به منظور بررسی تاثیر مقدار و زمان مصرف نیتروژن در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه، برخی خصوصیات زراعی و کارآیی مصرف نیتروژن، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1388 اجرا شد. کود نیتروژن با چهار سطح (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار) در کرت های اصلی، زمان مصرف کود نیتروژن در سه سطح (3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی، 2/1 زمان کاشت + 2/1 ظهور گل تاجی و 2/1 کاشت + 4/1 8 تا10 برگی+ 4/1 ظهور گل تاجی) در کرت های فرعی قرار گرفتند. انباشت ماده خشک کل در تمامی ترکیبات تیماری ، به آهستگی تا دریافت 300-400 درجه روز-رشد بعد از کاشت روند صعودی داشت و سپس به طور سریعی تا 850-900 درجه روز-رشد افزایش یافت و از 900 درجه روز-رشد تا رسیدگی، به اهستگی بواسطه افزایش پیری برگ ها و کاهش سطح برگ کاهش یافت. بیشترین میزان انباشت ماده خشک کل در کرت هایی مشاهده گردید که مقدار 225 کیلوگرم کود نیتروژن به صورت تقسیط مساوی در سه مرحله 3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی به کار برده شد. روند مشابهی نیز در سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی براورد گردید. افزایش در مقدار کود نیتروژن به طور معنی داری شاخص سطح برگ را افزایش داد. بیشترین مقدار آن در بالاترین سطح از کود نیتروزنی در صورت تقسیط مساوی کود در سه مرحله 3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی با دریافت 850-900 درجه روز-رشد و کمترین مقدار آن در پایین ترین سطح از کود نیتروزنی در صورت تقسیط مساوی کود در دو مرحله 2/1 زمان کاشت + 2/1 در مرحله ظهور گل تاجی براورد گردید که در مقایسه با عدم مصرف کود، 5/23 درصد افزایش نشان می داد. نتایج نشان داد که فیلوکرون، فاصله زمانی بین ظهور دو برگ بالغ متوالی، تحت تاثیر مقدار، زمان مصرف و اثر متقابل این دو قرار دارد. افزایش مقدار نیتروژن منجر به کاهش فیلوکرون و افزایش سرعت ظهور برگ شد. بین زمان های مصرف نیتروزن نیز از این نظر تفاوت های معنی داری وجود داشت. سرعت ظهور برگ ها در صورت تقسیط مساوی کود در سه مرحله 3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی بیشتر از دیگر زمان های مصرف بود. بالاترین سرعت ظهور برگ و نیز کوتاه ترین زمان برای فیلوکرون به ترکیب تیماری مصرف 225 کیلوگرم نیتروژن به صورت تقسیط مساوی کود در سه مرحله 3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی تعلق داشت. مقدار، زمان و اثر متقابل این دو عامل بر روی عملکرد و اجزای عملکرد دانه معنی دار شد. حداکثر عملکرد دانه (6/7928 کیلوگرم در هکتار) به ترکیب تیماری مصرف 225 کیلوگرم نیتروژن به صورت 3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی تعلق داشت. اثر ترکیب تیماری مقدارکود در زمان های مختلف مصرف آن بر کارایی مصرف کود معنی دار شد. حداکثرکارایی (16/31 کیلوگرم بر کیلوگرم ) مربوط به کرت هایی بود که مقدار 75 کیلوگرم نیتروژن به صورت 3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی، و حداقل آن (41/19کیلوگرم بر کیلوگرم ) مربوط به کرت هایی می شد که مقدار 225 کیلوگرم نیتروژن به صورت تقسیط مساوی در دو مرحله 2/1 زمان کاشت + 2/1 در مرحله ظهور گل تاجی به کار برده شد. بنابراین، به نظر می رسد که به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد دانه و دیگر شاخص های رشد مانند بیوماس کل و سرعت رشد محصول از سطح کودی 225 کیلوگرم در هکتار و به صورت تقسیط مساوی کود در سه مرحله 3/1 زمان کاشت + 3/1 8 تا10 برگی + 3/1 ظهور گل تاجی در شرایط اقلیمی اردبیل استفاده شود.

