این رساله به صورت اجمالی به بررسی تاریخچه روند تصویرسازی در ایران و جهان و بالاخص تصویرسازی در مطبوعات ایران می پردازد. به تصویرگری ایران در چشم اندازی تاریخی پرداخته و به بررسی و معرفی هنرمندان تصویرساز از سالهای اولیه شروع تصویرسازی به صورت حرفه ای در ایران می پردازد و با نگاهی از آثار به جا مانده از اسناد تاریخی در دوره های مختلف به بررسی آثار هنرمندان 3 دهه ی اخیر در مطبوعات و نشریات می-پردازد. و همچنین نگاهی گذرا به آثار هنرمندانی چون مرحوم بهرام خائف، فیروزه گل محمدی، محمدعلی بنی اسدی، مرحومه نسرین خسروی، اکبر نیکانپور، کریم نصر و بهزاد غریب پور دارد. و به تاثیرات و سیر تکامل تصویری آثار این هنرمندان می پردازد. و در نهایت مجلات رشد دانش آموز را در دو دهه ی اخیر مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و به معرفی آثار هنرمندان پیشکسوت در این نشریه به خصوص استاد غلامعلی مکتبی و مرحومه ژانت میخاییلی می پردازد و از نظر تصویری نمونه هایی از آثار این هنرمندان را ارایه می نماید.

موضوع مورد بحث، تصویرسازی های حجمی معاصر است. تصویرسازی به عنوان یک هنر در دوران معاصر دچار دگرگونی، تحول و گسترش شده، همچنین خوانش متن با آنچه در گذشته متداول بوده است، متفاوت و متحول شده است. هدف از این پژوهش، آشنایی با طیف وسیعی از امکانات و خلاقیت در آثار تصویرسازی حجمی است، تصویرسازیی که پیش از این عمدتا در خدمت متن (به خصوصکتاب کودک)بوده است. در این پژوهش سعی بر این است که بیننده را با تنوع تکنیک های جدید تصویری در تصویرسازی های حجمی سالهای اخیر آشناتر سازد. تحلیل ویژگی های معاصر در تصویرسازی های حجمی، که عمدتأ با پرداختن به آثار هنرمندان، تکنیکها و توصیفات آنها پیرامون مسیر خلق تصاویرشان، کاربرد شیوه های معاصر در همنشینی نوین میان متن و کاربرد با تصویر و چگونگی روابط و ویژگی های بصری در تصویرساز های امروزی از موضوعاتی هستند که در این رساله به آنان پرداخته می شود. رابط? متقابل متن وهدف تصویرسازی با تصویر و استفاده های نوین از انواع مواد و تکنیکها برای بیان هایی نو در تصویر سازی های معاصر نیز در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد.در بخش اصلی این تحقیق به آثار هنرمندانی پرداخته خواهد شد که فرایندهای مذکور در آثارشان مستقیما دیده خواهد شد. روش تحلیل این رساله به شکل توصیفی و تحلیلی است.ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اینترنتی(مقالات و مصاحبات و پژوهش های معتبر) است. و از آخرین اطلاعات در زمین? تصویرسازی های حجمی و روند فعالیتهای هنرمندان متعدد تصویرگر حجمی معاصر در این پژوهش استفاده شده است که هدف شخص هنرمند نبوده،بلکه صرفا معرفی تکنیکها و ... می باشد. با شناخت مولفه هایی که تصویرسازی معاصر را مشخص می کند و تفاوت آنها با گذشته مهمترین نظریاتی که بر این مولفه ها تاثیر گذاشته اند بررسی می شود.رابط? متقابل متن و تصویرواستفاده های نوین از انواع تکنیک ها برای بیان هایی نو در تصویر سازی های معاصر نیز در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد.

