این رساله چنان که از عنوانش مشخص است، به بررسی وجوه اخلاق فردی و جمعی در دو دفتر اول مثنوی پرداخته است، و شامل 2 فصلی است که هر کدام به چند بخش تقسیم شده اند. در این رساله، سعی بر آن بوده است که با بررسی جنبه های اخلاق فردی و جمعی در مثنوی و تأکید برآن، گامی موثر در جهت بهبود رفتارهای فرد و جامعه برداشته شود، به طوری که راه گشای همه انسان ها با هر سلیقه و در هر عصری که هستند، باشد. به عبارتی دیگر، با به نمایش گزاردن این آموزه های اخلاقی که آن هم به صورتی مجزا، فردی و جمعی به آن پرداخته شد هم فرد و هم جامعه، به فراخور نیاز خود می تواند از آن استفاده کند. چون مثنوی، این کتاب تعلیمی سترگ، عناصر عمده ایی را از بطن جامعه وام گرفته است. از آن جایی که مثنوی، نمایان گر اندیشه و نگرش عرفانی و اسلامی مولانا است، پس می توان گفت که بررسی جنبه های فردی و جمعی در آن، یعنی تأکید بر هنجارهای بزرگ اسلامی و ایرانی. با این همه، بهره گیری از چنین آموزه های اخلاقی مطرح شده در مثنوی و تطبیق آن با یافته های جدید، دشواری هایی داشت و نگرش خاصی را می طلبید که با مطالعه و تعمق در کتب و یافته های متعدد تا اندازه ای این مهم حاصل شد.

عطار از جمله شاعران و عارفان بزرگ ایرانی است که افکار و آثار او تأثیر چشمگیری بر ادبیات و عرفان ایرانی گذاشته است. این تأثیر چنان است که متفکّر بزرگی چون مولوی خود را پیرو او می داند. از این رو تحقیق در آثار و افکار عطار همواره مورد توّجه محققان ایرانی و غیر ایرانی بوده است. دربار? مفهوم «خدا» نیز که موضوع اصلی این تحقیق است، تاکنون کتاب ها و مقاله های بسیاری نوشته شده است، اما موضوع عطار و تلقی او از خدا و نیز تلقی تیپ هایی که وی در آثارش از آنها استفاده کرده، تاکنون مورد توّجه هیچ پژوهشگری قرار نگرفته است. در مصیبت نامه که یکی از برجسته ترین آثار عطار محسوب می شود، عطار انسان و انگاره های مختلف او را در قالب تیپ های گوناگون اجتماع به تصویر می کشد. در بررسی این تلقی ها متوّجه شدیم که بین آنها و نوع فرهنگ و ویژگی های تیپ هایی که این تلقی ها را مطرح می کنند ارتباطی نزدیک وجود دارد. زیرا تلقی هر کدام از تیپ ها در واقع بازتاب نیازها و ویژگی ها و طرز تفکّر آنهاست. تلقی تیپ دیوانه از خدا، با توّجه به ویژگی هایش و فراغت خاطری که از بسیاری قید و بندها و مصلحت اندیشی ها دارد، ساده و بی پیرایه و فارغ از آموزه های محیطی است؛ دیوانه که در مصیبت نامه تیپی معترض و گستاخ محسوب می شود در مواجهه با امر متعالی و واقعیت غایی که معمولاً از آن به «خدا» تعبیر می شود هم منشی منتقدانه و گستاخانه از خود نشان می دهد. تیپ روستایی، که در ادبیات ما و اصولاً در نگاه عام تیپی ساده اندیش و سطحی نگر است، دربار? خدا نیز تلقی ابتدایی و ساده ای دارد. در تلقی این تیپ هم، خدا مفهومی کاملاً عینی است که بعضاً ویژگی های انسانی دارد. اما در تلقی تیپ عارف خدا بیشتر مفهومی انتزاعی است تا عینی؛ یعنی در تلقی او خدا از آن ویژگی های عینی و انسان پندارانه ای که در نزد تیپ های دیگر دیده می شود به دور است. این تیپ که، برعکس دیوانه، در صدد تبیین امور است تا نقد کردن آنها، در برخورد با امر الهی نیز بیشتر به تفسیر و تبیین می پردازد تا انتقاد از آن. تلفی خود عطار نیز به تلقی عارف نزدیک تر است. عطار، در عین حال که تلقی های خاص خودش را دارد، تلقی های دیگر را هم رد نمی کند.

