زمینه و هدف: هدف از این پژوهش مقایسه وضعیت پاسخدهی نظام ارائه خدمات توانبخشی به معلولین مراکزتوانبخشی روزانه غیردولتی جسمی ـ حرکتی و مراکزذهنی زیر 14 سال از دیدگاه خانواده های آنها می باشد. روش بررسی: این مطالعه ازنوع مقطعی توصیفی بوده که نمونه های تحقیق 67 نفر والدین دارای معلولین جسمی-حرکتی و 70 نفر والدین دارای معلولین ذهنی کمتر از 14 سال از مراکز توانبخشی روزانه غیردولتی جسمی-حرکتی وذهنی شهرهای ساری و قائمشهر بودند که به روش تمام شماری انتخاب شدند. این مطالعه با استفاده از پرسشنامه سازمان بهداشت جهانی در مورد پاسخدهی خدمات به جوامع -که قبلا توسط وزارت بهداشت برای جامعه ایرانی (که افراددارای معلولیت نیز جزیی از آن هستند) استاندارد شده است- از طریق مصاحبه وتکمیل پرسشنامه براساس تجربه مراجعه کنندگان از ارائه خدمت درمراکز نامبرده انجام شد.داده ها ی جمع آوری شده با استفاده از آزمون من ویتنی در نرم افزار spss موردارزیابی قرار گرفت . یافته ها: در مراکز توانبخشی روزانه غیردولتی جسمی-حرکتی و ذهنی به ترتیب 77/9% و 81/4% افراد واجد شرایط درمصاحبه ها شرکت کردندکه علت عدم مشارکت عدم تمایل به مصاحبه بود. میانگین پاسخدهی در مراکزجسمی-حرکتی 0/78 و در مراکز ذهنی88/0 با سطح معنی داری( 0/001=p-value) بود.پاسخدهی دو مرکز در هفت حوزه مورد بررسی برحسب چهار حوزه احترام به شأن (p=0/002)، برقراری ارتباط ( p=0/013) ،درگیرشدن درتصمیم گیری( p=0/007) و قدرت انتخاب( p=0/002) باهم تفاوت داشتند. نتیجه گیری: پاسخدهی مراکز جسمی-حرکتی و ذهنی از دید خانواده های افراد دارای معلولیت با هم متفاوت بوده و مراکز ذهنی نسبت به مراکز جسمی-حرکتی از پاسخدهی بالاتری برخوردارند. از علل آن می توان به تفاوت در نحوه ارائه خدمت و تفاوت در انتظارات خانواده های آنان اشاره نمود. با انجام مداخلات مناسب می توان میزان پاسخدهی مراکز را بالا برد.

این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده و به شیوه مقطعی انجام پذیرفت. جامعه آماری در این پژوهش معلولین اشتغال یافته روستاهای تحت پوشش cbr استان هرمزگان بوده که از طریق برنامه آموزش به شیوه استاد شاگردی مشغول به کار گردیدند. نمونه آماری 150 نفر بوده و نمونه گیری به روش تمام شماری انجام گرفت. ابزار پژوهش در این تحقیق از فرم جمع آوری اطلاعات محقق ساخته استفاده گردید که روایی محتوای آن مورد تایید 10نفر از افراد صاحب نظر داده شده و مورد تایید قرار گرفت. از بین 5 متغیر زمینه ای(جنسیت، تاهل، سن، علولیت و میزان تحصیلات) فقط تحصیلات با میزان درآمد افراد معلول اشتغال یافته به شیوه استاد شاگردی رابطه معنی داری دارد. از بین 5 متغیر زمینه ای جنسیت، تاهل، سن، تحصیلات و نوع معلولیت، متغیر های جنسیت و تاهل با وضعیت نیاز آنان به حمایت های اجتماعی رابطه معنی داری داشته و سه متغیر زمینه ای سن، نوع معلولیت و تحصیلات اثری با وضعیت نیاز آنان رابطه ندارد. همچنین از بین 5 متغیر زمینه ای،جنسیت، تاهل، سن، با مدت زمان اشتغال رابطه معنی داری دارد ، و میزان تحصیلات و نوع معلولیت با مدت زمان اشتغال رابطه ندارد.

چکیده ندارد.

