جنگلداری به عنوان یک صنعت ، با بیشترین ریسک صدمات، شناخته شده است . عملیات جنگل شامل جنگل شناسی (پرورشی ) ، بهره برداری و حمل و نقل و جاده سازی است . هدف از این مطالعه ، شناخت فعالیت ها با بیشترین ریسک خطر و سایر عوامل تأثیر گذار بر روی فراوانی حوادث می باشد .داده های مربوط به حوادث کار در یک دوره 23 ساله در جنگل های غرب استان گیلان ، مورد بررسی آماری و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مطالعه داده های 23 ساله نشان داد که فراوانی و شدت حادثه در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 17 و 13/. می باشد. عملیات قطع و تبدیل درختان به عنوان حادثه سازترین فعالیت در جنگل و اره موتوری به عنوان خطرناک ترین ابراز مورد استفاده در جنگل شناخته شد. حدود 21درصد حوادث کار ناشی از عملیات قطع بود. کارگران با تجربه 20-10 سال و سن 40-35 بیشتر از سایر کارگران آسیب دیدند. بررسی رابطه بین تجربه کارگران و فراوانی حوادث نشان داد که با افزایش تجربه میران حوادث کاهش معنی داری پیدا می کند. بررسی زمانی حوادث کار نشان داد که بیشترین حوادث کار در تیر ماه روی داد، درحالیکه پراکنش حوادث در روزهای هفته از یکنواختی معنی داری برخوردار بود . 58 درصد حوادث کار در قبل از ظهر و 42 درصد آن در بعد از ظهر روی داد. بررسی بیشتر نشان داد که ساعات بین 11-10 صبح و 14-13 بعد از ظهر دارای فراوانی بیشتری از حوادث در مقایسه با سایر ساعات کار داشتند. این مطالعه نشان داد که کاهش حوادث ناشی از کار در جنگل نیازمند برنامه جامعی است که شامل برنامه آموزشی مناسب به همراه استفاده از راه حل-های تکنولوژیک و سازماندهی شده می باشد.

کنترل صدمات بهره بردای و ارتقاء سیستم چوبکشی برای تولید پایدار چوب در جنگلهای شمال ایران ضروری است. روش های بهره برداری که اغلب برای کاهش صدمات بهره برداری و کنترل سطوح آسیب بکار می روند شامل طراحی مسیرهای چوبکشی قبل از قطع و انجام قطع هدایت شده می باشد. پتانسیل انجام قطع هدایت شده بستگی به توانایی اره موتورچی برای متابعت از دستورالعمل های طراحی بهره برداری و قطع درختان به سمت مسیرهای از قبل تعیین شده می باشد . مطالعه حاضر ارزیابی توانایی تجربی گروههای قطع برای انجام قطع هدایت شده و تعیین متغیرهای تأثیرگذار در بروز خطای قطع می باشد. تعداد 100 اصله درخت با دامنه قطری 28 تا 102 سانتی متر برای قطع هدایت شده در سری 2 ناو جنگل های اسالم انتخاب گردید. مسیرهای چوبکشی قبل از قطع مشخص و قطع توسط چهار گروه انجام گردید. مسیرهای افت بوسیله رنگ بر روی تنه درختان مشخص و جهت آن توسط جهت یاب ثبت گردید. پس از قطع درختان هم مسیرهای واقعی افت توسط جهت-یاب ثبت گردید. تفاوت بین دو جهت ثبت شده به عنوان خطای قطع محاسبه و میانگین آن برای هر یک از گروههای چهارگانه بدست آمد. رابطه بین خطای قطع و فاکتورهای مفروض (قطر، ارتفاع، حجم، تمایل، شیب، سطوح قطع و ظهور پوسیدگی در تنه) مورد بررسی قرار گرفت، میانگین خطای قطع 39 درجه برای هر درخت در عملیات قطع مشاهده گردید. هیچ کدام از گروههای قطع موفق به هدایت درختان به سمت مسیرهای مورد نظر نگردید. نتایج مطالعه نشان داد که قطع فعلی مطابق با اهداف قطع هدایت شده نمی باشد. از بین فاکتورهای مفروض که در بروز خطای قطع موثر بودند تنها قطر و ارتفاع درختان، شیب دامنه، زاویه افقی سطح بن بری و سطح بن بری بطور معناداری موثر بودند. صدمات وارده به درختان پس از قطع از لحاظ افت چوب هم مطالعه گردید 25% از درختان قطع شده به نوعی اتلاف چوب را نشان دادند که در مجموع 5.5% از حجم کل نشانه گذاری تلف گردید. نتایج نهایی نشان داد کارگران قطع در منطقه مورد مطالعه نیاز به برنامه های آموزشی برای رسیدن به اهداف قطع هدایت شده دارند.