در این پژوهش ویژگیهای سبکی پنجاه غزل منتخب از دیوان غزلیات محتشم به همراه ترکیب بند معروف وی بر اساس دیدگاه دکتر شمیسا مورد بررسی قرار گرفت . بنابر این دیدگاه ابیات در سه سطح زبانی، ادبی و فکری مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن بیان شد ؛ در حوزه زبانی ، محتشم در اشعارش زبانی ساده و به دور از دشواریهای زبانی و کلامی را برگزیده است ؛ در واقع ، یکی از ویژگیهای بارز اشعار او سادگی و روانی آن می باشد. در حوزه ادبی در بخش بیان از تشبیه بیش از موارد دیگر استفاده کرده ، تشبیهات به کار رفته ساده و روان هستند و این ویژگی باعث شده که فهم غزلیات آسان شود . در بخش بدیع لفظی از واج آرایی بیش از موارد دیگر بهره گرفته و این امر سبب موسیقیایی شدن شعر می شود . در بخش بدیع معنوی از تناسب بیش از موارد دیگر بهره گرفته و این خود سبب استحکام فُرم درونی شعر شده است . در سطح فکری ، غزلیات بررسی شده عاشقانه بود و پیرامون عشق و عاشقی ، اما مضمون ترکیب بند درباره واقعه کربلا و مظلومیت و شهادت امام حسین ( ع ) است .

تخلص در شعر فارسی آن گونه که شایسته است موردتوجه قرارنگرفته است.به جرأت می توان گفت در میان شاعران فارسی زبان البته بجز هم عصران ما ، نمی توان شاعری یافت که نامی مستعار رابرای امضای شعرخود برنگزیده باشد ، بعضی از شاعران هنرمند از تخلص برای زیباتر کردن شعر خود بهره برده و واژه ای را برگزیده اندکه هم از نظر آوایی و هم از جنبه ی معنایی زیبا و دل نشین بوده و باعث زیباترشدن سروده آن ها شود.تخلص های را که در شعر شاعران باعث به وجود آمدن آرایه های لفظی و معنوی شده اند ، می توان تخلص های هنری نامید.در این پژوهش تخلص سه شاعر برجسته ی شعر فارسی ؛حافظ،مولانا و ابتهاج مورد بررسی قرار گرفته اند.تخلص خواجه شمس الدین محمد ،حافظ ،با ایجاد آرایه های ایهام وتناسب ، تخلص مولانا جلال الدین بلخی با استفاده از مفهوم خاموش و آوردن نام معشوق عرفانی خویش،شمس، و تخلص امیر هوشنگ ابتهاج با تصویر آفرینی توسط واژه سایه و ایجاد آرایه های لفظی و معنوی در بیت های تخلص ،کارکردی هنری یافته اند.

چکیده این رساله به بررسی شطحیات در دیوان عطّار نیشابوری، عارف نامدار قرن ششم، پرداخته و از دو بخش کلّی تشکیل شده و هر بخش، خود به دو فصل بزرگ تقسیم گردیده است. در رسال? حاضر سعی شده است که با بررسی بن مایه های اصلی شطح و طامات در دیوان عطّار و تحلیل آنها، نقش شطحیات در شکل گیری و تبیین شخصیت عرفانی این عارف بزرگ بررسی گردد. از آنجا که شعر عرفانی، ترجم? احوال و تجربیات روحانی شخص عارف است و باز آفرینی این تجربیات در چارچوب زبان عرفان به صورت شطح متجلّی می گردد، لذا شطحیات یکی از پایه های اصلی زبان عرفان را تشکیل می دهد. با این رویکرد، برجسته ساختن نمونه های شطح و طامات در دیوان عطّار نیشابوری به عنوان منبعی برای ارزیابی شخصیت عرفانی وی، افقی در جهت ژرفاشناسی اندیشه های بنیادین عرفانی او روشن خواهد شد. با توجه به این که عطّار نیشابوری به عنوان عارفی بزرگ، از عناصر شطح و طامات در بیان اندیشه های خود بهره های فراوان برده است، به همین دلیل با بررسی این عناصر، ترسیم و شناسایی چهره ای عرفانی از وی بیش از پیش امکان پذیر می گردد. کلید واژه ها: عطّار نیشابوری، غزلیات، شعر عرفانی، زبان عرفان، شطحیات

