چکیده گیاهان دارویی یکی از گنجینه های مهم طبیعت و یکی از مهم ترین منابع طبیعی به شمار می روند که از زمان های بسیار قدیم همواره مورد توجه و مصرف انسان بوده اند. این گیاهان استفاده های پزشکی زیادی از جمله استفاده در درمان بیماری های عفونی دارند. در سال های اخیر استفاده از گیاه درمانی و داروهای گیاهی روبه افزایش بوده به طوری که در حال حاضر تقریبا" یک سوم تا نیمی از فراورده های دارویی موجود در برخی کشورها دارای منشاء گیاهی هستند. دراین پژوهش میوه تازه گونه گیاهی quercus brantii و برگ سبز گونه گیاهیpistacia khinjuk در اطراف کرمانشاه، در تابستان 1387 جمع آوری گردید. نمونه ها سپس توسط بخش هرباریوم دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی شناسایی و مورد تائید قرار گرفت. پس از آماده سازی مواد خام گیاهی، عصاره های اتیل استاتی، کلروفورمی، دی اتیل اتری و هیدروالکلی این دو گونه گیاهی به روش خیساندن(ماسراسیون) و اسانس گونه ی p. khinjuk به شیوه تقطیر با آب استخراج شد. سپس اثر مهارکنندگی آن ها بر باکتری های اشریشیاکولی، کلبسیلا پنومونیه، شیگلا فلکسنری، باسیلوس سوبتیلیس، انتروکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و دو قارچ کاندیدا آلبیکنز و ساکارومایسس سرویسیه آزمایش شد. حداقل غلظت مهارکنندگی ) mic) به شیوه ی میکرو براث دایلوشن تعیین گردید. نتایج مربوط به تعیین mic اسانس p. khinjuk و عصاره های دو گونه ی گیاهی q. brantii و p. khinjuk نشان می دهد که تمامی اسانس و عصاره های حاصل بر ضد میکروارگانیسم های موردآزمایش دارای اثر ضد میکروبی می باشند. نتیجه بررسی ترکیبات اسانس p. khinjuk و طیف های gc-ms این گیاه، 36 ماده با درصد کل 93/94% بود. ترکیبات عمده موجود در این اسانس شامل سپاتولنول(87/20%)، ژرماکرن(53/9%)، آرومادندرون(80/8%)، آلفا یودسمول(78/6%)، زیزانول(51/6%) و مقادیر متفاوتی از منوترپن ها می باشد.اهمیت درمانی درختان جنسquercus (بلوط) بیشتر مربوط به تاننی است که در اعضای آن ها فراهم می شود و تانن بیشترین ترکیب موجود در میوه های بلوط است. تانن ها می توانند یکی از ترکیبات مسئول برای فعالیت آنتی میکروبی گونه ی q. brantii باشد. و اثرات ضد میکروبی عصاره ها و اسانس گونه ی p. khinjuk را می توان به ترکیبات مونوترپنی موجود در آن نسبت داد.

مطالعه اکولوژیک از سرچشمه رودخانه قره سو(سراب روانسر) در استان کرمانشاه واقع در غرب ایران در پائیز 1378 انجام شد، حداکثر دمای آب 20 درجه سانتی گراد بود، هنگام مطالعه دما در سرچشمه 18 سانتی گراد بود، مقدار عناصر شیمیایی آب اندازه گیری نشد. در این پژوهش لاشبرگ های درختی از بید، چنار، اقاقیا جمع آوری سپس توسط بخش هرباریوم دانشکده کشاورزی دانشگاه شناسایی شدند. وزن خاکستر خشک afdm در(نمونه برداری اول در لاشبرگ چنار3/6، نمونه برداری هشتم 1/4 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه کمتر بود. afdm در(نمونه برداری اول در لاشبرگ بید 4/5، نمونه برداری هشتم 4/3 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه کمتر بود. afdm در(نمونه برداری اول در لاشبرگ اقاقیا 1/5، نمونه برداری هشتم 9/2 میلی گرم در سانتی مترمربع) در نمونه برداری آخر از بقیه کمتر بود. آنالیز آماری نشان داد که دو گروه اقاقیا- بید و بید- چنار afdm مشابه دارند درصورتیکه اقاقیا- چنار afdm متفاوت دارد. نتایج مربوط به تجزیه لاشبرگ گونه های درختی چنارتوسط باکتری (نمونه برداری اول 1/3، نمونه برداری هشتم 9/5 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه بیشتر بود. نتایج مربوط به تجزیه لاشبرگ گونه های درختی بید توسط باکتری (نمونه برداری اول 8/2، نمونه برداری هشتم 7/4 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه بیشتر بود. نتایج مربوط به تجزیه لاشبرگ گونه های درختی اقاقیا توسط باکتری (نمونه برداری اول 9/2، نمونه برداری هشتم 1/5 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه بیشتر بود. نتایج مربوط به تجزیه لاشبرگ گونه های درختی چنار توسط قارچ (نمونه برداری اول4/2، نمونه برداری هشتم 8/5 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه بیشتر بود. نتایج مربوط به تجزیه لاشبرگ گونه های درختی بید توسط قارچ (نمونه برداری اول 9/2، نمونه برداری هشتم 9/4 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه بیشتر بود. نتایج مربوط به تجزیه لاشبرگ گونه های درختی اقاقیا توسط قارچ (نمونه برداری اول 5/2، نمونه برداری هشتم 9/4 میلی گرم در سانتی متر مربع) در نمونه برداری آخر از بقیه بیشتر بود. تجزیه قارچی در چنار وبید مشابه ولی تجزیه قارچی در اقاقیا با سایر گونه ها متفاوت است با کشت دادن دیسک های برگی روی محیط کشت جامد عصاره مالت پس از چند روز بر اساس شکل کلونی های تشکیل شده در اطراف برگ گونه قارچ آبسیدیا (absidia)، راسته موکورالها (mocurales)، شاخه زایگومایکوتینا (zygomycotina) بود.