با افزایش روز افزون جمعیت و نیاز به چوب، لزوم جنگلکاری با گونه های سریع الرشد بیشتر احساس می شود. بهره برداری در مناطق جنگلکاری شده عموما به روش لکه ای یا قطع یکسره انجام می گیرد و طی آن درختان مقطوعه با استفاده از ماشین آلات چوبکشی از عرصه جنگل خارج می گردند. تردد این ماشین آلات بر روی خاک مناطق جنگلکاری شده همراه با آسیب به خاک می باشد. این مطالعه تولید، هزینه و کوبیدگی خاک توسط دو ماشین اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبر جک c 450 و تراکتور کشاورزی در دو منطقه جنگلکاری شده در منطقه هفت دغنان در استان گیلان را مد نظر قرار داده است. با استفاده از مطالعه کار و زمان سنجی کارایی دو ماشین چوبکشی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که متوسط زمان خالص برای یک سیکل چوبکشی با تراکتور 85/43 دقیقه و با اسکیدر 99/17دقیقه است. میزان تولید ساعتی خالص و ناخالص در تراکتور به ترتیب 4/5 و 2/5 مترمکعب در ساعت و در اسکیدر نیز 8/5 و 3/5 متر مکعب در ساعت و هزینه ساعتی در تراکتور بدون احتساب زمان های تاخیر 84223 ریال و با احتساب زمان های تاخیر 87462 ریال و در اسکیدر بدون احتساب زمان های تاخیر 168861 ریال و با احتساب زمان های تاخیر 3/184792 می باشد. مطالعه نشان داد که وزن مخصوص ظاهری خاک پس از تردد ماشین چوبکشی اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبرجک c 450 به طور معنی داری بیشتر از تراکتور کشاورزی می باشد. این مطالعه ضرورت طراحی مسیرهای چوبکشی در عرصه های جنگلکاری را نمایان ساخت.

خروج چوب با قاطر یکی از روش های بهره برداری در جنگل های شمال ایران است که از گذشته در این منطقه وجود داشته و امروزه با افزایش تقاضای زیست محیطی توجه به خروج چوب با قاطر افزایش یافته است. عدم دسترسی به جاده جنگلی از اصلی ترین دلایل خروج چوب با قاطر است که طی آن درختان مقطوعه به الوار تبدیل و از جنگل خارج می شود. این مطالعه بررسی تولید الوار از گرده بینه و محاسبه هزینه های خروج آن با قاطر در پارسل 29 سری 7 جنگل های حوزه 1 آستارا را مورد مطالعه قرار داد. 35 گرده بینه به تصادف انتخاب و افت چوب ناشی از تبدیل آنها به الوار مورد مطالعه قرار گرفت. برای محاسبه تولید و هزینه حمل الوار با قاطر پس از شناسایی اجزای کار زمان سنجی به روش زمان سنجی پیوسته انجام و مدل حمل چوب آلات الواری تهیه شد. مطالعه افت چوب ناشی از تبدیل گرده بینه به الوار در گونه های مختلف تفاوت معنی داری را نشان نداد در حالیکه با افزایش قطر، مقدار افت چوب افزایش معنی داری نشان داد. تولید ساعتی خروج چوب با قاطر با و بدون در نظر گرفتن زمانهای تاخیر به ترتیب 258/0 و 276/0 مترمکعب بود. مدل برآورد زمان حمل الوار بیشتر تحت تاثیرشیب و فاصله چوبکشی بود. مطالعه هزینه ها نشان داد که هزینه خروج یک مترمکعب چوب با و بدون در نظر گرفتن تاخیر با ترتیب 309372 و 289196 ریال می باشد.

