معدن¬کاری در اکثر جوامع به عنوان یکی از عوامل زیربنایی اقتصاد مورد توجه شایانی می¬باشد، لیکن افزایش مسایل ناشی از اثر فعالیت¬های معدن¬کاری بر محیط زیست موجب رشد روزافزون پژوهش¬هایی در زمینه آثار زیانبار زیست محیطی آن¬ها شده است. در این راستا و در جهت ارزیابی میزان آلودگی محیطی معدن سرب و روی آهنگران (جنوب شرقی شهرستان ملایر (استان همدان)) آزمایشات ژئوشیمیایی (aas, icp-aes) به منظور تعیین غلظت کل و بخشی عناصر سنگین سرب، روی، مس، کادمیم، آرسنیک و آنتیموان بر روی 40 نمونه خاک سطحی اطراف معدن انجام گرفت. میزان غلظت حداکثر و حداقل عناصر مورد مـطالعه به ترتیب 12 تا 7830 مـیلی¬گرم بر کیلـوگرم برای سرب، 15 تا 10000 میلی¬گرم بر کیلوگرم برای روی، 22 تا 258 میلی گرم بر کیلوگرم برای مس، 0/4 تا 65/3 میلی¬گرم بر کیلوگرم برای کادمیم، 11 تا 172 میلی گرم بر کیلوگرم برای آرسنیک و 4 تا 278 میلی¬گرم بر کیلوگرم برای آنتیموان می¬باشد. و هم-چنین میزان حداکثر غلظت بخشی برای عناصر سرب و روی 223 و 987 مـیلی¬گرم بر کیلـوگرم مشخـص شد. ایـن مقـدار برای عنصر آرسنـیک و آنتیموان (با استفاده از روش hg-aas) به ترتیب 35/9 و 6/18 تعیین شد. ارزیابی میزان عناصر بالقوه سمی با استفاده از فاکـتور غنی¬شدگی، شاخص زمین¬انباشت و شاخص¬های آلودگی نشان می¬دهد که میزان فاکتور غنی¬شدگی به ترتیب 24/27 برای سرب، 3/73 برای روی، 2/14 برای مس، 7/53 برای کادمیم، 1/89 برای آرسنیک و 11/03 برای آنتیموان، میزان شاخص زمین¬انباشت 2/13 برای سرب، 0/18- برای روی، 0/03- برای مـس، 0/50 برای کادمیوم، 0/01 برای آرسنیک، 1/00 برای آنتیـموان و هم¬چنین مـیزان شاخص آلودگی 18/5 برای سرب، 3/38 برای روی، 1/79 برای مس، 6/76 برای کادمیم، 1/72 برای آرسنیک و 7/86 برای آنتیموان می¬باشد. با توجه به داده¬های حاصله آلودگی منطقه مورد مطالعه با استفاده از فاکتور غنی¬شدگی در رده عدم- حداقل تا خیلی زیاد، شاخص زمین¬انباشت در رده غیرآلوده تا متوسط-شدید و شاخص آلودگی در رده متوسط تا زیاد قرار دارد. در این راستا بیشترین سهم آلودگی خاک¬های منطقه توسط ضایعات معدنی بوده و در این رابطه عناصر مربوطه به ویژه سرب روند نگران¬کننده¬ای دارد.

در این پژوهش، فرسایش پذیری و رسوب خیزی در حوضه آبریز رودخانه بختیاری با استفاده از مدل های تجربی mpsiac و epm بررسی شده است. در این جهت این حوضه به 14 زیرحوضه تقسیم بندی شده است. جهت بررسی کارایی و کالیبراسیون مدل های تجربی از آمار 4 ایستگاه رسوب سنجی با طول دوره 45 ساله بر روی رودخانه های مهم این حوضه استفاده شده است. سپس داده های اولیه و ورودی مدل های تجربی فراهم آورده شده و در سیستم اطلاعات جغرافیایی تصحیح و وارد شده اند. با استفاده از نرم افزار های elwis، arcview و arcgis مدل های تجربی mpsiac و epm به ترتیب با دقت های 96 تا 88 و 84 تا 92 درصد اجرا شده اند. با توجه به مقایسه نتایج مدل های تجربی با داده های مشاهده ای (ایستگاه رسوب سنجی) مشخص شد که نتایج مدل mpsiac از دقت بالاتری نسبت به نتایج حاصله از مدل epm داشته است. به این خاطر نتایج مدل mpsiac به دلیل دقیقتر بودن مبنایی جهت ورود در قالب مدل سازی فازی انتخاب شده اند. داده های ورودی و خروجی حاصل از منطق کلاسیک در مدل mpsiac برای ورود در مدل سازی فازی از فرمت رستری به فرمت عددی به صورت فایل های مجزا تبدیل شده اند. برای اجرای مدل mpsiac در قالب منطق فازی ابتدا عوامل ورودی که در خروجی مدل تاثیر دارند شناسایی شده اند. این عوامل عباتند از: زمین شناسی سطحی، خاک، شیب، پوشش زمین، وضعیت فعلی فرسایش و فرسایش کانالی شناسایی شده اند. بقیه عوامل (کاربری اراضی، آب و هوا و رواناب) به عنوان ورودی در مدل سازی فازی استفاده نشده اند و منطق فازی از مدل mpsiac فقط بر مبنای 6 عامل موثر اجراء شده است. در آخر نتایج حاصل از مدل کلاسیک mpsiac با نتایج مدل سازی فازی مدل mpsiac مورد مقایسه قرار گرفته و نتیجه گیری شده است.

