نام پژوهشگر: محمدرضا فدایی

نوع استدلال کودکان شش ساله در دفاع از فرضیه های ریاضی خود
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1388
  مرضیه قاسمی پیربلوطی   محمدرضا فدایی

چکیده پژوهش حاضر با عنوان «بررسی نوع استدلال کودکان شش ساله در دفاع از فرضیه های ریاضی خود» صورت گرفته است. به این منظور در سه حوزه­ی­ «عدد و عملگرها»، اندازه­گیری، هندسه و تجسم فضایی فعالیت هایی در مدعای تجربی و نظری طراحی گردید. مدعای تجربی مدعایی است که کودک بتواند به صورت تجربی آن را مورد آزمایش قرار دهد. مدعای نظری نیز مدعایی خواهد بود که کودک نتواند آن را تجربه کند. گروه نمونه در پژوهش شامل30 آزمودنی مرکب از 14 دختر و 16 پسر، از دو آموزشگاه که آنها را آموزشگاه های (1) و (2) می نامیم، انتخاب شدند. آزمودنی­های آموزشگاه (1)، وضعیت اقتصادی بالا و بیشتر آزمودنی­های آموزشگاه (2) از نظر اقتصادی نسبت به آموزشگاه (1)، در وضعیت اقتصادی پایین قرار دارند. سوالات مصاحبه در سه حوزه ای که قبلاً ذکر شد طراحی گردید. داده های پژوهش از طریق مصاحبه بدست آمد. پس از جمع آوری داده ها، آزمودنی ها کد گذاری شده و بر اساس متغیرهای جنسیت، وضعیت اقتصادی و آموزشگاه به آزمودنی ها پیش کدهایی اطلاق گردید. پس از تحلیل داده های بدست آمده نتایجی بدست آمد. 1) استدلال کودکان بیشتر بر مبنای آن چه که تجربه می کنند و یا بر اساس آن چه به طور ملموس ادراک کرده اند صورت می گیرد. 2) استدلال انتزاعی برای کودکان اغلب دشوار است. 3) کودکان بیش از بزرگسالان تحت تأثیر احساسات یا تجربیات خود استدلال می­کنند و محتوا یا داستان مسأله می تواند استدلال آنها را بیش از فرضیه های ریاضی مسأله تحت تأثیر قرار دهد. همچنین به نظر می رسدکودکانی که از نظر اقتصادی، وضعیت مطلوب تری دارند، بیش از کودکان با وضعیت اقتصادی پایین، استدلال را به والدین، مربیان یا افرادی غیر از خودشان نسبت می­دهند. همچنین پسران بیش از دختران استدلال را به خود نسبت می دهند. در مورد اصلاح نظر، کودکان در مواجهه با نظر مخالف اغلب در صورتی نظرشان را تغییر می دهند که نظر مخالف از نظر تجربی برای آنها منطقی به نظر برسد. در صورتی که تجربه نظر دیگری غیر از نظر مخالف را تقویت کند، آن نظر را نمی پذیرند.

باورهای معلمان ریاضی متوسطه و تاثیر آن بر تدریس و محیط کلاس درس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1390
  فاطمه احمدپور مبارکه   محمدرضا فدایی

هدف از انجام پژوهش حاضر، مطالعه ی متغیرهای فردی و کلاسی مربوط به باورهایی از معلمان ریاضی دوره ی متوسطه است، که بر روش تدریس تاثیر می گذارند.روش تحقیق از نوع توصیفی پیش بینی است. شرکت کنندگان شامل 19معلم ریاضی دوره ی متوسطه و 24 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش ریاضی، هم چنین150 نفر از دانش آموزان دوره ی متوسطه شهر کرمان می باشد. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه ی پیمایش باورها، پرسشنامه ی پیمایش ساخت و سازگرایی محیط کلاس درس، مصاحبه ی نیمه ساخت یافته و مشاهده ی کلاس درس می باشد.داده های کمی به روش تحلیل خوشه ای بررسی و داده های کیفی به روش تحلیل محتوا تلخیص و ساختاربندی گردیدند. یافته های حاصل از داده های پژوهش نشان داد: • در حالی که به نظر می رسید بسیاری از معلمان باورهای حل مسئله و دانش آموز محور دارند، تعداد قابل ملاحظه ای راجع به مناسب و مقتضی بودن این باورها در عمل مطمئن نبودند. • معلمان زن نسبت به همکاران مرد خود، بیشتر از رویکردهای دانش آموز محور در تدریس استفاده می نمایند. • سابقه ی تدریس به تنهایی برای معلمان کافی نیست تا باورهای آن ها راجع به یادگیری ساخت و سازگرا شود. • بررسی پیمایش ها، مصاحبه ها و مشاهدات کلاس درس، منجر به شناسایی 7 باور شد که با اصول ساخت و سازگرایی مطابق می باشند. • امکان دارد معلمان ریاضی، باورهای متفاوتی درمورد ماهیت ریاضی به عنوان یک رشته ی علمی و یک موضوع مدرسه ای داشته باشند