آگاهی از کیفیت و کمیت چوب تولیدی در طرحهای جنگلداری نقش مهمی در مدیریت این فرآورده در بازار ایفا می کند. هدف از این مطالعه که در دو سری جنگلی در حوزه های هفت و هشت جنگل های شمال ایران انجام شده است، تعیین عوامل تاثیرگذار بر روی بروز شکستگی در درختان مقطوعه، مقایسه اتلاف چوبی ناشی از انجام عملیات قطع توسط گروه های کاری مختلف قطع و شناسایی آسیب های وارده به درختان مقطوعه و روش های پیشگیری از آن بود. به منظور محاسبه افت چوب در اثر قطع درخت با استفاده از اره موتوری و محاسبه افت ارزش آن، درمجموع 504 اصله به صورت تصادفی انتخاب و پس از قطع درخت، افت چوب در اثر قطع بر روی تنه درخت افتاده اندازه گیری شد. نتایج نهایی نشان داد که قطر درخت عامل معنی داری در افزایش افت در درختان آسیب دیده می باشد و با افزایش آن میزان افت در درختان آسیب دیده افزایش می یابد. از حدود 8/861 مترمکعب چوب نشانه گذاری شده حدود 704/27 مترمکعب چوب دچار افت شد که معادل 2/3 درصد کل چوب آلات مقطوعه می باشد. بررسی افت چوب در درختان مقطوعه پس از عملیات قطع نشان داد که 62/3 درصد افت چوب از نوع ورقه ای، 81/24 درصد از نوع شکستگی و خرد شدن و 56/74 موارد افت به صورت شکاف و پارگی طولی بروز کرده است. مقایسه میانگین افت چوب تفاوت معنی داری در بین گروههای قطع نشان نداد. برخورداری از یک سیستم آموزش منظم در ارتباط با قطع درختان برای کلیه افراد شاغل در این بخش از مدیریت جنگل ضروری است تا با کاهش افت چوب بتوان میزان درآمد حاصل از قطع و فروش چوب الات را افزایش داد

ریشه گیاهان با افزایش مقاومت برشی خاک، باعث مسلح سازی و در نتیجه افزایش پایداری دامنه ها می شود. میزان مسلح سازی بستگی به خصوصیات زیست فنی(نسبت سطح ریشه به سطح خاک و مقاومت کششی) ریشه ها دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر ریشه گونه توسکا در تثبیت دامنه های لغزشی بود. برای تعیین ویژگی های سیستم ریشه ای روش دیواره پروفیل مورد استفاده قرار گرفت و تعداد و قطرهمه ریشه ها درهر افق اندازه گیری شد، برای اندازه گیری مقاومت کششی ریشه ها از دستگاه اینسترون استاندارد استفاده شد و برای بدست آوردن پارامترهای مقاومتی خاک، آزمایش برش مستقیم با نمونه های دست نخورده انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش عمق، تعداد و پراکنش ریشه ها کاهش می یابد. بیشترین تعداد ریشه مربوط به 10 سانتی متر اول بود و میزان متوسط نسبت سطح ریشه به خاک01/0± %071/0 بدست آمد. مقاومت کششی ریشه ها با افزایش قطر به صورت تابع توانی کاهش یافت و میانگین آن برابر با 10/3 ± 29/16مگاپاسکال بود. با استفاده از نتایج حاصل از خصوصیات زیست فنیو مدل wuمیزان مسلح سازی محاسبه شد که کمینه و بیشینه مسلح سازی به ترتیب 55/0 و 76/110 کیلو پاسکال برآورد شد که کمترین مقدار مربوط به آخرین افق و بیشترین مقدار مربوط به اولین افق است. با توجه به میزان مسلح سازی و پارامترهای مقاومتی بدست آمده از آزمایش برش مستقیم و با استفاده از نرم افزار slip4ex ضریب ایمنی دامنه در حالت با پوشش گیاهی و عدم پوشش گیاهی بدست آمد. نتایجافزایش 08/19% ضریب ایمنی در اثر پوشش گیاهی را نشان داد. از نتایج حاصل از این مطالعه می توان در تثبیت دامنه ها به روش زیست مهندسی بهره گرفت.