دیوان کم حجم ژاله قائم مقامی ، مملو از افکار ناب و پیشروانه ای است که در قالب سبک خراسانی سروده شده است. افکار او ده ها سال از زمانه خویش پیش تر بوده و فرم سرایشش به صدها سال پیش از عصر او بر می گردد و این پارادوکسی است که شاعر هنرمندانه در اثرش پرورده است. سبک شناسی ، علمی است که به وسیله آن می توان این هنرمندی ها را تحلیل کرده و همچنین می توان با کمک آن جایگاه شاعر را در میان اقرانش تعیین کرد. به این ترتیب اشعار شاعر بر اساس کتاب «سبک شناسی شعر» دکتر شمیسا بر مبنای این پرسشها ارزیابی شده اند: 1. شاعر چگونه از صنایع ادبی در جهت پرورش افکار خویش بهره جسته است؟ 2. محور جانشینی و هم نشینی چگونه به شعر شاعر تشخص سبکی داده اند ؟ 3. چه ایده و دستگاه فکری در شعر او بارز و نمایان است؟ ونتیجه به دست آمده از این قرار است : اندیشه حاکم بر شعر وی برخاسته از نابرابری ها در جامعه مرد سالار است. دغدغه شاعر بیان این تبعیض های اجتماعی است و اعتراض به تضاد و فاصله ای که بین دو جنس زن و مرد حاکم است . به این ترتیب اساس اشعار او بر پایه تضادها استوار است که ناخودآگاه ذهن و زبان شاعر را از میان انواع صنایع ادبی به سمت تضاد سوق داده است. ژاله هیچیک از این دو قطب مخالف (زن و مرد) را تأیید نمی کند ، و دو طرف را به تعدیل و تلطیف روابط در جهت تشکیل یک جامعه مترقی فرا می خواند.

در این پژوهش تلاش بر آن بود که مضامینی انسانی چون : عشق ، دوستی ، خوش بینی ، عدالت و امثال آنها در شعر دو شاعر برجسته ( مشیری و ابوماضی) و نقاط اشتراک و اختلاف دیدگاه آنها تبیین شود و در آخر این نتیجه حاصل شد که مضامینی چون عشق ، دوستی و مهرورزی در شعر مشیری بسیار پر رنگ تر از ابوماضی است.

پس از انحطاط شعر در اواخر سبک هندی و پیچیدگی ها و دیریابی اشعار آن دوره، گروهی از دوست داران شعر و ادب پارسی به فکر بازآفریدن شکوه و عظمت از دست رفته این زبان افتادند و تنها راه ممکن را جستجو و تتبّع در آثار پیشینیان و سرودن شعر به سبک و شیوه آنها دانستند. آنها با تشکیل انجمن های ادبی وتبیین این موضوع، راه را برای شاعران بعد از خود هموار کرده و به فخامت و سادگی زبان کمک بزرگی کردند. از جمله موسسّین این انجمن ها که در تشکیل سبک بازگشت یا رستاخیز ادبی سهم عمده ای داشت میرزا عبدالوهّاب نشاط اصفهانی شاعر و نویسنده عهد قاجار بود که با تأسیس انجمن ادبی نشاط در شهر اصفهان و با آگاهی بیشتر به اسلوب های گوناگون شعری و با تسلط به زبان و اصول و فنون آن توانست سنت های ادبی شاعران هم عصر خود را پرمایه و برای تحولات ادبی بعد آماده کند. نشاط در غزل به شعرای سبک عراقی گرایش خاصی داشت چنانکه می توان سخن او را از نظر روانی و دلنشینی هنری و درون مایه های اجتماعی، اخلاقی و عرفانی، همچنین کاربرد آرایه های مختلف بدیعی و بیانی به سخن حافظ، شاعر سبک عراقی نزدیک دانست. دراشعار نشاط کلمات، اصطلاحات و کاربرد هایی از دستور زبان کهن را می توان دید که بیانگر اقتباس او از سبک خراسانی است. گاهی نشانه هایی مبنی بر پیروی از سبک هندی را هم می توان در اشعار نشاط یافت که نیازمند تحقیق و پژوهش بیشتر در این زمینه است. شایان ذکر است که مقام نشاط در غزل سبک بازگشت و در قیاس با شاعران هم عصرش غیر قابل انکار است و درکاربرد سبک های گوناگون سخن، از آنها کار آزموده تر است

کاربرد علایم سجاوندی به مترجم قرآن کریم این امکان را می دهد تا در انتقال محتوای آیات آن به مخاطب بهتر عمل کرده ومخاطب را با آهنگ کلام وحی آشنا سازد.