بررسی دیدگاه معلمان ریاضی دوره متوسطه شهرستان بافت در مورد تغییرات کتاب درسی ریاضی سال اول نظری از لحاظ مباحث فهم رابطه ای و ابزاری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1390
  محدثه تاج الدینی   محمدرضا فدایی

یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد ریاضی دانش آموزان، دانش ریاضی آنها است . تقسیم بندی دانش ریاضی مانند بسیاری از مباحث دیگر آموزش ریاضی در سال های اخیر تکامل یافته و دستخوش تغییراتی گشتهو در اکثر مدلهای تقسیم بندی دانش ریاضی بر اساس نوع به دانش رویه ای در مقابل دانش مفهومی دسته بندی شده و در مورد رابطه ی بین این دو دانش نیز دیدگاههای متفاوتی همچون دیدگاه برهمکنشی پویا، دیدگاه تکوینی و دیدگاه رفت و برگشتی مطرح شده اند. در این پژوهش نحوه ارائه ی مطالب از لحاظ مفهومی و رویه ای در کتاب ریاضیات سال اول دبیرستان قبل از تغییر سال چاپ و بعد از تغییر سال چاپ، از دیدگاه دبیران با استفاده از روش مصاحبه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که کتاب چاپ 1387 مطالب را به صورت مفهومی همراه با برقراری ارتباطات بین مفاهیم ارائه کرده، در حالی که در کتاب چاپ 1370مطالب با ارائه ی رویه ای شروع شده است. درکتاب های قبل از تغییر بیشتر بر اساس دیدگاه«اول رویه » و کتابهای بعد از تغییر بیشتر بر اساس «دیدگاه اول مفهوم» طراحی شده اند. همچنین بدلیل اینکه قسمت مثلثات در کتاب جدید نسبت به کتاب قدیم تغییر چشمگیرتری داشت تمرین های این دو کتاب نیز از دیدگاه دبیران مورد مقایسه قرار گرفتند و نتایج نشان دهنده ی این است که تمرین ها در کتاب قدیم بیشتر به صورت رویه ای و با حفظ کردن فرمولهای مربوط به مثلثات می توان آنها را جواب داد ولی در کتاب جدید تمرین ها بیشر به صورت مساله و به شکل کاربردی ارائه شده اند که دانش آموزان برای حل آن مسائل نیاز به دانش مفهومی دارند .

مطالعه باورهای معلمان و دانش آموزان در مورد نقش جنسیت در ریاضی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1393
  نوشین فرامرزپور   ابوالفضل رفیع پور