چکیده فاضلاب صنعتی کارخانه نساجی کرمانشاه بدون هیچگونه تیماری به رودخانه گاماسیاب ریخته می شود. بمنظور ارزیابی اثرات سم شناسی پسماند کارخانه نساجی کرمانشاه یک مجموعه از آزمون های سم شناسی گیاهی با عدسک آبی lemna gibba صورت پذیرفت. در این مطالعه عدسک آبی در محیط کشت "هوگلند" به مدت هفت روز در معرض پنج غلظت متفاوت از پساب نساجی قرار داده شد. واکنش عدسک آبی از طریق اندازه گیری میزان رشد (بر حسب تعداد فروند) و همچنین میزان کلروفیل (کلروفیل کل، کلروفیل a ، کلروفیل b) و طول ریشه مشخص شد. بر اساس اطلاعات بدست آمده از واکنش وابسته به تراکم عدسک آبی میزان مرگ و میر 50 در صد mc50 و ec50 در دوره های آزمون سه، پنج و هفت روزه محاسبه شد. بر این اساس mc50 در روز سومml/l 77 /77، روز پنجمml/l 7/59و روز هفتم ml/l34/69 و ec50 در روز سومml/l 55/57، روز پنجم ml/l94/25 و روز هفتم ml/l2/42 محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که میزان کلروفیل a و کلروفیل کل در تمام غلظت ها تفاوت معنا داری (p?0/05) با شاهد از خود نشان داده است. به همین ترتیب تفاوت تعداد فروندها درغلظت های مختلف تنها در روز هفتم معنادار (p?0/05) بود.تغییرات طول ریشه نیز در تمام غلظتها در مقایسه با کنترل معنادار (p?0/05) بود در بخش دیگری از مطالعه حاضر ابتدا شرایط بهینه رشد باکتری در پساب با استفاده از روش تاگوچی مشخص شد سپس توانایی باکتری در رنگزدایی پساب و کاهش cod در شرایط بهینه بررسی شد نتایج حاصل از روش تاگوچی مشخص نمود که باکتری در دمای 37 درجه سانتیگراد، غلظت 14 درصد پساب و 9=ph بشترین میزان تجزیه پساب را انجام می دهد. بر اساس نتایج به دست آمده باکتری هالوآرکولا قادر بود که codرا به میزان 50% و رنگ موجود در پساب را به میزان 25% کاهش دهد.

پلاستیک ها امروزه در جهان استفاده گسترده دارند ولی آلوده کردن محیط زیست مشکل اصلی استفاده از آنها است، از این رو پلاستیک های قابل تجزیه مورد توجه قرارگرفته اند. پلی بتا هیدروکسی بوتیرات (phb ) پلی استری از خانواده هیدروکسی آلکانوات است که توسط تعدادی از باکتری ها در داخل سلول تجمع پیدا می کند و کاندیدای پلی استرهای قابل تجزیه برای سازگاری با محیط زیست هستند. مسئله اصلی در کاربرد تجاری این ماده برای تولید پلاستیک، بالا بودن هزینه تولید است. پیداکردن سویه های باکتریایی مناسب و استفاده از منابع کربنی ارزان قیمت، می تواند مقداری از هزینه را کاهش دهد. به همین منظور باکتری های جداشده از لجن فعال نفتی را از نظر تولید phb بررسی کردیم. از 63 سویه باکتریایی جدا شده، 21 سویه تولید phb داشتند که 7 سویه برتر انتخاب شد و تولید phbتوسط این سویه ها به وسیله گازکروماتوگرافی تایید شد. سویه ای که بالاترین میزان تولید phb را داشت در آزمایشات بهینه سازی محیط کشت مورد استفاده قرار دادیم. از هشت محیط کشت تولید phb با ترکیبات و غلظت های مختلف استفاده شد و بهترین محیط کشت انتخاب شد. در مرحله بعد روش آماری plackett–burman برای به دست آوردن فاکتورهای موثر در تولید phb و رشد سلول، استفاده شد. بهینه سازی از 5 فاکتور موثر به وسیله روش پاسخ سطحی (rsm ) با استفاده از منبع کربن ارزان قیمت (ملاس، آب پنیر) انجام شد. ماکزیمم phb به دست آمده از منبع ملاس به میزانg/lit6.62 به دست آمد

