مرجعیت معصومان (ع) در کسب معارف دینی و از جمله تفسیر قرآن، پس از پیامبر اکرم (ص)موجب شده است که روایات تفسیری ایشان هم چنین روش شناسی این روایات اهمیت بسیاری یابد. در دوران امام زمان (عج) به واسط? شرایط خاص غیبت بررسی روایات و روش تفسیری این امام با نگاه ویژه ای دنبال می شود. در عصر غیبت صغری که فعالیت سازمان وکالت و مرجعیت بخشی به نواب، فقیهان و محدثان در رفع نیازمندی های دینی مردم مهم ترین شاخص? آن محسوب می شود؛ اغلب روایات امام از طریق نمایندگان و به شکل توقیع و نامه صادر می گردد. آن حضرت در تفسیر آیات علاوه بر بیان معنای ظاهری به بیان معنای باطنی و تطبیق آیات بر مصادیق توجه و اهتمام دارند، نیز بخشی از روایات ایشان به صراحت یا تلویح مستند به آیاتی از قرآن است، قابل برداشت بودن مبانی کلامی و قرآن شناختی نیز از دیگر ویژگی های روایات این امام به حساب می آید، امام در استخراج معنای آیات به قرآن، سنت، عقل هم چنین اصول و قواعد جاری در علوم مختلف استناد کرده اند.

چکیده مسأله ایمان، از مسائل مهم در آموزه های دینی است و در فلسفه و عرفان نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ در این پایان نامه پس از ارائه تعریف ایمان در تطابق دیدگاه ها و بیانات فلاسفه و عرفا سعی شده است، براساس مبانیِ نظیر دارای مراتب بودن غیب و دارای مراتب بودن ساحت های وجودی انسان و نحوه ظهور معرفت و ایمان در قلب، سیمایی از مراتب ایمان به غیب، ارائه شود و پس از آن، با اثبات روابط بین ایمان، علم و معرفت به مقوله عمل توجه شده و ضمن اثبات عدمِ ثبات و استقرار ایمان در قلب بدونِ مداومت بر عمل، تأثیر متقابل آن ها بر یک دیگر و شدت و ضعف یافتن هر یک، مورد بررسی قرار گرفته است. واژگان کلیدی: ایمان، غیب، معرفت، عمل، فلسفه، عرفان

در این پایان نامه به استقراء تامّ تأویلات امام خمینی(ره) از بین آثار ایشان و بررسی روشمند آن پرداخته شده است. این تأویلات در سه ساحت خداشناسی، جهان شناسی، و انسان شناسی انتظام یافته اند. مبنا و زیر ساخت اندیش? امام در این تأویلات قاعد? وضع الفاظ برای روح معانی است(که در تضاعیف روایات معصومین (ع) نیز دیده می شود). امام (ره) با تأویل و تبیین برخی از اسماء و صفات الهی نظیر علم و رحمت با برخی از مفاهیم پای? اندیش? عرفانی نظیر فیض منبسط، رحمت اطلاقی وجود و احاط? قیومیه زوایایی از خداشناسی عرفانی را در ذیل آیات قرآن روشن فرموده اند. و در بخش جهان شناسی با تطبیق برخی از مفاهیم مفردات و آیات، بر عوالم و طبقات هستی در جهان بینی عرفانی در آن جا که مویدات و قراین روایی تفسیری وجود داشته است همت گماشته اند. بخش عمده ای از تأویلات امام(ره) در حوز? انسان شناسی و شناخت انسان کامل و همچنین مربوط به مقامات و احوالات سلوکی و شاخصه های سیرو سلوک عرفانی است. که حقیقت لیله القدر و انطباق آن با بنی? محمدیه و حقیقت ارض و انطباق آن با قلب انسانی و حقیقت فتح قرآنی و انطباق آن با فتوحات سه گانه و حقیقت جبل و انطباق آن با أنانیت نفس و حقیقت عصر و انطباق آن با انسان کامل و حقیقت قاب قوسین و انطباق آن با نهایت قرب رسول گرامی اسلام به مبدأ متعالی از زمر? این موارد است.

به نظر می رسد در گذشته ادیان ، پیروان دین خود را اهل نجات و رستگاری و پیروان سایر ادیان را محکوم به گمراهی و عذاب می دانستند ؛ اگر چه امروزه هم در گوشه و کنار جهان می بینیم افرادی که با انتساب خود به دین های الهی ، تنها مسیر نجات را از باریکه دین خود می دانند و اقیانوس عظیم سایر انسان ها را یکسره محکوم به تباهی و محروم از بهشت تصوّر می کنند . امّا در دهه های پیش ، بیش از گذشته این بحث (انحصار گرایی در نجات) جای خود را به کثرت گرایی در نجات داده است. اگر چه جان هیک و فیلسوفان دین مسیحیّت ، این نوع از تفکّر را به صورت منسجم مطرح کرده اند امّا نظر فلاسفه اسلامی با دیدگاه تفصیلی ایشان درباره نجات اکثریت مردم متفاوت است.حضرت امام خمینی(ره) ، علّامه طباطبایی و استاد شهید مطهری ،با تکیه برآیات قرآن معتقدند : این گونه نیست که پیروان سایر ادیان یکسره اهل نجات و رستگاری باشند بلکه تنها زمانی اهل نجات محسوب می شوند که اگر با تلا ش به دینی که به نظرشان حق است رسیدند ؛ با آن و اصولش عناد نورزند و آن را بپذیرند و به آن عمل نمایند ؛ در غیر این صورت مصداق جاهل مقصّر و اهل عذاب و شقاوت خواهند بود . این مسأله غیر از این که صفت هدایت گری خداوند را تحقّق می بخشد تأثیر زیادی بر فرد و جامعه خواهد گذاشت . انسان ها وقتی دیگران را نیز مانند خود نجات یافته تصوّر کنند تمام امتیازات انسانی را از آن خود نمی دانند و در نتیجه جامعه ثبات و آرامش بیشتری خواهد یافت . این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگاشته شده است و سعی شده است دیدگاه سه شخصیت مورد پژوهش( که تأثیر زیادی بر افکار جامعه متخصص دارند) درباره نجات اکثریت مردم نمایان شود.