حوضه آبخیز سد کلان با مساحت 394.5 کیلومتر مربع در جنوب شهرستان ملایر واقع شده است. ارتفاع این حوضه از سطح دریا بین 1876 تا 2724 متر بوده و در زون ساختاری سنندج- سیرجان واقع شده است. در این پژوهش، رسوب شناسی، منشا رسوبات و میزان رسوب زایی و فرسایش این حوضه به روش mpsiac مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور مطالعات رسوب شناسی و تعیین منشا، رسوبات بستر و حاشیه کانال اصلی مطالعه شد. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات، رسوبات این رودخانه عمدتاً از نوع بار بستر گراولی است و روند تغییرات اندازه ذرات از الگوی نمایی کاهش به سمت پایین دست به طور کامل پیروی نمی کند و دارای چهار پیوستگی مجزا که توسط سه ناپیوستگی از هم تفکیک شده اند می باشد. دلیل این ناپیوستگی ها، ورود رسوبات گراولی از شاخه-های فرعی و تغییر در شیب بستر رودخانه است. هر کدام از پیوستگی های مجزا دارای روند ریز شونده به سمت پایین دست است که در اثر جورشدگی انتخابی و سایش ایجاد شده است. مطالعه منشا رسوبات در بخش گراولی و ماسه ای رسوبات بار بستر و به چهار روش مطالعه چشمی، برش نازک، جداسازی کانی های سنگین و آنالیز xrd (نمونه کل و بار معلق) انجام گرفت. خرده سنگ های دگرگونی فراوان ترین نوع ذره در بخش گراولی و ماسه ای (به ترتیب 56 و 35) درصد است که این امر به دلیل گسترش وسیع این واحدها در سطح حوضه و فرسایش پذیری زیاد آن ها است.کم ترین درصد خرده سنگ در بخش ماسه ای مربوط به خرده های آذرین به دلیل دانه درشت بودن و توانایی محدود در ایجاد ذرات در حد ماسه و در بخش گراولی خرده های آهکی است. در بخش کانی های سنگین نیز گارنت و آندالوزیت فراوان-تر از بقیه کانی ها هستند که هر دو منشا دگرگونی دارند. در آنالیز xrd کانی های کوارتز، ایلیت-میکا، پلاژیوکلاز، فلدسپات آلکالن، کلریت و کلسیت به ترتیب فراوان ترین کانی های موجودند. با توجه به این که در حال حاضر سد کلان بر روی رودخانه کلان (جنوب ملایر) در دست ساخت می باشد در این پژوهش میزان فرسایش و رسوب حوضه فوق با استفاده از روش ام پسیاک و در محیط gis مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه به دست آمده نشان داد که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از این مدل حدود 122435 متر مکعب در سال می باشد. هم چنین حداقل، حداکثر و متوسط رسوب ویژه به ترتیب 3.23 و5.32 و 4.17 تن در هکتاردر سال برآورد شد. نتایج حاکی از آن است که از بین 7 زیر حوضه تفکیک شده، زیرحوضه های a و‍‍c به ترتیب با 52.31 و 53.79 کیلومتر مربع مساحت (13.25 و 13.63 درصد از وسعت حوضه) بیش ترین حساسیت را به فرسایش و تولید رسوب دارند. را به فرسایش و تولید رسوب دارند

حوضه آبریز رودخانه خررود با مساحت 5500 کیلومتر مربع در جنوب استان قزوین و بخش کوچکی در استان زنجان واقع شده است. ارتفاع این حوضه از سطح دریا 1200 تا 1680 متر بوده و در زون ساختاری ایران مرکزی قرار گرفته است. در این پژوهش، ریخت شناسی، رسوب شناسی، رخساره-های رسوبی و منشا رسوبات این رودخانه مورد بررسی قرار گرفته است. مشخصه های اصلی ریخت شناسی استفاده شده (روش روسگن) شامل پیچش، نسبت پهنا به عمق، نسبت گودافتادگی بستر و شیب کانال می باشند. بر اساس این مشخصه ها در بالادست، رودخانه به صورت تک کانالی و عمدتا از نوع b بوده و پس از ورود شاخه شورابه رودخانه به صورت چند کانالی تغییر کرده و نوع آن d می باشد و در پایین دست بار دیگر رودخانه به صورت تک کانالی و به نوع c تغییر می کند. بررسی رخساره های رسوبی نشان می دهد در بالادست رودخانه با الگوی ماندری رخساره های sh و fm فراوان تر بوده و در نزدیکی به الگوی شاخه شاخه، گوه هایی از گراول در رخساره های ماسه ای مشاهده می شود و در الگوی شاخه شاخه رخساره های gm و gms فراوان بوده و در پایین دست با الگوی تک کانالی رخساره ماسه ای فراوان می شود و به صورت st و sh دیده می شود. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات، رسوبات بستر رودخانه عمدتا گراول است؛ در شاخه بالایی شمال غرب رودخانه دارای الگوی ماندری است و رسوبات بستر دانه ریزتر به صورت ماسه ای و گلی می باشند. در حاشیه رودخانه (پهنه سیلابی) کمی دانه ریزتر (رخساره fm و sh) می شود. به دلیل وجود وسعت زیادی از واحدهای آهکی لار، قم و آهک کرتاسه در منطقه، بیش از40 درصد و 30 درصد از بخش گراولی و ماسه ای به ترتیب خرده سنگ آهکی است. میانگین اندازه ذرات بستر در شاخه اصلی از 7 فی در بالادست به تدریج به (4-) فی در پایین دست افزایش می یابد. فرم قطعات گراولی اغلب صفحه ای و تیغه ای است. در بخش کانی های سنگین (بخش ماسه ای) دانه های مگنتیت با منشا آذرین فراوان می باشند. در آنالیز xrd از بار معلق کانی های کوارتز و کلسیت در نمونه های سیلتی و کانی های کوارتز، کلسیت، کلریت، ایلیت و میکا در نمونه های رس فراوان بوده است. بیش از 90 درصد از بار معلق در اندازه های سیلت می باشد.

حوضه آبخیز رودخانه قره چای یکی از زیر حوضه های حوضه آبریز دریاچه نمک محسوب می شود. منطقه مورد بررسی در این طرح سر شاخه های شمال شرقی این زیر حوضه می باشد که دارای مختصات جغرافیایی 48 درجه و 5/37 دقیقه تا 49 درجه و 19 دقیقه طول شرقی و 35 درجه تا 35 درجه و 44 دقیقه عرض شمالی می باشد. در تحقیق حاضر رسوب شناسی رودخانه های حوضه مورد مطالعه که شامل مطالعه رسوبات بار بستر و حاشیه رودخانه است، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. این بررسی ها شامل آنالیز دانه بندی نمونه ها به فاصله 1 فی، محاسبه پارامترهای آماری (میانگین، جورشدگی، کج شدگی) به روش ترسیمی و تعیین تغییرات شکل ذرات در ایستگاه های مورد نظر همچنین نوع بافت رسوب اکثر نمونه های بار بستر بعد از تعیین درصد گراول، ماسه و گل به وسیله سه قطبی بافتی فولک در محدوده گراول ماسه ای، گراول ماسه ای گلی و ماسه گلی گراولی تعیین شد. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات در طول رودخانه های مورد مطالعه اندازه ذرات به طور کلی به سمت پایین دست کاهش می یابد یعنی در واقع درصد فراوانی ذرات گراول کاهش یافته و به واسطه آن ذرات ریزدانه تر ماسه و گل افزایش می یابد. البته در طی مسیر یک سری ناپیوستگی ها نیز وجود داردکه ناشی از تغییرات لیتولوژی و ورود رودخانه های فرعی است. همچنین بر اساس مطالعات صحرایی و نتایج دانه بندی نمونه های دیواره کانال رودخانه های مورد مطالعه رخساره های رسوبی نیز به 7 گروه که شامل gms, gm, sm, se, fl, fr, fm طبقه بندی گردیدند، در این پژوهش، ویژگی های ریخت شناسی رودخانه های مورد مطالعه با استفاده از روش روسگن در دو سطح مورد مطالعه قرار گرفت. در سطح یک با استفاده از بازدید های صحرایی، عکس های ماهواره ای و نقشه های توپوگرافی، شکل، الگو و شیب رودخانه، استخراج و به کمک آن ها طبقه بندی رودخانه دریکی از هشت گروه a تا g ارائه گردید. در سطح دو علاوه بر مشخصه های موجود در سطح یک، با استفاده از مشخصه های دیگری از قبیل ضریب گودافتادگی، نسبت عرض به عمق، ضریب پیچشی و قطر مواد بستر رودخانه، طبقه بندی تکمیل گردیده و در مرحله بعد با استفاده از سیستم جامع طبقه بندی، رده بندی این رودخانه ها صورت پذیرفت. بر اساس این روش، فراوان ترین الگوی این رودخانه ها نوع b5c ، b4c و g4c می باشد.

