این تحقیق با هدف شناسایی و بررسی تراکم و پراکنش گونه های خارپوستان در نواحی بین جزر و مدی خلیج چابهار در طی یک دوره زمانی از آبان ماه سال 1387 تا شهریور ماه سال 1388 انجام گرفت. منطقه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی عرض شمالی ?61 ?16°25 تا ?47 ?22°25 و طول شرقی??90 ?39°60 تا ?38 ?24°60 می باشد. نمونه برداری هر دو ماه یک بار در هنگام جزر کامل از 5 ایستگاه انتخابی به صورت تصادفی به وسیله پرتاب کوادرات m1m×1 صورت گرفت. سپس نمونه های جمع آوری شده، شمارش و به وسیله کلید های شناسایی معتبر شناسایی گردید و تراکم، پراکنش و پایداری آن مورد بررسی قرار گرفت. شاخص های تنوع، ترازی و غنای گونه ای با استفاده از نرم افزار primer5 محاسبه شدند. نتایج حاصل از این بررسی ها، شناسایی 13 گونه از 4 رده و 8 راسته و 8 خانواده است که شامل aquilonastra burtonii، astropecten phragmorus، astropecten hemprichi ، macrophiothrix elongata، macrophiothrix cheneyi،clypeaster humilis ، diadema setosum، echinometra mathaei، stomopneustes variolaris، holothuria leucospilota، holothuria arenicola، holothuria insignis وholothuria sp. می باشند، که 6 گونه برای اولین بار از منطقه گزارش شده است. بررسی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب نشان داد که دما، شوری و ph در ماه های مختلف در ایستگاه های مختلف اختلاف معنی داری ندارد. نتایج حاصل از آنالیز کروسکال- والیس نشان داد که فراوانی خارپوستان در ماه های مختلف تفاوت معنی دار نداشت (05/0p>). ولی فراوانی خارپوستان در ایستگاه های مختلف تفاوت معنی دار داشت (05/0 .(p<بررسی شاخص های پراکندگی و پایداری حاکی از آن بود که گونه های خارپوستان در منطقه بین جزر و مدی دارای پراکنش تصادفی و تجمعی و از نظر پایداری اغلب نادر هستند. نتایج حاصل از بررسی شاخص های تنوع، ترازی و غنای گونه ای نشان داد که شاخص های تنوع و غنای گونه ای با نزدیک شدن به فصل سرد افزایش یافته، اما الگوی خاصی در نوسانات شاخص ترازی دیده نشد. گونه های aquilonastra burtonii و echinometra mathaei بیشترین حضور را در طی نمونه برداری داشتند

پراکنش مکانی جمعیت ماکروبنتیک در طول سواحل استان بوشهر در بهمن و اسفند 1387 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه ها با استفاده از نمونه بردار van veen از نواحی بین جزر و مدی و زیر جزر و مدی (اعماق 5 و 10 متر) در 16 ایستگاه تعیین شده در 6 ترانسکت شامل بنادر (گناوه، بندرگاه، رستمی و عسلویه) و خورها ( فراکه و شیف) جمع آوری شد. در مجموع 17 گروه (رده) از ماکروبنتوزها در طول تحقیق حاضر شناسایی شدند که بیشترین اجتماعات غالب به ترتیب متعلق به نرمتنان، کرمهای حلقوی و سخت پوستان بود. میانگین تراکم ماکروبنتوزها برای عمق × ترانسکت در دامنه ای از 450 تا 4380 عدد در متر مربع و میانگین بیوماس (تر) نیز در دامنه ای از 9 تا 165 گرم در متر مربع قرار داشت. بالاترین فراوانی و بیوماس ماکروبنتوزها به ترتیب در اعماق 10 متر و بین جزر و مدی مشاهده شد. تاثیر پارامترهای محیطی مانند عمق آب، ترانسکت، بافت و مواد آلی رسوبات بر شاخص های بیولوژیک (تراکم و بیوماس) و شاخص های اکولوژیک (تنوع و غنا) و الگوی پراکنش ساختار ماکروبنتوزها مشخص شد. آنالیزهای آماری بیانگر اختلاف معنی دار (05/0>p) تراکم و بیوماس در داخل و بین ایستگاهها و اعماق می باشد که با ترکیبی از فاکتورهای مختلف مانند عمق، ترانسکت، ویژگیهای رسوب، شرایط هیدرودینامیک و آلودگی دریا مرتبط است.