در عملیات بهره برداری، افزایش مکانیزاسیون با افزایش اندازه، قدرت و وزن ماشین های چوبکشی، تخریب خاک را در اکوسیستم های جنگلی موجب شده است. تردد ماشین آلات سنگین بهره برداری در عرصه های جنگلی سبب تغییر خصوصیات ساختاری خاک می شود. در این مطالعه اثر نوع ماشین (اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبرجک و تراکتور کشاورزی) و کلاسه ترافیکی(کم، متوسط و شدید) بر خصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاک عرصه های جنگلکاری شده بررسی شد. تیمار های مورد مطالعه در این بررسی از ترکیب سه کلاسه ترافیکی(کم، متوسط و شدید) و نوع ماشین (اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبرجک و تراکتور کشاورزی) در سه تکرار اندازه گیری شدند. پارامتر های مهم فیزیکی خاک شامل وزن مخصوص ظاهری، درصد تخلخل و رطوبت اشباع، و پارامتر های مکانیکی خاک شامل حدود آتربرگ، تراکم صحرایی و آزمایشگاهی بودند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت ترافیک در مسیر اسکیدررو، خصوصیات فیزیکی خاک شامل وزن مخصوص ظاهری و درصد تخلخل تفاوت معنا داری را در مقایسه با نواحی شاهد دارند و اثرات تخریبی اسکیدربر روی خاک بیشتر از تراکتور می باشد. نتایج بررسی های مکانیکی خاک نشان داد در اکثر مناطق برداشت شده خاصیت خمیری خاک بالا بوده و قدرت جذب آب در این دسته از خاکها زیاد می باشد. تهیه نقشه های حساسیت خاک و طراحی مسیر های چوبکشی به توجه به این نقشه ها می تواند صدمات وارده به خاک را به حداقل برساند.

در سالهای اخیر توجه به زیبا شناختـی و کیفیت بصـری جاده ها افزایـش یافته. کیفیت بصـری جاده ها تا حـــدود زیادی وابسته به چگونگـی وضعیت کنارجاده، روسازی جاده، پوشش گیاهی دامنه خاکبرداری و خاکریزی است. در این بررسی تعیین شد که چهار مولفه، سطح جاده، شرایط کنار جاده، دامنه خاکریزی و دامنه خاکبرداری چه تاثیراتی روی زیبایی کلی جاده ها میگذارند و همچنین تاثیر گذشت زمان روی زیباشناختی جاده ها بررسی شد. به این صورت که در ابتدا، چهار جاده جنگلی که ازنظر سال احداث جاده متفاوت بودند انتخاب و از قسمت های مختلف جاده عکس گرفته شد. برای ارزیابی زیبا شناختی، عکس های گرفته شده همراه با فرمهای نظرسنجی به افراد ارائه گردید که کیفیت هر چهار مولفه درعکس ها را ارزیابی کردند و به هر کدام از مولفه ها در عکسها نمره داده شد. سپس ارزش زیبا شناختی متوسط(aav)هر کدام از مولفه ها را براساس نمره هایی که به عکس ها اختصاص یافته بود را بدست آوردیم و در مرحله بعد برای تخمین زدن ارزش زیبا شناختی کلی جاده های جنگلی، ارزش کیفی بصری متوسط(avq) برای هر منطقه را بدست آوردیم. در واقع از مجموع چهار مولفه، تقسیم بر تعداد مولفه ها avq برای هر منطقه بدست می آید. در تحلیل آماری برای تعیین نوع ارتباط بینaav مولفه جاده وavq از رگرسیون گام به گام استفاده شد و در نتیجه منجر به ارائه یک مدل رگرسیونی برای هر چهار جاده گردید. در همه جاده ها هر چهار مولفه وارد مدل شدند. نتایج نشان داد بیشترین تاثیر روی زیبایی کلی جاده ها مربوط به مولفه دامنه خاکبرداری می باشد و مشخص شد که جاده های قدیمی کیفیت بصری بهتری نسبت به جاده های تازه ساخت دارند. همچنین میزان رابطه میانaav مولفه های جاده توسط آزمون کندال محاسبه شد.

رویش دوباره پوشش گیاهی در دامنه ی جاده های جنگلی به عواملی از جمله شیب، جهت و نوع دامنه (خاکبرداری یا خاکریزی) بستگی دارد. هدف از این مطالعه بررسی پوشش گیاهی در طبقات مختلف شیب، جهت و دامنه ی جاده های جنگلی است. در این پژوهش، 110 پروفایل عرضی در یک جاده جنگلی در سری 5 جنگل های شفارود مورد مطالعه قرار گرفت. عوامل مورد مطالعه، در این پلات ها جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل توسط spss 17انجام و سایر روابط بین متغیرها با توجه به آزمون کروس کالوالیس و من ویتنی بررسی شد. نتایج نهایی نشان می دهد که بین میانگین درصد پوشش در کلاسه های شیب و جهت تفاوت معنی داری دارد و حداکثر پوشش گیاهی در کلاسه شیب 50-20 و جهت شمالی است در حالیکه تفاوت معنی داری بین پوشش گیاهی دامنه های خاکبرداری و خاکریزی وجود نداشت.نتایج نهایی نشان داد که درصد پوشش گیاهی دوباره استقرار یافته بر روی دامنه های خاکبرداری و خاکریزی بر روی پایداری داشته و افزایش آن منتهی به تثبیت این دامنه ها می گردد