حوضه آبریز رودخانه گاماسیاب در منطقه مورد مطالعه با مساحت 3810 کیلومتر مربع در جنوب و غرب استان همدان و بخش کوچکی از آن در شرق استان کرمانشاه واقع شده است. بیشینه و کـمینه ارتفاع حوضه به ترتیب 3586 و1450 متر از سطح دریا می باشد. بخش وسیعی از منطقه مورد مطالعه در زون سنندج سیرجان قرار دارد و زون زاگرس به قسمت جنوب منطقه محدود شده و دارای وسعت خیلی کمی است. در این پژوهش، رخساره های رسوبی ، مورفولوژی، رسوب شناسی و منشا رسوبات این رودخانه ها مورد بررسی قـرار گرفته است. در بـررسی رخساره های رسوبی نهشته های مورد مطالعه، سه نوع رخساره گراولی دانه درشت شامل gmg ، gm و gms، چهار نوع رخساره ماسه ای دانه متوسط شامل sr ، st، sm و sh و سه نوع رخساره گلی ریزدانه شامل fm، fr و fl شناسایی شدند. در مطالعه مورفولوژی به روش روسگن چهار مشخصه اصلی ریخت شناسی شامل پیچش، نسبت پهنا به عمق، نسبت گودافتادگی بستر و شیب کانال مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نوع کانال رودخانه های مورد مطالعه مشخص گردید. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات، رسوبات بستر رودخانه های گاماسیاب، تویسرکان و خرم رود عمدتاً از نوع گراولی و در رودخانه شهاب از نوع گلی است. بررسی شکل گراول های بستر این رودخانه ها نشان دهنده این است که ذرات دیسکی شکل نسبت به اشکال دیگر از فراونی بیشتری برخوردارند. مطالعه منشا رسوبات در بخش های گراولی، ماسه ای و گلی رسوبات بار بستر به چهار روش مطالعه چشمی، بـرش نازک، جداسازی کانی های سنگین و آنالیز xrd انجام گرفت. در بخش گراولی و مـاسه ای خرده های آهکی از فراونی بیشتری برخوردار هستند. در بخش کانی های سنگین (بخش ماسه ای) دانه های بیوتیت با منشا شیست و سنگ های آذرین دارای بیشترین فراوانی می باشد و در آنالیز xrd از بار معلق کانی کوارتز فراوان ترین کانی می-باشد و در تمام ایستگاه ها حضور دارد.

در این پژوهش سنگ های تراورتن با سن کواترنری در 8 برش واقع در 3 استان هم جوار (قزوین، همدان، کردستان) بررسی شده اند؛ این سنگ ها در دو زون ایران مرکزی و سنندج- سیرجان قرار دارند. تشکیل این نهشته-ها در ارتباط با گسل های منطقه بوده و اغلب در فاصله ی دو تا چند کیلومتری گسل های اصلی قرار دارند. این نهشته ها در هر یک از برش های پژوهشی دارای مورفولوژی متفاوت بوده ولی در بیش تر برش ها از نوع شکاف- پشته می باشند. ارتفاع کم این رسوبات (در بیش تر برش ها 3-4 متر) و گسترش زیاد آن ها نشان می دهد که نرخ خروج آب از چشمه های منطقه زیاد بوده است. خروج دی اکسید کربن آب به هنگام صعود آب از اعماق به سطح، عامل اصلی ته نشست کربنات کلسیم بوده است؛ اما نقش فتوسنتزی جلبک ها، گیاهان و دیگر ارگانیسم ها در کنترل و ته نشست کربنات کلسیم نیز موثر است. هیدروژئوشیمی 4 نمونه آب برداشت شده از چشمه های فعال تراورتن ساز منطقه (آبگرم، گل تپه) در دو فصل متوالی خشک و بارندگی، تیپ آب را در دو تیپ آب بی کربنات کلسیک و کلرورسدیک نشان دادند. آب های گرم منطقه ی آبگرم با دمای میانگین °c 37 دارای املاح آهکی با غلظت بالا (20 میلی اکی والان گرم در لیتر) که حدود 5 برابر آن در آب های سرد منطقه (گل تپه) می باشد؛ همراه گاز فراوان بوده که منجر به رسوب گذاری ضخامت زیادی از رسوبات تراورتن در اطراف چشمه شده است. از هر دو تیپ آب مورد مطالعه کربنات کلسیم رسوب می کند. آنالیز xrd (15 نمونه) و xrf (14 نمونه) منطقه ی مورد مطالعه نشان دادکه نهشته های کنار این چشمه ها و سایر برش های مطالعه شده، کلسیت کم منیزیم بوده که به لحاظ کانی شناسی قابلیت انحلال کم تری نسبت به سایر ترکیبات کلسیم دارد. علاوه بر کلسیم که عنصر اصلی در تراورتن های منطقه می باشد؛ عناصری همانند منیزیم، استرانسیم، آهن و سیلیس نیز وجود دارند. از مهم ترین ویژگی های ظاهری تراورتن منطقه، وجود تخلخل و لامیناسیون در نمونه های میکروسکوپی و ماکروسکوپی می باشد. مطالعه ی sem 7 نمونه از تراورتن منطقه رشد بلورهای کلسیت در فضای تخلخلی را به خوبی نشان می دهد. به لحاظ اقتصادی تراورتن منطقه ی پژوهشی در بعضی از برش ها قابل بهره برداری بوده و به صورت معدن نیز فعالیت دارند؛ در بعضی از برش ها مانند برش آبگرم (به دلیل قرار گرفتن سازه های شهری بر روی رسوبات تراورتن)، برش ازندریان (به دلیل عملکرد شدید تکتونیکی) و برش باباگرگر (به دلیل تخلخل بالا) قابل بهره برداری نمی باشند. قابل ذکر است که برش باباگرگر به دلیل مورفولوژی خاص رسوبات تراورتن و فعال بودن چشمه های تراورتن ساز می-تواند به عنوان مکان زمین گردشگری مورد توجه قرار گیرد.