در تحقیق حاضر از روش cmecs به عنوان جدیدترین مدل طبقه بندی اکولوژیکی، به منظور تهیه فهرستی از بیوتاپ ها (زیستگاه) و در سواحل جنوبی جزیره قشم با طول ساحلی 122 کیلومتر (از شهر قشم در شرق تا روستای دوستکو در غرب) استفاده گردید. بر اساس این مدل، دو گروه از لایه های اطلاعاتی شامل اجزای ژئوموفولوژی سطح (sgc) و اجزای پوششی زیستی (bcc) بکار برده شد. با توجه به وسعت منطقه مورد مطالعه و بر اساس ویژگی های ژئومورفولوژی ساحلی، 5 زیرناحیه با 12 ایستگاه تعیین و مختصات جغرافیایی با استفاده ازgps ثبت شد. حاصل این تحقیق شناسایی 60 زیستگاه با 47 کد استاندارد می باشد که این تعداد زیستگاه بر اساس تنوع بستر (فرم و ساختار) طبقه بندی شده است. بیشترین کد ها و بیوتاپ ها در نیمه شرقی (شهر قشم تا روستای مسن) مشاهده شد که به علت ساختار غیر یکنواخت و ناهمگن بستر و وجود خرد زیستگاه های متعدد سواحل صخره ای است. در این منطقه می توان از سخت پوستان گونه های smithi eriphia، thalamita prymna، از نرم تنان clypeomorous bifisciatus، cerithium caeruleum و از خارپوستان echinometra ophiactis sp., mathaei را به عنوان گونه های انحصاری سواحل سنگی- صخره ای و صخره ای-شنی معرفی کرد. در سواحل شنی نیز از سخت پوستان ocypode rotundata، dotilla sp. و از نرم تنان،umbonium vestiarium را می-توان به عنوان گونه های انحصاری این نوع سواحل معرفی کرد. در میان ایستگاه های مطالعاتی نیز اگر چه ایستگاه پارک زیتون (همجوار با شهر قشم) بیشترین میزان کد را به خود اختصاص داد، ولی نسبت به ایستگاه مشابه آن از لحاظ نوع بستر، به علت تأثیرات ناشی از فعالیت های انسانی (گردشگری) بعضی از گونه های مورد انتظار (setosum diadema، linckia multiflora، ophiocoma scolopendrina) رویت نشدند.

این تحقیق طی یک دوره یک ساله (1389) و در دو فصل، با هدف شناسایی، طبقه بندی و کددهی زیستگاه های ساحلی- دریایی خورموسی (یکی از مهم ترین خورهای خلیج فارس) انجام شد. منطقه مورد مطالعه از ناحیه آب فشان تا حداقل جزر را شامل گردید. مطالعه بر اساس طبقه بندی استاندارد اکولوژیک ساحلی- دریایی cmecs iii (coastal and marine ecological classification standard) و بر مبنای دو گروه از لایه های اطلاعاتی پوشش زیستی بستر و زمین-ریخت شناسی صورت گرفت. اطلاعات زیستگاه ها و لایه ها به وسیله gis برای به نقشه درآوردن و طبقه بندی نواحی ساحلی مورد استفاده قرار گرفت. گونه های جانوری و گیاهی بر اساس غالبیت و پراکنش آن ها (بایوتاپ) انتخاب گردید که به عنوان گونه های شاخص زیستگاه در نظر گرفته شد. زیستگاه های پوشش زیستی بستر با توجه به بایوتاپ مشخص گردید. بستر اصلی منطقه گلی می باشد و نتایج حاصل از طبقه بندی زیستگاه نشان داد که 5 گروه زیستی که در برگیرنده 5 کد اختصاصی است برای منطقه مورد بررسی به دست آمد.

طبقه بندی سواحل مرحله ی حیاتی در مدیریت انواع زیستگاه های وابسته می باشد. کاملترین و جدیدترین روش طبقه ‍ بندی، طبقه بندی استاندارد سیستم های ساحلی-دریایی (cmecs) است. جزیره ی قشم با مختصات جغرافیایی 55 تا 56 درجه ی طول شرقی و 26 تا 27 درجه ی عرض شمالی در خلیج فارس واقع شده است. این جزیره، از مناطق آزاد کشور بوده که فعالیت های توسعه و عمران در آن رو به افزایش است. در این بررسی، روش cmecs برای طبقه بندی ناحیه ی ساحلی شمال جزیره ی قشم به طول 141 کیلومتر مورد استفاده قرار گرفت. بدین منظور، داده های مورد نیاز به مدت یک سال (1389-1388)، و از 9 ایستگاه بین جزرومدی جمع آوری شد. نتایج بر اساس دو مولفه ی پوشش زیستی و ژئومورف سطحی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سه نوع بستر ماسه ای (92 کیلومتر)، ماسه ای-گلی (39 کیلومتر) و ماسه ای-صخره ای (10 کیلومتر) در منطقه تشخیص داده شد. بستر ماسه ای در محدوده ی شرق و غرب جزیره، و بستر ماسه ای-گلی در مرکز جزیره قرار گرفته است. بستر ماسه ای-صخره ای محدود به قسمتی از ساحل شرقی جزیره می باشد. در مجموع 40 بیوتاپ با 32 کد برای کل منطقه ارائه گردید. ناحیه ی شرقی جزیره با 22 کد، بیشترین میزان کد و زیستگاه را به خود اختصاص داده است، که با ساختار متنوع بستر در این ناحیه در ارتباط می باشد.