در سال ها قبل از بولدوزر برای ساخت جاده جنگلی به خصوص در مناطق پایین بند استفاده می شد. به تدریج با ساخت جاده های جنگلی در اراضی پر شیب جنگلی در مناطق میان بند و بالابند با توجه به اثرات زیست محیطی و ظرافت کار، لزوم استفاده از بیل مکانیکی احساس شد. امروزه ماشین آلات بولدوزر و بیل مکانیکی سهم بسزایی در عملیات خاکی جاده های جنگلی به عهده دارند. در این پروسه هر چقدر درختان نشانه گذاری شده با کم ترین صدمه از مسیر خارج شود و جاده سازی در زمان مناسب و دقت و ظرافت و کم ترین هزینه انجام شود به نفع مجری طرح بوده، لذا در سری لیاشی سرا از حوزه 27 در شهرستان املش از دو ماشین بیل مکانیکی و بولدوزر در عملیات جاده سازی استفاده شد. ابتدا قسمت اعظم کار عملیات خاکبرداری با بیل مکانیکی انجام شد و در مرحله پایانی برای تصحیح شیب و آماده کردن بستر برای شن ریزی از بولدوزر استفاده شد. نتایج نشان داد پروفیل عرضی ساخته شده با این دو ماشین 04/85 درصد با مقادیر استاندارد تطابق داشتند. متوسط مقدار تولید دو ماشین بیل مکانیکی و بولدوزر در کلاسه های شیب 30 – 10، 50 – 30 و 70 – 50 به ترتیب 23/71، 49/61 و 18/87 مترمکعب در ساعت و 31/13، 87/20 و 28/12 متر در ساعت بدست آمد. هزینه هر مترمکعب عملیات خاکی با این دو ماشین 6496 ریال در مترمکعب و هزینه هر متر عملیات خاکی با این دو ماشین 30890 ریال در متر به دست آمد. متوسط سطح برداشت و جابجایی خاک با این دو ماشین در سه کلاسه شیب 30 – 10، 50 – 30 و 70 – 50 درصد به ترتیب 69/183، 74/187 و 41/231 مترمربع به ازای هر 20 متر عملیات خاکی بدست آمد.

تولید و هزینه خروج چوب در عملیات تنک کردن در جنگل سری 11 سیاهکش در حوزه آبخیز جنگل 11 شمال کشور مورد مطالعه قرار گرفت. پس از تعیین اجزای یک نوبت از هر یک از عملیات قطع، سرشاخه زنی، خروج با بلدوزر و اسکیدر، مولفه های تأثیرگذار برای زمان هر یک از عملیات ها با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره به روش گام به گام تعیین شد. تولید ساعتی خالص و ناخالص هر یک از عملیات قطع، سرشاخه زنی، خروج با بولدوزر و اسکیدر محاسبه شد. نتایج نهایی نشان داد که متغییرهای قطر، فاصله، و شیب در زمان یک نوبت قطع، تعداد تنه در هر بار در زمان یک نوبت سرشاخه زنی، فاصله چوبکشی و وینچ بار، شیب مسیر چوبکشی و وینچ، و تعداد درخت در هر نوبت در زمان یک نوبت چوبکشی با بولدوزر و فاصله چوبکشی، تعداد در هر نوبت، شیب و حجم بار در هر نوبت در زمان یک نوبت خروج با اسکیدر مهم بودند. مجموع هزینه های قطع و خروج نشان داد که عملیات تنک کردن در منطقه مورد مطالعه اقتصادی است