کنه تارتن دولکه ای tetranychus urticae koch یکی از آفات بسیار مهم هلو در ایران می باشد. جدول زندگی این کنه روی 5 رقم هلو شامل ردتاپ، جی اچ هیل، کاردی، البرتا و اسپرینگ تایمز در دمای0c 1±27، رطوبت نسبی 10±50 درصد و دوره تاریکی: روشنایی 12:12 بررسی گردید. طول دوره رشد پیش از بلوغ کنه ماده روی ارقام مذکور به ترتیب برابر با 303/0±3/10، 176/0±431/9، 166/0±9/9، 24/0±99/16 و 24/0±47/12 روز بود. همچنین میزان مرگ و میر پیش از بلوغ این کنه به ترتیب برابر با 46/4±55/72، 94/4±78/32، 98/2±5/31، 7/10±61/38 و 08/3±52/43 درصد، طول عمر کنه های ماده به ترتیب 03/1±44/5، 55/0±92/5، 56/0±62/6، 02/1±35/9 و 13/1±9/13 روز، باروری کل برابر با 73/3±53/11، 61/2±74/18، 9/1±6/16، 66/4±6/30 و 18/4±9/40 عدد تخم و نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) به ترتیب برابر با 0192/0±072/0، 01/0±213/0، 008/0±183/0، 006/0±111/0 و 004/0± 146/0 بود. مقاومت این ارقام در شرایط آزمایشگاهی در دمای0c 1±27، رطوبت نسبی10±50 درصد و دوره تاریکی: روشنایی 12:12 به روش دیسک برگی (رهاسازی 5 کنه ماده بالغ بارور روی دیسک هایی از برگ ارقام هلو مورد نظر، با قطر cm2 و شمارش تعداد تخم کنه، مرگ و میر و میزان خسارت آفت) و همچنین تراکم کرک ها در سطح برگ، ضخامت برگ، غلظت فنل موجود در برگ و میزان عناصر غذایی موجود در برگ مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی بر اساس نتایج به دست آمده می توان ارقام ردتاپ، البرتا و اسپرینگ تایمز را مقاوم و ارقام جی اچ هیل و کاردی را حساس ترین میزبان ها نسبت به کنه تارتن دولکه-ای معرفی نمود. نتایج نشان داد که تراکم کرک ها، ضخامت برگ و ترکیبات فنلی تاثیری در ایجاد مقاومت نداشت. اثر 7 دمای ثابت روی نرخ رشد و نمو تمام مراحل زیستی این کنه روی رقم جی اچ هیل و در شرایط آزمایشگاهی رطوبت نسبی 10±50 درصد و d12:l12 مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره رشد پیش از بلوغ کنه ماده در 6 دمای 0c 17، 20، 25، 27، 30 و 33 به ترتیب برابر با 25/3±33/30، 2/2±63/28، 25/0±23/13، 176/0±43/9، 245/0±25/11 و 31/0± 03/12 روز بود. در دمای0c 13 به علت عدم تفریخ تخم ها بررسی بیولوژی این کنه امکان پذیر نشد. همچنین میزان مرگ و میر پیش از بلوغ این کنه به ترتیب برابر با 48/4±55/20، 43/4±39/48، 93/10±3/38، 94/4± 78/32، 72/0±55/48 و 99/2±39/53 درصد بود. در دمای0c 25، 27، 30 و 33 نرخ ذاتی افزایش جمعیت برابر با 006/0±146/0، 01/0±213/0، 016/0±108/0 و 01/0± 144/0 بود. در دمای0c 17 و 20 به علت بروز پدیده دیاپوز محاسبه پارامترهای تولیدمثلی امکان پذیر نشد. آستانه پایین رشد و نمو و ثابت دمایی با استفاده از مدل خطی معمولی به ترتیب0c 79/13 و 306/19±21/160 درجه- روز محاسبه گردید. داده های حاصل از آزمایش توسط 12 مدل (1مدل خطی و 11 مدل غیر خطی) برازش داده شد تا مدل برتر انتخاب گردد. 3 مدل تیلور، لامب 1و 2 بهترین برازش را نشان داده (1195/0=r2 و 0004/0=ssr) و به عنوان مدل های برتر برای شبیه سازی رابطه بین رشد و نمو و دما در این کنه تعیین گردید.