چکیده هدف از انجام پژوهش حاضر مطالعه باورهای معلمان و دانش¬آموزان در مورد نقش جنسیت در ریاضی است. آگاهی از باورهای معلمان و دانش¬آموزان در مورد نقش جنسیت در ریاضی باعث بهبود عملکرد معلمان در تدریس و همچنین ایجاد تساوی جنسیتی در حوزه¬ها و مشاغل مرتبط با ریاضی برای دختران و پسران می شود.در پژوهش حاضر، محقق با استفاده از یک نمونه انتخابی هدفمند شامل 400 نفر دانش¬آموز دوره دبیرستان (200نفر دختر و 200 نفر پسر) و 9نفر معلم و به کار بردن پرسشنامه باورهای تحصیلی ریاضی لدر وفورگز (2002) و مصاحبه جهت جمع¬آوری داده¬ها به دنبال یافتن پاسخی برای سوالات زیر می¬باشد: 1. دانش آموزان دبیرستانی در رشته های ریاضی و تجربی ریاضیات را چگونه می بینند؟ (زنانه، مردانه، یا خنثی) 2. آیا در پاسخ¬های دانش¬آموزان، تفاوت جنسیتی وجود دارد؟ 3. آیا بین باورهای دختران از مردانه یا زنانه بودن ریاضی و انتخاب رشته تحصیلی ریاضی توسط آنان رابطه ای وجود دارد؟ 4. نظرمعلمان در مورد باورهای ریاضی و نقش جنسیت در ریاضیات چیست؟ محقق با تحلیل داده¬های بدست آمده از پرسشنامه و مصاحبه به نتایجی دست یافت که برخی از آنان بدین شرح است: • دانش¬آموزان ریاضی را یک حوزه مردانه می¬دانند و معتقد هستند که رشته ریاضی ازنظر بازار کار برای پسران نسبت به دختران مناسب¬تر است. • دانش¬آموزان و معلمان دارای باورهای جنسیتی ریاضی هستند وباورهای دانش¬آموزان با توجه به جنسیت آنان متفاوت است. • دختران برای انتخاب رشته ریاضی به عنوان رشته تحصیلی خود تحت تاثیر باورهای ریاضی موجود در جامعه قرار دارند. • باورهای معلمان در ایجاد و شکل¬دهی باورهای دانش-آموزان بسیار تاثیر گذار هستند و این باورها عملکرد معلمان و دانش¬آموزان را تحت تاثیر قرار می¬دهند.

استفاده از شطرنج به عنوان ابزاری برای ارتقای توانایی حل مسئله ریاضی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1393
  محمدعلی رضوانی   محمدرضا فدایی

حل مسئله یکی از مهمترین اهداف آموزش ریاضی است. هم چنین، در ریاضیات دارای ارزش حیاتی زیادی است و کاربردهای فراوانی در دیگر شاخه¬های علوم دارد و اغلب این کاربردها منجر به طرح مسائل مهمی در ریاضیات می¬شوند. لذا حل¬مسئله می¬تواند سبب تقویت ارتباط ریاضی با دیگر شاخه¬های علوم شود.بنابراین بایستی به دنبال راهکارهایی برای تقویت توانایی حل¬مسئله یادگیرندگان بود و هر فعالیتی که بتواند در این زمینه تأثیر¬گذار باشد از ارزش و اهمیت فوق العاده-ای برخوردار است. در هر وضعیت از بازی شطرنج، با یک مسئله مواجه هستیم که مراحل حل آن، شباهت زیادی با مراحل چهارگانه¬ی مدل حل مسئله پولیا دارد و بسیاری از راهبردها یا استراتژی¬هایی که در حل مسئله ریاضی مفید هستند در شطرنج هم به همان شکل به کار می¬روند مانند حل زیر مسئله ها، الگو¬یابی و حدس و آزمایش. لذا می¬توان از آموزش شطرنج به عنوان یک راهکار مؤثر در جهت تقویت توانایی حل مسئله¬ی ریاضی یادگیرندگان بهره برد. در این رساله تأثیرآموزش شطرنج بر افزایش توانایی¬های حل مسئله¬ی ریاضی دانش¬آموزان پایه¬ی پنجم ابتدایی مورد مطالعه قرار می¬گیرد و این کار در قالب دو طرح آزمایشی انجام گرفته است. در اولین طرح آزمایشی که به صورت یک گروهی پیش¬آزمون – پس¬آزمون طراحی شد، 25 نفر به روش تصادفی خوشه¬ای دو مرحله¬ای از بین دانش¬آموزان پایه¬ی پنجم یکی از استان¬های جنوب-شرقی ایران، برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند، هم چنین 52 جلسه آموزش شطرنج به عنوان مداخله¬ی آموزشی ارائه شد. نتایج حاصله مشخص کرد که نقش آموزش شطرنج در توسعه توانایی¬های حل¬مسئله¬ی ریاضی دانش¬آموزان پایه ی پنجم ابتدایی مثبت و معنادار است. این پژوهش پیشنهاد می¬کند که می¬توان از ظرفیت¬های مختلف برنامه¬درسیِ رسمی و مدرسه¬ای، از جمله فعالیت¬های فوق¬برنامه برای استفاده از شطرنج به عنوان ابزاری برای ارتقاء توانایی¬های حل¬مسئله ریاضی دانش¬آموزان پایه¬ی پنجم ابتدایی بهره برد. در دومین طرح آزمایشی که به روش پیش¬آزمون – پس¬آزمون با گروه گواه طراحی شد، 25 دانش¬آموز پسرِ ذکر شده در طرح آزمایشی یک، به عنوان گروه آزمایش و 41 نفر دانش¬آموز پسر پایه¬ی پنجم به روش تصادفی خوشه¬ای دو مرحله¬ای برای گروه گواه انتخاب شدند. در این پژوهش گروه آزمایش به میزان 52 جلسه و به مدت 6 ماه تحت آموزش شطرنج قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد، دانش¬آموزانی که تحت آموزش شطرنج قرار گرفته¬اند(گروه آزمایش) توانایی بیشتری در حل¬مسئله ریاضی، نسبت به دانش¬آموزان گروه گواه (غیر شطرنج¬باز) از خود نشان داد¬ند. این پژوهش پیشنهاد می¬کند که می¬توان از شطرنج به منظور بهبود وضعیت حل¬مسئله¬ی ریاضی دانش¬آموزان پایه¬ی پنجم ابتدایی استفاده کرد.