از هنگامیکه مارتین سلیگمن رویکرد "روان شناسی مثبت نگر" را به جامعه روان شناسی معرفی نمود، تنها 23 سال می گذرد و در این مدت کوتاه شاهد به وجود آمدن یک جنبش جدید با نظریه ها، پدیده ها و مفاهیم مختلف بوده ایم. اگرچه این مفاهیم و اصطلاحات امروزی از ابتدای پیدایش دانش بشری، توسط فیلسوفان و دانشمندان یونانی، هندی و ایرانی مورد بحث و چالش بسیار قرار گرفته اند، اما سلیگمن و همکارانش با استفاده از روش علمی و طبقه بندی به بررسی فضایل ومفاهیم ونیروهای آن ، یک مکتب جدید فکری ارائه کنند .بنا براین ،آنچه که امروز در نظریه های روان شناسی مثبت نگر غرب، در مورد شادکامی، امید، خوش بینی، رضایت مندی، نوع دوستی، سعادت و عشق می بینیم، پدیده ها و کلمات جدیدی نیستند که در ادبیات و فلسفه اصیل ایرانی نوظهور باشند. از آنجا که بیان وترویج اصول اخلاقی وفضایل که غرض وهدف اصلی اندیشمندان بوده است سعدی نیز در حوزه علم اخلاق - که روشنایی فضایل اخلاقی ،از کلیه ی آثار او ساطع وآشکار است - دست چیره دارد. آنچه در این مقاله بررسی می گردد : کارتطبیقی بین بررسی فضایل اساسی انسان در روانشناسی مثبت ومقایسه آن باآثار واندیشه سعدی می باشد.در بخش کیفی این تحقیق از روش تحلیل محتوابرای استخراج مفاهیم مرتبط با هر مقوله واز روش هر منوتیک برای ارائه افق مولفین و محقق استفاده شد . جامعه آماری کلیه متون فارسی و انگلیسی در دسترس و نمونه برابر با جامعه آماری بود .اطلاعات از شیوه پژوهش کتابخانه ای وروش فیش برداری (هزار فیش) جمع آوری شد. سپس واحدهای تحلیل ومضامین فضایل اساسی انسان از هر دو دیدگاه انتخاب و کد گذاری شدند وبر اساس واحد های تحلیل ، جدول تحلیل محتوی استخراج شد وبرای نتیجه گیری فرضیه هاو برای مقایسه مفاهیم کلیدی جدول نهایی که حاوی افق مولفین ومحقق است (برای تجزیه وتحلیل افق سعدی وافق مثبت نگر به عنوان مولف وافق محقق به عنوان مفسر قرار گرفت) با استفاده از روش هرمنوتیک استخراج شدوافق سوم (محقق)برمبنای دو افق( مولف )تبیین شد .نتیجه پژوهش این که ؛بین روانشناسی مثبت نگروآثارو اندیشه سعدی در فضایل اساسی انسان( فضیلت خرد ودانش ،فضیلت جرات وشجاعت،فضیلت انسانیت ،فضیلت عدالت ، فضیلت اعتدال ،فضیلت تعالی) مطابقت وجوددارد

مثنوی معنوی مولوی یکی از والاترین آثار عرفانی زبان و ادبیات فارسی است که امروزه نه تنها مردم ایران زمین ، بلکه مردم دهکده ی جهانی نیز با او و اثر گرانقدرش آشنا هستند . یکی از دلایل این شناخت و به تبع آن علاقه و انگیزه ی مردم ، دید او به مسائل اخلاقی ، اجتماعی و عرفانی می باشد . همچنین نگاه روانشناسانه و به ویژه ، خوش بینانه ی او و در عین حال واقع گرایانه ی او به زندگی ، عامل مهم تری در افزایش این علاقه و انگیزه است . امروزه نیز در دنیای غرب با تغییر نگرش و زاویه ی دید نسبت به انسان در علم روان شناسی ، در جنبشی مستقل ، با عنوان « روان شناسی مثبت » توجه خاصی به مثبت گرایی در زندگی شده است . در دنیای شرق نیز نمودهای این موضوع را می توان در آثار کلاسیک و حتی معاصر ادبیات و فرهنگ سرزمینمان مشاهده کرد . در این پژوهش با مراجعه به شش دفتر مثنوی معنوی نمودهای مثبت گرایی و مثبت اندیشی جستجو و یافت شده است ، تا به موجب آن ، نشانه های این شاخه ی نوین در علم روان شناسی در مهمترین اثر مولوی ، آن هم در قرن ها پیش بیان گردد تا بدین وسیله مثبت گرایی و مثبت اندیشی خود مولانا اثبات گردد و همچنین بتوان هرچه بیشتر به ادبیات غنی سرزمینمان بالید و در برابر گستره ی ژرف ادب ایران زمین احساس سرافرازی کرد .