کنه‏های میان‏استیگما در مهار زیستی بندپایان خاکزی و افزایش تنوع زیستی بوم‏نظام‏های خاکی از اهمیت زیادی برخوردار هستند. به منظور جمع‏آوری و شناسایی کنه‏های خاکزیِ خانواده‏‏های ascidae و laelapidae در شهرستان گرگان، طی سال‏های 1389 و 1390 از خاک مناطق مختلف این شهرستان نمونه‏برداری به عمل آمد و کنه‏های موجود در نمونه‏ها با استفاده از قیف برلز استخراج گردیدند. در این بررسی، در مجموع 27 گونه از 14 جنس جمع‏آوری و شناسایی شدند که از میان آن‏ها، سه گونه برای فون ایران، شش گونه برای فون دنیا و بیش‏تر گونه‏ها برای فون شهرستان گرگان جدید بودند. گونه‏های جدید برای فون ایران و دنیا به ترتیب با یک و دو ستاره مشخص شده‏اند. فهرست گونه‏های شناسایی شده به شرح زیر می‏باشد: خانواده‏ی ascidae arctoseius cetratus (sellnick), a. semiscissus (berlese), a. venustulus (berlese), a. pulvisculus (berlese)*, zerconopsis michaeli evans & hyatt, zerconopsis remiger (kramer)*, antennoseius borrusicus sellnick*, asca aphidioides (linnaeus), gamasellodes bicolor (berlese) خانواده‏ی laelapidae androlaelaps casalis (berlese), cosmolaelaps luttegiensis shcherbak, c. vacua michael, gaeolaelaps aculeifer (canestrini), g. kargi costa, g. minor (costa), g. postreticulatus xu & liang, g. n. sp.1**, g. n. sp.2**, g. n. sp.3**, gymnolaelaps n. sp.**, hypoaspis larviculus joharchi & halliday, laelaspis missouriensis (ewing), l. n. sp.**, penumolaelaps karawaiewi (berlese), p. lubrica voights & oudmans, ololaelaps mooiensis ryke, pseudoparasitus n.sp. **

شته rhopalosiphum padi (l. ) گونه ای پلی فاژ با گسترش جهانی و ناقل اصلی ویروس کوتولگی زرد جو، غلات می باشد. زیست شناسی این شته در دو بخش آزمایشگاهی و مزرعه ای روی گیاه ذرت بررسی شد. در بخش مزرعه، به منظور بررسی تغییرات جمعیت شته از بین 10 مزرعه از مزارع شهرکرد ، 3 مزرعه ذرت (2-1 هکتار) با آلودگی به این شته بررسی و پس از تعیین واحد نمونه برداری (بوته)، 120 نمونه از هر مزرعه، به طور تصادفی انتخاب شد. نمونه برداری‍ ها به طور هفتگی، در دوسال زراعی 1390 و 1391، از اوایل تیرماه تا اواخر فصل رشد ذرت انجام شد. در سال اول شته های بال دار r. padi از اوایل مرداد ماه و تا اوایل مهر و کلنی شته های بی بال بکرزا با جمعیّت بالا، از اواسط شهریور ماه تا اوایل مهر ماه دیده شد. مهاجرت شته ها از مزارع ذرت به مزارع گندم اوایل مهر مشاهده شد. در سال دوم نمونه برداری، اولین شته های بال دار از جمله r. padi اوایل تیر در مزارع ذرت مشاهده شد و از