کشت گیاه گوار به دلیل غلظت بالای گالاکتامانان موجود در دانه آن می باشد که پس از استخراج این ماده صمغی، باقیمانده آن به عنوان کنجاله گوار شناخته شده و به علت درصد بالای پروتئین آن برای مصرف دام مناسب است. به منظور مقایسه کیفیت غذایی کنجاله گوار با کنجاله سویا در جیره گاوهای شیری هلشتاین آزمایشی در دو مرحله انجام گرفت. در مرحله اول آزمایش ترکیب شیمیایی این دو کنجاله مورد بررسی قرار گرفت. درصد پروتئین خام، چربی خام و خاکستر کنجاله گوار نسبت به کنجاله سویا کمتر بود ولی میزان adf و ndf کنجاله سویا نسبت به کنجاله گوار بیشتر بود. در مرحله دوم آزمایش اثر کنجاله ها بر پارامترهای میزان مصرف ماده خشک (کیلوگرم)، درصد قابلیت هضم مواد مغذی خوراک، فراسنجه های شکمبه ای، رفتارهای تغذیه ای، متابولیتهای خونی، تولید و ترکیبات شیر گاوهای شیرده هلشتاین مورد بررسی قرار گرفت. برای آزمایش مرحله دوم 8 راس گاو شیری هلشتاین با روزهای شیردهی 10±55 روز پس از زایمان با تولید شیر ?±?1 کیلوگرم انتخاب شدند وبه طور تصادفی در چهار گروه دو راسی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل جیره های حاوی ?، 4، 8 و12 درصد کنجاله گوار بجای کنجاله سویا جایگزین شد و همه جیره ها دارای پروتئین و انرژی یکسان بودند. آنالیز آماری داده ها بیانگر عدم وجود اختلاف معنی دار بین تیمارهای مختلف از نظر ماده خشک مصرفی (کیلوگرم) بود (05/0p>). درصد قابلیت هضم ماده خشک در بین تیمارها اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0p>). درصد قابلیت هضم پروتئین خوراک تیمار 12 درصد کنجاله گوار باعث افزایش معنی دار نسبت به تیمار شاهد شد (05/0p<). بین درصد قابلیت هضم ماده آلی، چربی خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز و همچنین کربوهیدراتهای غیرفیبری خوراک تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0p>). تیمارهای آزمایشی باعث اختلاف معنی داری بر روی ph شکمبه نشدند (05/0p>). اما تیمار آزمایشی با کنجاله گوار 12 درصد نسبت به تیمار شاهد باعث کاهش معنی دار مقدار ازت آمونیاکی تولید شده در شکمبه شد (05/0p<). تیمارهای آزمایشی چهارگانه نتوانست باعث تفاوت معنی دار در تولید اسیداستیک، اسیدپروپیونیک، اسید بوتیریک، اسیدوالریک، اسیدایزوبوتیریک، اسیدایزووالریک و کل اسیدهای چرب شکمبه شود (05/0p>). بین زمان صرف شده (دقیقه در طول 24 ساعت) برای عمل نشخوار، خوردن، جویدن و استراحت تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0p>). تاثیر تیمارهای آزمایشی بر روی مقدار (میلی گرم بر دسی لیتر) گلوکز، ازت اوره ای، کلسترول، تری گلیسرید، پروتئین کل و آسپارتات ترانس آمیناز خون معنی دار نبود (05/0p>). اثر تیمارهای آزمایشی بر روی تولید و ترکیبات شیر معنی دار نبود (05/0p>). با توجه به وجود تشابهات زیاد ارزش غذایی کنجاله گوار با کنجاله سویا و همچنین نتایج پژوهش حاضر کنجاله گوار می تواند جایگزین مناسبی برای بخش پروتئینی جیره باشد. کلمات کلیدی: کنجاله گوار، گاوشیری هلشتاین، متابولیت های خونی، فراسنجه های شکمبه ای و قابلیت هضم