هدف از این مطالعه، ارزیابی تولید و هزینه خروج چوب درختان باد افتاده با تراکتور کشاورزی مجهز به وینچ، به منظور ارائه مدل پیش بینی زمان چوبکشی برای این ماشین چوبکشی می باشد. برای این مطالعه پارسل های 2 و 10 سری 5 جنگل های حوزه آستارا در استان گیلان، انتخاب شد. با استفاده از مطالعه کار و زمان سنجی، کارایی ماشین چوبکشی، مورد مطالعه قرار گرفت، نتایج نشان داد که متوسط زمان خالص برای یک نوبت چوبکشی با تراکتور 37/11 دقیقه است. برای محاسبه تولید سیستم از مطالعات زمانی بر پایه شیوه نامه یوفرو و هزینه ساعتی از شیوه نامه سازمان جنگل ها و مراتع کشور بهره گرفته شد. میزان تولید ساعتی خالص و ناخالص در تراکتور کشاورزی به ترتیب 62/6 و 28/4 متر مکعب در ساعت و هزینه ساعتی تراکتور بدون احتساب زمان های تاخیر 59128 ریال و با احتساب زمان های تاخیر 91455 ریال بود. بیشترین زمان های تاخیر مربوط به زمان تاخیر اجرایی می باشد. مطابق مدل حجم، تعداد گرده بینه × فاصله وینچینگ و فاصله وینچینگ × شیب از مهم ترین فاکتور های موثر در چوبکشی تنه ها با تراکتور کشاورزی بودند.

به منظور بررسی درصد افت حجمی، درصد نوع افت ها در کلاسه های مختلف قطری و کاهش ارزش چوب در مراحل مختلف بهره برداری، با توجه به شرایط و امکانات منطقه، تعداد 90 اصله درخت قطع شده از گونه راش به طور تصادفی انتخاب شد. سپس با اندازه گیری ابعاد مواد مستحصله با دقت سانتی متر، حجم آنها محاسبه و میزان کاهش یا درصد افت حجمی چوب برای طبقات و کلاسه های قطری مختلف بدست آمد. نتایج نشان داد که از کل حجم اندازه گیری شده 9/22 درصد در مراحل مختلف بهره برداری، کاهش یافته است. از این میزان، درصد افت کنده، افت اره خوری و افت مربوط به هیزمی شدن به ترتیب 24/22، 24/17 و 32/60 درصد بوده است. درصد افت حجمی در کلاس های قطری 20-40، 40-60 و بالای 60 سانتی متر نیز به ترتیب 38، 52/34 و 48/27 درصد است. بنابراین بیشترین درصد افت حجمی درکلاس قطری 20- 40 سانتی متر و کمترین درصد افت حجمی در کلاس قطری بالای 60 سانتیمتر مشاهده گردید. نتایج حاصله همچنین نشان داد که میزان افت ارزش ریالی حاصل از کاهش حجم چوب در کلاسه های قطری فوق به ترتیب برابر با 1273، 1402 و 4081 (ده هزار ریال) بوده و بیشترین میزان افت ارزش ریالی چوب مربوط به کلاس قطری بالای 60 سانتی متر است. بین افت حجمی چوب و افت مربوط به کنده با قطر برابرسینه مدل های مختلفی برازش شد. نتایج نشان داد مدل توانی دارای بیشترین همبستگی و مناسب ترین مدل است. بین قطر برابرسینه با حجم های صنعتی، هیزمی، حجم استحصال و حجم واقعی هم مدل سهمی همبستگی بالایی را نشان داد.