دشت ملایر در حوضه آبریز رودخانه حرم آباد قرار دارد؛ این حوضه با مساحت 2965 کیلومتر مربع در جنوب استان همدان و در زون ساختاری سنندج-سیرجان قرار دارد، 1392 کیلومتر مربع از این وسعت را دشت غربی ملایر شامل می شود که از این مقدار 566 کیلومتر مربع آن را دشت و بقیه شامل ارتفاعات حاشیه می باشد. دشت غربی ملایر در این حوضه آبریز در حد فاصل کرتیل آباد تا ملوسان قرار دارد. سنگ-های منطقه مورد بررسی اکثرا از نوع دگرگونی می باشند. در این پژوهش، رخساره های رسوبی، رسوب شناسی و منشا رسوبات مورد بررسی قرار گرفته است. مجموعه رخساره های مخروط افکنه و رسوبات دامنه ای عبارتند از: gms، gm، fm و fr. مجموعه رخساره های دشت fm و fr و رخساره های رودخانه ای gms، gm، fm، shو sl می باشند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات در منطقه مورد مطالعه میانگین اندازه ذرات به طور کلی به سمت پایین دست رودخانه کاهش می یابد. البته در طی مسیر یک سری گسستگی ها نیز وجود دارد که اکثرا ناشی از ورود شاخه های فرعی می باشد. فرم قطعات گراولی رسوبات رودخانه اغلب دیسکی و تیغه ای می باشد. توجه به جهت جریان های زیرزمینی در بخش های حاشیه دشت، موید این حقیقت است که تغذیه اصلی سفره آب زیرزمینی از این رسوبات صورت می گیرد. اندازه ذرات از حاشیه دشت ((g)ms) به سمت مرکز آن دانه ریز می شوند(zs) به طوری که در مرکز دشت ذرات کاملا رسی(sm) می باشند. با توجه به شواهد مشاهده شده، الگوی مخروط افکنه های منطقه (مخروط افکنه قشلاق شاهسون و خیرآباد) مخروط افکنه نواحی خشک می باشد. در بخش کانی های سنگین (بخش ماسه ای) کانی های بیوتیت و مگنتیت فراوان می باشند. مجموعه کانی های شناسایی شده در آنالیز xrd دشت و رودخانه شامل کوارتز، کلسیت، فلدسپات، پلاژیوکلاز، دولومیت، ایلیت-میکا، کلریت و کائولینیت-کلریت بوده که در نمونه های سیلتی کانی کوارتز بیش ترین فراوانی را داشته و در نمونه های رسی کانی های کوارتز و ایلیت- میکا، به مقدار قابل توجهی وجود دارند. کانی های رسی در مخروط افکنه بیش تر از نوع ایلیت-میکا و کائولینیت می باشند.

