مدرسه خانه دوم دانش آموزان است و پس از خانه مهم ترین نهاد رشد علمی و شخصیتی انسان بشمار می آید. افت کیفی مدارس، بطور قطع افت کیفیت یادگیری را بدنبال خواهد داشت و برخورداری معلمان و دانش آموزان از فضاهای با کیفیت فیزیکی مطلوب، یکی از راه های موثر بهره وری بیشتر از سرمایه های انسانی و مادی می باشد. از این رو ساخت محیطی که بتواند بنحو کارآمد و مطلوبی، جوابگوی این نیاز دانش آموزان باشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و هدف از ارائه این رساله نیز همین مهم بوده است. این رساله شامل پنج فصل می باشد. در فصل اول مفاهیم اولیه پروژه و علل انتخاب موضوع بطور خلاصه تشریح شده است. در فصل دوم نظریه های مرتبط با روانشناسی محیط و نیز برخی عوامل محیطی موثر در کیفیت آموزش مطرح شده است. فصل سوم به بیان روش شناسی تحقیق و گردآوری داده ها، از آغاز تا پایان اختصاص دارد. فصل چهارم به تحلیل داده های حاصل از بررسی چند نمونه از برترین پروژه های اجرا شده آموزشی در گوشه و کنار دنیا و در پی آن خلاصه ای از تاریخ مدارس ایران و ضوابط و استاندارد های موجود پرداخته می شود. فصل پنجم به ق‍اب‍ل‍ی‍ت های سایت پرداخته و روند طراحی پروژه آورده شده است ک‍ه از م‍ج‍م‍وع ای‍ن م‍وارد طرح پ‍ی‍ش‍ن‍ه‍ادی ش‍ک‍ل گ‍رف‍ت‍ه اس‍ت .

طبق آمار موجود سالانه چهار میلیون انسان به بیماری ایدز مبتلا می شوند و سالانه سه میلیون نفر، در واقع در هر دقیقه 6 نفر به دلیل ابتلا به این بیماری می میرند. « بیماری ایدز جهانی است و امروزه تبدیل به بزرگترین خطر برای زندگی انسان ها شده است. از زمان شیوع طاعون به بعد، ایدز از سخت ترین بیماریهاست. تعداد قربانیان این بیماری به اندازه سقوط روزانه 20 هواپیمای جمبوجت مملو از جمعیت است.» ‏ باید پذیرفت که تعداد موارد آلودگی به ویروس اچ آی وی و بیماری های مرتبط با ایدز به حدی است که تلاش های بین المللی ممکن است همیشه برای مقابله با آن کفایت نکند. مقدمه متخصصین بهداشتی عوامل مختلفی را در بهداشت و وضعیت سلامت انسانها دخیل دانسته و اظهار می دارند که سلامت یا بیماری فرد، بستگی به فرد، محیط و ارتباطات بین آنها دارد. در مجموع محیط زیستی، روانی و اجتماعی به طور کامل به جامعه، خانواده و بهداشت فردی افراد مربوط می باشد. فاکتورهای مشخص کننده طرز زندگی به طور واضح بیانگر این است که چگونه این رفتارها در بروز و شیوع بیماری های شایع امروزی و مشکلات ناشی از آنها دخالت داشته است و از آنجاییکه این عادات رفتاری(سبک زندگی) روی سلامتی آینده اثر دارند بسیار مهم شناخته شده اند. یکی ازاین بیماری ها که مستقیماً از رفتارهای اجتماعی تاًثیر می پذیرد ایدز می باشد. ایدز، یکی از دهشتناک ترین بیماریهایی است که بشر تاکنون با آن روبرو بوده است، این بیماری هم اکنون بیش از پنجاه میلیون نفر در سراسر جهان را به خود مبتلا ساخته است و بیم آن می رود که میلیون ها نفر دیگر نیز در معرض خطر ابتلا به ایدز باشند. با توجه به شیوع گسترده و راههای سرایت این بیماری ویروسی، این بیماری در ایران نیز به یک موضوع قابل اهمیت بدل شده است. بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعداد افراد آلوده به ویروس hiv در ایران حدود 30 تا 35 هزار نفر اعلام شده است. hiv ویروسی است که به بیماری کشنده ایدز منجر می شود. این ویروس با حملات بی امان خود سیستم دفاعی بدن را چنان تضعیف می کند که حتی کوچکترین عفونت ها جان بیمار را به خطر می اندازند. بیماری ایدز به همان اندازه که یک مشکل بهداشتی است، یک معضل اجتماعی است، زیرا که بدنامی این بیماری باعث پایمال شدن حقوق اجتماعی افراد آلوده به ویروس می شود. بدیهی است که هر چقدر جامعه ای در زمینه پیشگیری، درمان و آموزش این نوع بیماری پیشرو باشد می تواند ضمانت سلامتی بهداشتی و روانی افراد جامعه را فراهم آورد. این وظیفه ای است که نه تنها بر عهده دولت بلکه بر عهده تمام اقشار جامعه است تا بتوانند با آموزش و پیشگیری لازم شتاب رشد این بیماری را کاهش دهند. دراین میان متخصصین معماری نیز می توانند به عنوان جزء کوچکی در این مسیر همگام با دولت بوسیله طراحی مراکز مشاوره ای، درمانی و تحقیقاتی بیماری ایدز، در جهت بهبود شرایط درمان و آموزش و تحقیقات در این میان دین خود را ادا کنند. در این پروژه سعی بر آن شده است تا با شناخت بیماری ایدز از ابعاد مختلف پزشکی، روان شناسی و اجتماعی و برآورد نیازهای این بیماران مرکزی طراحی شود تا علاوه بر تحقیق، مشاوره، پیشگیری و درمان محیط فرهنگی بوجود آورد تا این بیماران از لحاظ روحی نیز بر اثرات این بیماری غلبه کنند. بعلاوه این مکان شاید بتواند با فعالیت های فرهنگی خود با جامعه آشتی کرده و بار روانی این بیماری را در جامعه کاهش دهد. عمده وظیفه این مجموعه در سه بخش تحقیقاتی، مشاوره ای- درمانی و مجموعه فرهنگی وابسته یا همان انجمن یاران مثبت خلاصه می شود. بخش تحقیقاتی شامل:کتابخانه و سایت کامپیوتر و فضاهای پژوهشی بخش مشاوره و درمان شامل: آزمایشگاه، اتاق های مشاوره، اتاق های معاینه ومصاحبه، اورژانس، تزریقات، کلینیک دندانپزشکی و ... و در نهایت بخش فرهنگی شامل فضاهایی مانند کتابخانه، آمفی تئاتر و سالن گفتمان، کلاس های آموزشی، گالری و فضاهای مشاوره های گروه درمانی می باشد. سایت این پروژه در شمال غرب تهران واقع در منطقه دو، به مساحت تقریبی 22000 متر مربع و زیربنای مجموعه 5800 مترمربع می باشد. طبق آمار موجود سالانه چهار میلیون انسان به بیماری ایدز مبتلا می شوند و سالانه سه میلیون نفر، در واقع در هر دقیقه 6 نفر به دلیل ابتلا به این بیماری می میرند. « بیماری ایدز جهانی است و امروزه تبدیل به بزرگترین خطر برای زندگی انسان ها شده است. از زمان شیوع طاعون به بعد، ایدز از سخت ترین بیماریهاست. تعداد قربانیان این بیماری به اندازه سقوط روزانه 20 هواپیمای جمبوجت مملو از جمعیت است.» ‏ باید پذیرفت که تعداد موارد آلودگی به ویروس اچ آی وی و بیماری های مرتبط با ایدز به حدی است که تلاش های بین المللی ممکن است همیشه برای مقابله با آن کفایت نکند. مقدمه متخصصین بهداشتی عوامل مختلفی را در بهداشت و وضعیت سلامت انسانها دخیل دانسته و اظهار می دارند که سلامت یا بیماری فرد، بستگی به فرد، محیط و ارتباطات بین آنها دارد. در مجموع محیط زیستی، روانی و اجتماعی به طور کامل به جامعه، خانواده و بهداشت فردی افراد مربوط می باشد. فاکتورهای مشخص کننده طرز زندگی به طور واضح بیانگر این است که چگونه این رفتارها در بروز و شیوع بیماری های شایع امروزی و مشکلات ناشی از آنها دخالت داشته است و از آنجاییکه این عادات رفتاری(سبک زندگی) روی سلامتی آینده اثر دارند بسیار مهم شناخته شده اند. یکی ازاین بیماری ها که مستقیماً از رفتارهای اجتماعی تاًثیر می پذیرد ایدز می باشد. ایدز، یکی از دهشتناک ترین بیماریهایی است که بشر تاکنون با آن روبرو بوده است، این بیماری هم اکنون بیش از پنجاه میلیون نفر در سراسر جهان را به خود مبتلا ساخته است و بیم آن می رود که میلیون ها نفر دیگر نیز در معرض خطر ابتلا به ایدز باشند. با توجه به شیوع گسترده و راههای سرایت این بیماری ویروسی، این بیماری در ایران نیز به یک موضوع قابل اهمیت بدل شده است. بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعداد افراد آلوده به ویروس hiv در ایران حدود 30 تا 35 هزار نفر اعلام شده است. hiv ویروسی است که به بیماری کشنده ایدز منجر می شود. این ویروس با حملات بی امان خود سیستم دفاعی بدن را چنان تضعیف می کند که حتی کوچکترین عفونت ها جان بیمار را به خطر می اندازند. بیماری ایدز به همان اندازه که یک مشکل بهداشتی است، یک معضل اجتماعی است، زیرا که بدنامی این بیماری باعث پایمال شدن حقوق اجتماعی افراد آلوده به ویروس می شود. بدیهی است که هر چقدر جامعه ای در زمینه پیشگیری، درمان و آموزش این نوع بیماری پیشرو باشد می تواند ضمانت سلامتی بهداشتی و روانی افراد جامعه را فراهم آورد. این وظیفه ای است که نه تنها بر عهده دولت بلکه بر عهده تمام اقشار جامعه است تا بتوانند با آموزش و پیشگیری لازم شتاب رشد این بیماری را کاهش دهند. دراین میان متخصصین معماری نیز می توانند به عنوان جزء کوچکی در این مسیر همگام با دولت بوسیله طراحی مراکز مشاوره ای، درمانی و تحقیقاتی بیماری ایدز، در جهت بهبود شرایط درمان و آموزش و تحقیقات در این میان دین خود را ادا کنند. در این پروژه سعی بر آن شده است تا با شناخت بیماری ایدز از ابعاد مختلف پزشکی، روان شناسی و اجتماعی و برآورد نیازهای این بیماران مرکزی طراحی شود تا علاوه بر تحقیق، مشاوره، پیشگیری و درمان محیط فرهنگی بوجود آورد تا این بیماران از لحاظ روحی نیز بر اثرات این بیماری غلبه کنند. بعلاوه این مکان شاید بتواند با فعالیت های فرهنگی خود با جامعه آشتی کرده و بار روانی این بیماری را در جامعه کاهش دهد. عمده وظیفه این مجموعه در سه بخش تحقیقاتی، مشاوره ای- درمانی و مجموعه فرهنگی وابسته یا همان انجمن یاران مثبت خلاصه می شود. بخش تحقیقاتی شامل:کتابخانه و سایت کامپیوتر و فضاهای پژوهشی بخش مشاوره و درمان شامل: آزمایشگاه، اتاق های مشاوره، اتاق های معاینه ومصاحبه، اورژانس، تزریقات، کلینیک دندانپزشکی و ... و در نهایت بخش فرهنگی شامل فضاهایی مانند کتابخانه، آمفی تئاتر و سالن گفتمان، کلاس های آموزشی، گالری و فضاهای مشاوره های گروه درمانی می باشد. سایت این پروژه در شمال غرب تهران واقع در منطقه دو، به مساحت تقریبی 22000 متر مربع و زیربنای مجموعه 5800 مترمربع می باشد.