این پژوهش به طور کلی در مورد نقش نمادین جانوران در فابل های ایرانی و ایجاد مجموعه?ای از تصویرسازی?های انجام شده در مورد داستان های جانوران است. و هدف کلی آن بررسی نمادها و جمع آوری مجموعه ای تصویری از قصه های حیوانات است. برای دست یابی به این هدف ابتدا باید مجموعه ای از قصه های جانوران جمع آوری می شد. بدین منظور در فصل دوم مجموعه ی داستان های حیوانات بر اساس یک روند تاریخی از گذشته تا زمان حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. همانطور که می دانیم، نمادها ریشه در گذشته دارند، نمادهای حیوانات در قصه ها نیز در طول قرن ها و بر اساس خصلت های مشترک میان حیوانات و انسان ها شکل گرفته اند. این نمادها به طور تقریبی در دو دسته ی نمادهای مثبت و نمادهای منفی قرار گرفته اند. در فصل سوم به دلایل تاریخی و به طور کلی علت های وجودی قصه های حیوانات که به نوعی ریشه های شکل گیری نمادهای جانوران هستند پرداخته شده و در فصل چهارم نمادهای جانوران به طور خاص مورد بررسی قرار گرفته است. اینکه هر جانوری نماد چه خصلتی است، این تفکر و این قرارداد از کجا ناشی شده است. در توضیح نمادها ابتدا به ریشه ی واژگانی پرداخته شده و نماد جانور در فرهنگ ایران باستان مورد توجه قرار گرفته، پس از آن در قصه ها و فرهنگ اسلامی و در نهایت به نقش نمادین جانوران در ادب فارسی پرداخته شده است. در پایان نیز در فصل پنجم مجموعه ی تصویری که حاصل این پژوهش است بر اساس یک طبقه بندی موضوعی ترتیب یافته و مجموعه ای از تصویرسازی قصه های حیوانات جمع آوری شده است. این تصاویر از تصویرهای نمادین قصه های جانوران بر روی سفالینه ها و اشیای تاریخی آغاز شده تا به امروز می رسد.

تصویرسازی هنری گسترده است که به واسطه ایجاد رابطه¬ای عمیق میان موضوع، محتوا، مخاطب، قالب و بسترهای بُروز و نمایش به وجود می¬آید. در این میان برای دست¬یابی به ماهیتی برتر باید تفکر و اندیشه¬ای برتر را جستجو کرد. ایده¬ها و مفاهیم همه در خدمت ارائه به مخاطب معنی پیدا می¬کنند و همواره تصویرگرانی در اوج این هرم قرار می¬گیرند و گاه تعاریف ناقص، مانعی برای شناخت و چگونگی و چرایی آن¬ها می¬شود. مسئله¬ای که در این پژوهش با آن روبرو هستیم تعریفی ناکامل از مولف بودن در تصویرسازی است. در این هنر غالباً هنرمندی که دست به تصویرسازی متون خود بزند را مولف می¬نامند. در حالیکه جایگاه هنرمند مولف در سایر رشته¬های هنری از قبیل سینما، موسیقی و ... بسیار رفیع¬تر از این است. این پژوهش برآن شده تا جایگاه مفهوم مولف را در رشته تصویرسازی مورد بررسی قرار داده و از آن مهم¬تر بر چگونگی دست¬یابی این هنرمندان به زبان بصریِ شخصی بپردازد. قطعاً گنجاندن مسیر پرپیچ و خم و دشوار این بزرگان برای رسیدن به قله رفیع تصویرسازی به عنوان یکی از هنرهای کاربردی و اصیل در قالب کلمات کار بسیار دشواری بود. پس از بررسی¬های بسیار تعریفی نسبتاً جامع از تصویرگر مولف ارائه شد، اما برای دست یافتن به نتیجه¬ای علمی و قابل استناد از روش تحقیقی معتبر و شناخته شده برای موضوعاتی اینچنین(که منبعی برای ارجاع و ارائه ندارند)استفاده شد. روش تحقیقی به¬نام دلفی که بنابر آن اقدام به طراحی پرسشنامه¬هایی با مضمون مولفه¬های مورد استفاده تصویرگران مولف شد و در اختیار تعدادی از متخصصین و اساتید رشته تصویرگری قرار گرفت. در انتخاب این افراد تلاش بر این بود تا از نسل¬های مختلف تصویرگری بهره گرفته شود. پس از جمع¬آور پرسشنامه¬ها و بررسی پاسخ¬ها، تعداد هشت مولفه به اجماع نظرِ صاحبان نظر، به عنوان مولفه¬های مشترک در آثار تصویرگران مولف معرفی شد. پس از بررسی این هشت مولفه، برای یافتن تصویرگرانی که همه این موارد در آثارشان وجود داشته باشد به بررسی آثار تصویرگران برجسته پرداخته، سه تن از آن¬ها با عنوان تصویرگر مولف معرفی گردید و آثار هر سه تن با توجه به هرکدام از این مولفه¬ها مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از نتایج این بررسی¬ها مبادرت به انجام کار عملی شد.