نام پژوهشگر: سید محمود فاطمی عقدا

پیش بینی خطر زمین لغزش با استفاده از روش های داده کاوی در شمال شهر تهران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی 1392
  حمیدرضا پورقاسمی   حمیدرضا مرادی

شناخت نواحی مستعد وقوع زمین لغزش و خطرات ناشی از آن یکی از اقدامات اولیه در مدیریت منابع طبیعی و برنامه ریزی های توسعه ای و عمرانی است. هدف از پژوهش حاضر پیش بینی خطر زمین لغزش با استفاده از روش های داده کاوی در شمال شهر تهران است. در ابتدا با استفاده از عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای و بازدیدهای صحرایی گسترده، 528 لغزش در منطقه شناسایی و نقشه پراکنش زمین لغزش ها تهیه گردید. لایه های اطلاعاتی مورد نیاز تحقیق شامل درجه شیب، جهت شیب، شکل شیب، طبقه ارتفاعی، سنگ شناسی، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، تراکم زهکشی، تراکم گسل، تراکم جاده، شاخص توان آبراهه، طول شیب، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص پوشش گیاهی تفاضلی نرمال شده، شاخص موقعیت توپوگرافی و نسبت مساحت سطح به عنوان عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش شناسایی و نقشه های مذکور در محیط سامانه اطلاعات مکانی تهیه و رقومی گردیدند. به منظور تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش، از سه سناریو استفاده از شاخص انتروپی شانون (سناریو 1)، به کارگیری نظرات کارشناسی (سناریو 2) و تمام عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش (سناریو 3) و در هر سناریو از 3 مدل سیستم استنتاج عصبی فازی تطبیقی، ارزیابی چندمعیاره مکانی و رگرسیون لجستیک استفاده گردید. متعاقب آن، منحنی تشخیص عملکرد نسبی و سطح زیرمنحنی نقشه های حساسیت زمین لغزش ترسیم و به منظور ارزیابی استفاده گردیدند. همچنین در پژوهش حاضر به بررسی بعد فراکتالی و ویژگی های هندسی (طول و عرض) زمین لغزش های مشاهده شده و ارتباط بین آن ها در منطقه مورد مطالعه پرداخته شد.نتایج ارزیابی نشان داد که دقت مدل ارزیابی چندمعیاره مکانی (812/0auc=) تهیه شده با سناریو 1 بیش تر از سایر مدل ها بوده است. نهایتاً به منظور تهیه نقشه خطر زمین لغزش بر اساس رابطه مدل، نقشه حساسیتی که بیش ترین دقت را در منطقه مورد مطالعه داشت برای تحلیل های بعدی به کار گرفته شد. نتایج تهیه نقشه های خطر زمین لغزش بر اساس سه الگوریتمdouble pareto، double pareto ساده شده و گامای معکوس با احتمال وقوع های مختلف و مساحت های متفاوت (مساوییا بزرگ تر از 5/0 و 1 هکتار) نیز بیان گر آن بود که تفاوت معنی داری در احتمال وقوع های کم از قبیل 1، 3، 5 و 10 سال مشاهده شده و برای احتمال وقوع های 25، 50 و 100 سال اساساً تغییری در نتایج نقشه های خطر حاصل نشد و دقیقاً مشابه با یکدیگر بوده اند. از طرف دیگر برای مساحت های مساوی یا بزرگ تر از 5 هکتار اساساً هیچ تفاوت معنی داری در احتمال وقوع های کم و زیاد مشاهده نگردید.

ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی(مطالعه موردی: شهرک مسکونی سیمرغ واقع در شهرستان اسلامشهر)
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده علوم زمین 1393
  حدیث عاشوری   سید محمود فاطمی عقدا