حوضه آبری ز گاما سیاب بخش وس ی عی ا ز جنوب است ان های همدا ن ، کرمانشا ه و بخش محدودی از استان لرستان ر ا د ر بر می گیرد. این حوضه د ر ز ون های س ن ن دج-سیرجان و زاگرس واقع شده است که ه ر ی ک د ارای ویژگی های سنگ شناس ی وزمین شناسی خاص خود می باشن د . این حوضه دارای رژیم آبی دائمی است . رودخانه حرم آباد، رودخانه ای فصل ی است که سرشاخه ی شرقی حوضه گاماسیاب را تشکیل م ی دهد. حوضه آبریز رودخان ه حرم آباد که نامهای د یگ ر آن آب ملای ر ورودخانه کلان است وسعتی نزد یک به ?هزار کیلومتر مربع دارد. این رودخانه پس از پیوستن به رودخانه های نهاوند، توی سرکان و خرم رود، رودخانه گاماس یاب را تشکیل میدهد. با توجه به قرار گیری این حوضه در مناطق نسبتاً با یر و با تنوع سنگ شناسی زیا د ، میت وان اثر ا ین عوامل را بر روی مورفولوژ ی رودخانه و رخساره های رسوبی مطالعه نم و د . در ای ن پ ژوهش ش اخه های کلا ن ، مروی ل و در ه جوزا ن مورد برر سی قرار خواهد گرف ت . بررسی مورفولوژی رودخا نه برای کنتر ل و مهار سیلا ب ها وتعیین مح ل مناطق انحراف مسیر رودخان ه نی ز ا ز جمله ا ط لا عات پایه به شمار میرود. یکی از مهمترین کاربرد های این طرح تعیین من ش ا رسوبات میباشد. 4

منطقه مورد مطالعه در مسیر جاده همدان- ملایر و حد فاصل روستای منگاوی تا روستای کمری واقع شده است. از آنجایی که این منطقه سراسر از زمین های زراعی و مناطق مسکونی پوشیده شده است، بررسی علل وقوع زمین لغزش ها در منطقه ضرورت پیدا می کند. این پژوهش جهت بررسی علل وقوع لغزش های خاکی در سه منطقه منگاوی، زمان آباد و کمری صورت پذیرفته است. مطالعات صحرایی بر روی 10 ایستگاه در منطقه زمان آباد، 10 ایستگاه در منطقه کمری و 4 ایستگاه در منطقه منگاوی انجام گرفته است. تمام این مناطق در رسوبات کواترنری واقع در حوضه آبریز یوخاری چای (شوری چای) قرار گرفته اند. در شیب های مورد بررسی با انجام بازدیدهای صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی به شناسایی مصالح درگیر در لغزش پرداخته شده است و نتایج به دست آمده در نرم افزارslide (ver5.014) مورد استفاده قرارگرفته است. شیب های مورد بررسی در ایستگاه های کمری و سه ایستگاه منگاوی از نوع همگن و شیب ها در ایستگاه های زمان‏آباد از نوع ناهمگن می باشند. عوامل موثر بر ناپایداری شیب های خاکی منطقه به ترتیب اولویت عبارت از ویژگی فیزیکی و شیمیایی مصالح، ناهمگنی شیب، شیب توپوگرافی زیاد، فرسایش پذیری واحد ها، زیر شویی دامنه، تکتونیک فعال و گسل های متعدد، خزش کلی منطقه و شرایط آب و هوایی می باشد. از نتایج این پژوهش می توان به ارتباط بین درجه ناهمگنی و شکل سطح گسیختگی اشاره نمود. هرچه ناهمگنی شیب بیشتر باشد، شکل گسیختگی دایره ای تر (مقعر تر) است. از نظر عمق، لغزش های تمام ایستگاه ها کم عمق می باشند. لغزش‏های مشاهده شده در ایستگاه زمان آباد از نوع دورانی منفرد و واریزه ای، ایستگاه کمری دورانی منفرد و متوالی و ایستگاه منگاوی دورانی منفرد می باشند. در این منطقه با توجه به شرایط مطالعه شده، بهترین روش های پایدارسازی کاهش شیب دامنه، نصب زهکش های ثقلی و مایل و ساماندهی حاشیه رودخانه می باشد. به دلیل وسعت زیاد منطقه، استفاده از دیواره حایل توصیه نمی گردد

حوضه آبریز رودخانه دینور بخشی از حوضه آبریز کرخه است که با مساحت 65/2123 کیلو متر مربع در شمال شرق استان کرمانشاه واقع شده است. این حوضه شکلی کشیده داشته و از نظر فیزیو گرافی به 5 زیر حوضه تقسیم-بندی شده است . منطقه مورد مطالعه در زون های ساختاری سنندج- سیرجان و زاگرس مرتفع واقع شده است و واحد های سنگی سازنده آن مجموعه دگرگونی تفکیک نشده مزوزوییک، سنگ آهک کرتاسه، سنگ آهک بیستون (تریاس- کرتاسه) و رسوبات آبرفتی کواترنری می باشند. در این پژوهش، رسوب شناسی، رخساره های رسوبی، عناصر ساختاری، مدل رسوبی، ریخت شناسی و پایداری رودخانه دینور و سر شاخه اصلی آن (رودخانه جامیشان) مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور مطالعات رسوب شناسی، تعیین