از آنجا که بافت تاریخی محله عودلاجان، که بخش وسیعی از بافت تاریخی شهر تهران را تشکیل می دهد، رو به فرسودگی و ویرانی نهاده، امنیت سکونت خود را از دست داده و داشته های با ارزش تاریخی آن در حال فراموش شدن است، لازم است اقدامات موثری در جهت حفظ و احیای این منطقه انجام گیرد. این تحقیق شامل طراحی یک مرکز اجتماعی_ فرهنگی_تاریخی است به منظور افزایش پویایی شهر و احیای تاریخ و سنت های شفاهی تهران. در این طراحی، با خلق مکان هایی برای رخداد اتفاقات جمعی و پرداختن به فعالیت هایی که در گذشته رونق پاتوق های محله ای و سازنده ی خاطرات جمعی مردمانش بوده اند، و با بهره گیری از تعامل با ساکنان محلی ضمن ارزشمند کردن بافت تاریخی ، حس امنیت و تعلق به محله امامزاده یحیی در ساکنان به وجود خواهد آمد. مهم ترین اهداف تحقیق عبارت اند از : باززنده سازی بافت تاریخی عودلاجان و بازگرداندن حیات، پویایی و امنیت اجتماعی به آن - ایجاد فضایی جمعی بر پایه توجه به تاریخ تهران و پاسخ به نیازهای فرهنگی منطقه - ایجاد گردشگاهی برای تمامی طبقات اجتماع (جذب توریست) - ارایه طرحی متناسب با زمینه ی بافت تاریخی بخش مرکزی تهران و برجسته کردن نقش امامزاده یحیی به عنوان یک مکان با ارزش تاریخی. بررسی کلی ریخت شناسی بناهای زمینه و روش شناسی برخورد با بافت های تاریخی از جمله روش هایی هستند که در تحقیق حاضر مورد استفاده قرار گرفته اند. کسب اطلاعات تاریخی در مورد چگونگی شکل گیری و تغییرات بافت و بررسی نمونه های مشابه از دیگر مواردی است که در شکل گیری این تحقیق موثر بوده است. نتایج حاصله به صورت طراحی معماری ارائه شده است که در آن، با توجه به میزان آسیب دیدگی بافت تاریخی، معماری جدید ضمن احترام به زمینه بافت تاریخی، خود را از آن متمایز می کند.

این پژوهش در نظر داردمرکزی رامعرفی کند که به گونه ای معمار پرورش دهد که خود با استفاده از شناخت خود دانشجو و کشف توانایی دانشجو و کسب دانش و تربیت دانشجو در ابعاد مختلف ،به یک معمار لایق شایسته و لایق تبدیل شود.

در جهان امروز دو نگرش در مورد توسعه وجود دارد؛ یکی صرفاً توسعه اقتصادی و دیگری توسعه فرهنگی است. از دیدگاه مردم نیز توسعه فرآیندی برای رشد آزادی فرد و شکوفایی تواناییهای او می باشد که این تواناییها به انسان قدرت انتخاب داده و با آزادی او در رابطه است. در این بین فرهنگ علاوه بر اینکه نقش اصلی سازندگی و ارزیابی را ایفا می کند ابزاری برای توسعه و ضامن اصل آزادی است. بنابراین توجه به فرهنگ و کانونهایی در جهت رشد و توسعه آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. فرهنگ به عنوان شاخصترین عنصر شناخت ملتها و بارزترین عامل پیشرفت و ترقی در روند تکامل آدمی ارزش دیرینه دارد. پوشیده نیست که فرهنگ سعادت ملتها را رقم می زند و تعیین می کند که آنها حقیقتاً به چه چیز تعلق دارند با توجه به موارد ذکر شده، اهمیت و تأثیر مستقیم محیط مجموعه در کارکرد فرهنگی آن بدیهی می نماید. در این راستا سعی خواهد شد با بررسی نحوه تأثیر عوامل مختلف محیطی بر روان استفاده کنندگان، به معماری ای مطلوب دست یافته شود. همچنین این مجموعه فرهنگی-هنری در جهت مرتفع ساختن فقدان مرکز فرهنگی گام برمی دارد. بنابراین لازم است رشد و توسعه فرهنگی این منطقه در راستای سنتهای اصیل آن صورت گرفته و آنها را به سوی تعالی رهنمون سازد.

