم را به سوی کتاب مقدس دعوت کند. همچنین به او الهام شده که دین مسیح و انجیل را با همان شیوه آیین نصرانیت در میان آنها تبلیغ کند. بنابراین به اعتقاد وی قرآن کتاب تازه و جدیدی نیست و نبوت جدیدی در کار نیست زیرا قرآن نسخه عربی و تفصیل کتاب مقدس است. مهم ترین نکته ای که وی بر آن تاکید دارد، این است که قرآن فقط یک دعوت نصرانی در "امت وسط" مابین تفریط یهودیت و افراط مسیحیت است و در عرف قرآن اسلام بدون ایمان به مسیح و انجیل صحیح نمی باشد. بنابراین محور دعوت قرآن، ایمان به مسیح و انجیل است چرا که به باور وی، قرآن آخرین کتاب مُنزل خدا نیست و فقط تایید مطالبی است که که در تورات و انجیل تحقق پیدا کرده است. بنابراین انجیل را باید آخرین کتاب منزل به حساب آورد و قرآن توضیح و ذیل و تکمله ای است بر انجیل و تورات. پژوهش حاضر با عنوان نقد و بررسی "القرآن دعوه نصرانیه" مبانی نادرست، تاویلات سبک و غیرمنطقی و ضعیف الاستناد این نویسنده را با شواهد قرآنی و تاریخی و عقلی پاسخ داده است

ترجمه شرح و تفصیل آن چیزی است که دیگری می گوید یا می نویسد و پلی است که از طریق آن جوامع بشری با هم ارتباط برقرار می کنند و اندیشه، فرهنگ، علم و هنر خود را به یکدیگر منتقل می کنند. عامل نیاز، ارتباط و خدمت به شناخت انسانی از انگیزه های مهم ترجمه می باشد. جوامع بشری از دیرباز نیاز به ترجمه را در خود احساس نمودند و توانستند به واسطه ی آن از فرهنگ، هنر، اندیشه و علم یکدیگر تأثیر بپذیرند. در این کتاب از عوامل و انگیزه های ترجمه سخن به میان آمده و تاریخ تحول ترجمه در سرزمین های عربی طی دوره های مختلف مورد ارزیابی واقع شده است. همچنین به اصول و قواعد ترجمه پرداخته شده و سبک های ترجمه به رشته ی تحریر در آمده است. علاوه بر این به مبحث اصطلاح پرداخته شده و اصطلاحات رایج در زبان عربی و نیز اصطلاحات وارده در این زبان تجزیه و تحلیل شده است. همچنین آثار ترجمه بر زبان بازگو و انواع ترجمه (ادبی و علمی) بیان شده است. سپس به بررسی دیگر انواع ترجمه پرداخته و اقسام ترجمه ی ادبی(ترجمه ی شعر، نمایش نامه و...) را برشمرده و از ترجمه هایی چون ترجمه ی ماشینی، پیشرفته و ترجمه ی کنفرانس ها سخن به میان آورده است. فصل پایانی این کتاب اثر ترجمه در شعر و نثر را بیان نموده و نقش دولت را در ترجمه مورد ارزیابی قرار داده است. ترجمه ی این کتاب تا حدی به پیشرفت و اعتلای فن ترجمه در بین فارسی زبانان کمک می کند و برای دانش پژوهان به این فن این امکان را فراهم می آورد که با نهضت ترجمه در کشورهای عربی طی دوره های مختلف آشنا شوند تا با دید بازتری به فن ترجمه بپردازند و از نتایج آن بهره بگیرند.

هزارویک شب ، سابق? طولانی در ایران و عرب و حتی غرب دارد. داستانهای آن به زبان عربی است و ریشه در نسخ? اصل فارسی دارد که قبل از نهم میلادی وجود داشته ؛ و تاریخ برخی از قصه ها حتی به زمان فرهنگهای بین النهرینی ، هند و مصر باستان برمی گردد. در اصل یک گردآوری است از مجموعه داستانها و حکایتهای مختلف که نویسند? اصل آن هم مشخص نیست. اولین جلد آن تحت عنوان «داستان شهریار و دختر وزیر» توسط انتوان گالان (1715 – 1646) ترجمه و چاپ شد. و پس از وی ، مورد توجه مترجمان بسیاری از شرق و غرب قرار گرفت.کتاب « ألف لیله و لیله و سحرالسردیه العربیه» مجموعه بررسی ها و پژوهشهای نویسند? مشهور عراق ، داود سلمان الشویلی است. این کتاب در 111 صفحه و مشتمل بر یک مقدمه و چهار بخش مجزا ، از انتشارات اتحاد الکتاب العرب است. حال سوال اینجاست که آیا نویسنده توانسته در این پژوهش موفق شود؟ و آیا این کتاب می تواند پاسخگوی سوالهایی در خصوص داستانهای هزارویک شب در دنیای عرب شود؟ نویسنده برخی از داستانها را گزینش و آنها را در یک مقدمه وچهار فصل مجزا بررسی کرده است ، و برای سهولت در فهم کتاب از آنجا که قادر به بیان کلی? حکایتها نبوده ، با جدول و نمودار به داستانهای دیگر اشاره کرده است.