رخساره و عناصر ساختاری، رسوبات بستر، دیواره کانال، پهنه سیلابی، پوینت بار و پشته رسوبی رودخانه مورد مطالعه قرار گرفته اند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات، رسوبات بستر رودخانه عمدتا گراول و گراول ماسه ای است و روند کلی تغییرات اندازه ذرات، کاهش به سمت پایین دست رودخانه است که در بعضی مناطق دارای ناپیوستگی می باشد. دلیل این ناپیوستگی ها، ورود رسوبات گراولی از شاخه های فرعی و مخروط افکنه، بروز گسل و تغییر در شیب بستر رودخانه است که باعث تغییر در بافت رسوبات کف کانال شده است. به دلیل وسعت زیاد واحد های ولکانیکی- رسوبی مزوزوییک (مجموعه دگرگونی تفکیک نشده: sch ، mb و mv)، آهک کرتاسه و وجود توده های نفوذی متعدد در منطقه، اغلب گراولها دارای جنس آهکی و آذرین هستند. فرم قطعات گراولی اغلب صفحه ای و تیغه ای است. در بخش کانی های سنگین (بخش ماسه ای) دانه های مگنتیت و هماتیت با منشا آذرین فراوان می باشند. از بین رخساره های موجود در منطقه، fm و gcm در کل مسیر رودخانه وsl و sm بیش تر در پایین دست رودخانه مشاهده شده اند. بر اساس رخساره-های رسوبی مشاهده شده در حوضه آبریز، چهار عنصر ساختاری ch ، la ، sg و ff شناسایی شده است. رودخانه های مطالعه شده از نوع رودخانه مآندری با بار گراولی هستند. کانال اصلی عمدتا بدون پشته و یا جزایر رسوبی است. در این پژوهش از روش رده بندی روسگن برای رده بندی رودخانه استفاده شده است. پیچش رودخانه عمدتا متوسط (بین 2/1تا 5/1) است. گود افتادگی در بالا دست رودخانه زیاد (اغلب بین 1 تا 4/1) بوده و به سمت پایین دست کاهش (اغلب بین 4/1تا 2/2) می یابد. نسبت پهنا به عمق در بالا دست کم (اغلب کمتر از 12) و در پایین دست عمدتا متوسط (بیش تر از 12) است. بنابراین بر اساس رده بندی روسگن تیپ غالب کانال در بالا دست تناوبی از g و b ودر پایین دست تناوبی از b و c می باشد. بررسی پایداری کانال بر اساس روش های روسگن ،ضریب بریدگی و شعاع نسبی، نشان می دهد که به طور کلی پایداری کانال رود خانه نوع b4 نسبت به g4 و c4 بیش تر بوده و پتانسیل فرسایش سواحل آن کم تر است.

حوضه آبریز بادآور (گزرو) یکی از زیر حوضه های سیمره است که با مختصات جفرافیایی ?30 47 تا ?15 48 طول شرقی و 34 تا ?15 34 عرض شمالی در شهرستان نورآباد واقع در شمال غرب استان لرستان قرار دارد. در این پژوهش نوع (الگوی) رودخانه، پراکندگی رخساره های رسوبی، رسوب شناسی و منشأ رسوبات رودخانه بادآور مورد مطالعه قرار گرفته است. ویژگی های ریخت شناسی این رودخانه با استفاده از سطح یک و دو طبقه بندی روسگن مورد مطالعه قرارگرفت. بر اساس این طبقه بندی، فراوان ترین الگوهای رودخانه ای منطقه مطالعه انواع b4c، g5c و d4c می باشند. بر اساس مشاهدات صحرایی و نتایج دانه بندی نمونه های دیواره کانال رودخانه سه رخساره گراولی شامل gm، gmg، gms، یک رخساره ماسه ای se و چهار رخساره گلی شامل fm، fr، fsc و fl شناسایی شدند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه دانه های رسوبات بستر، به طرف پایین دست، روند درشت شونده نشان می دهد و درصد فراوانی دانه های گراولی افزایش می یابد. بررسی شکل گراول های بستر در ایستگاه های منتخب، نشان دهنده فراوانی دانه های دیسکی شکل نسبت به شکل های دیگر است. مطالعه منشأ رسوبات در بخش های گراولی و ماسه ای رسوبات بار بستر به دو روش مطالعه چشمی، برش نازک انجام گرفت. در بخش گراولی دانه های چرت و خرده سنگ آهک هر دو (8/44 درصد) بیش ترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند؛ در بخش ماسه ای نیز آهک (5/22 درصد)، چرت (20)، خرده آذرین درونی (5/12) و کوارتز (10) به ترتیب بیش ترین فراوانی را نشان می دهند. درآنالیز xrd کانی های سنگین در بخش ماسه ای کانی های اوژیت، مگنتیت، اپیدوت، کلریت، بیوتیت و هورنبلند بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. نتایج نشان می دهد واحد های سنگی آهکی (klb2) و رادیولاریتی (j3kr2) بیش ترین نقش را در تولید رسوب این رودخانه داشته اند.