سرما یک محرک تنش زای محیطی است که موجب تغییر در فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه می گردد و خسارات اقتصادی زیانباری را در بخش کشاورزی سبب می شود. گیاه گوجه فرنگی گیاهی حساس به سرماست و در شرایط سرما صدمه می بیند. در این تحقیق، اثر تنش سرما بر روی صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک، و همچنین بهینه سازی کشت بافت سه واریته گیاه گوجه فرنگی (lycopersicon esculentum) شامل: superqueen، nemador و uc-105 انجام شد. در آزمایش اول، اثر تنش سرما (4 درجه سانتیگراد) در شرایط 4، 7، 11 و 21 روزه، صفات نشت الکترولیت، پرولین، تغییرات پروتئینی، تعداد برگ، تعداد گره و فاصله بین گره مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات پروتئینی توسط sds-page بررسی شد. در آزمایش اول، طرح به صورت آزمایشات فاکتوریل 3×2 بر پایه طرح کاملاً تصادفی (crd) با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول، تنش سرما شامل s0 (بدون تنش) و s1 (تنش سرما در دمای 4 درجه سانتیگراد) و فاکتور دوم واریته (v) که شامل واریته های v1 (uc-105)، v2 (nemador) و v3 (superqueen) می باشد. در آزمایش دوم، طرح به صورت آزمایشات فاکتوریل 2×3×3 بر پایه طرح کاملاً تصادفی (crd) با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تنظیم کننده های رشدی (g) که خود شامل سطوح g0 (بدون تنظیم کننده رشدی)، g1 (1 mg/l 2,4-d + 0.5 mg/l kin) و g2 (2 mg/l 2,4-d + 0.5 mg/l kin) است، واریته (v)، شامل uc-105 (v1)، nemador (v2) و superqueen (v3)، ریزنمونه (e)، شامل ساقه چه (e1) و ریشه چه (e2) می باشد. کالوس زایی در ریزنمونه-های ساقه چه و ریشه چه در محیط کشت ms بدون تنظیم کننده رشد و دو غلظت 2,4-d (1,2mg/l) و تنظیم کننده رشدی کینتین در غلظت 0.5mg/l صورت گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد که تنش سرما موجب افزایش میزان پرولین و نشت الکترولیت گیاه نسبت به شرایط بدون تنش می شود اما میزان رشد (تعداد برگ، تعداد گره و فاصله بین گره) را کاهش می دهد. همچنین مقدار برخی از پروتئین ها کاهش یافته و برخی باندها نیز از بین رفتند. با توجه به نتایج آزمایش اول می توان چنین استنباط کرد که واریته سوپرکوئین تحت تنش نسبت به دو واریته دیگر از میزان نشت یون کمتر و محتوای پرولین بیشتری برخوردار بوده و همچنین میزان پروتئین در باندهای در این واریته نسبت به دو واریته دیگر، تغییرات کمتری را نشان می دهد. در نتیجه، واریته سوپرکوئین نسبت به دو واریته دیگر مقاوم تر است. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که بیشترین درصد کالوس زایی در ریزنمونه ساقه چه در تیمار 2,4-d 1 mg/l همراه با 0.5 mg/l kin مشاهده گردید.

رشد نانو ذراتی شامل پلیمرهای کوئوردیناسیونی متخلخل سه بعدی m3(btc)2.12h2o zn,co,ni=m) =btc, 1و3و5- بنزن تری کربوکسیلیک اسید)، cu2o و cowo4 بر روی الیاف ابریشم با استفاده از تکنیک غوطه وری پی در پی در حمام هایی از محلول های m(ii)و لیگند تحت تابش امواج سونوشیمی انجام شده است. اثر زمان واکنش، دما، تابش اولتراسوند ومراحل غوطه وری پی در پی در رشد نانو ذرات بر روی الیاف مطالعه شده است. ساختار متخلخل m3(btc)2.12h2o ترکیباتی انعطاف پذیر و مناسبی برای جذب بعضی از مولکول ها با خواص فیزیکی خاص هستند. برای بررسی تخلخل ترکیب های m3(btc)2.12h2o ، مهمان پذیری این ترکیبات نسبت به i2 با غوطه ور سازی آنها در محلولی از ید و n- هگزان با موفقیت انجام شده است. اندازه و مورفولوژی ذرات وابسته به تابش اولتراسوند و مراحل غوطه وری پی در پی است. به منظور بررسی اثر سونوشیمی بر طبیعت ذرات، واکنش شاهدی بدون تابش اولتراسوند مورد بررسی قرار گرفت. این سیستم ها کاهش اندازه همراه با کاهش مراحل غوطه وری پی در پی را نشان می دهند. فعالیت ضد باکتری محصولات نسبت به باکتری های گرم مثبت و گرم منفی با استفاده از روش دیسک دیفیوژن انجام شد. یکی از فاکتور های موثر بر فعالیت ضد باکتری پو شش های گسترش یافته، آزاد سازی فاز فعال مثل ذرات m2+ به داخل محیط اطراف می باشد.این نتایج نشان می دهد که الیاف ابریشم خام تاثیری روی فعالیت ضد باکتری نخواهد داشت. در حالی که m2+ به عنوان یونی سازگار با محیط زیست، مهمترین و جدی ترین اثر را در این میان دارد. نمونه ها با روش های پراش پرتو ایکس پودری ، ((xrpd ، طیف سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه (ft-ir)، میکروسکوب الکترونی روبشی (sem) و طیف سنجی uv–vis مورد بررسی قرار گرفتند. برای تعیین فاز کریستالی محصولات تشکیل شده روی الیاف ابریشم اندازه گیری پراش پرتو ایکس پودری با زاویه پراش(2?) از 5–80o انجام گرفت. آنالیز (xrpd) نشان می دهد که ترکیبات تهیه شده روی الیاف ابریشم کریستالی هستند.