تحقیق مورد نظر با هدف شناسایی گونه های غالب خرچنگ های منزوی منطقه بین جزرومدی محدوده خلیج چابهار طی یک دوره یک ساله 88-1387 اجرا شد . نمونه برداری به صورت 2 ماه یک بار(آبان 1387 تا شهریور1388 ) بااستفاده از کوادرات 5/0 ×5/0 به هنگام جزر کامل از 5 انجام گرفت. ایستگاهای انتخابی دارای بستر های متفاوت انجام شد.همچنین فاکتورهای غیر زیستی شامل : شوری (psu )،درجه حرارت (c0) ، ph و تعیین درصد ذرات خاک در هر گشت مورد بررسی قرار گرفته است. تغییرات زمانی ومکانی جمعیت خرچنگ های منزوی به از طریق آنالیزnmds و خوشه ای بررسی شد. تعیین میزان تراکم خرچنگ های منزوی بین ایستگاه ها و زمان های نمونه برداری با آزمون آنالیز واریانس وبکارگیری نرم افزار gmav5 مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین عوامل محیطی موثر در الگوی پراکنش جمعیت خرچنگ های منزوی از آزمون (canonicalcorrespondence analysis) ccaاستفاده شد.. تنوع گونه ای خرچنگ های منزوی با شاخص های تنوع simpson و margalef و همچنین شاخص یکنواختیhill مورد سنجش قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده،12گونه متعلق به 3 خانواده شناسایی شده است (6 گونه گزارش جدید از منطقه می باشد) که در این میان براساس شاخص پایداری نمونه diogeneses avarus، بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داد. خرچنگ منزوی بر اساس ساختار و تراکم و پراکنش در ماه های مختلف نمونه برداری گروه های مجزایی را بر اساس عدم شباهت در جمعیتشان تشکیل دادند که معمولا گروه بندی میان ماه های گرم وسرد سال و همچنین پیش از مانسون و پس از مانسون بود. تغییرات زمانی و مکانی نشان داد که ایستگاه بندرچابهار – دریابزرگ ، در بین ایستگاه های مورد بررسی و آبان ماه، در خوشه ای کاملا مجزا از سایر ایستگاه ها و ماه ها قرار گرفته اند.آزمون cca، نشان داد که بیشترین فاکتور موثر بر الگوی پراکنش جوامع خرچنگ های منزوی شوری و شیب بستر می یاشد همچنین در این تحقیق صدف های مورد استفاده خرچنگ های منزوی مورد شناسایی قرارگرفت که از 28 خانواده بیش از50 تاکسون در حد گونه و جنس شناسایی شده است و یک نمونه خرچنگ های منزوی که از اسکلت مرجانی سخت استفاده شده کرده بود، مشاهده شد. گونه clibanarius. signatus با فراوانی نسبتا زیاد،در منطقه که از نظر اندازه قابل بررسی بود انتخاب شد و از لحاظ جنسی و ارتباط بین خرچنگ منزوی و صدف مورد استفاده آن ، مورد بررسی قرارگرفت . نتایج مشخص نمود که اختلاف معناداری بین جنس نر و ماده در صدف گزینی وجود نداشته و از توزیع نرمال برخوردار بودند و تمامی فاکتورهای زیست سنجی در ارتباط با گونه clibanarius. signatus و صدف مربوطه هبستگی معناداری را نشان داد.