سه آزمایش جهت تعیین اثرات افزودن پرلیت، گلاکونیت و زئولیت طبیعی با سطوح مختلف پروتئین خام و کلسیم جیره ای بر عملکرد، قابلیت هضم ظاهری موادمغذی، ابقاء ازت، فراسنجه های خونی و مورفولوژی روده جوجه های گوشتی طراحی و اجرا شد. بدین منظور، 1520 قطعه جوجه هفت روزه نژاد راس از مخلوط دوجنس درنظر گرفته شد. تمامی جیره ها به جز از نظر پروتئین خام و کلسیم جیره به ترتیب در آزمایش اول و دوم، برای تامین حداقل احتیاجات غذایی توصیه شده nrc فرموله شدند. آزمایش اول به منظور تعیین اثرات سطوح مختلف پروتئین خام جیره ای بر قابلیت هضم ظاهری پروتئین و انرژی، انرژی قابل متابولیسم مواد خوراکی و خصوصیات فضولات و محتویات ایلئوم به صورت فاکتوریل 6×2 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 13 تیمار و 4 تکرار و 6 قطعه جوجه در هر تکرار به روش قفس انجام شد. جیره های آزمایشی با استفاده از سه نوع افزودنی (پرلیت، گلاکونیت و زئولیت) در دو سطح (2 و 4 درصد) و با دو سطح پروتئین خام (100 و 90 درصد توصیه nrc) تهیه گردیدند. یک جیره حاوی ذرت-سویا که فاقد افزودنی و دارای سطح پروتئین خام 100 درصد توصیه شده nrc نیز به عنوان تیمار شاهد درنظر گرفته شد. نتایج این آزمایش نشان داد که قابلیت هضم ظاهری پروتئین خام، انرژی و کلسیم به ترتیب در تیمارهای حاوی 2 درصد پرلیت، 2 درصد زئولیت و تیمارهای حاوی سطوح 2 و 4 درصد زئولیت بالاترین مقدار بود (05/0p<). در تیمارهای حاوی زئولیت و 4 درصد پرلیت، با کاهش سطح پروتئین خام جیره، قابلیت-هضم ظاهری پروتئین بهبود معنی داری یافت (05/0p<). در دوره آغازین (21-7 روزگی)، میزان انرژی قابل سوخت و ساز ظاهری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت به طوری که مقدار آن در تیمارهای حاوی پرلیت نسبت به تیمار با 4 درصد گلاکونیت افزایش معنی داری را نشان داد (05/0p<). به طور مشابه، میزان ph و مواد جامد غیرفرار فضولات در تیمار حاوی 4 درصد پرلیت بیشترین مقدار بود و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (05/0p<). همچنین، میزان کل مواد جامد و کل مواد جامد فرار تعیین شده به روش جمع آوری فضولات در تیمار شاهد افزایش معنی-داری را نشان داد. در آزمایش دوم، طرح آزمایشی و جیره های خوراکی مشابه آزمایش اول بود با این تفاوت که سطوح 100 و 90 درصد کلسیم، جایگزین سطوح 100 و 90 درصد پروتئین خام شده بود و همچنین جوجه ها در بستر پرورش یافتند. در این آزمایش، میزان عملکرد، خصوصیات استخوان درشت نی و فراسنجه های خونی تعیین شد. نتایج نشان داد که در دوره رشد (42-21 روزگی) و کل دوره آزمایش (42-7 روزگی) گروه شاهد دارای بیشترین میزان مصرف خوراک بود (05/0p<) اما، در دوره 42-7 روزگی از نظر افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p<). تیمارهای حاوی4 درصد پرلیت و شاهد در دوره 42-21 روزگی به ترتیب بیشترین میزان نسبت بازدهی انرژی و فاکتور بازدهی اروپائی را نشان دادند (05/0p<). در پایان دوره آزمایش، افزودن 4 درصد پرلیت و زئولیت باعث افزایش معنی دار میزان حجم، وزن نسبی و میزان خاکستر استخوان درشت نی گردید (05/0p<). همچنین، جیره های کم پروتئین به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار کلسیم و فسفر سرم را ایجاد نمودند (05/0p<). نوع افزودنی و سطح آن تاثیری بر میزان تری گلیسرید، کلسترول و اسیداوریک سرم خون نداشت (05/0p<)، اما میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز و آسپارتات ترانس آمیناز در