نام پژوهشگر: آزاده عرب زاده
آزاده عرب زاده حسن فرسام
سورالن ها دسته ای از ترکیبات هستند که در گونه های مختلفی از گیاهان یافت می شوند. این ترکیبات از زمانهای بسیار قدیم به عنوان عوامل حساس کننده پوست به نور، جهت درمان اختلالات متفاوت پوستی همانند؛ سوریازیس و ویتیلیگو به کار رفته اند. فعالیت بیولوژیکی سورالن ها در وهله اول ناشی از اتصال آنها به اسیدهای نوکلییک به ویژه dna تحت تابش نور فرابنفش می باشد. در مطالعه حاضر میان کنش بین 8-متوکسی سورالن (8-mop) و dna تیموس گوساله، در شرایط تاریکی و به منظور دستیابی به درک دقیق تری از مکانیزم میان کنش آن با dna مورد بررسی قرار گرفت. روش های کالریمتری و انواع طیف سنجی جهت مطالعه در محدوده وسیعی از نسبت دارو به dna به کار گرفته شد. تمامی آزمایش ها در بافر تریس 05/0 مولار با ph برابر 4/7 انجام گرفت. نمودار تغییرات آنتالپی ( h) در برابر نسبت غلظتی داروی تام به dna، که با روش تیتراسیون کالریمتری هم دما (itc) به دست آمد منحنی دو مرحله ای را نشان می دهد، به طوریکه ابتدا یک روند اندوترمیک (گرماگیر) و به دنبال آن روندی اگزوترمیک (گرمازا) مشاهده می شود. پارامترهای پیوندی براساس آنالیز اسکاچارد فرونشانی نشر فلورسانس 8-mop توسط dna محاسبه شد. نمودار اسکاچارد یک منحنی دو مرحله ای را نشان می دهد که بیانگر وجود دو دسته جایگاه پیوندی برای اتصال 8-mop به dna است. ثابت اتصال (k) و حداکثر جایگاه های اتصال (n) برای دسته جایگاه اول به ترتیب عبارتند از 10*02/5 و 06/0 (یک مولکول دارو به ازای حدودا 8 جفت باز dna) می باشد. میان کنش بیندارو و dna در سطح دسته جایگاه اول دال بر مکانیزم فروروندگی دارو در غلظت های پایین است که چنین اتصالی همگام با گرماگیری سیستم می باشد. دسته جایگاه پیوندی دوم ماهیت متفاوتی است و در غلظت های بالاتر 8-mop اشغال می شود به گونه ای که این اتصال از روند گرمازا برخوردار است. در این مطالعه تعیین ماهیت دسته جایگاه پیوندی دوم توسط روش های متعددی انجام گرفته است. تغییرات جذب dna در 260 نانومتر متعاقب افزودن 8-mop یک روند کاهش غیر خطی را با حداقلی در نسبت 4 تا 6 مول داروی تام به هر مول نوکلیوتید dna نشان داد. این کاهش احتمالا به خاطر فشردگی در ساختار dna است که با روند گرمازای مشاهده شده در نمودار itc ثابت می شود. افزایش دمای ذوب dna(tm) به میزان 3 درجه سانتیگراد نیز با روش اسپکتروسکوپی رویش دمایی (tts) بدست آمد دلیل موکد دیگری بر این مسیله است. در ضمن رفتار مهار غیر رقابتی متوکسالن بر میان کنش dna-اتیدیوم برماید (et) که توسط روش فلوریمتری بررسی شد، باز بر اتصال غیر فروروندگی 8-mop در غلظت های بالا به dna دلالت می نماید. طیف های دو رنگ نمایی دورانی dna,(cd) در حضور 8-mop نیز اتصال غیر فروروندگی دارو را در مقایسه با میان کنش dna-et ثابت می نماید. در نتیجه، بر طبق نتایج به دست آمده و نیز داده های گزارش شده توسط دیگر محققین در گذشته؛ متوکسالن در شرایط تاریکی، در غلظت کم به صورت فرورونده به dna متصل می شود که روندی گرماگیر است اما در نسبت های بالاتر [drug]t/[dna]، مکانیسم اتصال آن تغییر می نماید و عمدتا به خغارج dna پیوند می گرد که چنین اتصالی احتمالا باعث مقداری فشردگی در ساختار dna می شود.