این پایان نامه، چکیده مطالعاتی است که در زمینه طراحی مجموعه فرهنگی انجام گرفته است. مجموعه های فرهنگی جایگاه با اهمیتی در کالبد شهر دارند.این فضاها صرفا مختص رویداد فرهنگی نیستند، بلکه شاخص های فرهنگ بشمار می روند. ایجاد چنین فضاهایی در شهر جدای از کنش اجتماعی، از حاشیه نشین شدن گروه های خاص در استفاده از فضاهای عمومی شهر کاسته و زمینه باز تولید فرهنگ اجتماعی شهر را فراهم خواهد کرد. هدف: ایجاد ساختاری است که از یک سو با تعاملات اجتماعی و از سوی دیگر با اوقات فراغت که با فرهنگ ادغام شده است را، به شهروندان ارائه دهد. خانه فرهنگ شهر اردبیل در سه مجموعه که شامل کاربری های گالری- نمایشگاه-کتابخانه-کلاس های آموزشی قسمت اداری- پژوهش- فضاهای جنبی و رستوران و آمفی تئاتر با ترکیب در نقاط کانونی فعالیتی در بافت موجود، در راستای خلق عرصه فعالیتهای عمومی، بازآفرینی پایدار شهری در تلفیق با محیط طبیعی و پاسخگویی به نیاز شهروندان، مجموعه ای واحد و منسجم با مقیاس کارکردی شهری را تشکیل می دهند. هنگامی که عملکرد پرو‍‍ ژه جنبه عمومی دارد طراحی به برون مکان تمایل پیدا می کند و سعی دارد تا با توجه خاص به محیط پیرامونی ، مکان های مختلفی را برای حضور مردم ایجاد کند. در این پروژه کار طراحی و مطالعات به موازات هم صورت گرفته است. در واقع مطالعات جواب سوالاتی بوده که در طول پروسه طراحی مطرح شده وهر چه اطلاعات کاملتر شده، طرح به جواب درست و واقعی نزدیکتر گشته است و باکنکاش و جستجو در نظریات معماری سعی بر این است که به معماری مفهومی و نمادین که متکی بر ارزشهای پایدار باشد رسیده شود.

مجموعه های آموزشی، فرهنگی، ورزشی و تفریحی یکی از فضاهای مطلوب برای پرورش روح افراد است، این مجموعه ها در آمریکا و کشورهای اروپائی از مکان های شاخص شهر های بزرگ به حساب می آیند. چون بانوان نقش اجتماعی مهمی در جامعه دارند و تقریبا نیمی از جامعه را تشکیل می دهند، وجود چنین مجموعه هایی در کشور ما اهمیت خاصی دارد؛ به ویژه از این جهت که اسلام جایگاه و ارزشی ویژه برای بانوان قائل است.از این رو محقق سعی کرده که به این موضوع از زاویه ای جدید بنگرد و در نهایت مجموعه ای را طراحی کند که در دل خود طیفی وسیع از عناصر و کارکرد های مختلف را جای دهد. هدف پروژه حاضر این است که ابتدا کارکردهای مناسب انتخاب و به گونه ای حساب شده و با فضاهای مورد نیاز بانوان ترکیب گردد و در نهایت با نگاهی روان شناختی و جامعه شناسی، مجموعه ای در قالب یک طرح معمارانه عرضه گردد. مجموعه مذبور براساس این ایده طراحی گردیده است که علاوه بر منظور کردن فضاهای آموزشی، فرهنگی، فضاهای ورزشی و تفریحی را نیز دربرگیرد. بدین معنی که بانوان ضمن استفاده از فضاعای تفریحی و ورزشی با استعدادهای درونی خود نیز آشنا شوند و در جهت تقویت استعدادهای خود کوشش کنند. از طرفی بتوانند در فرصتهای پیش آمده، مسائل و مشکلات خانوادگی و اجتماعی خود را مطرح کنند و درصدد رفع آن ها برآیند و در عین حال بتوانند در محیطی امن به فعالیت های فرهنگی اجتماعی و هنری بپردازند و به منظور کمک و گسترش سطح فرهنگی و اجتماعی بانوان است و به سطح ارتقاء فکری فرهنگی جامعه کمک می نماید. با این هدف، مطالعاتی در زمینه شناخت فرهنگ زن در ابعاد مختلف و از سوی دیگر بررسی هایی در زمینه تاثیر فضا بر روابط اجتماعی صورت گرفت، حاصل این مطالعات، با در نظر گرفتن اصول و مبانی طراحی مجموعه مأوای آرامش زنان(همراه با استانداردها و سرانه های موجود)، شکل گیری فضای معماری با هدف جداسازی زن از آسیب های روحی و روانی و ارتقاء سطح و پرورش جسم و تن وی می باشد.

این رساله در پی تبیین ماهیت و نقش بازار به لحاظ اجتماعی و فضایی در شهرهای بازرگانی ایران از بعد اسلام تا شروع دوران مدرنیزاسیون شهری (1930 میلادی) می باشد. مساله ی اصلی که این رساله این است که بازار با چه مکانیسمی در شهر های بازرگانی باعث ایجاد تعامل بین محلات می شد؟ پاسخ گویی بدین سوال لزوم بررسی بازار در بسترهای مختلف آن اعم از بستر اقتصادی, جغرافیایی, انسان شناسی و سیاسی آن را در عرصه ی اجتماعی و فضایی به صورت پس کاوی در پی دارد. همچنین درک مفهوم خود بازار و بازاری و اینکه چگونه می توان بازار و بازاری را مفهوم سازی کرد یک امر لازم در جهت پاسخ گویی به این مساله است. بدین خاطر ساختار منطقی این رساله براساس استراتژی پس کاوی تنظیم شده است. و در آن فصل بندی و نوع محتوای هر فصل رساله براساس اصول این استراتژی می باشد. ابزار گردآوری داده ها در این رساله به صورت کتابخانه ای می باشد. روش بررسی و تحلیل در این رساله به صورت چند روشی (multimethod research)است. به طور کلی در این رساله از سه روش تفسیر تاریخی, شبکه ای و گفتمانی استفاده شده است. نتایج حاصل از این رساله نشان می دهد که تعریف شدگی بازار در هسته ی مرکزی شهر و کشیدگی آن تا سرحداد محلات به ساختار چند محوری( شامل محور اقتصای, سیاسی, اجتماعی, اخلاق بازاری و فضایی) آن بر می گردد این ساختار چندمحوری مکانیزم بازار را شکل می دهد. نوع و نحوه ی آمیختگی این محورها با هم دیگر منجربه جهت دهی به کنش بازاریان می شود که این جهت گیری همواره در پی پیونددهی محلات ایرانی بوده است. در این زمینه به دلیل حک شدگی کنش بازاریان در فضای بازار, چنین فضایی جهت معطوف به این کنش را در عرصه ی اجتماعی(چه اجتماع درون بازار و چه برون آن و در عرصه ی شهری) بازتولید می کند.

شهر به عنوان یک موجود زنده برای ادامه حیات خود به سرزندگی و نشاط نیازمند است. بازگرداندن طبیعت به درون شهر و احیای مناطق متراکم و آسیب دیده شهری و حفاظت و بهسازی ساختار‍ های طبیعی در شهرها، در ایجاد شهری فعال و سرزنده بسیار موثر است. بسیاری از نظریه پردازان به ارتباط انسان، طبیعت و شهر و لزوم حفظ و بهره گیری از این تماس در محیط های ساخته شده اعتقاد دارند اما به این نظریه ها کمتر به عنوان یک ضرورت در قالب تحقیقات سازمان یافته پرداخته شده است. با نگاه به شهرهای مدرن جهان مشاهده می شود که به وسیله آوردن طبیعت به شهر و استفاده از عنصر آب به عنوان یک عامل اصلی در افزایش جاذبه های شهر و ایجاد فضاهای شهری فعال و پویا و همچنین یک عامل بهبود دهنده درجه حرارت، علاوه بر محیط زیست، چهره مطلوب و زیبایی به شهرها بخشیده می شود. دره ها، رودها و باغات شهری از مهمترین عناصر پیوند انسان، شهر وطبیعت می باشند که در حال حاضر در شهرهای ما به فراموشی سپرده شده اند و باید با ارائه راهکارهایی به فضای شهری بازگردانده شوند. رود جاری در شهر، تنفس گاه آن محسوب می شود. سیما و منظر شهری که رودی در آن جاری است بر دیگر شهرها فخر می فروشد که بی دلیل هم نیست؛ چرا که رودخانه ها می توانند نوارهای زیبایی از سبزی و طراوت در شهر بپراکنند و روان ساکنین را از دغدغه های روزمره خارج کنند در این پژوهش ابتدا تلاش گردید با شناخت محیط و پی بردن به هویت این مکان، و با توجه به اهمیت حفظ و احیای ساختارهای طبیعی موجود در شهر و همچنین نقش طبیعت در کیفیت زندگی شهروندان در تقابل با زندگی ماشینی، بتوان ارتباط موثری میان طبیعت (به طور خاص رودخانه خشک)، مردم و شهر یافت. ساماندهی و قرارگیری پروژه در کنار این رودخانه، که در محور میانی شهر واقع شده، در جهت توجه به محیط زیست و نگهداری از منابع طبیعی و ارج نهادن به طبیعت موجود در شهر می باشد و با بالا بردن کیفیت ارتباط انسان با طبیعت، به عنوان مهمترین مخاطب در تعامل با طبیعت، به وسیله منابع اطلاعاتی و آموزش های لازم موجود در مجموعه، به شهر چهره و هویتی ویژه ای خواهد بخشید.