هر اثر ادبی بر مبنای نوع نگرش مخاطب، امکان زایش مجدد می یابد. این زایش های دوباره است که می تواند ماندگاری یک اثر را تضمین کند. قابلیت های یک متن به پژوهشگر این اجازه را می دهد که بتواند از زوایای مختلف به اثر وارد شده و مفاهیم آن را مجدداً بر پایه ی فکر و اندیشه ای نو، بازسازی کند. هزار و یک شب نیز از جمله آثار ارزشمند و چند بعدی متون ادبی است که ژرف ساخت آن، امکان بررسی های متعدد را به محقق می دهد. در پژوهش پیش رو، ورود به متن با دید روانکاوانه می باشد و هدف، تحلیل داستان هاست؛ بدین شکل که به داستان بر مبنای سفری برای رسیدن به فرآیند فردیت، نگاه شده است و در واقع حرکت شخصیت های داستانی، حرکتی درونی و به ظاهر بیرونی، در جهت رسیدن به رشد فردی، در نظر گرفته می شود. این نگرش برخاسته از دیدگاه کارل گوستاو یونگ (روانشناس و روانپزشک) می باشد، که تحت عنوان "سفر قهرمانی" آن را مطرح می کند. مجموعه ای از عوامل، در یک ساختار داستانی، در کنار هم قرار می گیرند و سفر زندگی را به تصویر می کشند. در تحلیل روانکاوانه، نمادها و چیدمان جزئیات، به گونه ای نشان دهنده ی تغییر و تحولاتی اساسی می باشد؛ بنابراین در پژوهش پیش رو نیز، تحلیل ها بر پایه ی شواهد نمادین است.

ما برای شناخت و شناساندن خود به دیگران به ادبیات تطبیقی نیازمندیم ادبیات تطبیقی افزون بر اینکه راه را برای شناخت بهتر و عمیق تر ادبیات ملی و قومی ایجاد می کند، پلی است که فرهنگ و ملل مختلف را به هم متصل می سازد. در سال های نخستین سده بیستم میلادی، هم زمان با ترجمه آثاری از ادبیات اروپایی به زبان عربی ، این شاخه از ادب، مورد توجه پژوهشگران ادبیات عربی قرار گرفت، به گونه ای که امروزه در کشورهای عربی، دهها کتاب ارزشمند در تبیین و توضیح اصول ، موضوع و روش های ادبیات تطبیقی تالیف شده است.

تعریف مشخصه های فرهنگی - جامعه انسانی - فرهنگ و موضوعهای فرهنگی مندرج در دیوان کمال خجندی

در هر غزل موضوع واحدی وجود دارد

در این پژوهش با تحلیلِ حوزه های معنایی به سبک شناسیِ معناییِ غزلیات سنایی پرداخته می شود. بهره گیری از روش علمی- تحلیل حوزه های معنایی در این پژوهش- به شناختی دقیق از غزل سنایی می انجامد. بدین ترتیب هدف این پژوهش بررسی علمیِ نظامِ معناییِ غزل سنایی است که به شناخت عناصری که بالقوه مشخص? سبکی اند منجر می شود. این پژوهش در پی آن است که نشان دهد که آیا با تحلیل حوزه های معنایی غزلیات سنایی می توان به سبک-شناسیِ ساحت معنایی غزل او پرداخت یا نه. منبع اصلیِ این پژوهش در حیط? تبیین نظریه مقال? نگاهی به نظری? حوزه های معنایی از منظر نظام واژگانی زبان فارسی از کورش صفوی است. حوز? معنایی مجموعه ای است از واژه ها که به سبب یک ویژگی معنایی- مشخص? معنایی- در کنار هم قرار می-گیرند و معنای هر واژ? این مجموعه در رابط? متقابل با دیگر واژه ها مشخص می شود. جامع? مورد تحقیقِ این پژوهش غزلیات سنایی است، که 60 غزل به عنوان نمونه برگزیده شده است. ویژگی این غزل ها آن است که در هم? نسخه های موجود از غزل سنایی وجود دارند و می توان از صحت انتساب آنها به سنایی اطمینان داشت. در این پژوهش، حوزه های معنایی غزلیات سنایی، که به سبب تکرار قاعده مند ظرفیت آن را دارند که مشخص? سبکی محسوب شوند، مورد تحلیل قرار گرفته است. در غزل سنایی، چنانکه بسیاری محققان می پندارند، نشانه های عارفانگی مشهود است. این نشانه ها واژه های دارای مشخص? معنایی [+ عرفان] هستند. این واژه ها دسته ای دیگر از واژگان را نیز، به سبب همنشینی مکرر با آنها، وارد حوز? معنایی «عرفان» می کنند. می توان، بر اساس اصطلاحاتی که در مقدم? این پژوهش آمده است، دست? اول واژه ها را دارای معنای قاموسی عرفانی و دست? دوم را دارای معنای ضمنی عرفانی دانست. حوز? معنایی مفاهیم ذهنی در غزلیات سنایی با درصد وقوعِ 46.58 بزرگترین حوزه است. این حوزه خود متشکل از چهار حوز? کوچکترِ عشق، با 44.04 درصد، دین، با 8.26 درصد، عرفان، با 9.67درصد، و قلندریه، با 5.97 درصد، است. حوز? طبیعت 10.89درصد، حوز? اعضای بدن 12.26 درصد، و حوز? نشان دارسازی 13.79درصد نظام معنایی غزلیات سنایی را دربرمی گیرند.