بیشترین هزینه در امر بهره برداری از جنگل مربوط به خارج کردن چوب از مناطق قطع و حمل آن به جاده های جنگلی می باشد. باید ترکیب ماشین آلات چوبکش به صورتی انجام شود که در مجموع هزینه های خروج چوب به حداقل ممکن کاهش یابد. در این تحقیق ماشینهای چوبکش تیمبرجک ، زتور، اچ اس ام ،کوماتسو و تراکتور کشاورزی، در 6پارسل بهره برداری شده سال سوم برداشت، در سری دو ناو اسالم مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از مدلهای زمانسنجی، هزینه های واحد و تولید ساعتی هر کدام از ماشین آلات، محاسبه گردید. سپس با استفاده از تکنیک برنامه ریزی خطی و با هدف به مینیمم رساندن هزینه های واحد، سه مدل ساخته شد. مدل خطی اول بر اساس برنامه ریزی عدد صحیح نشان داد که در شیب متوسط 15% ، تراکتور کشاورزی و در شیب متوسط 45% تیمبرجک بهینه تر می باشد. تحلیل خروجی مدل خطی دوم بر مبنای فاصله چوبکشی نشان داد که در شیب های متوسط 15% تا فاصله چوبکشی 400 متر، تیمبرجک و در فواصل چوبکشی 600 متر تا 1000 متر، تراکتور کشاورزی و در شیب های متوسط 45% تا فاصله چوبکشی 100 متر، اچ اس ام و در فواصل چوبکشی 200 متر تا 1000 متر، تیمبرجک بهینه تر می باشد. همچنین نتایج حل مدل خطی سوم بر مبنای طبقه بندی شیب نشان داد که در شیب متوسط 10% تراکتور کشاورزی، در شیب متوسط 25% ، تیمبرجک و در شیب متوسط40%، در زمینهای سست، تیمبرجک و در زمینهای پایدار، کوماتسو و در شیب متوسط 55%، کوماتسو بهینه تر است و به ترتیب برای خروج 205/5، 217/38، 811/6 و367 متر مکعب گرده بینه، 37/4 ، 23/1، 87/3 ، 58/2 ساعت زمان نیاز دارند. پس از تعیین محدوده مناسب هر ماشین، با استفاده از خروجی سه مدل خطی، نقشه کاربری ماشین آلات تهیه گردید..

بهره¬برداری با حیوانات، با طراحی، کنترل و مدیریت صحیح به عنوان یکی از سیستم های بهره برداری با اثر نامطلوب اندک مورد استفاده قرار گرفت. این مطالعه برای بررسی اثرات نامطلوب ناشی از چوبکشی سنتی در سری 16 جنگل شفارود انجام گرفت. در این مطالعه برای جمع آوری داده های خاک از طرح کاملا تصادفی و برای ارزیابی توده سرپا از آماربرداری 100% استفاده شد. به منظور بررسی اختلاف معنی داری بین میانگین داده¬های جمع آوری شده از تجزیه واریانس (anova) استفاده شد. نتایج نشان داد که تردد اثر معنی داری بر وزن مخصوص ظاهری، وزن خشک لاشبرگ و جابجایی خاک دارد. همچنین نتایج نشان داد که شیب و شدت ترافیک فاقد اثر متقابل معنی داری بر وزن مخصوص ظاهری، وزن خشک لاشبرگ و جابجایی خاک بود.

کاهش میزان لاشبرگ و افزایش جرم مخصوص ظاهری، جابجایی و عمق شیار روی خاک جنگل نشان دهنده تاثیر بهره برداری بر روی تخریب و کوبیدگی خاک می باشد. مطالعه حاضر تاثیر شیب و تردد اسکیدر چرخ لاستیکی (تیمبرجکc450) را بر روی میزان کوبیدگی و تخریب خاک در سه سطح تردد و دو کلاسه شیب در مقایسه با عرصه شاهد بررسی می کند..روش نمونه برداری خاک و لاشبرگ به ترتیب با سیلندر (طول10سانتی¬متر و عرض 5 سانتی¬متر) و قاب 1 مترمربعی بوده و برای اندازه گیری میزان شیار و جابجایی خاک از طناب و میله استفاده شد. تعداد کل نمونه¬های اندازه گیری شده 142نمونه بوده است. بر اساس نتایج بدست آمده، با افزایش تردد و شیب، جرم مخصوص ظاهری خاک، جابجایی خاک و عمق شیار افزایش پیدا نموده و میزان لاشبرگ کاهش می¬یابد. میانگین بیشترین جرم مخصوص ظاهری خاک (gr/cm³89/1)مربوط به تردد شدید و شیب¬ بالای20 درصد بوده، و کمترین مقدار آن در شیب پایین 20 درصد و عرصه شاهد، با مقدار میانگین gr/cm³06/1 مشاهده شد. بیشترین حجم خاک جابجا شده و عمق شیار ایجاده شده در تردد شدید با شیب بالای 20 درصد بوده که مقادیر میانگین عوامل مذکور به ترتیب m338/4و cm71/23 بوده، و کمترین مقدار در شیب¬های پایین 20 درصد و ترددکم با حدود میانگین m341/2 و cm38/6 اندازه گیری شده است. و همچنین بیشترین و کمترین مقدار لاشبرگ جمع¬آوری شده به ترتیب مربوط به شیب بالای 20 درصد و عرصه شاهد(kg/ha51/697 ) و شیب بالای 20 درصد و تردد شدید (kg/ha60)بوده است. در نهایت نتایج نشان داد در حین عملیات بهره برداری با افزایش شیب و تردد اسکیدر میزان کوبیدگی و تخریب خاک افزیش می یابد.

