در دهه های اخیر با رشد شهر نشینی و افزایش جمعیت شهر ها، شهر های امروزی ما شکلی پر تنش و به دور از نگاه های محوری در برخورد با فعالیت های انسانی می باشد ، نماد ها و نشانه ها ی گذشته به سرعت از بین رفته و انسان امروزی خود را در شهری با هویت گمشده می یابد .شهر های امروز ما نیازمند به نشانه هایی بر گرفته از روح زمانه خود می باشد که نگاه به آینده را به مخاطب خود عرضه دارد .از سوی دیگر با توجه به نقش کلیدی مراکز تجاری به عنوان یکی از عناصر اصلی شکل شهر و نقش آنها در زندگی اجتماعی شهر لزوم باز نگری در شیوه های موجود طراحی مراکز تجاری، با نگاهی که مبین روح زمانه خود بوده و افق آینده را پیش روی ما قرار دهد و به عنوان نشانه ای دائمی برای شهرمان مطرح گردد کاملا محسوس می باشد . در این راستا این رساله در صدد است تا با بررسی و شناخت مراکز تجاری با نگاهی فراتر از قالب های موجود و برخوردی متفاوت نگرشی را در راستای فعالیت های شهروندی امروزی ارائه دهد به نحوی که مرکز به نشانه ای جدید برای شهر مبدل گردیده و در یاد ها و خاطره ها ماندگار شود . مرکز تجاری اداری شهر مشهد می کوشد تا نه تنها پاسخگوی بخشی از نیاز های گمشده شهری (نشانه شهری )باشد، بلکه به عنوان سمبلی از توانایی اقتصادی و تکنولوژیکی کشور و شهر مشهد به جلب نظر بیشتر گردشگران و زائران وشرکت های تجاری و اقتصادی بیانجامد . براین اساس در بخش اول شناخت مسئله که مباحث این بخش پیرامون بازار ها و مراکز تجاری ، استاندارد ها و دیگر مسائل است مطرح میشود ، در بخش دوم به تشریح و بسط مفاهیم نظری پروژه از قبیل نشانه ، نشانه شناسی ، نشانه های معماری ، نشانه های شهری می پردازیم .مباحث بخش سوم پیرامون شناخت بستر موضوع و مطالعات محیطی می باشد ونهایتا بخش چهارم به فرآیند طراحی و مبانی طرح پرداخته می شود .

با توجه به افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاه ها و وجود نظریه ها و شیوه های جدید آموزشی به نظر می رسد فضاهای آموزشی با ویژگی های متفاوت تری مورد نیاز خواهد بود و اجرای شیوه های جدید آموزش تغییراتی را در محیط آموزش ایجاد خواهد کرد. هدف از تدوین و بررسی موضوع مورد نظر، ارائه راهکارهایی در جهت طراحی فضای آموزشی مبتنی بر روش های آموزشی نوین می باشد. در این راستا ابتدا لازم است تا مفاهیم بنیادینی همچون یادگیری، آموزش، نظریه های یادگیری و روش های مختلف آموزش (شامل معلم-محور و یادگیرنده-محور و زیرمجموعه های آن) مورد بررسی قرار گیرد تا چگونگی فضاهای متناسب جهت اجرای شیوه های مختلف موجود آموزش مشخص گردد. برای یافتن راهکار مناسب، می بایست چگونگی آموزش فعلی معماری در دانشکده های معماری ایران بررسی گردد. ضمناً، شناخت تحولات آموزش در جهان و ایران و بررسی نقاط ضعف و قوت آن، کمکی در جهت طراحی محیط-های یادگیری جدیدی خواهد بود که بازگو کننده سرعت تغییرات در حال اتفاق و نیازهای جامعه امروزی ایران باشد. این گزارش سعی دارد ضمن اشاره اجمالی به عوامل موثر بر طراحی محیط های یادگیری، چگونگی تأثیر اجرای شیوه های آموزش (شامل معلم-محور و یادگیرنده-محور) بر کالبد محیط یادگیری و اهمیت فضاهای انعطاف پذیر را توضیح دهد. باید دقت داشت در بررسی استانداردها و ضوابط محیط های آموزشی، هدف، تعیین فضاهایی است که قابلیت اجرای شیوه های مختلف آموزش را داشته باشد. در انتها، ضمن ارائه طرح و ایده های طراحی، فضاهای آموزشی انعطاف پذیر، به عنوان پاسخی مناسب در جهت تحقق روش های مختلف آموزشی پیشنهاد می گردد.