این مجموعه یعنی یادگاه مولانا، با هدف بنیان مرکزی فرهنگی ، جهت شناخت مفاهیم ذهنی و تفکرات مولانا و شمس و انعکاس آن به صورت یک حرکت معمارانه، ایجاد فضاهای متناسب با موضوع و همچنین ایجاد مقبره ای برای مزار شمس طراحی شده است. طراحی این مجموعه از نظر احیا و باز زنده سازی محوطه تاریخی منار شمس و تجدید خاطر تعلق مولانا به ایرانیان حائز اهمیت می باشد. در این پژوهش برای رسیدن به اهداف مورد نظر ، مطالعاتی به روش تحلیل محتوا برای شناخت شهر خوی و بافت پروژه ، شناخت مولانا و شمس و زندگی آنها ، شناخت و برخورد معنایی با شعر، شناخت عرفان و تفکرات مولانا، شناخت معماری های یادمانی و نمادگرا جهت شکل گیری مبانی نظری طراحی ، صورت گرفته است. همچنین برای بررسی نمونه های مشابه از روش تحقیق مطالعات موردی (case study) استفاده شده است که نتیج? آن رسیدن به یک سری مبانی فکری برای شکل گیری فضای مورد نظر شده است؛ به طوری که بازدید کننده از فضاها با حرکت در این مجموعه با استفاده از مشاهدات خود می تواند آموخته هایی در زمین? افکار و مفاهیم ذهنی مولانا کسب کند و با شناخت کافی از وی و تجرب? سماع و حالات او به کنار منار شمس رفته و ارزش این بنای تاریخی و صاحب آن را بیشتر درک کند.

تعزیه آیینی است مذهبی و قویا ایرانی. در میان تمامی کشورهای اسلامی ایران تنها کشوری است که هنر نمایش دارد. اگرچه که این هنر همواره در طول سال های عمر خود فراز و نشیب های بسیار داشته، گاه به اوج رسیده و گاه مورد بی مهری قرار گرفته اما در طول سالیان باقی مانده و سینه به سینه به نسل های امروزی منتقل شده است اما انصاف نیست اگر که برای حفظ این هنر گرانقدر صرفا به نقل قول های شفاهی بسنده کنیم. در این پژوهش سعی بر آن است که با احیای سنت دیرین تعزیه، سبب آشنایی بیشتر ایرانیان و البته جهانیان را فراهم کرده و چون گذشته تعزیه را به میان مردم آورد. به منظور دستیابی به این هدف بستر این طرح در بافت قدیمی و در میان محلات قدیمی پایتخت برگزیده شد تا در همان شهر و محله هایی که روزگار اوج خود را سپری کرده باز زنده شود و برخیزد. بافتی غنی از خاطرات که اگر چه روزگاری سرشار از شوق حیات بوده اما امروزه به دلیل بی توجهی و رشد سریع پایتخت مورد بی مهری واقع شده و رو به نابودی است. بافتی در جوار بازار، قلب تپنده ی شهر که همین عامل حیات و شاهرگ پایتخت، سایه ی سنگین خود را بر اطراف خود افکنده و امام زاده یحیی(ع) که جز معدود محلاتی است که هنوز زنده و پویا با امام زاده و تکایا و حسینیه ها و سقا خانه هایش پا برجاست و سرود زندگی سر می دهد.

امروزه با توجه به افزایش روزافزون سفرهای بین شهری ، بیش از گذشته نیاز به طراحی و ساخت مجتمع های خدماتی - اقامتی بین راهی احساس می شود . این طرح ها باید به گونه ای طراحی شود تا بتواند نیازهای مخاطبین خود را به طور مناسب و با کیفیتی مطلوب پاسخ دهد . علاوه بر پاسخ نیاز های مسافران ، این مجموعه ها می توانند تبدیل به مراکزی شوند که پاسخگوی نیاز های تفریحی و رفاهی ساکنان نزدیک به این مراکز نیز باشند . طرح مورد نظر در این پژوهش با توجه به نزدیکی به شهرستان اردکان در87 جهت ارائه خدمات به این دو گروه یعنی مسافران و ساکنان نزدیک به این مرکز طراحی شده است. در طراحی این پروژه در نظر گرفتن اصول طراحی بومی ، طراحی پایدار و استفاده ار فناوری روز معماری مبنای کار قرار گرفته است .همچنین با استفاده از امکانات حاصل در حوزه فناوری نانو (مصالح نانو) ، سعی بر این بوده است تا طرح در عین سازگاری با محیط اطراف خود ، از بداعت و نوآوری خاص خود نیز برخوردار باشد .ایجاد فضاهای داخلی همراه با محیطی که یادآور مفهوم پردیس در ناحیه خشک و بیابانی بستر طرح باشد از اهداف مهم این طرح است . استفاده از عناصر معماری بومی این منطقه از دیگر راهکار های مورد استفاده در این طرح برای رسیدن به هدف مذکور بوده است

موضوع و پرسش بخش پژوهشی در این رساله، چگونگی طراحی اقامتگاه با در نظر گرفتن اصول معماری پایدار برای مراجعه کنندگان آن می باشد، که ضمن تناسب با مفاهیم معماری اقامتگاهی، از مفاهیم معماری پایدار نیز در آن استفاده می¬شود. اقامتگاه ها به نوعی، مسکن موقت برای ساکنین آن هستند که می توانند طولانی یا برای مدت کوتاه مورد استفاده قرار گیرند. لذا تمامی مفاهیم و تدابیری که در طراحی مسکن مطلوب مورد توجه طراحان مسکن می باشد در طراحی اقامتگاه ها نیز می بایست مورد توجه قرار گیرد. دسترسی و دید به فضای سبز، احساس امنیت، ایجاد حس تعلق برای افرادی که قصد سکونت طولانی مدت را دارند و مانند آن ، از جمله نکاتی است که می بایست مورد توجه قرار گیرد. همچنین با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی سعی شده تا در این پروژه میزان انرژی فسیلی مصرفی به حداقل رسیده و از حداکثر انرژی های طبیعی برای تامین برق و سرمایش و گرمایش ساختمان بهره برداری شود. به کارگیری اصول معماری پایدار در جهت بیشترین استفاده از منابع طبیعی و کمترین استفاده از سوخت های فسیلی از جمله راهکارهای بکار رفته در این پروژه می¬باشد. در معرفی منطقه 22 تهران که شامل خصوصیاتی از جمله موقعیتش نسبت به کلان شهر تهران و تنوع ویژگی های فیزیکی زمین، عمدتا به استقرار کاربری ها در مقیاس کلان، اختصاص پیدا کرده است. همچنین شرایط آب و هوایی ، دید و منظر، پوشش طبیعی زمین، تنوع در عناصر محیط طبیعی و وجود انواع کاربری های ورزشی، فضای سبز و امکانات ارتفاعات شمالی و نظایر آن، همگی باعث شده تا در حوزه بندی های رسمی کالبدی شهر تهران برای این منطقه هویت «تفریحی و گذران اوقات فراغت» قائل شوند . بدین منظور با توجه به مطالب بالا منطقه 22 تهران در نظر گرفته شده است . به جهت رسیدن به اهداف پروژه در این رساله در فصل اول به ضرورت و اهمیت مسئله پرداخته شده است. در فصل دوم توضیحی در رابطه با مبانی نظری پروژه و اطلاعاتی که در طراحی مجموعه اقامتی مورد نیاز است مانند تاریخچه مجموعه های اقامتی، ضرورت طراحی پایدار، رابطه معماری و طبیعت و ... از این دست موضوعات پایه ای آورده شده است. در فصل سوم به مطالعه برنامه های مشاور از مجموعه های اقامتی طراحی شده در ایران و جهان و معرفی منطقه 22 شهرتهران پرداخته شده است . در فصل چهارم به بررسی وضعیت ساختگاه از لحاظ جغرافیایی ، اقلیمی ، اقتصادی و تحلیل جدول ماهونی منطقه 22 برای طراحی مجموعه اقامتی پرداخته شده است . در فصل پنجم به نتیجه گیری و روند طراحی با توجه به دیاگرام های کشیده شده اشاره شده است و نهایتاً در فصل ششم مدارک طراحی قرار گرفته است . کلمات کلیدی: اقامتگاه، پایداری، انرژی فسیلی، انرژی های طبیعی، منطقه 22