تیمار حاوی 2 درصد گلاکونیت کاهش یافت (05/0p<). آزمایش سوم نیز جهت تعیین اثرات سطوح مختلف پرلیت، گلاکونیت و زئولیت بر عملکرد، ترکیب لاشه، خصوصیات بستر و مورفولوژی روده کوچک جوجه های گوشتی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار انجام گردید. بدین منظور، 420 قطعه جوجه از سن 7 تا 42 روزگی بر روی بستر پرورش داده شدند. فراسنجه های عملکردی به صورت هفتگی ثبت شدند. در انتهای دوره آزمایش، دو قطعه جوجه از هر واحد آزمایشی (یک نر و یک ماده) که میانگین وزنی نزدیک به میانگین واحد آزمایشی داشتند، انتخاب و جهت تعیین خصوصیات لاشه و مورفولوژی دستگاه گوارش کشتار شدند. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که در کل دوره آزمایش (42-7 روزگی)، میزان افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0p>) اما در همان دوره زمانی، میزان مصرف خوراک، شاخص دستگاه گوارش و ضریب رشد حرارتی در گروه شاهد افزایش معنی داری نشان داد (05/0p<). داده های مربوط به مورفولوژی دستگاه گوارش نشان دهنده این بود که جوجه هایی که 4 درصد پرلیت و یا 4 درصد زئولیت در جیره خود دریافت کرده بودند، بیشترین میزان عمق کریپت را در دئودنوم، ژوژونوم و ایلئوم داشتند (05/0p<). همچنین، انواع و سطوح مختلف افزودنی، بر درصد نسبی وزن سینه، ران و چربی محوطه بطنی تاثیری نداشت (05/0p<).

برای تعیین تاثیر آسپارتام به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی بر عملکرد، ترکیب لاشه و فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی، تعداد 200 قطعه جوجه یک روزه نر از سویه تجاری راس 308، با 5 تیمار، 4 تکرار در هر تیمار و 10 قطعه جوجه در هرتکرار، در قالب یک طرح کاملا تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل، جیره شاهد بر پایه ذرت و سویا، جیره شاهد + 25 میلی گرم آسپارتام در هر کیلوگرم جیره، جیره شاهد +50 میلی گرم آسپارتام در هر کیلوگرم جیره، جیره شاهد + 75 میلی گرم آسپارتام در هر کیلوگرم جیره و جیره شاهد + 100 میلی-گرم آسپارتام در هر کیلوگرم جیره بودند. در پایان دوره آزمایش، از هر واحد آزمایشی دو قطعه پرنده با وزن نزدیک به میانگین وزنی هر تیمار انتخاب و جهت بررسی فراسنجه های خونی نظیر گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید و آنزیم های کبدی آلانین آمینو ترانسفراز و آسپارتات آمینو ترانسفراز خونگیری به عمل آمد و سپس جهت تعیین ترکیب لاشه کشتار شدند. نتایج حاصل از این آزمایش، نشان داد که افزودن آسپارتام به جیره باعث افزایش معنی دار مصرف خوراک در هفته سوم آزمایش گردید (05/0p<). اما در کل دوره آزمایش تاثیر معنی داری بر مصرف خوراک نداشت. افزودن آسپارتام به جیره باعث بهبود افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی در کل دوره آزمایش گردید (05/0p<). همچنین افزودن آسپارتام در سطح 75 و 100 میلی گرم در کیلوگرم جیره باعث بهبود نسبت راندمان پروتئین گردید (05/0p<). اما افزودن سطوح مختلف آسپارتام تاثیر معنی داری بر ترکیبات لاشه و فراسنجه های خونی و آنزیم های کبدی جوجه های گوشتی نداشت. تحت شرایط این آزمایش، نتایج نشان داد که افزودن آسپارتام هیچ تاثیر منفی بر عملکرد، ترکیب لاشه و فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی نداشت.