پدیده روانگرایی از جمله حوادثی است که بر اثر زلزله عموما در یک توده خاک سست و اشباع خصوصا خاک ماسه ای و در مواقعی نیز در خاکهای ریزدانه رخ می دهد .پدیده روانگرایی باعث آسیب به سازه های روی خاک می شود، بنابراین ارزیابی پتانسیل روانگرایی برای کاهش این خطرات در همه ایران که پتانسیل لرزه خیزی بالایی دارد، به خصوص در شهرهای بزرگ مانند تهران و اطراف تهران ضروری به نظر می رسد. از آنجایی که ارزیابی روانگرایی خاک های ماسه ای در تحقیق ها و پروژه های گذشته به وفور انجام شده است و نتیجه گیری شده است که خاک ماسه ای بد دانه بندی شده بیشترین احتمال وقوع روانگرایی رادارد، بنابراین برای نوآوری در کار، در این تحقیق ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک های ریزدانه غیر ماسه ای انجام گردید. ارزیابی پتانسیل روانگرایی نیازمند حفر گمانه و انجام آزمایشات متعدد وصرف زمان و هزینه بسیاری است. بنابراین برای کاهش در هزینه ها و صرفه جویی در زمان از روش هایی مانند پیش بینی روانگرایی با استفاده از مجموعه اطلاعات موجود توسط شبکه عصبی استفاده شد. دراین تحقیق ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک ریزدانه غیرماسه ای شهرک مسکونی سیمرغ واقع در شهرستان اسلامشهر، در جنوب غربی تهران با استفاده از نرم افزار matlab و روش شبکه عصبی مصنوعی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا شبکه عصبی مصنوعی با اطلاعات گمانه های حاشیه دریای خزر (رشت و لاهیجان) که روانگرایی بر اثر زلزله منجیل در سال 1369 در این مناطق مشاهده شده است، مورد آموزش و آزمایش قرار گرفته و درپایان اطلاعات نمونه های خاک شهرک مسکونی سیمرغ را در این شبکه وارد کرده و صحت و کارایی شبکه سنجیده شد. نمونه های ورودی به شبکه (نمونه های خاک رشت و لاهیجان) 69 نمونه بوده که 70 درصد داده ها جهت آموزش و 30 درصد آنها جهت تست شبکه در نظر گرفته شد. با روش سعی و خطا مواردی مانند تعداد لایه های مخفی، تعداد نرون ها در لایه پنهان، تعداد تکرارهای فرایند آموزش، نرخ یادگیری تعیین گردید و مدل شبکه عصبی پرسپترون چندلایه با الگوریتم پس انتشار خطا و تابع تبدیل سیگموئدی در لایه پنهان به عنوان بهترین مدل با کمترین خطا انتخاب شد. تعداد تکرار فرایند آموزش 2000 بار است و بعد از این مقدار تکرار میانگین مربعات خطا در مرحله آزمایش به کمترین مقدار خود می رسد. نتایج حاصل از شبکه عصبی نشان می دهد که مقدار پیش بینی شده با مقادیر واقعی بسیار به یکدیگر نزدیک هستند و خاک های ریزدانه غیرماسه ای حاشیه دریای خزر عموما پتانسیل روانگرایی متوسط تا زیاد دارند و خاک های شهرک مسکونی سیمرغ پتانسیل روانگرایی کم و نهایتا پتانسیل روانگرایی در محدوده متوسط دارندو می توان نتیجه گرفت خاک های ریزدانه غیرماسه ای جنوب تهران خطر کمی از نظر پتانسیل این پدیده دارند. بنابراین شبکه های عصبی قادرند پتانسیل روانگرایی خاک ریزدانه غیرماسه ای اشباع را ارزیابی کنند.

تهیه ی مدل زمین شناسی مهندسی مسیر خط 4 متروی تهران (میدان آزادی-شهرک اکباتان) با استفاده از داده های gpr با تاکید بر شناسایی نقاط سست و ریزشی
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده علوم زمین 1394
  حامد مسلمی   سید محمود فاطمی عقدا

در این پژوهش با استفاده از داده های gpr و داده های ژئوتکنیکی به تهیه ی مدل زمین مهندسی-ژئوفیزیکی مسیر 4 مترو تهران (میدان آزادی- شهرک اکباتان) پرداخته شده است. داده های gpr به وسیله ی نرم افزار reflexw مورد پردازش قرار گرفته است همچنین توسط زبان برنامه نویسی متلب کدی تحت عنوان پَرآو جهت محاسبه ی فاکتور کیفیت داده های gpr تهیه شده است. تفسیر مقاطع gpr توسط تفسیر هم زمان مقاطع مرسوم رادار نفوذی زمین و مقاطع فاکتور کیفیت انجام شده است. درنهایت با استفاده از اطلاعات افزوده ی ژئوتکنیکی- ژئوفیزیکی به پهنه بندی زون های دارای خطر فرونشست اقدام شده است. در مدل تهیه شده نواحی شرقی و مرکزی مسیر نسبت به بخش غربی دارای خطر ناپایداری بیشتری است. بخشی فرعی از این تحقیق نیز به بررسی روابط همبستگی میان فاکتور کیفیت و سایر پارامترهای ژئوتکنیکی از قبیل دانسیته مرطوب، دانسیته خشک، درصد رطوبت و درصد عبوری از الک 200 اختصاص دارد. این بررسی ها رابطه ی کلی میان فاکتور کیفیت و این پارامترها را نشان داده اند ولی منجر به ارائه ی روابطی با ضریب تبیین (r2) بالا نشده اند.