بافتهای سنتی و با ارزش تاریخی به عنوان جزئی از فرهنگ جامعه محسوب می¬شوند. بنابراین حفظ و احیای آنها در واقع عامل اصلی در حفظ ارزشها و اصول بنیادین جامعه است. وقتی به تهران قدیم می نگریم افسوس می خوریم چرا بسیاری از ساختمان هایی که می توانستند به شهر تشخص ویژه ای دهند دیگر وجود ندارند و آنچه باقی مانده نیمه ویران و در حال زوال است.خیابان لاله زار یکی از شاخص ترین خیابان های تهران قدیم است که در زمان ناصر الدین شاه ساخته شده و واجد ارزشهای بصری غیرقابل انکاری است. این خیابان به همراه بافت اطراف آن در گذشته دارای نقش فرهنگی، سیاسی، تجاری و تفریحی بوده است، امروزه به علت قرارگیری در محدوده تجاری و عدم توجه لازم به بناهای با ارزش آن روز به روز فرسوده تر و ناهنجارتر می شود؛ بر این اساس این بافت ها باید بر اساس شرایط زمانی پویایی لازم را داشته باشند تا بتوانند در شهر به حیات خود ادامه دهند، در نتیجه توجه به بافت¬های تاریخی و باز زنده سازی آنها خصوصاَ با توجه به موقعیت زمانی اهمیت خاصی می یابد.این رساله تلاشی است در جهت بازشناسی خاطرات جمعی و اتصال گذشته به حال، از طریق خلق مکان های رها و منعطف در محدوده لاله زار، تا از این طریق بتوان به باززنده سازی این محور پرداخت. پایان نامه حاضر در 5 ل تدوین شده است. در فصل اول به بیان مسئله، اهداف، فرضیه¬ها، پیشینه موضوع و روش پژوهش پرداخته شده است. فصل دوم تحت عنوان " چارچوب نظری" شامل چندین بخش مختلف در راستای موضوع مورد نظر می باشد. در فصل سوم به روش شناسی تحقیق و گرد آوری داده مورد بررسی قرار گرفته است و چندین مورد از نمونه های اجرا شده داخلی و خارجی در ارتباط با موضوع عنوان شده است. در فصل چهارم به تحلیل داده ها و نتایج به دست آمده پرداخته شده است و فصل پنجم شامل برنامه فیزیکی، روند طراحی تا رسیدن به طرح نهایی، نقشه ها و سه بعدی بخش هایی از کار، ارائه شده است.

مناسبات فرهنگی هر شهر در آینه مصنوعات اهالی آن، از جمله فعل معماری تجلی می¬کند. معماری تنها کالبد نیست و الکساندر نیز در نظریه «زبان الگو»، معماری را کالبدی حاوی زندگی و رویداد می¬داند. او در نظریه خود به تبیین مفهوم الگو می¬پردازد و فضا را حاصل¬جمع الگوهای کالبد و الگوهای رویداد می¬داند و منشا پیدایی آن¬ها را در فرهنگ جست¬وجو می¬کند. از این¬رو می¬توان برای فهم ارتباط رویدادهای شهر در مرتبه اجتماعی و الگوهای کالبدی معماری از این نظریه بهره جست. پرسش اصلی تحقیق، پرسش از چگونگی رابطه میان فرهنگ و رویدادهای منبعث از آن و کالبد شهر یا بنا است. برای پاسخ لازم است پرسش تحقیق در نمونه¬ای عینی مطرح شود. الگوهای «گذر» و «تکیه» در شهر کاشان به این دلیل گزیده شده¬اند که نمونه¬های کاملی از تجسم فرهنگ کاشانی¬اند و هنوز هم با رویدادها و اجزای خاصی در ذهن اهالی کاشان شناخته می¬شوند. مشاهده عمیق بقایای الگوهای( کالبد و رویداد) موجود در عین بهره گیری از منابع گوناگون تاریخی، حضور در بطن فضا و نگرش در زندگی روزمره مردم و تفسیر همه اینها در جهت اهداف تحقیق، از جمله روش-های مورد استفاده در جهت رسیدن به غایت تحقیق است. با قرائت الگوی گذر و تکیه و فهم رویدادهایی که در آن اتفاق می¬افتاده است- و هنوز هم برخی از آنها جاری است- این نکته قابل فهم است که رویدادهایی که هریک پاسخگوی نیرویی در زمینه و بنابراین منبعث از فرهنگ است، در ظرف کالبدی گذر و تکیه تجسم می¬یابند و اگرچه ممکن است در نظر اول ناهماهنگ و متفاوت جلوه کنند، ولی در پس آنها جوهره فرهنگی مشترکی هست که در گذر زمان پایدار می¬ماند و تشابه اسمی همه گذرهای- یا همه تکایا- کاشان را در عین تنوع ظاهری¬شان توجیه می¬کند. در واقع در جریانی دوسویه الگوی کالبدی گذر و تکیه لازمه¬ای است تا وقوع رویدادهای خاصی را در آن¬ها ممکن سازد و از سویی دیگر، الگوهای رویداد برای این¬که در همین هیئت ظاهر شوند، با مجموعه نسبت¬های مشخصی در کالبد پیوند درونی دارند. نتایج حاصل از بخش پژوهشی، در قالب طراحی یک مرکز اجتماعی- تاریخی- فرهنگی ارائه شده است و هدف از طراحی آن افزایش پویایی شهر و احیای خاطره¬هایی است که در بخشی از حافظه تاریخی اهالی کاشان جای دارد. بررسی مورفولوژیک بستر طرح و بازخوانی الگوهای زمینه، هم از وجه کالبدی و تیپولوژی و هم از جنبه رویدادهای آن، روش¬هایی هستند که زبان الگوی طراحی را شکل داده¬اند. در روند طراحی سعی شده با خلق فضاهایی برای احیای رویدادهای اجتماعی و انتزاع الگوهایی که سازنده خاطرات جمعی کاشانیان بوده¬اند و با بهره-گیری از تعامل با ساکنان محلی و الگوهای زنده، جوهره حیات¬بخش آن الگوها در زمینه معاصر رشد کند. اگرچه تعابیر فضایی این معماری جدید ریشه در الگوهای گذشته ما دارد، به¬نحوی خود را با نگرش به آینده هم¬سو می¬کند.

گرایش انسان به بازی از آغاز حیات اجتماعی خود، امری آشکار است. گرچه بازی در ظاهر یک سرگرمی به نظر می رسد، اما بعید نیست برای معمار نتایجی والاتر از جدیت به ارمغان آورد. نظریه بازی، مطالعه شکلی برخوردها و همکاری بین افراد است که در آن عمل و نقش چند عامل روی هم اثر می گذارند. در این پژوهش، ایجاد بازی در معماری و دستیابی به وضعیت تعاملی بین مردم، طراح، محیط و اشیا مورد توجه قرار می گیرد که با بازی گرفتن کاربران، بازی به نمایش در آمده و مخاطب را بخشی از ساختار اثر می نماییم. به همین منظور موضوع عملی پژوهش، طراحی نمایشگاه مبلمان با رویکرد مشارکتی کاربران در چیدمان اشیا بوده است. به چالش کشیدن نقش بازی در تغییر کیفیت فضای معماری و طراحی فضاهای تأثیرگذار بر کاربر، همچنین پرداختن به نقش کاربر در طراحی فضا از اهداف پژوهش بوده است. روش تحقیق از لحاظ فرآیند اجرا، پژوهش کیفی است. برای پاسخ به سوالات، تحلیل کیفی تفسیری صورت گرفته که با ارائه دیاگرام ها و جداولی به شناخت و برجسته ساختن داده های مهم پرداخته شده، در نهایت با تفسیرهای شخصی و تحلیل بستر طراحی به ارائه الگویی فضایی و شکل گیری طرح نهایی منجر شده است. در طراحی بر اساس بازی، توجه به جایگاه ویژه تماشاگر و بازیگر حائز اهمیت است. اگرچه هر دوی آنها در تعبیر معماری کاربر فضا هستند، اما ایجاد شرایطی که کاربر بتواند هر دو نقش را تجربه نماید، مهم می باشد. به همین منظور در طراحی فضای معماری می بایست ایجاد رابطه عمیق با مخاطب هدف قرار گیرد. کاربر معماری همانند بازیگر بازی، عنصری کلیدی است که بدون وجود آن، فضا معنا پیدا نمی کند. با توجه به ویژگی هایی که بازی برای بازیگر و تماشاگر قائل است، فضای معماری در آینده فضای دیگری خواهد شد. فضای پویایی که برای کاربران طراحی می شود و ارزش های تعامل در آن درک می گردد.