پایان نامه ی حاضر ترجمه ای است از کتاب (الانتفاضه فی ادب اولوطن المحتل) اثر محمد توفیق صواف. این کتاب شامل تحلیل های ادبی،سیاسی، تاریخی اجتماعی در زمینه ی انتفاضه می باشد ،نویسنده موضوع انتفاضه را با انعکاس از ادبیاتن داخلی دنبال کرده است وبه نقدو بررسی داستان های کوتاه سرزمین اشغالی فلسطین پیرامون انتفاضه پرداخته است وحس همدردی خواننده را با این ملت مظلوم برمی انگیزدوبه ویژه خوانندگان عرب را به فعالیت در انتفاضه تشویق می کند. واژگان کلیدی:انتفاضه -انتفاضه در ادبیات -مقاومت-داستان های انتفاضه

پروفسور ویکتور الکک لبنانی پژوهشگر،نویسنده واز فعالان حوزه ی ادبیات تطبیقی، شخصیتی برجسته در جهان عرب می باشد.ایشان علاوه برتخصص در حوزه ی ادبیات عرب در حوزه ی ادبیات فارسی نیز تحصیلات عالیه دارد و صاحب کتاب ها و پژوهش های فراوانی در عرصه ی ادبیات فارسی و عربی می باشد.وی درهمایش ها و کنفرانس های زیادی در سطح بین المللی شرکت نموده و در زمینه ی پیوند دو ادب فارسی و عربی و تبیین تاثیر و تاثر آنها بر یکدیگر تلاش های فراوان نموده است.ایشان همچنین در عرصه ی روزنامه نگاری نیز توانمند است وسال های متمادی درایران ،کشورهای عربی ، اروپایی و آمریکایی فعالیت مطبوعاتی داشته است.دکتر الکک در حال حاضر سردبیر مجله تطبیقی« الدراسات الأدبیه » می باشد که اولین مجله ی خاورمیانه در حوزه-ی ادبیات تطبیقی است که به چهار زبان منتشر می شود.هدف از این پایان نامه معرفی شخصیت ایشان و آثار و خدمات ایشان به دو زبان فارسی و عربی وجایگاه وی در میان پژوهندگان و ایران شناسان معاصر عرب می باشد.فزون به شرح خدمات وی، زندگینامه¬ی ایشان نیز مختصراً بیان شده و در ادامه به معرفی آثار و تحلیل آن ها پرداخته ایم.در پایان از حضور وی در مجامع ادبی و از جایگاه او در ادبیات تطبیقی سخن گفته ایم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید

