در این آزمایش اثرات افزودن اسید بوتیریک محافظت شده و ماده ی طعم دهنده ی اولئوبیوتک به کنسانتره شروع کننده بر عملکرد 32 رأس گوساله ی شیری هلشتاین (16 رأس نر و 16 رأس ماده) در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×2 مورد بررسی قرار گرفت. جیره های آزمایشی شامل 1- کنسانتره شروع کننده فاقد افزودنی (شاهد)، 2- کنسانتره شروع کننده حاوی اسید بوتیریک محافظت شده، 3- کنسانتره شروع کننده حاوی طعم دهنده اولئوبیوتک و 4- کنسانتره شروع کننده حاوی اسید بوتیریک محافظت شده و اولئوبیوتک بودند. بمنظور افزایش دقت آزمایش از نظر اطمینان از مصرف افزودنی ها توسط گوساله ها از روز اول تا روز 20 آزمایش مقدار 5 گرم اسید بوتیریک محافظت شده و 25/0 گرم طعم دهنده ی اولئوبیوتک به ازای هر گوساله روزانه به شیر وعده صبح اضافه شد و از روز 21 تا پایان دوره ی آزمایش اسید بوتیریک محافظت شده و اولئوبیوتک بترتیب به میزان 3/0 و 05/0 درصد ماده خشک به کنسانتره شروع کننده به جیره اضافه شدند. نتایج نشان داد افزودن طعم دهنده اولئوبیوتک تأثیری بر مصرف کنسانتره شروع کننده، مصرف یونجه، مصرف مجموع کنسانتره شروع-کننده و یونجه، میانگین افزایش وزن روزانه و بازده مصرف خوراک گوساله ها نداشت. همچنین افزودن اسید بوتیریک محافظت شده تأثیر معنی داری بر مصرف کنسانتره شروع کننده، مصرف یونجه و مصرف مجموع کنسانتره شروع کننده و یونجه نداشت اما بطور معنی داری در دوره ی بعد از شیرگیری و کل دوره آزمایش سبب افزایش میانگین اضافه وزن روزانه گوساله ها گردید (05/0> p). همچنین اسید بوتیریک محافظت شده در دوره های قبل از شیرگیری، بعد از شیرگیری و کل دوره آزمایش بطور معنی داری (05/0> p) باعث بهبود میانگین بازده مصرف خوراک گوساله ها شد. براساس نتایج این تحقیق افزودن اسید بوتیریک محافظت شده به کنسانتره شروع کننده احتمالاً با تأثیر بر روده کوچک گوساله ها سبب بهبود بازده مصرف خوراک و اضافه وزن روزانه ی آن ها شد ولی افزودن طعم دهنده اولئوبیوتک تأثیری بر عملکرد آن ها نداشت که البته تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه می گردد.

چکیده به منظور بررسی برخی سازه های موثر بر منحنی شیردهی گاوهای هلشتاین در استان¬های خراسان رضوی و تهران، از تعداد 686739 رکورد شیر روز آزمون سه بار دوشش جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی و متعلق به 78446 رأس گاو شکم اول در 261 گله که طی سال¬های 1375 تا 1388 زایش داشتند، استفاده گردید. منحنی شیردهی با استفاده از تابع نمائی ویلمینک ( ) توصیف شد و به منظور برآورد و مقایسه آماری پارامترهای آن در سطوح مختلف هر یک از سازه¬ها، از یک سری مدل¬های مختلط خطی استفاده گردید. در مدل¬های مزبور، متغیر وابسته رکوردهای شیر روز آزمون بود. از این رو روش به کار گرفته شده در پژوهش حاضر، یک روش غیر مستقیم محسوب می¬گردد. سازه¬های گنجانده شده در مدل¬ها شامل اثرات ثابت سال زایش (14 سال)، استان (تهران و خراسان رضوی)، نوع گاو (زینه و اصیل)، سن زایش (دو گروه)، فصل زایش (چهار فصل)، نوع اسپرم (داخلی و خارجی)، سطح تولید گله (سه گروه)، تابع ویلمینک و همچنین اثر تصادفی پدر حیوان (2335 گاو نر) بودند. همه¬ی اثرات ثابت بر پارامترهای برآورد شده تابع ویلمینک، اثر معنی¬دار آماری داشتند. گاوهایی که در سال 1388 زایش داشتند، دارای پارامتر بزرگتر و در نتیجه از سطح تولید بالاتر برخوردار بودند. گاوهایی که در سال 1388 زایش داشتند، پارامتر کوچکتر (بر اساس قدر مطلق) و لذا تداوم شیردهی بهتر داشتند. گاوهایی که در سال 1375 زایش داشتند دارای پارامتر بزرگتر (بر اساس قدر مطلق) بودند و لذا دیرتر به اوج تولید رسیدند. نتایج حاصل از تحلیل حداقل واریانس مربوط به اثر سازه استان نشان داد گاوهای استان خراسان رضوی، دارای سطح تولید و تداوم شیردهی بهتری نسبت به گاوهای استان تهران بودند. در مقایسه با گاوهای زینه، گاوهای اصیل دارای سطح تولید بالاتر و تداوم شیردهی بهتری بودند و دیرتر به اوج تولید رسیدند. گاوهایی که در گروه دو (بالاتر از 25 ماه) از سن زایش قرار داشتند، سطح تولید برای آن¬ها بالاتر