بین سه مزرعه مورد بررسی، فقط یک مزرعه آلودگی به شته ی r. padi را نشان داد. اوج جمعیّت در هفته ی اول مهر مشاهده شد. دشمنان طبیعی aphidius matricariae (haliday)، aphelinus varipes (f?rster)، orius niger و coccinella septempunctata ازروی کلنی این شته، جمع آوری شد. در طی دو سال نمونه برداری شته های metopolophium dirhodum (walker)، r. maidis (fitch)و sitobion avenae (fabricius) از مزارع ذرت شناسایی شد. توزیع فضایی شته r. padi با استفاده از داده های سال اول نمونه برداری و با کمک دو روش نسبت واریانس به میانگین و روش رگرسیونی تیلور برای شته های بی بال بکرزا r. padi از نوع تجمعی بود. در بخش آزمایشگاهی برخی ویژگی های تولید مثلی و پارامتر های جمعیت این شته در 7 دمای ثابت (5/8، 15، 20، 25، 5/27، 29 و c?5/0±31)، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره ی روشنایی 10:14 روی ذرت رقم ksc704 با استفاده از گیاهچه ذرت تعیین شد. علاوه بر این مراحل پیش تولیدمثلی برای دمای ?c 1±12 نیز محاسبه شد. شته ها از مزارع ذرت مرکز تحقیقات شهرکرد جمع آوری شد. مدت زمان لازم جهت سپری شدن دوره ی رشد پیش از بلوغ برای این شته در دماهای 5/8، 15، 12، 20، 25، 5/27 و 29 درجه سلسیوس به ترتیب 407/0±88/17، 1642/0±87/14، 16/0±31/12، 22/0±80/7، 18/0±47/5، 0979/0±64/4 و 0903/0±91/4 روز محاسبه گردید. با افزایش دما 27-5/8 درجه سلسیوس نرخ رشد مراحل نابالغ شته r. padi افزلیش یافت و در دمای 29 درجه کاهش جزئی نشان داد. در دمای 31 درجه سلسیوس رشد جمعیت متوقف شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) به طور معناداری تا دمای 25 درجه سلسیوس افزایش یافت. کم ترین و بیش ترین مقدار آن در دماهای 5/8 و 25 درجه سلسیوس به ترتیب 500/0±096/0 و 024/0±268/0 محاسبه گردید. نرخ افزایش متناهی جمعیت با افزایش دما از 5/8 - 25 درجه سلسیوس افزایش یافت مقادیر زمان دو برابر شدن جمعیت (dt) و متوسط طول دوره ی یک نسل (t) با افزایش دما در این محدوده کاهش یافت. آستانه ی پایینی رشد و نمو و ثابت دمایی با استفاده از مدل خطی معمولی با حذف دمای 29 درجه سلسیوس به ترتیب برابر با 89/3 درجه سلسیوس و 82/115 درجه- روز محاسبه گردید. داده های حاصل از آزمایش توسط دو مدل خطی و 9 مدل غیر خطی برازش داده شد تا مدل برتر انتخاب گردد. مدل خطی متداول و مدل های غیر خطی لاکتین-1و لاکتین-2 به دلیل تخمین مقادیر منطقی برای آستانه دمایی پایین، بالا و دمای بهینه و توصیف مناسب تر ارتباط دما در رشد و نمو شته r. padi پذیرفته شد. و به عنوان مدل های برتر برای شبیه سازی رابطه بین رشد و نمو و دما در این شته تعیین گردیدند.