نثر فنی که تحت تأثیر زبان و ادبیات عربی در ایران نیز شکل گرفت، مورد توجه بسیاری ازشاعران و ادیبان فارسی زبان قرار گرفت و آنان که در بسیاری موارد ازعربی دانان دوره خود نیز به شمار می رفتند به تقلید و تحت تاثیر ادبیات عربی، نثر های ساده و روان خود را با شواهد عربی آراستند و یا حتی نثرهای ساده تالیف شده تا پیش از آن دوران را بازنویسی کرده و به حلی? شواهدعربی از جمله آیات و احادیث و ترکیبات گوناگون آراستند.از میان آثار ارزشمند فارسی به سبک نثر فنی، مرزبان نامه اثر مورد توجه و مطالعه در این پژوهش است. مرزبان نامه، پیرو سبک رایج قرن ششم، سبک نثر فنی، به نوعی تجلی همه جانب? مختصات این سبک و بازتاب دهند? یکی از مهمترین ویژگی های این سبک یعنی استناد به شواهد زبان و ادب عربی و آرایش کلام با انواع این شواهد است که در این پژوهش بنا بر این نهاده شد تا چگونگی و میزان این استناد ها را در سطوح گوناگون واژگانی، ادبی، قرآنی و... بررسی کنیم.با انتخاب موضوع مورد نظر برای پژوهش در مرزبان نامه و با در نظر گرفتن مختصات نثر فنی در دوره نگاشته شدن مرزبان نامه، پژوهش ما بر اساس پرسش هایی از این دست آغاز شد: 1. میزان تاثیر مرزبان نامه از زبان و ادبیات عرب چگونه است؟ 2. تاثیر زبان و ادبیات عربی در مرزبان نامه در مقایسه با متن های مشابه مرزبان نامه چگونه است؟ 3. آیا برگرفته های وراوینی- مولف مرزبان نامه- از زبان و ادبیات عربی، نثر مرزبان نامه راآراسته کرده و یا بر تکلف منشیان? آن افزوده است؟ 4. آیا وراوینی در بهره گیری از شواهد گوناگون زبان و ادبیات عربی به اقتضای حال و مقام،موفق بوده است؟ با توجه به پرسش های مورد نظر، فرضیه های ما در تدوین این پژوهش، از این قرار هستند: 1. اثرپذیری و وامگیری های وراوینی در مرزبان را می توان براساس میزان، بسامد و چگونگی آنها بررسی و دسته بندی کرد. 2. تاثیر زبان و ادبیات عربی در مرزبان نامه این اثر را از اعتدال در نثر خارج نکرده و اثر مشابه آن روضه العقول بسیار در این راه به افراط رفته است. 3. برگرفته های وراوینی- مولف مرزبان نامه- از زبان و ادبیات عربی، نثر مرزبان نامه را آراسته کرده و موجب موزون شدن آن شده است. 4. وراوینی بیش از هر مورد دیگری در استناد به آیات، احادیث و امثال عربی به اقتضای حال ومقام و موضوع حکایت ها توجه داشته است. در باب مرزبان نامه تاکنون تصحیح ها و پژوهش های گوناگونی انجام شده است.عمده ترین آن ها به قلم افرادی چون علامه قزوینی، مهدی محقق، احمد مهدوی دامغانی، خلیل خطیب رهبر،ایرج افشار و.... نگاشته شده است. با این حال دربار? موضوع مورد بررسی ما که چگونگی تاثیر زبان و ادبیات عربی بر مرزبان نامه است، پژوهشی مدون و همه جانبه وجود ندارد مگر چند مقاله از احمدمهدوی دامغانی و یادداشت هایی از علامه قزوینی و خلیل خطیب رهبر.

این پژوهش در حوزه¬ی ادبیات تطبیقی است و اساس کار آن بر مکتب فرانسه استوار است یعنی تطبیق و بررسی و مطالعه¬ی روابط ادبی و تأثیرات براساس رابطه¬ی تاریخی و برپایه¬ی علت و معلولی در شعر تأملی دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی شاعر و نویسنده¬ی معاصر ایرانی و ایلیاء ابوماضی شاعر معاصر لبنانی. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه¬ی شعر تأمّلی دو شاعر در ادبیات قومی و ملی خود، می¬باشد تا از این رهگذر وضعیت شعر تأمّلی در ادبیات معاصر فارسی و عربی آشکارتر شود. روش کار در این تحقیق، به شیوه¬ی کتابخانه¬ای و سندکاوی است. با انجام این تحقیق مشخّص شد که زندگی و جایگاه ادبی و موضوع شعر تأمّلی هر دو شاعر، بسیار به هم شباهت دارد و یکی از دلایل این امر، تأثیرپذیری هر دو شاعر از اندیشه¬ها و تفکر خیام است. در این پژوهش به دنبال تأثیرپذیری شکلی و صوری نیستم، از آن جایی که شفیعی کدکنی با ابوماضی آشنا بوده تطبیق از حیث درون مایه و مضمون بیان شده است.

