نام پژوهشگر: آزاده عرب زاده

مطالعه مکانیزم میان کنش متوکسالن با ‏‎dna‎‏
thesis وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران 1380
  آزاده عرب زاده   حسن فرسام

سورالن ها دسته ای از ترکیبات هستند که در گونه های مختلفی از گیاهان یافت می شوند. این ترکیبات از زمانهای بسیار قدیم به عنوان عوامل حساس کننده پوست به نور، جهت درمان اختلالات متفاوت پوستی همانند؛ سوریازیس و ویتیلیگو به کار رفته اند. فعالیت بیولوژیکی سورالن ها در وهله اول ناشی از اتصال آنها به اسیدهای نوکلییک به ویژه ‏‎dna‎‏ تحت تابش نور فرابنفش می باشد. در مطالعه حاضر میان کنش بین 8-متوکسی سورالن ‏‎(8-mop)‎‏ و ‏‎dna‎‏ تیموس گوساله، در شرایط تاریکی و به منظور دستیابی به درک دقیق تری از مکانیزم میان کنش آن با ‏‎dna‎‏ مورد بررسی قرار گرفت. روش های کالریمتری و انواع طیف سنجی جهت مطالعه در محدوده وسیعی از نسبت دارو به ‏‎dna‎‏ به کار گرفته شد. تمامی آزمایش ها در بافر تریس 05/0 مولار با ‏‎ph‎‏ برابر 4/7 انجام گرفت. نمودار تغییرات آنتالپی ‏‎( h)‎‏ در برابر نسبت غلظتی داروی تام به ‏‎dna‎‏، که با روش تیتراسیون کالریمتری هم دما ‏‎(itc)‎‏ به دست آمد منحنی دو مرحله ای را نشان می دهد، به طوریکه ابتدا یک روند اندوترمیک ‏‎‎‏‏‎‎‏(گرماگیر) و به دنبال آن روندی اگزوترمیک (گرمازا) مشاهده می شود. پارامترهای پیوندی براساس آنالیز اسکاچارد فرونشانی نشر فلورسانس ‏‎8-mop‎‏ توسط ‏‎dna‎‏ محاسبه شد. نمودار اسکاچارد یک منحنی دو مرحله ای را نشان می دهد که بیانگر وجود دو دسته جایگاه پیوندی برای اتصال ‏‎8-mop‎‏ به ‏‎dna‎‏ است. ثابت اتصال ‏‎(k)‎‏ و حداکثر جایگاه های اتصال ‏‎(n)‎‏ برای دسته جایگاه اول به ترتیب عبارتند از 10*02/5 و 06/0 (یک مولکول دارو به ازای حدودا 8 جفت باز ‏‎dna‎‏) می باشد. میان کنش بیندارو و ‏‎dna‎‏ در سطح دسته جایگاه اول دال بر مکانیزم فروروندگی دارو در غلظت های پایین است که چنین اتصالی همگام با گرماگیری سیستم می باشد. دسته جایگاه پیوندی دوم ماهیت متفاوتی است و در غلظت های بالاتر ‏‎8-mop‎‏ اشغال می شود به گونه ای که این اتصال از روند گرمازا برخوردار است. در این مطالعه تعیین ماهیت دسته جایگاه پیوندی دوم توسط روش های متعددی انجام گرفته است. تغییرات جذب ‏‎dna‎‏ در 260 نانومتر متعاقب افزودن ‏‎‎‏‏‎‎‏‏‎‎ ‏‎8-mop‎‏ یک روند کاهش غیر خطی را با حداقلی در نسبت 4 تا 6 مول داروی تام به هر مول نوکلیوتید ‏‎dna‎‏ نشان داد. این کاهش احتمالا به خاطر فشردگی در ساختار ‏‎dna‎‏ است که با روند گرمازای مشاهده شده در نمودار ‏‎itc‎‏ ثابت می شود. افزایش دمای ذوب ‏‎dna(tm)‎‏ به میزان 3 درجه سانتیگراد نیز با روش اسپکتروسکوپی رویش دمایی ‏‎(tts)‎‏ بدست آمد دلیل موکد دیگری بر این مسیله است. در ضمن رفتار مهار غیر رقابتی متوکسالن بر میان کنش ‏‎dna‎‏-اتیدیوم برماید ‏‎(et)‎‏ که توسط روش فلوریمتری بررسی شد، باز بر اتصال غیر فروروندگی ‏‎8-mop‎‏ در غلظت های بالا به ‏‎dna‎‏ دلالت می نماید. طیف های دو رنگ نمایی دورانی ‏‎dna,(cd)‎‏ در حضور ‏‎8-mop‎‏ نیز اتصال غیر فروروندگی دارو را در مقایسه با میان کنش ‏‎dna-et‎‏ ثابت می نماید. در نتیجه، بر طبق نتایج به دست آمده و نیز داده های گزارش شده توسط دیگر محققین در گذشته؛ متوکسالن در شرایط تاریکی، در غلظت کم به صورت فرورونده به ‏‎dna‎‏ متصل می شود که روندی گرماگیر است اما در نسبت های بالاتر ‏‎[drug]t/[dna]‎‏، مکانیسم اتصال آن تغییر می نماید و عمدتا به خغارج ‏‎dna‎‏ پیوند می گرد که چنین اتصالی احتمالا باعث مقداری فشردگی در ساختار ‏‎dna‎‏ می شود.