این پژوهش به منظور تعیین تاثیر منابع مختلف روغن گیاهی بر عملکرد، غنی سازی گوشت توسط اسیدهای چرب امگا-3 و بیان ژن fads2 در کبد جوجه های گوشتی در قالب دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول اثر نوع روغن جیره (سویا، کتان، کانولا، ذرت و آفتابگردان) بر عملکرد، الگوی اسیدهای چرب گوشت سینه و ران و بیان ژن fads2 در کبد جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. استفاده از منابع مختلف روغن گیاهی تاثیر معنی داری بر افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی، نسبت راندمان انرژی و پروتئین و ترکیب لاشه نداشت، ولی استفاده از روغن کتان منجر به افزایش مصرف خوراک در جوجه های گوشتی شد (05/0>p). روغن کتان باعث افزایش مقدار اسیدهای چرب غیراشباع، اسیدهای چرب غیراشباع دارای چند پیوند دوگانه، اسیدهای چرب امگا-3 و افزایش نسبت اسیدهای چرب غیراشباع به اسیدهای چرب اشباع و اسیدهای چرب غیراشباع دارای چند پیوند دوگانه به اسیدهای چرب اشباع و کاهش نسبت اسیدهای چرب امگا-6 به امگا-3 در گوشت سینه جوجه های گوشتی شد (05/0>p) درحالیکه افزودن روغن ذرت به جیره جوجه های گوشتی، نسبت اسیدهای چرب امگا-6 به امگا-3 در گوشت سینه را بطور معنی داری افزایش داد (05/0>p). در این آزمایش اسیدهای چرب امگا-3 بیشترین مقدار را در گوشت سینه جوجه های گوشتی تغذیه شده با تیمار حاوی روغن کتان و کمترین مقدار را در گوشت سینه جوجه های تغذیه شده با جیره ی حاوی روغن ذرت داشت (05/0>p). بیشترین مقدار اسید چرب 18:3c به ترتیب در گوشت سینه جوجه-های گوشتی تغذیه شده با جیره حاوی روغن های کتان، کانولا، سویا، آفتابگردان و ذرت مشاهده شد (05/0>p). افزودن روغن کتان به جیره سبب افزایش معنی دار اسید چرب 20:5c در گوشت سینه جوجه های گوشتی گردید. بیشترین مقدار اسیدهای چرب امگا-3 به ترتیب در گوشت سینه جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی روغن های کتان، کانولا، سویا، آفتابگردان و ذرت مشاهده شد. افزودن روغن کتان به جیره جوجه های گوشتی باعث افزایش معنی دار اسیدهای چرب 18:3c، 20:5c، اسیدهای چرب غیراشباع، اسیدهای چرب غیراشباع دارای چند پیوند دوگانه و اسیدهای چرب امگا-3 در گوشت ران جوجه های گوشتی شد (05/0>p). بیشترین و کمترین مقدار اسیدهای چرب امگا-6 در گوشت ران جوجه های گوشتی به ترتیب در اثر مصرف تیمارهای حاوی روغن های ذرت و کانولا ایجاد شد (05/0>p). استفاده از روغن-های آفتابگردان و کتان در جیره جوجه های گوشتی منجر به افزایش معنی دار بیان ژن fads2 در کبد جوجه های گوشتی شد. درحالیکه استفاده از روغن کانولا منجر به کاهش معنی دار بیان ژن مورد نظر در مقایسه با روغن سویا شد (05/0>p). روغن های سویا و ذرت تاثیر یکسانی بر بیان ژن fads2 در کبد جوجه های گوشتی داشتند و از طرف دیگر روغن های کانولا و ذرت نیز اثر مشابهی بر بیان ژن مذکور داشتند. در آزمایش دوم اثر طول مدت مصرف روغن کتان بر عملکرد، الگوی اسیدهای چرب گوشت ران و سینه و بیان ژن fads2 در کبد جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. افزایش طول مدت مصرف روغن کتان در جیره جوجه های گوشتی تاثیر معنی داری بر افزایش وزن جوجه های گوشتی نداشت، ولی مصرف خوراک را افزایش داد (05/0>p). ضریب تبدیل غذایی و نسبت راندمان انرژی و پروتئین تحت تاثیر طول مدت مصرف روغن کتان قرار نگرفت. با افزایش طول مدت مصرف روغن کتان در جیره جوجه های گوشتی وزن نسبی سینه افزایش و وزن نسبی لاشه و چربی بطنی، کاهش یافت (05/0>p). نتایج این آزمایش نشان داد با مصرف طولانی تر روغن کتان، مقدار اسیدهای چرب امگا-3 در گوشت سینه جوجه های گوشتی افزایش می یابد و متعاقب این افزایش، نسبت اسیدهای چرب امگا-6 به امگا-3 در گوشت مورد نظر کاهش می یابد. مصرف روغن کتان حداقل برای مدت 14 روز قبل از کشتار باعث افزایش معنی دار مقدار اسید چرب 20:5c در گوشت سینه جوجه های گوشتی شد (05/0>p). با مصرف طولانی تر روغن کتان، مقدار ذخیره-سازی اسیدهای چرب امگا-3 در گوشت سینه جوجه های گوشتی بطور معنی داری افزایش و نسبت اسیدهای چرب امگا-6 به امگا-3 در گوشت سینه پرندگان بطور معنی داری کاهش یافت (05/0>p). با افزایش مدت مصرف روغن کتان در جیره جوجه های گوشتی، مقدار اسیدهای چرب 18:3c، 20:5c در گوشت ران جوجه های گوشتی افزایش یافت (05/0>p). همچنین با افزایش مقدار اسیدهای چرب امگا-3 در گوشت ران، نسبت اسیدهای چرب امگا-6 به امگا-3 نیز کاهش یافت (05/0>p). آنالیز رگرسیون نشان داد که به ازای هر روز مصرف روغن کتان، مقدار 0944/0 گرم اسید چرب امگا-3 در گوشت ران و 0755/0 گرم اسید چرب امگا-3 در گوشت سینه جوجه های گوشتی ذخیره می شود. هرچه طول مدت مصرف روغن کتان در جیره کوتاه تر باشد، بیان ژن fads2 افزایش خواهد یافت.