تصریح برای نخستین بار توسط وینه و داربلنه (1958)، به عنوان یکی از استراتژی های ترجمه معرفی شد. پس از آن محققان دیگری نظیر: بلوم کولکا (1986)، سگینو (1988) و کلودی ( 2001) ، تحقیقات گسترده ای انجام دادند و فرضیه ها و چارچوب های مختلفی، از منظرهای مختلف، درباره این پدیده ارائه کردند. این پژوهش می کوشد تا به سئوالات زیر پاسخ دهد: - کدام یک از پیکره های انتخاب شده دارای تصریح بیشتری است؟ - دلایلی که مترجم دست به تصریح می زند ، کدامند؟ - تاثیر عامل زمان در پدیده تصریح در پیکره مورد نظر چگونه است؟ برای پیکره این تحقیق، دو ترجمه از غزل های حافظ شیرازی به فاصله زمانی حدود یک قرن و 13 غزل ابتدایی دیوان حافظ، انتخاب شده اند. ترجمه ها به صورت غزل به غزل مقایسه شدند و سپس تعداد تصریح های استفاده شده از هر یک از انواع تصریح به کار برده شده توسط دو مترجم، شمارش و تمامی این یافته ها در جدولی ارائه شد، تا بر اساس آن نتیجه گیری های لازم گرفته شود.هر چهار نوع تصریح در ترجمه ها یافت شد. تعداد تصریح های اجباری و اختیاری بیشتر از دو نوع دیگر بود واین نشان دهنده تفاوت های دستوری در دو زبان فارسی و فرانسه است. با مقایسه دو ترجمه انجام شده، به این نکته پی می بریم که تصریح در هر ترجمه ای، در هر زمانی، در هر متنی و نیز از هر زبانی به زبان دیگر یافت می شود.با بررسی پیکره انتخاب شده برای این تحقیق، این نتایج به دست آمد : - با شمارش تعداد تصریح های که در ترجمه ها مشاهده شدند، به این نتیجه رسیدیم که تعداد تصریح ها در ترجمه فوشکور کمی بیشتر از نیکلا است. - از دلایلی که مترجم دست به تصریح می زند، می توان به تفاوت های دستوری و فرهنگی بین دو زبان فارسی و فرانسه، اشاره کرد که مترجم به اجبار و گاهی به اختیار دست به عمل تصریح می زند. - با توجه به این که پدیده تصریح جزء همگانی های ترجمه به حساب می آید ( یعنی در ترجمه از هر زبانی به زبان دیگر و در هر برهه زمانی می توان آن را مشاهده کرد) و با توجه به یکسان بودن تعداد تصریح های انجام شده توسط دو مترجم در پیکره مورد تحقیق، می توان گفت که گذشت زمان چندان تاثیری نداشته است.