تخلیه فلزات سنگین به محیط زیست موضوعی است که در چند دهه اخیر مورد توجه فراوان قرار گرفته است. روش های معمول برای حذف یون های فلزی از محلول های آبی شامل ترسیب شیمیایی، لخته سازی و ... می باشد. این روش ها دارای معایبی از قبیل عدم حذف کامل یون ها و نیازهای بالای مواد و انرژی هستند. بنابراین به یک روش موثر و ارزان نیاز داریم که قادر باشد یون های فلزات سنگین را از محلول های آبی حذف نماید. اخیراً تحقیقاتی در زمینه حذف یون های فلزات سنگین از محلول های آبی توسط حذف بیولوژیکی در حال انجام است. حذف فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم ها تا حد زیادی توسط عوامل مختلف از جمله غلظت یون فلزی، ph، زمان و دما تحت تأثیر قرار می گیرد. بنابراین بهینه سازی حذف فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم ها می تواند منجر به بالا رفتن ظرفیت میکروارگانیسم ها درحذف فلزات سنگین شود. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی باکتری های دارای توانایی حذف زیستی فلز مس و بهینه سازی چند عامل موثر در حذف آن می باشد. در مطالعه حاضر، ابتدا توسط محیط حاوی 5/. میلی مولار (11/37 میلی گرم بر لیتر) سولفات مس(ii)، باکتری های مقاوم به مس از شیرابه زباله شهر کرمانشاه غربال سازی شدند سپس از باکتری های مقاوم گسترش میکروبی تهیه شد و رنگ آمیزی گرم صورت گرفت. پس از تهیه سوسپانسیون باکتریایی به منظور استفاده در مراحل بعدی کار، حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد به کمک روش رقت سازی در آگار تعیین شد و باکتری هایی که بیشترین مقاومت را داشتند توسط مرکز ملی ذخائر ژنتیکی و زیستی ایران مورد شناسایی قرار گرفتند. در نهایت توانایی باکتری های مذکور برای حذف زیستی مس توسط روش آزمایش تاگوچی مورد ارزیابی قرار گرفت و بهینه سازی شد. نتایج نشان داد که از میان چهار باکتری جداسازی شده که از نظر رنگ آمیزی گرم نیز گرم مثبت بودند، سه باکتری bacillus sp.kil1، bacillus sp.kil4 و bacillus sp.kil6 مقاومت بیشتری را به مس داشتند. طبق روش تاگوچی بالاترین حذف مس توسط باکتریهای مذکور، در حضور 60 میلی گرم بر لیترکاتیون مس (ii) برای باکتری bacillus sp. kil1 و 80 میلی گرم بر لیتر برای باکتریهای bacillus sp.kil4 و bacillus sp.kil6، 7=ph، مدت زمان 36 ساعت و دمای 35 درجه سانتیگراد رخ می دهد. حذف مس توسط باکتریهای مذکور تحت شرایط بهینه به ترتیب،046/84 ، 857/52 و 993/92 درصد بود. بنابراین باکتری های موردنظر به عنوان جاذب های زیستی مناسب برای حذف زیستی آلاینده مس مطرح می باشند.

در این تحقیق با استفاده از روش تاگوچی و بررسی عواملی مثل درجه حرارت، ph ، غلظت رنگ و غلظت نمک در محیط، شرایط بهینه رنگبری باکتری هالوموناس سویه ptcc1714 به منظور حذف رنگ ریمازل بلک-b و ریمازل رد-b از محیط آبی بررسی شد. با توجه به جدول آرایه ها در 4 عامل و 4 سطح 16 آزمایش طراحی شد. پس از انجام آزمایش ها نتایج بدست آمده با استفاده از برنامه کامپیوتری qualitek-4 تجزیه وتحلیل شد. بررسی ها نشان داد که باکتری نمک دوست هالوموناس سویه ptcc1714 توانایی رنگبری در محدوده وسیعی از نمک تا 20% وph (9-5) را دارا می باشد. از نظر تحمل پذیری رنگ، این سویه تا 5 گرم در میلی لیتر (ppm 5000) رنگ را تحمل می کند و بالاترین رنگبری را در ppm100 برای ریمازل بلک-b وppm 500 برای ریمازل رد-b نشان داد. این سویه با احراز شرایط بهینه رشد بدست آمده طی تحلیل آزمایش ها، یعنی دمای 31 درجه سانتیگراد ،ph برابر9، و غلظت نمک10% ، تا 94% رنگ آزوی ریمازول بلک-b با غلظت ppm 100 را از محیط آبی حذف می کند.و همچنین دمای 31 درجه سانتیگراد ،ph برابر9، و غلظت نمک5% ،شرایط بهینه رشد این سویه برای رنگ ریمازل رد-b می باشد و در این شرایط تا 94% رنگ آزوی ریمازول رد- b با غلظت ppm 500 را از محیط آبی حذف می کند، که این مقدار قابل ملاحظه است. و نظر به این که سویه هالوموناس ptcc1714 عمل رنگ بری را در مدت زمان بسیار کوتاهی یعنی 72 ساعت و به صورت هوازی انجام می دهد استفاده از این باکتری در تصفیه بیولوژیک پساب های واجد رنگ های صنعتی می تواند کمک موثری در تصفیه و استفاده مجدد این گونه آب ها باشد.

چکیده امروزه 000/100 رنگ سنتتیک در جهان با حجم سالانه ی 700 هزار تن ساخته می شود. رنگ های سنتیک در صنایع نساجی، کاغذ، غذایی، مواد آرایشی و بهداشتی استفاده می شوند. رنگ های آزو که با پیوند (-n=n-)شناخته می شوند از پر مصرف ترین رنگ ها به خصوص در صنایع نساجی به شمار می آیند. رنگ های آزوی موجود در پساب در مقابل روش های معمول تصفیه مقاوم می باشند و دلیل این امر مقاوم بودن پیوند آزو به اکسیژنازها می باشد. در این تحقیق، با استفاده از روش تاگوچی و بررسی عواملی مثل درجه حرارت، ph، غلظت رنگ و غلظت نمک در محیط، شرایط بهینه رنگبری باکتری هالوموناس سویه ptcc1714 به منظور حذف رنگ های آریاپرس و ریمازول یلو از محیط آبی بررسی شد. با توجه به جدول آرایه ها در 4 عامل و 4 سطح، 16 آزمایش طراحی شد. پس از انجام آزمایش ها نتایج بدست آمده با استفاده از برنامه کامپیوتری qualitek-4 تجزیه و تحلیل شد. طبق نتایج، این سویه بیشترین میزان حذف رنگ آریاپرس در دمای 40 درجه سانتیگراد، غلظت رنگ ppm100، غلظت نمک 20درصد و ph 5/6 و بیشترین میزان حذف رنگ ریمازول یلو در دمای 35درجه سانتی گراد،غلظت رنگ ppm500،غلظت نمک 20درصد و ph5/7 می باشد. در باکتری هالوموناس سویه ptcc1714 بیشترین میزان رنگزدایی برای رنگ آریاپرس به میزان 5/85% و برای رنگ ریمازول یلو 6/61% می باشد، که به میزان قابل توجهی نتایج بدست آمده از آزمایش ما با نتایج در حالت بهینه(93% برای رنگ آریاپرس و 60% برای رنگ ریمازول یلو) نزدیک می باشد، که این نشان دهنده نزدیک بودن شرایط محیط کشت و فعالیت باکتری به شرایط بهینه می باشد.