با وجود اینکه اطلاعات قابل توجه ای درباره انواع محیط زیست و اهمیت آنها برای مراحل مختلف گونه های گیاهی و جانوری ارزشمند در دسترس است، اما دانش مدیران ساحلی و دریایی درباره تنوع زیستگاهی، دامنه پراکنش و ویژگی های محیطی آنها ناچیز است. این تحقیق طی یک دوره یک ساله (92-1391) با هدف شناسایی، طبقه بندی و کدبندی زیستگاه های ساحلی جزیره هنگام با استفاده از روش استاندارد طبقه بندی اکولوژیک مناطق ساحلی و دریایی (cmecs) به عنوان جدیدترین مدل طبقه بندی اکولوژیکی انجام گرفت. این تحقیق بر پایه مطالعات کتابخانه ایی، بررسی های میدانی، نمونه برداری های فصلی (جهت مشخص نمودن تأثیرات احتمالی ناشی از تغییرات آب و هوایی)، تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ایی، نقشه پوشش مکانی و با بکار گیری gis صورت گرفته است.بیشترین کدها در نیمه غربی جزیره مشاهده گردید که به علت ساختار غیر یکنواخت و ناهمگن بستر و وجود خرد زیستگاه های متعدد سواحل صخره ایی است. در این منطقه می توان از سخت پوستان گونه eriphia smithi، از نرم تنانpalanxis sulcatus،cerithium caeruleum و sp.strumbos، از خارتنان mathaei echinometra،multiflora linckia، lecospilota holothuucria و scolopendriana ophiocoma به عنوان گونه های انحصاری سواحل صخره ایی و صخره ای- ماسه ای معرفی گردیدند. در سواحل ماسه ای گونه شکم پا mitrella blanda را می توان به عنوان گونه انحصاری این نوع ساحل معرفی نمود. همچنین از گونه های گیاهی جلبک قهوه ایی padina.sp به عنوان گونه انحصاری سواحل جزیره هنگام شناسایی گردید. نتایج این تحقیق به ارائه راهکارهای مدیریتی جهت برنامه ریزی، حفاظت و توسعه پایدار کمک خواهد نمود و از دیدگاه مدیریت شیلات و محیط زیست در راستای تحقق برنامه های راهبردی حائز اهمیت خواهد بود.

این تحقیق طی یک دوره یکساله و در 3 فصل از سال با هدف شناسائی ، طبقه بندی اکولوژیکی و کد دهی زیستکاه های ساحلی-دریائی جزیره هرمز انجام شد . جزیره هرمز در مدخل ورودی خلیج فارس از دریای عمان واقع شده است . با توجه به اینکه طبقه بندی سواحل اساسی ترین مرحله برای مدیریت ایستکاه های ساحلی می باشد ، مطالعه بر اساس طبقه بندی استاندارد اکولوژیک ساحلی-دریائی cmecs iii (coastal and marine ecological classification standard ) بر مبنای 2 گروه از لایه های اطلاعاتی پوشش زیستی بستر و زمین ریخت شناسی صورت گرفت . گونه های جانوری و گیاهی بر اساس غالبیت و پراکنش آنها ( بیوتاپ) انتخاب گردید که بعنوان گونه های شاخص زیستگاه در نظر گرفته شد . در منطقه مورد مطالعه بر اساس ویژگی های ژئومورفولوژی ساحلی ، 4 زیر ناحیه با ده ایستگاه با استفاده از gps ثبت شد . سپس داده های مورد نیاز جمع آوری شد و نتایج بر اساس 2 مولفه پوشش زیستی و ژئومورف سطحی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . در مجموع تعداد هجده زیستگاه با شانزده کد برای ناحیه بین جزر و مدی سواحل جزیره هرمز شناسائی شد . ناحیه جنوبی جزیره با تعداد 5 کد بیشترین زیستگاه (بیوتاپ) را خود اختصاص داده است که با ساختار بستر این ناحیه ارتباط دارد . پس نتایج حاصل از این تحقیق می تواند کمک زیادی برای مدیریت ، حفظ و نگهداری زیستگاه های ساحلی بنماید .

چکیده ندارد.

این تحقیق با هدف رفع نواقص علمی موجود در رده بندی و شناسایی ماهیان موزه ملی تاریخ طبیعی ایران با بررسی 171 نمونه ماهی دریایی استخوانی متعلق به آبهای جنوب کشور ، صورت پذیرفت . در طی این بررسی 20 گونه شناسایی نشده شناسایی گردیده و اسامی علمی 20 گونه مورد بازنگری علمی قرار گرفت .

خرچنگ شناگر آبی، ‏‎portunus pelagicus‎‏، به مدت یکسال با استفاده از تور ترال و گوشگیر از آبهای ساحلی استان بوشهر جمع آوری شد که مجموع 262 قطعه خرچنگ (116 ماده و 146نر) صید شد. نسبت جنسی در این پروژه 26/1 به 1 بدست آمد.