از ادوار گذشته تاریخ تاکنون معلولین و امور مربوط به آنان چه از نظر شناخت موجودیت معلولین و چه از نظر روابط فیمابین اجتماع و معلولین همیشه به عنوان یک مسئله دشوار وجود داشته است ، که بین تکامل اجتماعی و علمی بشر وضع اجتماعی معلولین ، رابطه ثابتی وجود نداشته است. به نظر می رسد پیشرفتهای تکنولوژی ، روانی و اجتماعی ، جامعه بشری هنوز نتوانسته است دیدگاه علمی و دقیقی از معلولیت کسب کند، تخصص های مختلف در توانبخشی معلولین ، رشد روزافزونی کرده اند، اما موسسات و مراکز مشاوره که قدرت سازگاری با معلولیت ها را به فرد ، خانواده و اجتماع بیاموزند یا وجود ندارند و یا اینکه بهبود کمی و کیفی نیافته اند. با گذشت زمان توجه به ابعاد گوناگون معلولین شروع شد. نقطه آغاز شناسایی و تحقیق پس از جنگ جهانی دوم بود.اگر چه توجه به معلولین افزایش یافته ولی بیشتر در شکل مادی خلاصه شده است. معلولیت در هر بعدی که باشد به دلیل برهم زدن توازن ، تولید اضطراب می کند و اضطراب حالت ناخوشایندی است که بی قراری جسمی و روانی را به دنبال دارد و ریشه بحران برای فرد معلول در اینجاست که شخص احساس می کند که گردونه زندگی از میانه راه باز ایستاده ، نظم و هدف و مفهوم آن از بین رفته و تمامی تلاش برای بازیافتن آن بی نتیجه خواهد بود. از سوی دیگر روشهای بکارگیری برای سازگاری با مسائل ضعیف و غیرموثر می نماید. به خصوص در افرادی که زندگی قبلی شان توام با آرامش و آسایش مداوم بوده و یا روال آرام و خاص را داشته اند.در این پایان نامه به طور مفصل به بحث ورزش و تاثیر آن در رابطه با فرد معلول می پردازد.

به منظور بررسی تاثیر یکپارچه سازی آموزشی بر آگاهی و تغییر نگرش دانش آموزان عادی نسبت به مفهوم نابینا و نابینایی، پژوهش حاضر صورت گرفته است، جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر عادی تلفیقی و غیر تلفیقی با نابینا در سطح دبیرستانهای شهرستان یزد در سال تحصیلی 78-77 است که به روش نمونه گیری تصادفی تعداد 60 نفر دانش آموز تلفیقی و 60 نفر دانش آموز غیر تلفیقی با نابینا با گروه سنی 15 تا 30 سال انتخاب شدند، نتایج نشان دادند که آگاهی هر دو گروه از دانش آموزان در خصوص نابینا و نابینایی یکسان است اختلاف معنی داری بین آگاهی آنها وجود ندارد، در حالی که بین میانگین نمره نگرش دو گروه تلفیقی و غیر تلفیقی تفاوت معنی دار است. به عبارت دیگر فرضیه دوم پژوهش که ((یکپارچه سازی آموزشی در گروه آموزشی نابینایان اثر مثبت بر تغییر نگرش دانش آموزان عادی نسبت به مفهوم نابینا و نابینایی دارد)) تایید می شود. همچنین در یکی از اهداف فرعی پژوهش نیز بین نگرش دانش آموزان دختر و پسر غیر تلفیقی اختلاف معنی دار مشاهده شده است، که این تفاوت به نفع دختران است.