حضور فلزات سنگین به عنوان یکی از مهمترین آلاینده ها در محیط یکی از نگرانیهای بزرگ جامعه امروز است، این به علت سمیت و تمایل تجمع زیستی آنها در زنجیره غذایی حتی در غلظت های پایین است که این امر تصفیه آنها را از محیط ضروری میسازد. در این تحقیق از باکتریهای جداشده از شیرابه زباله شهری کرمانشاه به منظور تعیین مقاومت و حذف زیستی فلز آرسنیک استفاده شد. بعد از شناسایی باکتریهای مقاوم به آرسنیک، به منظور تعیین باکتری ها با بالاترین مقاومت، mic برای باکتری-های مقاوم انجام شد و 3 باکتری با بالاترین micها توسط مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران شناسایی شد. برای این ایزوله ها شرایط بهینه برای حذف بیشتر آرسنیک در محیط نوترینت براث با طراحی آزمایش به روش تاگوچی تعیین گردید. سپس مقدار فلز as(iii) توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار qulitek-4 مورد آنالیز قرار گرفت باکتری, bacillus sp. kl1 bacillus sp. kl4 و bacillus sp. kl6 به عنوان باکتری مقاوم به آرسنیک توسط مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران شناسایی شد. mic برای باکتری های مذکور به ترتیب 225 ، 90 و 90 بود. تاثیر سطوح مختلف فاکتورها بر میزان حذف فلز آرسنیک در bacillus sp. kl1و bacillus sp. kl6 نشان میدهد که فاکتور زمان درسطح 1، فاکتور phدرسطح 1، فاکتورغلظت در سطح 3 و فاکتور دما در سطح 2 بیشترین تأثیر را در حذف فلز داشتند. و در bacillus sp. kl4 فاکتور زمان درسطح 1، فاکتور ph درسطح 1، فاکتورغلظت در سطح 2 و فاکتور دما در سطح 1 بیشترین تأثیر را در حذف فلز داشتند. در این تحقیق در هر سه باکتری ذکر شده فاکتورph موثرترین فاکتور در حذف فلز آرسنیک بود و تحت شرایط بهینه، میزان حذف فلز به ترتیب در باکتری های bacillus sp. kl1 bacillus sp. kl4, و bacillus sp. kl662/90 ، 70/92 و 88/95 درصد بدست آمد. اکثر روشهای معمول حذف فلزات از پسابها کارایی کافی نداشته، هزینه بر و وقت گیر هستند. بنابراین از روشهای زیستی میتوان به عنوان روشی مقرون به صرفه و جایگزین استفاده کرد. این تحقیق نشان می دهد که 3 ایزوله باکتری مذکور می تواند در شرایط مختلف آرسنیک موجود در محیط را حذف کنند.

در طول چند دهه ی گذشته،توجه ویژه ای به مدیریت آلودگی محیط زیست ناشی از مواد خطرناکی مثل فلزات سنگین شده است.آلودگی فلزات سنگین امروزه به یکی از مهم ترین معضلات محیط زیست تبدیل شده است. روش های فیزیکوشیمیایی رایج به منظور دفع فلزات سنگین گران و هزینه بر میباشند و کارایی زیادی ندارند. به همین دلیل در سالهای اخیر تصفیه فلزات سنگین با استفاده از روشهای بیولوژیکی مورد توجه زیادی قرار گرفته است .در این مطالعه، حذف زیستی فلز نیکل توسط باکتری های جدا شده از خاک آلوده به شیرابه ی زباله شهر کرمانشاه بررسی شد. در این مطالعه،از باکتری های جدا شده از خاک آلوده به شیرابه ی زباله ی شهر کرمانشاه استفاده شد. حداقل غلظت مهار کننده از رشد باکتری، برای فلز سنگین نیکل تعیین شد. سپس شرایط بهینه برای حذف فلز ، با طراحی آزمایش به روش تاگوچی تعیین گردید. چهار فاکتور (دما،غلظت،زمان وph)در سه سطح تعریف شد.سپس به کمک مایع سوپرناتانت محیط کشت، مقدار فلز نیکل توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از برنامه ی کامپیوتری qulitek-4 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. mic فلز نیکل برای باکتری bacillus sp. kl1 ppm 100 بود و شرایط اپتیمم برای حذف فلز شامل :زمان در سطح 2 (24 ساعت) ، phدر سطح 2 (7) ، غلظت در سطح 3 (ppm100) ودما در سطح 1 (30 درجه سانتیگراد) بدست آمد.mic فلز نیکل برای هر دو باکتریbacillus sp. kl4 و bacillus sp. kl6 ppm 90 بود و شرایط اپتیمم حذف فلز در هر دو باکتری شامل :زمان در سطح 1 (12 ساعت) ، phدر سطح 1 (5) ، غلظت در سطح 3 (ppm90) ودما در سطح 1 (30 درجه سانتیگراد) بدست آمد . از بین فاکتور های مذکور، بالاترین سطح تاثیر در حذف فلز نیکل، برای هر 3 باکتری برای فاکتور غلظت تعیین گردید. تحت شرایط بهینه مقدار حذف نیکل از محیط کشت به ترتیب برای باکتری های bacillus sp. kl1، bacillus sp. kl4 و bacillus sp.kl6 06/55،66/48 و 74/45 درصد بدست آمد. این مطالعه نشان می دهد که باکتری های جدا شده از خاک آلوده به شیرابه ی زباله ی شهری، توانایی مناسبی در حذف فلز سنگین نیکل از محیط دارد و می توان از این باکتری ها برای مطالعات بیشتر در زمینه حذف فلزات سنگین از محیط استفاده کرد.