بررسی سبک های تفکر همگرا و واگرا در حل مسائل ریاضی در بین دانش آموزان دختر و پسر سال دوم دبیرستان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1393
  سمیه شاه حیدری پور   محمدرضا فدایی

این پژوهش به منظور بررسی سبک های تفکر همگرا و واگرا در حل مسائل ریاضی در بین دانش آموزان دختر و پسر سال دوم دبیرستان در شهرستان بردسیر در سال تحصیلی 93-92 انجام شد. جامعه آماری این پژوهش 456 دانش آموز در رشته های ریاضی، تجربی و فنی وحرفه ای بودند، که از این تعداد، به روش نمونه گیری خوشه ای، 217 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های این پژوهش از یک پرسش نامه حاوی 7 بخش، استفاده شد؛ 6 بخش مربوط به سنجش سبک های تفکر همگرا/واگرا و بخش آخر مربوط به حل مسائل ریاضی. آزمون های آماری رگرسیون خطی ساده، t دو نمونه مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه به منظور پیدا کردن تفاوت ها در عملکرد دانش آموزان استفاده شد. پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ برای آزمون تفکر همگرا/واگرا 65/0 برآورد شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده های آماری پژوهش نشان از رابط? معنی داری بین سبک تفکر و توانایی حل مسئله ریاضی دانش آموزان دارد. به طوری که دانش آموزان دارای سبک تفکر واگرا عملکرد بهتری در حل مسائل ریاضی نسبت به دانش آموزان دارای سبک تفکر همگرا داشتند. همچنین بین سبک تفکر و عملکرد دانش آموزان در حل مسائل ریاضی هم از نظر جنسیت و هم از نظر رشته تحصیلی تفاوت وجود داشت.

بررسی میزان اثربخشی نرم افزار جئوجبرا در آموزش مبحث تابع
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1391
  معصومه فدایی   محمدرضا فدایی

هدف پژوهش حاضر، بررسی امکان و شیوه ی استفاده از نرم افزار پویای جئوجبرا در آموزش تابع می باشد، تا از این طریق، تأثیر این نرم افزار را در افزایش درک دانش آموزان از تابع و همچنین عملکرد آن ها در آزمون ها مورد بررسی قرار گیرد.

فرصت های یادگیری استدلال ریاضی در توضیحات معلمان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1391
  آسیه عبداللهی   محمدرضا فدایی

