نام پژوهشگر: همایون رنجبر
سعیده صیادی مجید صامتی
یکی از مباحث بسیار مهم که از دهه 1980 به بعد در ادبیات توسعه مطرح شده، موضوع حکمرانی خوب است. این مسأله به ویژه در کشورهای در حال توسعه در راستای استقرار و نهادینه سازی جامعه مدنی در سیاست های مربوط به اعطای کمک ها از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. در زمینه حکمرانی خوب تعاریف و شاخص های متعددی از اشخاص و نهادهای مختلف بین المللی ارائه شده است که در این پژوهش مبنای اصلی، تعریف و شاخص های ارائه شده توسط بانک جهانی می باشد. بانک جهانی حکمرانی خوب را بر اساس شش شاخص: حق اظهار نظر و پاسخگویی، ثبات سیاسی و عدم خشونت، کارایی و اثر بخشی دولت، کیفیت قوانین و مقررات، حاکمیت قانون و کنترل فساد تعریف می کند. در این تعریف هر اندازه ویژگی های مثبت مانند حاکمیت قانون، پاسخگویی و کارایی دولت در یک جامعه بیشتر باشد و فساد، مقررات اضافی و بی ثباتی سیاسی و خشونت کمتر باشد، حکمرانی در آن جامعه برای نیل به توسعه مناسب تر است. این پژوهش با استفاده از روش داده های تابلویی، به بررسی تأثیر شاخص های حکمرانی خوب (از منظر بانک جهانی) بر شاخص توزیع درآمد (ضریب جینی) در دو گروه کشورهای عضو دی هشت و سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در طول دوره زمانی 2008-2000 می پردازد. در این مطالعه ابتدا تأثیر مجزای هر یک از شش شاخص حکمرانی خوب بر شاخص توزیع درآمد، و سپس تأثیر جمعی شش شاخص حکمرانی خوب بر شاخص توزیع درآمد مورد ارزیابی قرار گرفته است. هم چنین از طریق محاسبه میانگین حسابی شاخص های حکمرانی خوب، شاخص کلی حکمرانی خوب معرفی شده و تأثیر آن بر شاخص توزیع درآمد مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل ها نشان می دهد که شاخص کلی حکمرانی خوب در کشورهای عضو دی هشت تأثیر منفی و معنادار، و در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی تأثیر مثبت و معناداری بر ضریب جینی دارد. هم-چنین شاخص کلی حکمرانی خوب در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی تأثیر بهتر و بیشتری بر ضریب جینی در مقایسه با کشورهای عضو دی هشت دارد. واژه های کلیدی: حکمرانی خوب، حق اظهار نظر و پاسخگویی، ثبات سیاسی و عدم خشونت، کارایی و اثر بخشی دولت، کیفیت قوانین و مقررات، حاکمیت قانون، کنترل فساد، توزیع درآمد، ضریب جینی، داده های تابلویی