چکیده به منظوربررسی تأثیر سطوح مختلف دانهی خرفه بر عملکرد، ترکیب لاشه، فراسنجههای خونی و سیستم ایمنی در جوجههای گوشتی، آزمایشی با تعداد 61 قطعه جوجه یکروزه گوشتی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار و 1 قطعه جوجه در هر تکرار به مدت 44 روز انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل، جیره شاهد بر پایه ذرت و سویا و فاقد دانهی خرفه، جیرهی پایه مکمل شده با 3 درصد دانهی خرفه، جیرهی پایه مکمل شده با 6 درصد دانهی خرفه و جیرهی پایه مکمل شده با 9 درصد دانهی خرفه بودند، که به صورت آزاد در اختیار جوجهها قرار گرفت. عملکرد تغذیه ای جوجه ها شامل وزن بدن، افزایش وزن، میزان مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی به طور دورهای اندازه گیری شدند. در پایان دورهی پرورش، یک قطعه پرنده از هر تکرار با وزن نزدیک به میانگین وزنی هر تیمار انتخاب و پس از خونگیری به منظور اندازه گیری فراسنجه های خونی شامل گلوکز، کلسترول، تریگلیسرید، hdl-c ، ldl-c ، vldl-c ، پروتئین کل، آلبومین و گلولوبین خون کشتار شد و وزن اندامهای داخلی ثبت و توزین گردید. برای ارزیابی تیتر آنتیبادی علیه srbc 1/ ، در روزهای 4? و 3? آزمایش، میزان 0 % میلی لیتر از محلول 4? srbc به عضله سینه دو قطعه جوجه از هر تکرار تزریق شد . سپس نمونه گیری خون، ? روز بعد ) 3? و 44 روزگی( از ورید زیر بال انجام شد. نتایج نشان داد که دانهی خرفه تأثیر معنی- داری بر مصرف خوراک، اضافه وزن، ضریب تبدیل غذایی نداشت. وزن بورس، طحال ،کبد و سایر اندامهای بدن در سن 44 روزگی تفاوت معنی داری در تیمارهای مختلف نشان نداند و فقط وزن لاشهی >1/ قابل طبخ دارای تفاوت معنیداری بود ) 1? p (، به طوری که با افزایش درصد دانهی خرفه مقدار آن بیشتر شد. نتایج سنجش تیتر آنتیبادی علیه srbc در تیمار های مختلف اثر معنیداری در هر دو دوره ی تزریق نشان داد. بررسی پارامترهای خون تفاوت معنی داری را در سطوح مختلف دانهی خرفه در جیره بر میزان کلسترول، hdl-c ، ldl-c ، پروتئین کل و گلولوبین نشان داد. به طور کلی این مطالعه نشان داد که افزودن دانهی خرفه بدون تأثیر منفی بر عملکرد و ترکیب لاشه جوجههای گوشتی سبب کاهش معنی- دار کلسترول ، ldl-c و افزایش معنی دار hdl-c ، پروتئین کل و گلوبولین و همچنین افزایش سیستم ایمنی جوجههای گوشتی میشود. کلمات کلیدی: دانهی خرفه، جوجهگوشتی، عملکرد، سیستم ایمنی، فراسنجههای خونی