احمد مطر، شاعر طنز پرداز عراقی است که به عنوانِ یکی از سرشناس ترین شعرای معاصرِ عرب، هنرِ خود را صرفِ بیان انتقاد از جامع? خویش می نماید.اکبر اکسیر نیز، شاعری نوگرا و طنز پرداز است که در جامع? ادبی ایران با سبکِ فرانو، شناخته می شود، این شعر به عنوانِ یکی از نمونه های شعر نوین ایران، در راهِ قرار دادنِ شعر در خدمت جامعه، گام های موثری را برداشته است. در این بین، دو کشورِ ایران و عراق، با تاریخی درخشان و تحت لوای مذهبی واحد تشیع در زمین? تاریخی و فرهنگی، ادبی و اجتماعی، همواره از طریق تبادلِ فرهنگ نقش مستقیمی در بلوغ یکدیگر ایفا کرده اند. در این پژوهش سعی بر آن است که با توجّه به مفاهیمِ مشترک اجتماعی در اشعارِ احمد مطر و اکبر اکسیر، به تشابهات ادبی– اجتماعیِ این دو کشور نیز پرداخته شود.

در این رساله به شرح و بررسی مناقب پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) در اشعار نظیری نیشابوری شاعر برجسته و شیعه مذهب قرن دهم و یازدهم هجری پرداخته شده است. پس از بیان کلیات تحقیق، ابتدا به وضعیت شعر و ادب در دوره ی صفوی و سپس به شرح احوال، اعتقادات مذهبی، سبک شعری نظیری نیشابوری همچنین به نظر بزرگان اشاره شده است. سپس تعریفی از منقبت ارائه شده و ویژگی های شاعر منقبت ذکر شده است همچنین به شاعران شاخص و برجسته ی شعر آیینی اشاره شده است. نیز در پایان این فصل اشعار منقبتی نظیری نیشابوری به تفکیک مشخص شده است. در فصل چهارم و در قسمت اصلی تحقیق، اشعار منقبتی نظیری مورد بررسی قرار گرفته است. نظیری در قالب قصیده و ترکیب بند به مدح و منقبت پیامبر اکرم (ص) می پردازد و ایشان را هدف اصلی و عصاره ی خلقت معرفی نموده و اوصاف والا و سجایای اخلاقی ایشان، همچون علم لدنی، تواضع، شفاعت، شمایل نیکو و معراج و معجزات ایشان و دیگر مکارم ایشان را مورد ستایش قرار می دهد. و برای بیان مقام و منزلت رفیع ایشان از آیات قرآن و احادیث بهره می برد. همچنین با صراحت و تعصّب ، امامان معصوم (ع) و حضرت زهرا (س) را می ستاید و در قصایدی امام علی (ع)، امام رضا (ع) و حضرت زهرا (س) را مورد تمجید قرار می دهد و فضایل و خصلتهای نیک ایشان را بر می شمارد و نیز در ترکیب بند دوازده بندی خود، ارادت و علاقه ی خود را به ائمه ی اطهار (ع) نشان می دهد و به چگونگی شهادت و جانشینی هر کدام از ائمه اشاره می کند و بدین وسیله عشق و ارادت و دلباختگی خود را به پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) نشان می دهد. در فصل آخر نیز عناوین و القابی که برای پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در دیوان او به کار رفته استخراج شده است.

این پژوهش در خصوص «سوگ سروده»، به ویژه بررسی سوگ سروده های « ملک الشعرای بهار» و «خلیل مطران» است. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه ی سوگ سروده های دو شاعر مذکور با گرایش قومی و ملی در زمینه های اجتماعی، سیاسی و ادبیات، تفاوت و مشابهت دیدگاه های آنها است. باشد تا از این رهگذر وضعیت شعر رثایی در ادبیات فارسی و عربی آشکار تر گردد. روش کار در این تحقیق، به شیوه ی توصیفی – تحلیلی است. با انجام این تحقیق مشخص شد که زندگی و جایگاه ادبی و موضوع شعر رثایی هر دو شاعر، در چه مواردی با هم شباهت دارد و در چه مواردی متفاوت است.