کنه های میان استیگمایان خاکزی به جهت تغذیه از بندپایان و سایر بی مهرگانی که ممکن است حیات انسان ها و جانوران را تحت تاثیر قرار دهند، دارای اهمیت زیادی می باشند. به منظور مطالعه فون کنه های خاکزی متعلق به خانواده هایascidae, blattisociidae, melicharidae و laelapidae، نمونه های خاک از مناطق مختلف شهرستان اصفهان و حومه طی سال-های 1389-1391 جمع آوری و کنه ها با استفاده از قیف برلز استخراج شدند. پس از شفاف کردنبا اسید لاکتیک در دمای 55 درجه سانتیگراد، از نمونه ها به کمک محلول هویر اسلاید دائمی تهیه شد. در نتیجه این تحقیق 27 گونه از 12 جنس از خانواده-های مذکور جمع آوری و شناسایی شدند.از این تعداد، یک گونه برای جهان ویک گونه برای فون کنه های ایران جدید می-باشند. گونه هایی که با علامت یک و دو ستاره مشخص شده اند به ترتیب برای فون کنه های ایران و جهانجدید هستند. برخی از گونه ها برای فون استان اصفهان جدید می باشند. گونه های شناسایی شده به شرح زیرمی باشند : ascidae: arctoseiuscetratus (sellnick, 1940), a. pristinus* karg, 1962, a. venustulus (berlese, 1917), gamasellodes bicolor (berlese,1918), protogamasellus mica (athias-henriot, 1961), p. mussula (athias-henriot, 1961). blattisociidae:lasioseius floridensis (berlese, 1916), l. scapulatus (kennett, 1958), l. sugawarai ehara, 1964, l.youcefi athias-henriot, 1959. melicharidae:proctolaelapspygmaeus (muller, 1860). laelapidae:androlaelaps casalis (berlese, 1887), a. fenilis (megnin), a. n. sp.**, cosmolaelaps luttegiensis (shcherbak, 1971), c. vacua (micheal, 1981), euandrolaelaps karawaiewi (berlese, 1903), gaeolaelaps aculeifer (canestrini, 1883), g. angusta (karg, 1965), g. minor (costa,1968), g. nolli (karg, 1962), g. queenslandicus (womersley, 1956), gymnolaelaps myrmophila (michael, 1891), laelaspis astronomica (koch, 1839), l. missouriensis (ewing, 1909), pneumolaelaps asperatus (berlese, 1904) and p. sclerotarsus (costa, 1968).

در این تحقیق اثر کادمیم بر فعالیتهای متابولیکی و نحوه مقاومت خیارسبز (cucumis sativus) رقم نیاگارا (niagara) که کشت آن در ایران متداول است ، مورد بررسی قرار گرفت . تنش کادمیم بر جوانه زنی بذرهای خیارسبز بی تاثیر بود، اما موجب کاهش در رشد طولی و کاهش وزن ریشه و اندامهای هوایی گردید، که بیشترین کاهش وزن مربوط به اندامهای هوایی بود. سرعت تنفس در ریشه ها در حضور کادمیم کاهش یافت . وقتی که کادمیم بصورت مستقیم به مخلوط واکنش هیل افزوده می گردید باعث کاهش سرعت واکنش هیل می شد، اما در گیاهچه های پیش تیمارشده با کادمیم تاثیری بر واکنش هیل نداشت . نتایج آزمایش کده بندی (partitioning) نشان داد که مقدار اندکی از آن در اندامهای هوایی تجمع یافته اند. بطوریکه در غلظت 200 میکرومولار کادمیم در محیط رشد حدود 85/6 درصد از کادمیم در ریشه و 14/4 درصد آن در اندامهای هوایی تجمع یافته بود. فعالیت آنزیم پراکسیداز در ریشه و اندامهای هوایی خیارسبز افزایش یافت که افزایش با مقدار کادمیم جذب شده رابطه مستقیم داشت ، بطوریکه در ریشه مقدار کادمیم جذب شده زیادتر از اندامهای هوایی بود فعالیت آنزیم نیز شدیدتر از اندامهای هوایی بود. سنتز و تراکم اسیدآمینه پرولین در ریشه و اندامهای هوایی با افزایش غلظت کادمیم محیط و کادمیم موجود در گیاه افزایش یافت . در ریشه که مقدار کادمیم جذب شده نسبت به اندامهای هوایی بیشتر بود تراکم اسیدآمینه پرولین نیز بیشتر بود. اندازه گیری تغییرات ph محیط رشد نشان داد که مقدار آن در حضور کادمیم افزایش یافت . نتایج این تحقیق نشان داد که مکانیسم مقاومت در خیار رقم نیاگارا می تواند بعلت افزایش سنتز پرولین، کده بندی کادمیم در ریشه (inclusion mechanism) و افزایش ph محیط باشد. با افزایش ph حلالیت کادمیم کاهش می یابد و در نتیجه مقدار کمتری از آن توسط ریشه جذب خواهد شد. (exclusion mechanism)