مدل سازی و تحلیل پایداری دیواره چاه در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده علوم زمین 1394
  امین طاهری حاجی وند   سید محمود فاطمی عقدا

چکیده ندارد.

بررسی تاثیر انواع ترکیبات عمل آوری بر روی بتن های غلتکی (rccp)
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده علوم زمین 1394
  حمیدرضا ربانی   سید محمود فاطمی عقدا

بتن غلتکی (rccp ) نام خود را از غلتک های چرخ لاستیکی و فولادی ارتعاشی گرفته است که برای شکل دادن و اجرای آن مورد استفاده قرار می گیرد. لایه پخش شده توسط غلتک های فولادی ویبره ای متراکم می گردد. با توجه به آب کمی که برای انجام هیدراسیون در اختیار بتن های غلتکی است و همچنین گستردگی سطح، عمل آوری در روسازی های بتن غلتکی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق ابتداء چند ماده عمل آوری شامل پایه اکرلیک رزین، پارافین واکس، کلرینیتد رابر، ترکیبات معدنی سیلیکاته و قیر امولسیونی کاتیونی تهیه گردید و سپس برای اطمینان حاصل کردن از ترکیبات تشکیل دهنده، آزمون شناسایی ترکیبات (ftir) با توجه به استاندارد مربوطه انجام گرفت. سپس برای صحت از کارایی و انتخاب نهایی ترکیبات عمل آوری آزمون های استاندارد ترکیبات غشاء ساز بر روی ترکیب اکرلیک رزین، واکس رزین و کلرینیتد رابر انجام گرفت و دو ترکیب clr ( کلرینیتد رابر) و wbi (واکس رزین) برای ادامه تحقیقات انتخاب شد. نمونه های rccp با طرح اختلاط بهینه، ساخته شد و دو ترکیب غشاء ساز فوق با ترکیبات سیلیکاته و قیر امولسیون کاتیونی بر روی آنها اعمال گردید و سپس بر روی نمونه ها آزمایش های مقاومت فشاری، مقاومت خمشی، جذب آب حجمی بتن و مقاومت سایشی انجام گرفت و تاثیرات انواع ترکیبات عمل آوری با شرایط مختلف عمل آوری باهم مقایسه شد و بطور مختصر مقایسه ی اقتصادی بین عمل آوری rccp با آب و عمل آوری با ترکیبات غشاء ساز نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

بررسی و انتخاب روش مناسب حفاری مسیر تونل با استفاده از ویژگی های زمین شناسی مهندسی (مطالعه موردی تونل شماره 2 طرح گرمسیری)
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده علوم زمین 1394
  محمد بیات   سید محمود فاطمی عقدا

چکیده تونل شماره ? در بخش باختری استان کرمانشاه و در محدوده شهرستان سرپل ذهاب قرار گرفته است. مسیر تونل در مجاورت جاده آسفالته قرار گرفته و از این رو دسترسی به تمام مسیرتونل به آسانی صورت می گیرد. فاصله خروجی تونل از شهر سر پل ذهاب ?? کیلومتر است.در این تحقیق سعی بر این بوده که بر اساس شرایط و پارامترهای زمین شناسی مهندسی ساختگاه، روش و تکنیک حفاری تعیین شود تا با کمترین مشکل در حین حفاری تونل مواجه شده تا هزینه های حفاری نیز بهینه و منطقی شود. برای این کار روش تحلیل سلسله مراتبی مورد استفاده قرار گرفت و از نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و منابع منتشر شده در این باره استفاده کرده و یک برنامه ی کامپیوتری کاربردی با زبان برنامه نویسی سی شارپ برای انتخاب روش حفاری در محیط سنگی نوشته شده است. براساس نتایج به دست آمده روش حفاری با چکش هیدرولیکی بیشرین امتیاز را کسب کرد و برای صحت عملکرد برنامه ی کامپیوتری با اطلاعات تونل های احداث شده مورد بررسی قرار گرفت که روش های حفاری که برنامه پیشنهاد می دهد با روش حفاری مورد استفاده شده یکسان است.