مشکلات محیط زیست در ارتباط با صنعت نساجی ناشی از کاربرد وسیع رنگ های آلی می باشد. امروزه حدود 10000 نوع رنگ و پیگمان با ساختمان شیمیایی مختلف تولید و در صنایع نساجی و صنایع شیمیایی وابسته مورد استفاده قرار می گیرد. حجم تولید سالانه این رنگ ها حدود 700000 تن تخمین زده شده و میزان رنگ وارداتی در کشور ما سالانه حدود 5 تن می باشد. در طی فرآیند رنگرزی در نساجی حدود 10 تا 15 درصد از رنگ ها از دست رفته و وارد پساب می شود. رنگ های آزو از بزرگترین دسته از رنگ های مصنوعی با پیوند دوگانه نیتروژن=نیتروژن و تنوعی از رنگ ها و ساختار ها متصل به گروهای آروماتیک، شناخته می شوند و از پرمصرف ترین رنگ ها در صنایع نساجی به شمار می آید. تخلیه این پساب های رنگی به اکوسیستم های آبی به علت سمی بودن زندگی موجودات آبزی را به خطر می اندازد و منجر به کاهش نفوذ نور خورشید که به نوبه ی خود باعث کاهش فعالیت های فتوسنتزی، غلظت اکسیژن محلول، و کیفیت آب می شود و اثرات سمی حاد بر روی گیاهان آبزی و جانوران دارد و همچنین باعث مشکلات شدید زیست محیطی می شود. این رنگ ها بعد از رها شدن در طبیعت خاصیت سرطانزایی و جهش زایی و حساسیت زایی از خود نشان می دهد در نتیجه این رنگ ها حتی در غلظت های کم زندگی جانوران آبزی را به مخاطره می اندازد و از طریق جانوران آبزی وارد چرخه غذایی انسان ها می شود. از انواع رنگ های آزو ماده رنگزای ریمازول بلکb- و ریمازول رد –b می باشد که در صنایع نساجی استفاده زیادی دارد، از آنجایی که ساختمان این رنگ ها را طوری طراحی می کنند که پایداری و ثبات بالایی در برابر تغییرات شرایط جویی و تجزیه بیولوژیک داشته باشند بنابراین چگونگی حذف این رنگ ها پس از مصرف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از روش تاگوچی و بررسی عواملی مثل دما،ph ، غلظت نمک، غلظت رنگ، در محیط شرایط بهینه رنگبری باکتری استرپتومایسس سویه ptcc1132 به منظور حذف رنگ ریمازول بلک-b وریمازول رد- b از محیط آبی مورد بررسی قرار گرفت. و پس از انجام آزمایش ها نتایج بدست آمده توسط برنامه کامپیوتریqualitek-4 تجزیه و تحلیل شد. بررسی ها نشان داد که این سویه توانایی بالایی برای رشد در غلظت-ها بالای رنگ دارا می باشد و در محدوده وسیعی از ph (6-9) تا غلظت ppm 10000 رنگ را از محیط بادرصد بالایی حذف می کند. که بالاترین رنگبری در غلظت ppm5000 برای رنگ ریمازول بلک- bو غلظت ppm 10000 برای رنگ ریمازول رد-b نشان داد. که این سویه با احراز شرایط بهینه ی رشد بدست آمده طی تحلیل آزمایش ها، یعنی دمای: 33 درجه سانتی گراد،ph برابر8، و غلظت نمک1% ، تا100درصد رنگ آزوی (rr-b) با غلظتppm)10000( را از محیط آبی حذف می کند. همچنین در دمای 33 درجه سانتی گراد،ph برابر9، و غلظت نمک1% ، که شرایط بهینه رشد این سویه برای رنگ ریمازول بلک-b می باشد تا39/96 درصد رنگ آزوی rb-b)) با غلظتppm)5000( را از محیط آبی حذف می کند. که این مقادیر قابل ملاحظه است، نظربه اینکه باکتری streptomyces hygroscopicus ptcc1132 توانایی رشد در شرایط سخت از جمله غلظت بالای رنگ و نمک داشته و عمل رنگبری را به مقادیر درصد بالایی به صورت هوازی انجام می دهد استفاده از این باکتری در تصفیه بیولوژیکی پساب های واجد رنگ های صنعتی می تواند کمک موثری در تصفیه و استفاده مجدد این گونه آب هاباشد.

از آنجا که روغن های تک یاخته کاربردهای مهمی در زندگی ما دارند بنابراین چگونگی تولید این روغن ها از اهمیت ویژه ای برخورداراست منابع جدید روغن با تکیه برعلم بیوتکنولوژی ورشد وسنتز میکروارگانیسم های مفید که دارای مزیت هایی نسبت به روش متداول تولید روغن است،امروزه اهمیت زیادی دارد. مفهوم روغن تک یاخته که بوسیله گونه های میکروبی روغنی تولید می شود، از دهه 1980میلادی بعنوان منبع مکمل چربی ها وروغن ها مورد توجه قرار گرفت. اکثرا این لیپیدهای تولیدی که در خود میکروارگانیسم تجمع می یابند، شامل تری آسیل گلیسرول بلند زنجیر است که با انواعی از روغن های گیاهی قابل مقایسه هستند. بعضی از انواع روغن تک یاخته بویژه انواعی که دارای اسیدهای چرب چندغیراشباعی هستند، امروزه بدلیل اهمیت زیادی که در تغذیه ورژیم غذایی دارند، در سطح تجاری تولید می شوند. بطور خلاصه اهمیت روغن تک یاخته در 5 مقوله تغذیه¬ای، دارویی، اقتصادی، تولید سوخت های زیستی وتهیه آب کشت می گنجد. در این تحقیق با استفاده از روش تاگوچی و بررسی عواملی مانند دما، غلظت کربن وغلظت نیتروژن در محیط شرایط بهینه تولید روغن قارچ مورتیرلا آلپینا سویه cbs 754.68 مورد بررسی قرار گرفت. پس از انجام آزمایش ها نتایج بدست آمده توسط برنامه کامپیوتری qualitek-4 تجزیه وتحلیل شد. بررسی ها نشان داد که این سویه با احراز شرایط بهینه رشد بدست آمده طی تحلیل آزمایش ها، یعنی دمای: 28 درجه سانتی گراد، غلظت اوره 1% وغلظت سبوس گندم 100 گرم تا میزان 054/0گرم بر لیتر تولید روغن خواهد داشت. با توجه به اینکه این قارچ توانایی بالایی در استفاده از سبوس گندم هیدرولیز شده به عنوان منبع کربن برای تولید روغن را دارا می باشد، پس استفاده از این قارچ و مواد فراوان و ارزان قیمت برای تولید روغن کمک مؤثری به اقتصاد جامعه می کند.