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر روشنه های تاج پوشش بر ترکیب گونه های گیاهی در جنگل های راش اسالم استان گیلان انجام شد. برای این منظور 15 روشنه در اندازه های کوچک ( m2200-100)، متوسط ( m2300-200) و بزرگ ( m2400-300) به صورت تصادفی انتخاب شدند. روشنه ها در جهت شمالی و ارتفاع 1400-1600 متر از سطح دریا در پارسل 12 مربوط به طرح جنگلداری سری هفت لومیر اسالم بود. برای مقایسه گونه های گیاهی واقع در روشنه ها و جنگل اطراف، قطعات نمونه شاهد با خصوصیات توپوگرافی مشابه روشنه ها در جنگل مجاور با تاج پوشش بسته استقرار پیدا کرد. تمام گونه های گیاهی با توجه به نوع گونه، تعداد و درصد پوشش در قطعات نمونه 4 مترمربعی در داخل روشنه ها و جنگل شاهد مشخص شدند. نتایج نشان داد که تراکم (n/m2) زادآوری در روشنه های متوسط بیشتر از روشنه های دیگر و جنگل شاهد بود، ولی تراکم درختچه ها در جنگل شاهد بیشتر از روشنه های تاج پوشش به دست آمد. میانگین درصد پوشش، تنوع و غنای گونه های علفی و همچنین تنوع و غنای لایه زادآوری در روشنه ها بالاتر از جنگل شاهد بود. ترکیب گونه ها در روشنه های با اندازه های مختلف و جنگل شاهد تا حدی با هم فرق می کرد. روشنه های کوچک و جنگل شاهد از نظر ترکیب گونه های چوبی و علفی شباهت بیشتری به هم داشتند و روشنه های بزرگ و جنگل شاهد از این نظر کمترین شباهت را دارا بودند.

با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی محصولات غیرچوبی جنگل، بدون تردید در صورت تدوین روشهای درست بهره برداری از این منابع که با حضور مردم انجام گیرد تولید و استمرار این فرآورده ها را تضمین خواهد کرد همچنین برای مردم به علت آنکه منبع درآمد مستمری برای آنان خواهد بود، تعلق خاطری به وجود خواهد آورد که در نهایت منجر به حفاظت مستمر منبع تولید(جنگلها) خواهد شد، انجام این اصل بدون شناخت ویژگی های کمی و کیفی این منابع و چگونگی به فعل در آوردن آن امکان پذیر نخواهد بود. لذا با هدف بررسی ارزش اقتصادی محصولات فرعی جنگل «تحت عنوان دوشاب حاصل از میوه درخت خرمندی در شرق گیلان شهرستان لنگرود، حوزه آبخیز 26 کوره رود در پارسل211» از طریق بررسی های میدانی و برداشت های صحرایی24درخت دارای میوه انتخاب و پس از برداشت، جمع آوری و پخت میوه، دوشاب استخراج شد و سپس مقدار تولید دوشاب و سود حاصل از آن در هر هکتار برآورد گردید. سپس با استفاده از پرسشنامه « به صورت مشارکتی و مصاحبه ای»، از اهالی منطقه، اطلاعاتی نظیر نحوه بهره برداری میوه، نوع مصرف و فروش،... به دست آمد و نتایج نشان داد که درمقایسه درآمدهای خالص حاصل از برداشت چوب ودوشاب در یک دوره نامتناهی، ارزش خالص فعلی دوشاب(235319454ریال)بیشتر از ارزش خالص فعلی چوب (24320370ریال)می باشد.

به دلیل نبود اطلاعات علمی در ارتباط با سلامت و ایمنی شغلی و علیرغم بروز حوادث و مشکلات سلامتی کارگران جنگل، سلامت و ایمنی شغلی آنها در جنگل های غرب استان گیلان مورد مطالعه قرار گرفت. سلامت و ایمنی شغلی، رضایت از کار و شاخص خستگی از کارگران جنگل توسط پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت.کارگران مورد نظر کارگران شاغل در شرکت سهامی جنگل شفارود بودند که جمع آوری اطلاعات از آنان از طریق مصاحبه حضوری می باشد.