معماری در تعامل با جامعه ای که دینامیک و پویایی از ویژگی های آن است شکل می گیرد. پیشرفت های تکنولوژیک و تغییرات اقتصادی و اجتماعی دنیای امروز سبب بروز تغییراتی در مفهوم مکان و نیازهای بشر گردیده است. این تحولات انسان را از ایجاد کارکردهای ثابت در محصولات بر حذر داشته و شکل گیری آزادانه تر رفتارها در فضا و نیاز روزافزون به برقراری تعاملات چهره به چهره را به دنبال داشته است. بر همین مبنا در این پژوهش، مفهوم تغییرپذیری و دستیابی به کنشی متقابل میان فضای معماری و کاربران آن بر پایه نظریه اجتماعی کنشگر- شبکه مورد توجه قرار می گیرد. به این منظور، موضوع عملی پژوهش، طراحی فضایی تغییرپذیر برای تجربه های هنری و اجتماعی با بهره گیری از مفهوم برنامه ریزی و عدم قطعیت در سازماندهی فضای معماری انتخاب گردید. به چالش کشیدن نقش عوامل انسانی و غیر انسانی در شکل گیری فضای معماری و طراحی فضایی چندمنظوره و انطباق پذیر با قابلیت برداشت روایت های گوناگون از آن، از اهداف پژوهش بوده است. روش تحقیق به لحاظ فرآیند اجرا کیفی می باشد. برای پاسخ به سئوالات، از روش تحلیل کیفی تفسیری بهره گرفته شده است. در این روش دیاگرام ها و جداولی جهت شناخت و برجسته ساختن داده های کلیدی تهیه شده و در نهایت با بیان تفسیرهای شخصی و تحلیل بستر طراحی در قالب دیاگرام های الگوی فضایی، طرح نهایی ارائه گردیده است. در طراحی بر پایه تغییرپذیری توجه به مفهوم برنامه ریزی و نقش عوامل انسانی، غیرانسانی و رویدادها در شکل گیری و کیفیت فضای معماری حائز اهمیت است. این امر به هیچ وجه به معنای نفی جایگاه طراح نیست، بلکه بیانگر نقش کلیدی این عوامل در تعریف و تکمیل فضای معماری می باشد. فضای معماری نیازمند ایجاد تغییر در شیوه تعریف و سازماندهی خویش است؛ زیرا انسان امروز نیازمند تعامل با فضایی است که با آن روبرو می گردد. این امر فضای معماری را به عنوان واسطه ای برای زندگی اجتماعی مطرح ساخته و نقش آن را در شکل گیری تعاملات چهره به چهره، تکوین رفتارهای اجتماعی و فعالیت های جمعی بیش از پیش برجسته می سازد.

یکی از بحث های مطرح در حوزه طراحی فضاهای عمومی توجه به چگونگی حضور زنان در اینگونه فضاها می باشد. علی رغم اهمیت فراوان مفهوم جنسیت، تعریف مشخص و معینی از آن ارائه نگردیده است و نیازمند پژوهش های گسترده تری است تا بتوان پیچیدگی های آن را روشن ساخت. در طول تاریخ انسانی، جنسیت عامل مهمی در شکل گیری جایگاه فرد و به تبع آن میزان حضور او در بستر اجتماع بوده است. همواره جوامع بر حسب فرهنگ های متفاوت، نقش های گوناگونی را در نحوه ی استفاده از فضا و تجربه ی آنها در رابطه با فضا، به زن و مرد نسبت داده اند. لازم به ذکر است که تفاوت های زنان و مردان نمی بایست سبب غلبه حضور یکی بر دیگری گردد و فعالیت گروه دیگر را با مشکل روبرو کند. امروزه، مرزهای تقسیم کار سنتی مبتنی بر جنسیت، با افزایش سطح آموزش زنان و حضور آنان در جایگاه های شغلی ای که در گذشته در انحصار مردان بود به تدریج متزلزل می شود. لذا هدف این پژوهش شناخت بیشتر نیازهای زنان و مردان در محیط های اداری و تقش جنسیت بر ساماندهی اینگونه فضاها است. پژوهش حاضر، به لحاظ رویکرد، توصیفی و از منظر روش شناسی، کیفی است و از طریق مردم نگاری به بررسی فضاهای اداری پرداخته و با تحلیل این فضاها به دنبال یافتن پاسخی مناسب جهت ارتقاء کیفیت بهره برداری زنان و مردان از فضاهای اداری می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در ادارات مورد بررسی قرارگرفته، بخش مدیریتی و شخص کارکنان، هریک تدابیری خاص را جهت تسهیل محیط کار برگزیده اند که لزوما راهکارهای بخش مدیریتی نظیر تفکیک جنسیتی و تفکیک درون سازمانی همسو با راهکارهای کارکنان نظیر شخصی سازی فضای کار، استفاده از گیاهان در محیط کار و ... نبوده است. همچنین نتایج حاصله نشان می دهد که از بین راهکارهای تفکیک جنسیتی، ایجاد الگوهای واسط و تفکیک درون سازمانی که در ادارات مورد بررسی عملیاتی شده است، الگوی واسط بالاترین میزان رضایت کارمندان زن و مرد را در برداشته است.

در عصر بروز تغییرات اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی در جوامع مختلف ، زنان آگاهی هایی را نسبت به نحوه ی بودن و زن بودن در جامعه ،فضای معماری و شهری کسب کرده اند و فضاهای ویژه ای را جهت برآوردن نیازهای جسمی و روحی خویش در فضاهای معماری و شهری طلب می کنند. از این رو بر آن شدم تا با طراحی مجموعه فرهنگی بانوان گامی کوچک در جهت رسیدن به این مهم بردارم. هدف اصلی این تحقیق طراحی فضایی است که از کیفیت لازم جهت پاسخ به نیازهای زنان برخوردار باشد. فضایی فرهنگی و هنری و تفریحی برای این گروه از جامعه تا با فعالیت در آن سالمتر ، شادتر و آگاهتر از قبل بوده، افراد موثرتری برای جامعه و خانواده خویش باشند. این مجموعه سعی دارد با طراحی فضاهایی مناسب زنان ناتوان را تحت پوشش خود در آورده و با آموزش های لازم جهت کسب مهارت های گوناگون ایشان را برای گذران زندگی در جامعه آماده سازد.در طراحی این مجموعه سعی بر آن شده تا با در نظر گرفتن روحیات و نیازهای زنان فضاهای مطلوب زنان طراحی شود. در روند طراحی از مبانی نظری مربوط به ویژگی خاص این گروه از جامعه یعنی باروری و زایش استفاده گردید. همچنین در طراحی فرم و فضاهای آن از فرم های منحنی برای نشان دادن نرمی و لطافت و انعطاف پذیری مجموعه استفاده شده است . همچنین با ایجاد رمپ و شیب های مناسب سعی بر آن داشته ام تا حس تکامل و رشد که هدف اصلی طراحی مجموعه یعنی ارتقاء کیفیت زندگی زنان در جامعه می باشد را القاء کنم.

اسکان غیررسمی، سکونتگاه¬هایی درون یا مجاور شهرها (به ویژه شهرهای بزرگ)، دارای بافت کالبدی نابسامان و عمدتا خودرو بوده و از واحدهای مسکونی بدون رعایت اصول فنی (هرچند با مصالح متعارف) ساخته شده و فاقد مجوز رسمی می¬باشند. مشخصه فعالیت¬های بخش غیررسمی، ورود آسان، اتکا به منابع درون زا(محلی)،مالکیت خانوادگی بر کسب و کار، فعالیت-های کوچک مقیاس و محدود، مهارت اندوزی خارج از نظام رسمی، بازارهای رقابتی و بدون مقررات دست و پاگیر است. حال سوال تحقیق این است که چگونه می¬توان از مهارت ساکنان چنین سکونتگاه¬هایی برای افزایش کیفیت محیط زندگی و کارشان بهره برد؟ به عنوان مصداقی از ویژگی¬های ذکر شده، نگارنده از بین سه گزینه مطرح شده در پروژه، نجاری را که در محله شمس¬آباد تهران در کنار کارگاه به همراه خانواده¬اش در شرایط نامساعدی زندگی و کار می¬کند برگزیده است. در این پژوهش،به این نوع همجواری خانه و کارگاه، نه تنها به عنوان یک معضل نگاه نشده است؛ بلکه از نظر نگارنده راه حلی است برای فضای سکونت و کار توامان این قشر فعال و تولیدکننده و هدف طراحی، در درجه اول پذیرش هویت این گروه و بعد، طراحی مشارکتی خانه و کارگاه، از طریق توجه به زندگی روزمره آن¬ها، برای افزایش کیفیت زندگی و کارشان، با توجه ویژه به مهارت این افراد(نجاری) می¬باشد. دستیابی به این مهم و یا حرکت در مسیر رسیدن به این هدف، وظیفه و نقش جدیدی را برای طراحی وطراحان تعریف می¬کند: «طراحی، دانش زندگی، برای الهام بخشیدن به مردم و بهبود کیفیت زندگی¬شان می¬باشد.»