جایگاه ادبیات داستانی و رمان در دنیای امروز و ارتباط آن با دیگر نهادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه، امری انکارناپذیر است. تعاملی که نوع ادبی رمان با این نهادها برقرار کرده است، تعاملی دوسویه است. پیدایش جریان هایی چون مدرنیسم و پسامدرنیسم که زاده ی عصر روشنگری است، در تمامی ابعاد زندگی انسان معاصر ریشه دوانده است، جریان هایی که ناخواسته جوامع مختلف را در مسیر حرکت خود به تحرک واداشته و جدای از اثرگذاری مثبت یا منفی شان، جامعه ی جهانی را تبدیل به دهکده ی جهانی کرده اند. افغانستان، جزء کوچکی از این دهکده ی جهانی به شمار می رود که در پیچ و خم های تحولات سیاسی و اجتماعی خود، متأثر از این جریان های نوظهور گشته است. در ابتدای رویارویی جامعه ی سنتی افغانستان با پدیده ی مدرنیته، تعارضات و تقابل های زیادی در جامعه ی بشدت سنتی آن ایجاد شد. رمان افغانستان نیز متأثر از همین رویکردها خواه ناخواه در مسیر این جریان مهم قرار گرفته است. بدون شک بررسی و تحلیل این گرایش ها ارتباطی تنگاتنگ با ساختارهای جامعه شناختی، سیاسی و اعتقادی این جامعه دارد و از سوی دیگر جایگاه افغانستان را در تندباد پسامدرنیته، که همه جوامع را با خود به سوی مقصدی مبهم می برد، روشن می سازد. در این پژوهش تلاش شده است تا به روش توصیفی- تحلیلی نشانه ها و گرایش های جریان پسامدرنیته در رمان های معاصر افغانستان بررسی شود. از نتایج این بررسی یکی آن است که وقوع جنگ های طولانی خسارات جبران ناپذیری بر فرهنگ و ادب این کشور بر جای نهاد؛ اما مهاجرت نویسندگان به کشورهای همسایه و اروپایی، آشنایی آنان با جریان های جدید رمان نویسی را به دنبال داشت که همین امر را می توان نقطه ی عطفی در رمان نویسی جدید افغانستان به شمار آورد.

در طول روزگاران گذشته، آثار سعدی از جنبه های گوناگونی مورد مطالعه وتحقیق قرار گرفته است و گاه آن را با آثار شاعران، نویسندگان و متفکرانی دیگر مقایسه کرده و در مقام تجزیه وتحلیل برآمده اند. در این پایان نامه ضمن بررسی نظام سیاسی در بوستان، گلستان و نصیحه الملوک سعدی، آن را با اثر مشهور نیکولو ماکیاولی به نام «شهریار» مقایسه نموده و به بیان شباهت ها و وجوه اختلاف آن پرداخته ایم.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در این رساله طی فصول مختلف ابیاتی را که جامی در دیوان خود آورده و به آنها در قالب آیه یا حدیث اشاره داشته است استخراج گردیده اند و همچنین در مورد پیشینه ورود آیات و احادیث در ادبیات پارسی به ویژه شعر شاعران پارسی گوی از ابتدای سخن سرایی شاعران ایرانی تا زمان جامی بحث شده است . چهل حدیث از پیامبر نیز که جامی آنها را به سلک نظم در آورده است تحت عنوان اربعین بیان شده است . در پایان کتابی ارزشمند از جامی که تاکنون منتشر نشده است تصحیح شده است .

این پایان نامه در بردارنده اطلاعات و مطالبی در موضوعات ذیل است : مقدمه ، به شناخت مختصری از جهانگشای جوینی و اینکه در بین کتب تاریخی همزمان چه جایگاهی دارد و سبک نویسندگی مولفش ، عطاملک جوینی چیست ، پرداخته است . فصل اول در باره معانی و بیان و ابداع و سیر تحول آن است و تاثیری که از قران کریم در تکوین این علم ، حاصل شده است ، مطالبی به طور فشرده بیان گردیده و میدان دار آن نیز عبدالقاهر جرجانی معرفی شده است . در فصل دوم ، در باره تعاریف بیان و نظریات صاحب نظران متقدم و متاخر و انواع صورتهای بیانی در بیان سنتی و از دید محققین متاخر به اجمال سخن رفته است . در فصل سوم ، مباحثی پیرامون تشبیه و تشبیهات استخراج شده که 400 مورد می باشد و بسامد انواع آن در نمودار آماری فصل هفتم مطرح شده است . فصل چهارم ، شامل مباحثی در باره استعاره و انواع آن به اعتبارات گوناگون در تاریخ جهانگشا است . در فصل پنجم ، مباحثی پیرامون مجاز و انواع آن در تاریخ جهانگشا به تفکیک علاقه های مختلف عنوان شده است . فصل ششم ، شامل مباحثی پیرامون کنایه و انواع آن به اعتبارات مختلف در جهانگشا ی جوینی است . فصل هفتم ، در بردارنده نمودارهای آماری و نتایج حاصله می باشد .