رشد و شکوفایی هنر در گرو بستر سازی و ایجاد زمینه برای بروز استعدادهای هنرمندان و ترغیب فرهنگ عمومی به حمایت از هنر می باشد. در این مسیر، تامین فضاهای کافی برای نمایش آثار هنری گامی موثر در جهت ارتقا سطح خوسته ها و سلایق عموم مردم خواهد بود. وجود فضاهای مناسب برای ارتباط هرچه بیشتر هنرمندان با سایر اقشار جامعه و نمایش آثار هنری زمینه ساز جاری شدن هنر در زندگی روزمره مردم خواهد شد. بی شک فضایی که برای نمایش آثار هنری امروز، مناسب، قلمداد شود باید با توجه به تعریف «هنر نو» و خواسته های هنرمندان امروز و نحوه ارتباط این دو با یکدیگر طراحی شود. این در حالی است که در حال حاضر این هنرها در مقایسه با هنر های اصیل و آکادمیک حتی از نظر محل ارائه آثار نیز دچار مشکل می باشند آنچنان که هنرمندان ایرانی در این عرصه تنها راه گریز از این مسئله را حضور در نمایشگاه های کشورهای خارجی دیده اند. در چنین شرایطی آموزش و ارائه نه چندان مناسب هنر به همراه نبود شناخت کافی هنرمان را در طولانی مدت به حاشیه خواهد برد. درپروژه حاضر، پیش از هرچیز به مفهوم «هنر» بطور عام و «هنر نو» و قالب های رسانه ای آن، بطور خاص پرداخته شده است. سپس مفاهیم نظری تاثیرگذار بر کالبد پروژه مورد بررسی قرار گرفته است؛ ماهیت تعاملی آثار لزوم بررسی رفتار مخاطبان را در این گونه مراکز بیش از پیش در کانون توجه قرار می دهد. بدین منظور شناخت و توجه به «ویژگی های رفتاری کاربران» و خواسته های آن ها برای طراحی فضایی که میل به حضور و انجام فعالیت در فضا را در کاربران ترغیب سازد، الزامی است، بنابراین درمباحث نظری فصل سوم به این ویژگی های رفتاری و تاثیر آن ها در کالبد معماری پرداخته شده است. به نظر می رسد با توجه به سرعت بالای تغییرات در تمامی عرصه های دنیای امروزکه شامل هنر، علم و فن آوری، شیوه زندگی و دیگر موارد می گردد و تنوع طلبی و کثرت گرایی زیادی که ارمغان عصر حاضر است، ویژگی «انعطاف پذیری» یکی از ویژگی هایی است که طراحی را به کیفیت مطلوب نزدیک می سازد. بنابراین در فصل سوم به این ویژگی و نمود کالبدی آن در فضای معماری پرداخته شده است. بدیهی است در طراحی فضایی که با هدف ارتباط بیشتر هنرمند و مخاطب طراحی می گردد، در پایان با توجه به مطالعات صورت گرفته و بررسی نمونه های مشابه، در بخش های دوم و سوم در فصل چهارم مبانی نظری طراحی توضیح داده شده و در فصل پنجم پس از بررسی بستر موضوع، استاندارهای طراحی، الزامات طراحی فضاهای نمایشگاهی و موزه ها از نظر اقلیمی، تهویه، نور و سایر موارد، تاثیر انعطاف پذیری در بخش های مختلف کالبد طرح بررسی شده است. فصل ششم نیز، به تشریح فرآیند طراحی «مرکز هنرهای نوین » شهر تهران و ارائه مدارک طرح اختصاص یافته است.