بی انگیزه و بی رنگ ساختن، کم گفتن یا ناگفتن، تبدیل به روش هایی برای ایجاد بنا ها در معماری امروز شده اند. در نتیجه، پیامد ناخوشایندی که شاهد آن هستیم، تقلیل یافتن معماری در سطح برآورده ساختن نیازهای فیزیولوژیکی و ایجاد فضایی صرفاً کالبدی است و ایجاد فضای مفاهیم و معانی، امروزه از جایگاه کمرنگی در بین جامعۀ معماران برخوردار است. در این پژوهش به منظور دستیابی به فضایی دارای معنا و با قابلیت تفسیرپذیری، نخست جریان فکری پسامدرن، علم نشانه شناسی، هرمنوتیک و مفاهیمی همچون متن، بینامتن، خوانش و ... به عنوان زیرشاخه های آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به تعاریف ارائه شده، دریافتیم که معماری را می توانیم همچون متنی در نظر گرفت که لایه های نشانه ای موجود و لایه های ایجاد شده توسط مؤلف در آن می توانند در تعامل و همنشینی با یکدیگر و در سطوح مختلف تولید معنا را برعهده گیرند که منجر به ایجاد قابلیت تفسیرپذیری در بنا گردد. در واقع می توان از نشانه شناسی به عنوان یکی از ابزارهای مناسب جهت ایجاد معنا در معماری بهره برد. البته نقش مخاطب نیز در این زمینه بسیار حائز اهمیت است که وحدت این معانی نه در اثر، بلکه در ذهن او شکل می گیرد، او متن را بازی می کند و متن در ذهن او بازتولید می شود. در مرحلۀ بعد نیز به منظورگسترش، با استفاده از مفاهیم برگرفته از نشانه شناسی، و ایجاد لایه های جدید همنشین که در تعامل با لایه های موجود در مجموعه انجمن حکمت و فلسفه قرار می گیرند، نشانه های سایت به عنوان داده های پژوهش مورد استخراج و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از مطالعۀ این نشانه ها که در دو گروه بصری و غیر بصری دسته بندی شدند، منجر به برداشت مفاهیم و در مرحلۀ بعد ارائۀ دیاگرام هایی گردید که در طراحی بنای پژوهشی الحاقی به مجموعۀ موجود مورد استفاده قرار گرفتند.

هنگامی که خاطره جمعی فضاهای عمومی شهر از حافظه شهرنشینان پاک شود، دیگر احساس نیازی برای حضور در بافت های ارزشمند تاریخی نخواهد شد در نتیجه تعاملات چهره به چهره، حتی بصورت زود گذر وجود نخواهد داشت و برخورد خرده فرهنگ های مختلف در مکان هایی میسر خواهد شد که فاقد خصوصیات یک فضای عمومی اند و دیگر مجالی برای پرورش آنها نخواهد بود. بنابر این نسل جوان جامعه از گذشته ی ارزشمند خود فاصله می گیرند و انگیزه ای برای حضور و شناخت بافت های تاریخی شهر نخواهند داشت و از طرف دیگر این مناطق شهری که زمانی مرکز مهم ترین رویدادهای طهران قدیم بوده اند، از رونق خواهند افتاد. در این راستا نیاز به فضایی است که توانایی جذب افراد با سنین مختلف از سرتاسر شهر به بافت های ارزشمند تاریخی را داشته باشد و به بهبود کیفیت فضاهای شهری و ایجاد سرزندگی در آنها بپردازد. بهمین منظور در این رساله به بررسی مرکز تاریخی تهران (محدوده سایت مورد نظر واقع در منطقه 12تهران)، فضاهای عمومی و پلازاهای شهری این بافت، از گذشته تا به امروز خواهیم پرداخت تا اینکه بتوانیم از نشانه های بدست آمده از آن در طراحی استفاده کنیم. کلید واژه : خاطره جمعی- فضاهای عمومی- خرده فرهنگ- بافت تاریخی- پلازا

اگرچه بنظر میرسد مفهوم پایداری بر نقش مقابل محیط و منابع طبیعی متمرکز می شود، لیکن تنها محدود به پاره ای نگرانی های بیوفیزیکی متکی باشد.پایداری محدوده ای جدل انگیز و استدلالی است که شامل جنبه های اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی می گردد. بر اساس تعریف پایداری، پایداری فرآیندی است محلی، آگاهانه، مشارکتی و تعادل جو که بر مبنای موازنه اکولوژیکی و عدم انتقال مشکلات صورت میگیرد. مسئله مهم و چالش برانگیزی که معماری پایدار نیز بعنوان یکی از پیشتازان عرصه توسعه پایدار، بعلت بی توجهی دوران مدرن به مسائل مربوط به انسان تا حد زیادی درگیر آن است، پایداری اجتماعی و نهادی است. اهمیت مشارکت اجتماعی در نیل به اهداف معماری پایدار است. این اصل نه تنها بعنوان یکی از اولویتهای پایداری نهادی بلکه بعنوان یک راهبرد در دستیابی به اهداف دیگر ابعاد پایداری نیز قابل تأمل است. هدف معماری و شهرسازی در این حیطه می باید در جهت تقویت مشارکت اجتماعی در بین دلبستگی به مکان یا حس مکان را ارتقاء بخشیده و تعاملات مثبت را تقویت کنند. دراین پژوهش فرآیند پیش ارزیابی و همچنین شبیه سازی فضاها از ساخت و بهره برداری و همچنین ارزیابی پس از بهره برداری بعنوان یکی از راهکارهای موثر در جهت سنجش میزان ترغیب کنندگی در ایجاد مشارکت اجتماعی در کاربران مورد استفاده قرار گرفته و جمع بندی اطلاعات منتج به حصول احکام طراحی برای خانه فرهنگ یا سرای محله در یک بافت شهری شده است.کاربران فضا و شهروندان شکل گیرد. لذا توجه به نظرات و دیدگاههای تک تک افراد بعنوان کاربر، امری اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که در اکثر مواقع، جمع آوری تمام آرا امکان پذیر نیست اما با بکارگیری اصول رفتاری، طراحی اجتماعی، روانشناسی محیطی بعنوان اصلی مشترک برای تمام کاربران می تواند به معماران و طراحان شهری یاری رساند تا بتوانند

یک اثر معماری از طرفی مربوط به گذشته واز طرفی مربوط به آینده آن است معماری در اکنونیت شکل می گیرد ، بین گذشته وآینده به معنای فرمی بینابین یا ترکیبی در حال تغییر در حال شدن وگذر از گذشته به آینده است . در این بین فضای مابین به عنوان واسط بین هم جواری ها قرار می گیرد و به مثابه ی عنصر جداکننده نیست بلکه امکان بالقوه ای است جهت رسیدن به انعطاف و در هم تنیدگی است از نیروهای ساطع شده از بستر و هم جواری های آن ونه به صورت تضاد و محل تقابل ، بلکه به صورت پیوستگی و تعامل فضای شهری عمل می کند . هدف اصلی طراحی مجموعه انعطاف و ارتباط بین عناصر هم جوار و درهم تنیده کردن بافت فضای شهری است . رها کردن اثر از فضای خشک و بالابردن هرچه بیشتر آگاهی مراجعین درباره اثر موجود . فضای بینابین نقش سازماندهی اجزا وعناصر را در هربنا و فضای شهری بر عهده داشته وظرفی برای عملکردهای مختلف محسوب می شود . لذات چنین فضاهایی به واسطه اهداف سازنده اش ماهیت دو وجهی یافته هم فرآیند و هم محصول فرآیند می شود فضای مابین هم زمان با فرآیند شکل دادن ،به درجه بندی و جهت گیری مفاهیم متمایز نیز کمک می نماید و از این طریق در نهایت کلی واحد ظهور می کند.

معماری تجربه ایست از فضا که با حضور و حرکت در آن درک میشود و از نور، آب، طبیعت و هر آنچه تا کنون هر معماری از آن بهره جسته استفاده می کند و هدفی جز نمایش خود ندارد.