بیوسورفکتانت ها بیومولکولهای آمفی فیلیک با خواص منحصر به فردی از قبیل کاهش کشش سطحی و بین سطحی، سمیت پایین، زیست تجزیه پذیری، فعالیت در درجه حرارت و ph بالا می باشند. جهت تولید بیوسورفکتانت در این پژوهش از 3/5 روغن زیتون و2/5 نفت خام به عنوان منبع کربن، عصاره مخمر به عنوان منبع نیتروژن و kh2po4 به عنوان منبع فسفات استفاده شده و با استفاده از نرم افزار تاگوچی 9 مرحله آزمایش طراحی شد. شاخص امولسیفیکاسیون(e24) و اندازه گیری کشش سطحی برای تایید تولید بیوسورفکتانت مورد استفاده قرار گرفتند. در شرایط بهینه، یعنی در دمای ?c40 و غلظت3/0 درصدی عصاره مخمر و 5/1 در صدی منبع کربن، 80/50 درصد فعالیت امولسیفیکاسیونی و 706/16 در صد کاهش کشش سطحی دیده شد. تمامی آزمایشات در ph برابر8 انجام شد. با توجه به پتانسیل کاربردی گسترده و مزایای ویژه ای که بیوسورفکتانت ها در صنایع مختلف دارند، تلاش برای بهینه سازی تولید این ماده ارزشمند با راهکارهای مقرون به صرفه در اقتصاد تولید این بیومولکول بسیار حائز اهمیت است. هم چنین جدید بودن سویه مورد استفاده در این پژوهش و استفاده از این سویه برای اولین بار در تولید بیوسورفکتانت، می تواند زمینه ای برای مطالعه بیشتر جهت بهینه سازی تولید بیوسورفکتانت توسط bcillus sp. obs4 و گامی ویژه جهت تجاری سازی این محصول زیستی باشد.

نیاز روز افزون جهان به منابع جدید انرژی به ویژه در بخش حمل و نقل، امروزه یکی از مشکلات اساسی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. به عبارتی این مشکل همانند دهه های گذشته، تنها به کشورهای وارد کننده نفت اختصاص ندارد و حتی تولید کنندگان بزرگ نفت از جمله کشور ما با مشکلات متعددی در زمینه تهیه سوخت رو به رو است. کمبود و یا به عبارتی کاهش ظرفیت پالایشی در جهان، یکی از عوامل بروز این مشکلات است، اما موضوع به همین جا ختم نمی شود، زیرا آلودگی ناشی از سوخت های فسیلی و پایان پذیر بودن آنها نیز از دیگر عواملی است که بشر را به تلاش برای دستیابی به سوخت های جانشین برای این منابع واداشته است. "بیودیزل" سوختی جدید و تجدید پذیر است که استفاده از آن در بسیاری از کشورهای دنیا متداول است. به دلیل شباهت ساختاری اسیدهای چرب تشکیل دهنده روغن های میکروبی با اسید های چرب روغن های گیاهی استفاده شده در تولید بیودیزل، از روغن های میکروبی به عنوان ماده خام استفاده می شود. یکی دیگر از کاربرد های روغن های میکروبی، استفاده از آن ها برای کاهش فشار خون، کلسترول خون، تپش قلب.... و استفاده در صنعت داروسازی و مواد آرایشی بهداشتی و... می باشد. از آنجا که روغن های تک یاخته کاربردهای مهمی در زندگی ما دارند بنابراین چگونگی تولید این روغن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از روش تاگوچی و بررسی عواملی مانند دما، غلظت کربن و غلظت نیتروژن در محیط شرایط بهینه تولید روغن قارچ مورتیرلا آلپینا سویه cbs 754.68 مورد بررسی قرار گرفت. پس از انجام آزمایش ها نتایج بدست آمده توسط برنامه کامپیوتری qualitek-4 تجزیه وتحلیل شد. بررسی ها نشان داد که این سویه با احراز شرایط بهینه رشد بدست آمده طی تحلیل آزمایش ها، یعنی دمای: 28 درجه سانتی گراد، غلظت اوره 1% (وزنی/حجمی) و غلظت کاه گندم 100 گرم تا 054/0گرم بر لیتر تولید روغن خواهد داشت. با توجه به اینکه این قارچ توانایی بالایی در استفاده از کاه گندم هیدرولیز شده به عنوان منبع کربن برای تولید روغن را دارا می باشد، پس استفاده از این قارچ و مواد فراوان و ارزان قیمت برای تولید روغن کمک موثری به اقتصاد جامعه می کند.