معلولین قشر عظیمی از جامعه را تشکیل می دهند براساس داده های ‏‎ilo‎‏ 10% از افراد جامعه را معلولین تشکیل میدهند که براساس همین برآورد 3% معلولین نیازمند خدمات توانبخشی حرفه ای میباشند. در سرشماری سال 1365 تعداد معلولین با معلولیتهای قابل رویت حدودا یک درصد از جامعه بوده که یک سوم از آنان در سنین بین 14 تا 40 سال یعنی در محدوده استفاده از آموزش توانبخشی حرفه ای می باشند. معلولیت بعنوان یک عامل بازدارنده بر سر راه اشتغال افراد عمل میکند و اگر به این مسئله توجه کافی بعمل نیاید سبب بروز بسیاری از مشکلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی برای خود فرد و جامعه می گردد. توانبخشی حرفه ای بعنوان بخشی از روند اجتماعی سازگاری یا برگشت افراد معلول به اجتماع محسوب می گردد داشتن شغل برای معلولین فراتر از دستیابی به دستمزد اقتصادی است و سبب تامین کلیه نیازهای روحی، عاطفی و روانی می گردد. اشتغال هویت اجتماعی به فرد داده سبب احساس رضایتمندی در فرد می گردد. معضل بیکاری یکی از مشکلات موجود در جامعه می باشد که در این میان شانس اشتغال معلولین به مراتب کمتر از افراد عادی است نرخ بیکاری در سال 1370 (4/11%) و نرخ بیکاری برای معلولین در همان سال 27 درصد بوده است یعنی فرصت اشتغال معلولین تقریبا 2/1 افراد عادی می باشد. این مسئله درباره زنان معلول به شکل جدی تری خودنمائی می کند. جامعه شناسان به تبعیض دو جانبه جنسیت و معلولیت درباره زنان معلول اشاره می کنند و این تبعیض بقدری جدی و فراگیرنده میباشد که تقریبا کلیه جنبه های زندگی آنان از جمله تحصیلات، کار، ازدواج، خانواده، .... را متاثر می سازد. از نظر اشتغال میزان فعالیت مردان 9 برابر میزان فعالیت زنان است که این مقدار در مورد معلولین باز هم کاهش می یابد (شانس اشتغال زنان معلول 2/1 زنان عادی است). در حالیکه زنان معلول نیز همانند سایرین برای تامین نیازهای متعارف خود نیازمند انجان فعالیتهای اقتصادی میباشند. با توجه به ابعاد مسئله، روند افزایش جمعیت و بالا بودن نرخ بیکاری بخصوص در میان زنان معلول لازم است برنامه ریزیهای صحیح و حمایتهای مناسب در جهت اشتغال و ادامه آن در بین معلولین بخصوص زنان معلول صورت پذیرد که دراین میان شناخت دقیق مشکلات و مسائل موجود در زمینه اشتغال یکی از ارکان اساسی این برنامه ریزیها می باشد.

در پژوهش حاضر که هدف اصلی بررسی و مقایسه نگرش مربیان مدارس عادی و استثنایی در خصوص دانش آموزان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و تلفیق آموزشی این دانش آموزان می باشد. تعداد 60 نفر مربی شاغل در آموزش و پرورش استثنایی که گرایش تحصیلی آنها کودکان عقب مانده ذهنی می باشد و در حال حاضر مشغول تدریس با این گروه از دانش آموزان می باشند انتخاب شده و از بین مربیان مدارس عادی بصورت تصادفی افرادی که دارای میزان اطلاعات بیشتری در خصوص پدیده عقب ماندگی ذهنی می باشند انتخاب شده اند. ذکر این نکته لازم است که مربیان شاغل در مدارس استثنایی در سطح 10 شهر و بخش استان بوده و سعی شده که از بین مربیان مدارس عادی به تناسب تعداد مربیان مدارس استثنایی در سطح هر شهر یا بخش انتخاب شود و از نظر جنسیت هم یکسان می باشند. بعد از مشخص شدن مدارس، شخصا به آموزشگاههای استثنایی وعادی مراجعه نموده و پرسشنامه ها را بین آزمون شوندگان تقسیم نموده و توضیحات لازم را داده و در پایان پرسشنامه ها را جهت تجزیه و تحلیل جمع آوری کرده. روش نمره گذاری سوالات پرسشنامه بدین صورت بوده است که سئوالات را به دو دسته تقسیم کرده، سئوالاتی که جنبه های مثبت پدیده عقب ماندگی ذهنی را مطرح می کنند و سئوالاتی که جنبه های منفی این پدیده را نشان می دهند، در سئوالات مثبت برای کاملا موافقم نمره (5) و به ترتیب تا آخر که برای کاملا مخالفم نمره (1) و برعکس در سئوالاتی که جنبه های منفی را مطرح می کنند، برای کاملا موافقم نمره (1) و برای کاملا مخالفم نمره (5) در نظر گرفته شده است که بعد از نمره گذاری تمام سئوالات برای هر فرد، نمره خامی بدست می آید که نشان دهنده نگرش فرد در خصوص دانش آموزان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و تلفیق آموزشی آنها می باشد. در پایان تمامی اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از دو نرم افزار کامپیوتری ‏‎spss/pc‎‏ و ‏‎epi6‎‏ تجزیه و تحلیل داده شده است.

در این پژوهش زمان انتظار برای مراجعه کنندگان به مراکز توانبخشی روزانه تابعه بهزیستی شهر تهران در سه ایستگاه ارائه شده است: پذیرش، صندوق و اتاق توانبخشی.