چکیده پایان نامه )شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده(: پروژه ای که در پیش رو داریم درباره خلق فضایی است با نام پژواک مولانا که همانطور که از نامش پیداست مجموعه است درباره شاعر و عارف بزرگ ایران زمین مولانا. قرن هاست مولانا مریدانش را به سوی خود فراخوان می کند، در جستجوی پاسخی که در آن نجوایی از شمس را دریابد یا مریدی که از گوشه ای از جهان دست کم پژواک صدایش باشد.پژواک مولانا همان نوای پاسخگوست. هدف اصلی در این پروژه رسیدن از تفکر عرفانی و فلسفی به فضای معمارانه است به طوری که از حال و هوای شاعرانه دور نشویم. رسیدن به این هدف از راههای مختلفی امکان پذیر است که در ذیل آنچه را که برای من مستدل بوده است، بیان می شود. 1.ایران در چندین وجه جهان میانه محسوب می شود: 1.از لحاظ جغرافیائی 1. از لحاظ وجود شناختی مولانا پس از حرکت از شرق )بلخ( به سوی غرب، ساکن قونیه مرز میانی شرق و غرب می شود.او با افکار و منشی شرقی وارد دنیای میانه ای می شود که محل تلاقی فرهنگ و ادب و فلسفه شرق و غرب است. نتیجه 1. همانگونه ایران از نظر جغرافیایی و فرهنگی دنیای میانه و میانجی می باشد به طور مشابهی متفکران ایرانی نیز نظام فکری میانه ای را برگزیده اند که منحصر ایرانیان است. "متفکران ایرانی از قرنی به قرن دیگر، کوشش خود را بر نظام عالمی متمرکز کرده اند که نه عالم ادراک حسی است و نه جهان انتزاعی فهم. تصور این جهان میانجی را در آثار همه این متفکران، از سهروردی )قرن دوازدهم( تا صدرای شیرازی )قرن هفدهم( و ملاهادی سبزواری )قرن نوزدهم( و بسیاری دیگر تا به امروز می توان دید." " "پرهام. هانری کربن آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی. 1304 .ص 43 فلسفه ایرانی همانطور که گفته شد نه عالم ادراک حسی است و نه جهان انتزاعی فهم. بنابراین باید به دنبال فضایی برویم که به نوعی ترکیبی از مفاهیم حسی و محتوایی)دستاورد فلسفه اشراق سهروردی و برگرفته از شرق( با مفاهیم عقلی و خرد گرایانه )متکی بر تفکرات بوعلی، فارابی وملاصدرا، تحت تاثیر اندیشه های نو افلاطونی( است. آنچه در پایان نامه آمده را می توان در دو نمودار زیر خلاصه کرد: 1.ایران ? تجربه گرایی ? بوعلی ? دکارت، افلاطون و تفکرات نو افلاطونی ? ریاضیات و هندسه ? معماری مفهومی 1. ایران ? مولانا ? اشتراک شرق و غرب بوعلی نتیجه 1. استفاده از احجام افلاطونی برای رسیدن از تفکر خرد گرایانه به معماری با توجه به معانی انتزاعی و نماد گونه آنها در رسیدن به مفاهیم درونی، فضاهای داخلی مجموعه را که خود نماد تجلیات درونی است، به صورت ارگانیک طراحی می شود به طوری که مراحل هفتگانه عرفان به صورت سمبلیک در پروژه حس شود و برای رسیدن به طراحی ارگانیک در فضاهای درونی می توان از مفاهیم غنی معماری ایرانی که متکی بر سلسله مراتب و درونگرایی می باشد بهره جست. در ضمن استفاده از عناصر معماری ایرانی به طور مفهومی و نمادین در پروژه مفید می باشد که این میتواند هم در برون و هم در درون اتفاق بیفتد. ولی در هر صورت برون و درون دو واقعیت جدایی ناپذیر هستند که می توان در کنار هم مشاهده کرد.

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده ): سیمای یک سرزمین اجزاءسازنده ی آن سرزمین رابازگو میکند؛ عناصرواجزای ه هرکدام به تنهایی و درکنارهم نقش اساسی درشکلگیری وساخت محیط طبیعی وبه تبع آن منظر طبیعی ودرنهایت منظرانسان ساخت رادریک منطقه برعهده دارند. مناطق کوهستانی البرز بویژه نواحی کوهستانی شمالی استان البرز ازحوزه های استثنایی توریستی–ییلاقی ایران است که با دسترسی مناسب به دره ها وکوهستان موقعیت بی نظیری یافته است و هم اکنون بطور روزافزونی به تراکم ویلاهای ییلاقی آن افزوده می شود. امروزه تقاضای برای گردشگری درسراسردنیا درحال افزایش میباشد. در بسیاری ازکشورها که به دلیل کمرنگ شدن نقش کشاورزی و افزایش زمینهای بایر در مناطق روستایی، اقتصاد آنها تحت تاثیر قرارگرفته است و گردشسگری تبدیل به فرآیندی نقدینه ساز دراین کشورها شده است. همچنین طبیعت درمانی و خدمات درمانی بعدازدرمانب یماریها و جراحیهای سخت به یکی ازشاخه های گردشگری تبدیل شده است ولذا یکی دیگرازموضوعات مورد علاقه این مطالعه خدمات درمانی و پشتیبانی ازبیماران صعب العلاج و ریکاوری اعمال جراحی و حتی زایمان میباشد. هدف نظری : حفظ و ارتقای کیفیت جاذبه های محیطی بااستناد به اصول و راهکارهایی جهت گردشگری بارویکرد حفاظت و توسعه و گسترش ویژگیهای طبیعی منطقه وایجاد امکاناتی جهت توسعه پایدارگردشگری مبتنی برحفاظت بااستفاده ازجاذبه های موجود درمنطقه. هدف کاربردی : طراحی یک مرکزخدماتی، رفاهی، تفریحی ودرمانی بارویکرد بومگردی یا اکوتوریسم جهت بهره وری توریستی سازماندهی شده و ارائه خدمات ریکاوری جهت بیماران نیازمند هوای پاک خصوصا بیماران استان تهران بطوری که طرح هماهنگ بامحیط واکوسیستم منطقه باشد به شکلی که جزئی ازآن محسوب شده وکامل کننده ی آن به شمار رود و نه تحمیل شده بر طبیعت منطقه . در این پایان نامه تلاش میشود تا با شناسایی پتانسیلهای جاذب گردشگری (طبیعی وانسان ساخت ) راهبرد هایی را جهت توسعه آنها به منظور بالا بردن کیفیت بصری منطقه ارایه دهد. این راهبردها ،به صورت سیاستهایی مطرح میگردد که طرحهای پیشنهادی که برای معلولان نیز مناسب سازی میگردند، بتوانند نیازهای مراجه کنندگان را برآورده کند. پس از بررسی سوابق نظریه ای موضوع و تشریح برخی مفاهیم گردشگری و انواع آن، اکوتوریسم، گردشگری پایدار و ... به رابطه معماری و طبیعت و نظریه های مرتبط می پردازیم و در نهایت مطالعه تجارب جهانی در زمینه گردشگری و دهکده های سلامت با مضمون طبیعت انجام می گیرد. سپس با شناخت صحیح از سایت و عوامل موثر در آ« با استفاده از ابزارهای معماری سبز و معماری همساز با اقلیم و محیط زیست و مطالعات صورت گرفته در این زمینه اقدام به طراحی بنای اصلی سایت با توجه به دیاگرام ها و کانسپت های به دست آمده از مبانی نظری می کنیم، فرم چالش برانگیز زمین، زمینه های بسیاری را برای طراحی ارائه کرده است که در این طرح نیز، هدف حرکت در راستای رویکردهای ذکر شده، توجه به مسائل سایت و استفاده از تمامی این پتانسیل ها بوده است.توپوگرافی سایت و عوامل اقلیمی نقش موثری در شکل گیری فرم داشته است

توجه به انسان و خواسته های او در ارتباط با محیط پیرامونش، همواره در شکل گیری الگوهای معماری اثر قابل توجهی داشته است. در معماری پایدار اهداف سه گانه با عناوین محیطی، اقتصادی و اجتماعی تبیین شده اند که با در نظر گرفتن نیاز های انسانی به پایدار سازی آثار معماری،به لحاظ کالبدی و فیزیکی (محیطی و اقتصادی) و چه به لحاظ غیر کالبدی (اجتماعی)، کمک می کنند.این رساله به پژوهش در پایداری اجتماعی بعنوان بخش غیر کالبدی معماری پایدار، پرداخته است

شکل گیری یک پهنه شهری زنده،فشرده و چند عملکردی،در پیوند با محیط اطراف و بافت شهری است.به عبارتی یک مجموعه متنوع شهری با ترکیب کاربری های مختلف،در کنارگذراندن اوقات فراغت برای عموم مردم و تشویق آنها برای حضور در فضا به دلیل تعلق خاطری که برایشان فراهم گردیده است.