نقد بلاغی از جمله نقدهای تپنده و پویایی است که در بوستان ادب فارسی وجود دارد و در سایة این ابزار مهم، می¬توان بر مباحث و نهفته های درونیِ¬ تفکّر شاعر و نویسنده ره یافت. بررسی ادبیّت هر متن و شناخت آن بیشتر با بلاغت شعری است که نمایان می¬گردد و با کمک همین نقد است که می¬توان بین اثری با اثر دیگر تمیز نهاد. بررسی بلاغی شاعران از دیرباز تنها در شناخت صنایع آنها منحصر می¬گشته است و بررسی تحلیلی¬ای که به کمک آن بتوان به ایدئولوژی پنهان نویسنده ره یافت، از دید بسیاری به دور مانده است. عناصر سازندة شعری با بهم پیوستن خود، صدایی خاموش را به گوش می¬رسانند که منتقد بلاغی بایستی بدانها ره یابد و با کنار هم چیدن این صداها، فریاد بلند و سخن اصلی گویندة آن را بازگو نماید. در این پژوهش ما به بررسی این نقد در دورة مشروطه که موتور متحول کنندة ادبیات معاصر به شمار می¬رود و کمتر بدان توجه شده است، پرداختیم. هم چنین تا حد بسیاری تلاش کردیم تا بر صور خیال شعری شاعران ـ میرزادة عشقی و ابوالقاسم لاهوتی ـ دیدی جداگونه نداشته باشیم و با نگاهی گسترده بر تمامی عناصر صورِ خیال ساز، یک کُل را استخراج نمائیم. کاری که در ادب کلاسیک ما کمتر بدان پرداخته شده است. هم چنین علاوه بر بررسی ایماژهای شعری دورة مشروطه و عناصر سازندة آن، به بررسی فصاحت و بلاغت و جنبه های علم معانی این دو شاعر، نگاهی انداختیم. بر اساس همین بررسی¬ها دریافتیم که در دورة مشروطه، از نظر ادبی و بلاغی چندان تغییری صورت نگرفته است و بیشتر زبان و فکر است که متفاوت با ادوار گذشته گشته است. تنها تغییر بنیادینی که در این دوره از نظر بلاغی صورت گرفته است، شکستن فرم شعری است. حال آنکه از نظر زبانی و فکری تفاوتی بیشتر از کُل ادوار ادب فارسی اتفاق افتاده است. در این دوره، زبان عوامانه شد با اغلاط دستوری و نحوی فراوان و مسائل و موتیف های نوینی چون آزادی، وطن، زن، حجاب و غیره پای به عرصة شعر و شاعری گشود. با این وجود، بیشتر تلاش شاعران از سرودن اشعار، در آشکار ساختن معضلات و معایب جامعة عصر مشروطه و ترغیب مخاطبان در برانداختن طرحی نو و همراه کردن عاطفی آنها با خود، منحصر گشت. کلید واژه: نقد بلاغی، صورخیال، دورة مشروطه، عشقی، لاهوتی.

فرمالیسم روسی یکی از نظریه های است که مبنای آن بررسی وجوه ادبیت در متون ادبی است. این نظریه نخستین بار توسط ویکتور اشکلوفسکی محقق روسی مطرح شد. وی معتقد بود که شعر رستاخیز کلمات است و کار شعر و هنر شکستن مدار عادت است. وی عادت شکنی عنصر اصلی ایجاد ادبیت می دانست. دامنه این نظریه به زبانشناسی نیز کشیده شده است. زبانشناسان درصدد تبیین معیارهای تفکیک زبان ادبی از زبان روزمره برآمدند و اصطلاحاتی نظیر قاعده افزایی، قاعده-کاهی و برجسته سازی از این رهگذر به وجود آمد. این تحقیق سعی دارد با بهره گیری از مبانی نظری فرمالیسم روسی و زبانشناسی به تحلیل وجوه ادبییت غزلیّات عطار بپردازد. این تحلیل در سه سطح آوایی(قاعده افزایی)، سطح معنایی(قاعده کاهی) و انسجام انجام می شود