در این پژوهش چهار تپه ماسه ای در شرق بابلسر (طول های جغرافیایی"10 37 °52 و "15 58 °52 و عرض های جغرافیایی "30 39 °36 و "30 46 °36) از دیدگاه های زیر بررسی شده اند: نوع (شکل هندسی)، رخساره های رسوبی، رسوب شناسی، پتروگرافی، سالیابی و نیمرخ های رادار نفوذ کننده. این تپه ها جزء تپه های ماسه ای پارابولیک از نوع هلالی و متقاطع ثانویه می باشند. بر اساس مشاهدات صحرایی و نتایج دانه سنجی، سه رخساره شناسایی شد؛ بافت دو رخساره ماسه-ای (s) و یک رخساره ماسه با کمی گراول (((g)s می باشد. بیش از 70 درصد این رسوبات از ماسه ریز تشکیل شده است؛ 16 درصد از نمونه ها دارای جورشدگی متوسط خوب جور شده و 84 درصد از نمونه ها متوسط جور شده هستند. نمونه ها دارای کج شدگی مثبت و از نظر کشیدگی leptokurtic می باشند. ترکیب پتروگرافی نمونه ها به شرح زیر است: کوارتز 15 تا 17 درصد، بیوتیت 5 تا 7 درصد، کانی های اوپک 5 تا 10 درصد، فلدسپات 5 تا 8 درصد، خرده های فسیلی 2 تا 5 درصد و میزان خرده های سنگی 60 تا 70 درصد می باشد. نتایج سن سنجی از بخش های میانی و پایینی تپه ها نمایانگر سن 14 تا 25 هزار سال می باشد، که بیشینه و کمینه سرعت رسوبگذاری به ترتیب 15/0 و 02/0 میلی متر در سال تخمین زده شده است. نیمرخ رادار نفوذ کننده زمین به طول 2 کیلومتر در راستای طولی و عرضی بر روی تپه های ماسه ای پیمایش شد و سه نوع مرز فرسایشی، toplap و هم شیب ( به ترتیب از پایین به بالا) در نیمرخ ها مشاهده شد. شکل هندسی بازتاب کننده ها از نوع محدب، مقعر، سینوسی و گوه ای می باشند. ویژگی های رخساره های رادار نمایانگر تشکیل آن ها در بخش های جلویی، پرشدگی درون فرورفتگی ها و نیز منطقه سواش است.

زیر حوضه ی دریاچه ی نمک با مساحت92563 کیلومتر مربع در قسمت شمال غرب حوضه ی آبریز ایران مرکزی واقع شده است. از رودخانه های مهم این زیرحوضه می توان به قره چای به طول 452کیلومتر اشاره نمود. حوضه ی آبخیز قره چای با مساحت 14455 کیلومترمربع دارای دو سرشاخه اصلی در بخش جنوبی است: 1- سیمینه رود 2- شرا. رودخانه شرا در راستای دشت رزن- قهاوند از جنوب به شمال در استان های مرکزی، همدان و قم جریان دارد. سنگ های حوضه آبریز رودخانه شراء اغلب شامل سنگ های دگرگونی (اسلیت، شیست و فیلیت)، سنگ آهک و ماسه سنگ می باشند. مجموعه ی رخساره های منطقه ی مورد مطالعه شامل gm، gms، sh، sp ،fm، fr می باشند. آمار دبی دراز مدت نشان می دهد مقدار دبی بیشینه از(m3/s) 36 در ایستگاه جوشیروان در سال آبی 72-71 در فصل تر تا (m3/s) 5/0 در سال آبی 91-89 در فصل خشک متغیر است. . آماربار معلق دراز مدت (17 ساله) نشان می دهد مقدار بار معلق بیشینه از 114/1393 تن در روز در ایستگاه جوشیروان در سال آبی 84-83 در فصل تر تا10 تن در روز در ایستگاه عمرآباد در سال آبی 83-82 در فصل خشک متغیر است. آماربار بستر دراز مدت نشان می دهد مقدار بار بستر بیشینه از 25 تن در روز در ایستگاه پل دو آب در سال آبی 86-85 در فصل تر تا یک تن در روز در سال آبی 88-87 در همان ایستگاه در فصل خشک متغیر است. مطالعه ی بار بستر و بار معلق رودخانه ی شرا در یک دوره کوتاه مدت (سال آبی 3-1392) در دو فصل تر و خشک نشان می دهد می-دهد مقدار بار بستر از 144 تا 18کیلوگرم در روز و مقدار بار معلق از 4376 تا 108 کیلوگرم در روز متغیر است؛ و مقایسه آن ها با نتایج حاصل از آمار دراز مدت نشان می دهند با افزایش دبی مشارکت مواد از سواحل رودخانه در تامین بار معلق بیش تر می شود؛ رسوبات بار بستر در مرکز کانال و هم چنین در فصل تر دانه درشت تر هستند. میانگین اندازه دانه ها به سمت پایین دست رودخانه کاهش می یابد ( از4/2- در بالادست تا 16/3 فی در پایین دست). از نظر بافتی، بار بستر اغلب ماسه سیلتی و ماسه گراولی و بار معلق گل ماسه ای و گل است و بیش تر از دانه ی کوارتز، خرده سنگ های دگرگونه و آهکی و میکا تشکیل شده اند. مجموعه کانی های شناسایی شده بار معلق در آنالیز xrd شامل کوارتز، کلسیت، کلریت، کائولینیت، فلدسپات، پلاژیوکلاز و ایلیت- میکا می باشند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.