از گاوهای گروه یک (25 – 18 ماه) بود. با این حال گاوهای مربوط به گروه یک، از تداوم شیردهی بهتری برخوردار بودند و دیرتر به اوج تولید رسیدند. گاوهایی که در فصل پاییز زایش داشتند دارای سطح تولید بالاتر بودند و دیرتر به اوج تولید رسیدند. گاوهایی که در فصل تابستان زایش دارند پارامتر برای آن¬ها کمتر و لذا تداوم شیردهی بهتری داشتند. گاوهای پرورش یافته در سطح تولید یک (گله¬های با میانگین تولید شیر روزانه 78/31 کیلوگرم) برآورد پارامتر برای آن¬ها بیشتر و لذا از سطح تولید بالاتری برخوردار بودند. این امر در حالی است که گاوها در سطح تولید سه (گله¬های با میانگین تولید شیر روزانه 06/26 کیلوگرم) بیشترین تداوم شیردهی را نشان دادند. در مقایسه با نتاج حاصل از گاوهای نر هشلتاین داخلی، دختران حاصل از گاوهای نر هلشتاین خارجی از سطح تولید بالاتر، تداوم شیردهی بهتر و مدت طولانی¬تری برای رسیدن به اوج تولید برخوردار بودند. از آن جا که ارزیابی ژنتیکی گاوهای شیری به سمت استفاده از مدل¬های روز آزمون پیش می¬رود، شناسایی سازه¬های موثر بر شکل منحنی شیردهی که باید در مدل گنجانده شوند یک امر ضروری است و نه تنها سبب افزایش دقت پارامترهای ژنتیکی بلکه می¬تواند سبب صحت پیش¬بینی ارزش اصلاحی گاوها شود. واژه¬های کلیدی: گاو هلشتاین، شیر روزآزمون، تابع نمایی ویلمینک، تداوم شیردهی.

به منظور بررسی تاثیر جایگزینی بخشی از دانه غلات جیره بزهای شیرده با تفاله دانه انار سیلو شده ( بدون افزودنی و با افزودنی اوره) بر مصرف خوراک، تولید و ترکیب شیر، افزایش وزن روزانه و برخی فراسنجه های خون 21 راس بز شیرده آمیخته خراسان جنوبی ( با میانگین روزهای شیردهی 5/12 ± 50، تولید شیر روزانه 15/0 ± 8/645 گرم و وزن 5/2 ± 26 کیلوگرم، زایش سوم) مورد استفاده قرار گرفتند. بزها به مدت یک هفته در دوره پیش آزمایش با جیره یکسانی تغذیه شده و در طول این مدت داده¬های مربوط به مصرف خوراک، تولید و ترکیب شیر اندازه¬گیری شد. پس از این دوره، بزها بر اساس داده¬های جمع¬آوری شده در دوره پیش آزمایش به طور تصادفی به یکی از 3 جیره آزمایشی اختصاص داده شدند و در آغل های انفرادی ( به ابعاد 6*6 متر) قرار گرفتند. جیره¬های آزمایشی که شامل جیره شاهد ( فاقد تفاله دانه انار)، جیره حاوی 10 درصد تفاله دانه انار سیلویی و جیره حاوی 10 درصد تفاله دانه انار سیلو شده با افزودنی اوره ( بر اساس ماده خشک) بودند و به شکل کاملا مخلوط به مدت 34 روز در اختیار بزها قرار گرفتند. جیره ها به گونه¬ای تنظیم شدند که حاوی انرژی قابل متابولیسم و پروتئین خام یکسان بودند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 7 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که جایگزینی بخشی از دانه غلات جیره با تفاله دانه انار سیلویی باعث افزایش مصرف خوراک شد اما تولید شیر را در مقایسه با جیره شاهد کاهش داد هر چند تاثیری بر تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی نداشت. لیکن جایگزینی دانه غلات جیره با تفاله دانه انار سیلو شده با افزودنی اوره تاثیری بر تولید شیر و تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی نداشت. افزایش وزن روزانه، درصد پروتئین شیر، درصد لاکتوز و درصد مواد جامد بدون چربی شیر نیز تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفت. همچنین استفاده از تفاله دانه انار سیلویی و سیلو شده با افزودنی اوره تاثیری بر غلظت گلوکز، آلبومین، تری گلیسرید، کلسترول، اوره، پروتئین کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل خون بزها نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد که جایگزینی بخشی از غلات جیره با تفاله دانه انارسیلو شده ی بدون افزودنی اوره سبب کاهش تولید شیر و ضریب تبدیل غذایی بزهای شیری شد اما این جایگزینی با استفاده از تفاله انار سیلو شده با افزدونی اوره تاثیری بر عملکرد بزها در مقایسه با تیمار شاهد نداشت. لذا به نظر می رسد بتوان از تفاله انار سیلو شده با افزودنی اوره به عنوان یک منبع خوراکی ارزان قیمت برای جایگزینی با دانه غلات جیره استفاده نمود و سبب کاهش هزینه تولید شد.