بیوسورفکتانتها گروهی از مولکولهای فعال کننده سطحی با ساختار بسیار متنوع هستند. این ترکیبات، مولکولهایی دوگانه دوست هستند که امکان تشکیل میسل در حد فاصل دو فاز با قطبیت متفاوت را دارا می باشند. این ویژگی آنها را قادر به کاهش کشش سطحی و بین سطحی مایعات و تشکیل میکروامولسیون کرده و در نهایت باعث انحلال هیدروکربنها در آب می شوند. بیوسورفکتانت ها که به صورت خارج سلولی یا سطح سلولی ترشح می شود. دارای دو بخش هیدوفوب(آب گریز) و هیدروفیل(آب دوست) هستند بخش هیدروفیل شامل یک کربوهیدرات، یک آمینواسید، یک پپتید حلقوی، یک فسفات، ...است. میکروارگانیسمهای تولیدکننده بیوسورفکتانت در بیشتر محیطهای خاکی و آبی یافت شده اند. شاخص ترین باکتری های تولیدکننده بیوسورفکتانت، عبارت اند از سودوموناس آئروجینواز، کورینه باکتریوم نوکاردیا، رودوکوکوس، باسیلوس سابتیلیس، باسیلوس لیکنیفرمیس و آرتروباکتر و از قارچها می توان به تورولوپسیس و کاندیدا اشاره کرد. بیوسورفکتانت هاکاربردهای زیادی دارند. از جمله در صنایع نفت، در سولفورزدایی از نفت خام، پاکسازی محیط زیست از فلزات سنگین، در صنایع غذایی، در صنایع بهداشتی و آرایشی، پاکسازی آلودگی نفتی، در صنعت پزشکی –داروسازی کاربرد دارند. در این تحقیق به منظور تولید بهینه بیوسورفکتانت توسط باکتری bacillus sp bs2 از نرم افزارکامپیوتری تاگوچی جهت طراحی آزمایش استفاده شد. اثر فاکتورهای دما، غلظت منبع کربن (مخلوط روغن زیتون و نفت خام)، و غلظت منبع فسفات بر میزان تولید بیوسورفکتانت در هر آزمایش بررسی شد و در نهایت درصد تولید را توسط اندازه گیری کشش سطحی و تست امولسیفیکاسیون سنجش شد. این نتایج به کمک برنامه کامپیوتری 4-qualitek مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و اثرات مربوط به هرسطح محاسبه شد. طی تحلیل آزمایشها این سویه با احراز شرایط بهینه ی رشد بدست آمده، یعنی دمای 37، غلظت کربن 2% و غلظت فسفات 4/0 در لیترضریب امولسیون تا 78 /63 % و میزان کاهش کشش سطحی mn/m32/20 است. بیشترین تأثیر مربوط به اثر متقابل کربن در فسفات داشته است و دما بیشترین تأثیر رادر رابطه با دیگر شاخص های داشته است. می توان نتیجه گیری کرد که این باکتری گزینه مناسبی برای تولید بیوسورفکتانت می باشد. با توجه به میزان بالای امولسیون گونه ای مناسب برای تولید بیوسورفکتانت است.

روشتاگوچی از سال 1980 به عنوان یک روش کنترلی کیفیت به منظور بهینه سازی فرآیندهای آزمایشهای مهندسی به کار گرفته شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی و تعیین شرایط بهینه جهت کاهش cod پساب واحد pta شرکت پتروشیمی شهید تندگویان در راکتور بی هوازی به کمک میکرو ارگانیسم ها با استفاده از روش تاگوچی است. تاکنون در زمینه کاهش cod این پساب تحقیقات مختلفی صورت گرفته است. در این تحقیقات پارامترهای مختلفی همچون دما، میزان ph و میزان غلظت n به صورت مجزا بررسی شده است. اما در این تحقیق تأثیر 4 پارامتر اصلی قابل کنترل این فرآیند شامل: دما- میزان ph- غلظت n و غلظت p بر کاهش میزان cod پساب هر کدام در سه سطح به طور همزمان مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته اند و نتایج توسط نرم افزار qualitek-4(w32b) تجزیه و تحلیل گردیدند.

تصفیه خانه پتروشیمی تندگویان به 2 فناوری فیزیکی و بیولوژیکی همزمان استفاده می کند که تصفیه خانه بیولوژیکی آن شامل دو تصفیه خانه هوازی و بی هوازی می باشد. تصفیه خانه بی هوازی نیز شامل دو زیست راکتور می باشد که یک زیست راکتور آن پساب ورودی از واحد pet و زیست راکتور دیگر پساب ورودی از واحد فیلتر pta را تصفیه می کند. در این پایان نامه می خواهیم میزان کارایی زیست راکتور بی هوازی تصفیه پساب واحد pet را اندازه گیری و بهینه سازی کنیم. ابتدا تمامی میکروارگانیسم های استفاده شده از تمامی واحدهای این تصفیه خانه را جداسازی کرده و تعداد 7 نوع از کارآمدترین باکتری ها را جداسازی کرده و مورد آزمایش قرار می دهیم. فاکتورهای متغیر ما شامل دما، نیترات، فسفات و ph می باشد که هر کدام را در 3 سطح مورد بررسی قرار می دهیم. اما این تست مستلزم تعداد بالایی آزمایش می باشد که ما به توسط نرم افزار مینی تب 9 آزمایش را طراحی کردیم. در هر آزمایش ما از پساب واحد pet میزان 100 میلی لیتر را در داخل ارلن ریخته و از هر نوع باکتری میزان 10 میکرولیتر با ارلن اضافه کرده و بر اساس جدول تاگوچی نرم افزار مینی تب 4 فاکتور آن را تنظیم کرده و در انکوباتور متحرک در دمای مد نظر به مدت 24 ساعت قرار ذاذه شد. و سپس میزان cod آن را اندازه می گیریم و با مقایسه با cod اولیه اندازه گیری شده میزان بازدهی کاهش cod را بدست می آوریم. با بررسی آزمایش های بدست آمده با این نتیجه رسیدیم که بیشترین بازدهی ما 63.4% و میزان بازدهی میانگین برابر 47.055% شد. کلمات کلیدی: زیست راکتور، تصفیه، پساب، pet، بهینه سازی، cod