چکیده یکی از روش های مهارت در حل مسئله و افزایش قدرت استدلال دانش آموزان این است که، به آن ها اجازه داده شود با مسائل گوناگون روبرو شوند، روش حل افراد خبره را مشاهده کنند، و به تقلید از آن ها بپردازند. معلم مهمترین نقش را در این زمینه ایفا می کند. از این رو پژوهش حاضر توضیحات 4 معلم پایه اول دبیرستان (شهر نهبندان) رادرطول حل فعالیت های کلاسی مورد بررسی قرار داده و در پی پاسخ گویی به سوالات زیر است: توضیحات معلمان به هنگام حل فعالیت ها، فرصت یادگیری چه نوع استدلالی را برای دانش آموزان فراهم می آورد؟ آیا سطح علمی دانش آموزان، توضیحات معلمان و نوع فعالیت های حل شده در کلاس درس را تحت تاثیر قرار می دهد؟ توضیحات ارائه شده بر اساس 6 جنبه شامل 1.تعیین نوع فعالیت؛ 2.تشخیص روش حل؛ 3.تفکر خلاق و بازتابی؛ 4.استدلال پیشگویانه و ارزیابانه؛ 5.مبنای ریاضی؛ و 6.هم ترازی بین معلم و دانش آموز؛ مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که: ? معلمان اغلب بر حل فعالیت های معمولی در کلاس درس تاکید می کنند؛ ? در فعالیت های معمولی تفکر و استدلال پیشگویانه جایگاهی ندارد. در نتیجه دانش-آموزان فرصت یادگیری استدلال تقلیدی را بیش از استدلال ساختنی به دست می-آورند؛ ? معلمان به هنگام حل یک فعالیت، اغلب به جای ارائه ی یک روش حل کلی به توصیف گام های برداشته شده می پردازند. این امر فرصت یادگیری استدلال تقلیدی را محدود می کند؛ ? در کلاس هایی که دانش آموزان آن از سطح علمی خوبی برخوردار بودند نتایج مشابهی به دست آمد. کلمات کلیدی: یادگیری طوطی وار، فرصت های یادگیری، استدلال تقلیدی و ساختنی، سطح علمی دانش آموزان، تدریس.

بررسی درک و فهم دانش آموزان سال سوم دوره متوسطه از اثبات و استدلال منطقی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1394
  حسین بنی اسدی   محمدرضا فدایی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی درک و فهم دانش آموزان پسر سال سوم متوسطه -رشته های ریاضی و تجربی- شهر کرمان از اثبات و استدلال ریاضی می باشد. به این منظور یک پرسشنامه شامل 5 بخش بین 360 نفر از دانش آموزان پسر، که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تک مرحله ای و طبقه ای نسبی (نسبتی) انتخاب شدند، توزیع گردید. از این بین 291 پرسشنامه، با استفاده از روش آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که درصد بالایی از دانش آموزان قادر به تشخیص استدلال های درست و نادرست، از یکدیگر نیستند، و در ارائه ی اثبات های جبری مناسب دچار مشکل می شوند. افزون بر این، با مقایسه ی دانش آموزان رشته ی ریاضی و تجربی، با استفاده از آزمون خی-دو و آزمون تی مشخص شد که دانش آموزان رشته ی ریاضی، در بیشتر موارد، نسبت به دانش آموزان رشته ی تجربی عملکرد بهتری دارند.

پیامدهای استفاده از درس پژوهی در توسعه ی حرفه ای معلمان ریاضی دوره راهنمایی تحصیلی ناحیه دو کرمان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1386
  عظیمه خاکباز   محمدرضا فدایی

چکیده ندارد.

تاثیر درس پژوهی بر معلمان ریاضی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1385
  حمیدرضا اکتفایی نژاد   محمدرضا فدایی

چکیده ندارد.

بررسی نگرش دانش آموزان پایه ی سوم راهنمایی شهرستان راور نسبت به درس ریاضی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1386
  فهیمه شمسی نژاد راوری   محمدرضا فدایی

چکیده ندارد.

بررسی بخش آموزش حل مسئله ی کتاب های ریاضی دوره ی راهنمایی در رفتار و دیدگاه معلمان ریاضی و میزان تأثیر این بخش بر توانایی حل مسئله ی دانش آموزان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ریاضی و کامپیوتر 1387
  مرضیه مهتابی   محمدرضا فدایی

چکیده ندارد.

استعاره جدیدی برای مفهوم حد در آموزش ریاضی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان 1380
  محمدرضا فدایی   مهدی رجبعلی پور

این رساله با مرور مختصری از موضوع آموزش ریاضی آغاز می شود و سپس به بیان خلاصه ای از نظرات متخصصین آموزش ریاضی معاصر در باره هدف تحقیق در ریاضی و آموزش ریاضی می پردازد.