رساله ی حاضر کوششی است به منظور اثبات پیش گامی ادبیات معرفت گرای فارسی بر فلسفه ی اسلامی در بستر فرهنگ ایرانی. انگاره ی بنیادین پژوهش چنین است که با سنجش ادبیات معرفت گرای فارسی و فلسفه ی اسلامی، به عنوان دو عضو از پیکره ی فرهنگ ایرانی، درمی یابیم که ادبیات معرفت گرای فارسی از منظر های متعدد نسبت به سنت فلسفی متداول در جامعه ی اسلامی ایران پیش گامی دارد و حد جامع این وجوه چند گانه ی تقدم را تقدم رتبی نامیده ایم. در سنجش این دو مقوله ی کلان فرهنگی زمینه هایی همچون اشتمال بر حکمت نظری و عملی، کارکرد های تاریخی و ویژگی های زبانی و بیانی مورد نظر قرار گرفته و در هر یک از این زمینه ها دلایلی به منظور اثبات انگاره ی بنیادین رساله ارائه شده است. با توجه به مجموع براهین ذکر شده در رساله ی حاضر درمی یابیم که ادبیات معرفت گرای فارسی اگرچه با دانش فلسفه و روش آن تفاوت های ماهوی دارد؛؛ لیکن این گونه از ادبیات، در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران بخشی عمده از کارکرد هایی را که از فلسفه انتظار میرود به عهده داشته است.در نتیجه، توجه به رویکرد های معرفت گرایانه به ادبیات فارسی و نیز بهره بردن از روش های پذیرفته شده به منظور استخراج امور معرفتی صرف از درون متون ادبی ضروری به نظر می رسد. نیز با عنایت به اقبال تاریخی ایرانیان به امور ذوقی، اشراقی و الهامی، توازن بخشیدن به دو جنبه ی متقابل عقل و ذوق در جامعه تنها با همت متولیان امر فرهنگ و آموزش و با اهتمام به ترویج عقلانیت و تقویت روحیه ی نقد و پرسش گری و پرهیز از دامن زدن به ذوق گرایی افراطی امکان پذیر است.

طرزی افشار از شعرای برجستۀ قرن یازدهم هجری است. شهرت طرزی به جهت بسآمد بالای افعالِ موسوم به افعال جعلی یا افعال تبدیلی در دیوان اوست. این موضوع موجب زنده ماندن نام طرزی شده اما از سوی دیگر نام او را با تفنن ادبی قرین کرده و سبب شده تا محققین، کمتر به نقد جدی و بررسی اشعار او بپردازند. دیوان شاعر نیز تا کنون به شیوۀ علمی تصحیح نشده بود. ب: مبانی نظری: آیا می¬توان با استفاده از نسخ خطی موجود متنی پیراسته و نزدیک به زبان شاعر به دست آورد؟ آیا اهمیت طرزی صرفاً در افعال جعلی است؟ اشعار طرزی از نظر قوت شاعری در چه سطحی است؟ پ: روش تحقیق: ابتدا نسخه¬های خطی موجود بررسی شد. پس از شناسایی نسخ معتبر، نسخه¬های اساس و بدل و نسخه¬های فرعی مشخص شدند. پس از مقابلۀ نسخه¬ها، آنچه به زبان شاعر نزدیکتر به نظر می¬رسید با درنظرگرفتن شیوۀ تصحیح انتقادی، در متن قرار گرفت و اختلافات، در پانویس درج شد. در بخش مقدمه به مهمترین ویژگی¬های سبکی شعر طرزی پرداخته شد و در تعلیقات، ابیات در سه بخش لغات و معنی، زیباییهای ادبی و مصادر جعلی توضیح داده شدند. ت: یافته¬های تحقیق: دیوان چاپ شدۀ طرزی افشار (در سال1309 و تجدید چاپ شده در سال1338) اختلافات بسیاری با نسخه¬های معتبر موجود دارد که در اکثر موارد، نادرستی نسخۀ چاپی قابل اثبات است. - طرزی در فنون شاعری بسیار توانمند است و انواع زیباییهای ادبی مخصوصاً ایهام دیوان او را آراسته است. ث: نتیجه¬گیری و پیشنهاد: نظام و قاعده مندی دقیق در ساخت مصدرهای جعلی و رسمیت بخشیدن به این ویژگی در نزدیک به تمام اشعار (اعم از نعت و مدح و تغزل و تفنن و وصف حال) ما را با شاعری هوشمند مواجه می¬کند که تلاش دارد راهی نو در ارائۀ مضامین شعری و نیز گسترش ساختاری زبان فارسی بیابد. - پیشنهاد می¬شود فرهنگ جامعی از مصادر جعلیِ به¬کار رفته در آثار ادبی تألیف شود.

بررسی وکارکرد نماد و نماد پردازی در شعر رضا براهنی و رویکرد او به نماد و تحلیل شیوه های نماد پردازی، مسأل? عمده پژوهش حاضر است. لذا درک معنای نمادها در درج? اول، مهمترین راه شناخت و پی بردن به عمق شعر شاعر است ودر مرتب? بعدی، کمک بسزایی در زمین? درک کل شعر معاصر است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.