از ابتدای قرن 19 در غرب ، تحولات وسیعی در ساختار محیط آموزشی ، با هدف اصولی ساختن تعلیم و تربیت و یادگیری بهتر صورت گرفت . علیرغم پیشرفتهای چشمگیری که در محتوای آموزش و پرورش و محیط های آموزشی دنیا شکل گرفت ، در کشور ما دسترسی به اهداف تعیین شده جهت یادگیری بهتر ، به دلیل عدم همسویی مناسب میان بسیاری از عوامل موثر در فرآیند آموزش مانند برنامه ریزی آموزشی ، شیوه و ساختار آموزش ، ویژگی های دانش آموزان ، قابلیت های مجریان آموزش و نیز محیط فیزیکی آموزش ، دچار مشکل شده است. از آنجا که محیط غنی در رشد برخی از توانایی ها ، استعدادها و همچنین در یادگیری بهتر دانش آموزان ، از جمله دانش آموزان تیزهوش ، تأثیر بسزایی دارد و ویژگی های کالبدی اش را صرف نظر از برنامه ی آموزشی و قابلیت های مجریان آموزش ، از ویژگی های دانش آموزان و شیوه های تدریس آنها کسب می کند ؛ لذا در این رساله سعی شده است نخست با بهره گیری از علومی چون روانشناسی پرورشی (روانشناسی رشد و روانشناسی یادگیری) ، روانشناسی تیزهوش و ...،تحول شناختی ، نحوه ی یادگیری ، نیازها و نظام انگیزشی تیزهوشان شناسایی گردد ، آنگاه با توجه به نقش محیط آموزشی در تقویت هوش و یادگیری بهتر ، دستورالعمل هایی جهت طراحی محیط های آموزشی تیز هوش ارائه گردد.

در این پروژه به معماری برای کودکان بی سرپرست در سنین پیش از دبستان یعنی صفر تا شش سالگی پرداخته شده است. این گروه سنی با توجه به اهمیت شش سال نخست زندگی در شکل گیری شخصیت افراد انتخاب شده است. به صورت عمده سه دسته از مطالعات در شکل گیری پروژه نقش به سزایی داشته اند. اول، مطالعات مبانی نظری؛ از موضوع روانشناسی محیط به منظور تطابق طرح نهایی با نیازها و کمبودهای عاطفی و راونی کودکان بی سرپرست استفاده شده است و با استفاده از نتایج حاصل از مطالعات رفتار شناختی انسان، در طراحی پروژه سعی شد فضاهایی متناسب با حالات روانی مختلف کاربر در اختیار کاربران قرار داده شود. دوم، مطالعات رشد شناختی کودک؛ برای دستیابی به محیط های مناسب در جهت رشد و پروش کودکان مطالعات روانشناسی رشد کودکان در هر مقطع سنی امری ضروری است که در این پروژه به آن پرداخته شده است و در ادامه منجر به تفکیک ساختمانهای مسکونی کودکان در سه گروه سنی مختلف شده است. و هر مجموعه مسکونی با رعایت ویژگی های سنی کاربران خود شکل گرفته است. در هر گروه سنی کودکان در گروه های شش نفره همراه با یک پرستار به صورت شبه خانواده زندگی می کنند. سوم، مطالعات معماری کودک؛ این دسته از مطالعات با انتقاد از وضع موجود معماری کودکان به خصوص در کشور ما آغاز شده است و اغلب فضاهای کودکانه بدون شناخت کافی از انتظارات و برداشتهای کودکان از فضاهای معماری و بر اساس تلقی های بزرگ ترها و پیروی صرف از استانداردها و ضوابط مکتوب ساخته می شود. در ادامه این مطالعات ما را به شناخت معماری مورد علاقه کودک و راه کارهای مشارکت دادن کودکان در طرح های مخصوص به خود رهنمون می‎گردد. در نهایت با توجه به اینکه کودکان بی سرپرست از حمایت و همراهی خانواده به دور هستند و تنها همراه همیشگی آنها ساختمان محل سکونتشان می باشد، در این پروژه با توجه به نتایج مطالعات مبانی نظری و با رعایت دستورالعمل های حاصل از مطالعات سایر حوزه ها به سوی طراحی محیطی که احساس امنیت، حمایت، هویت و تعلق خاطر را در کودکان بی سرپرست ایجاد کند و امکان تخلیه عاطفی و تجربه روابط اجتماعی و خانوادگی را به آنها بدهد گام برداشته شده ‎است.

ایستگاه راه آهن ، نقطه تلاقی فضای حضور انسان با یکی از مظاهر صنعت حمل ونقل یعنی قطار ریلی است. امروزه ، ترمینال ها علاوه بر جوابگویی به جابجایی مسافران ، به عنوان فضاهای نمادین مطرح هستند. فضاهایی که سمبل صنعت می باشند وازطرف دیگر خودرا به عنوان سردرهای ورودی شهرهای امروزی مطرح می کنند. در این راستا ، پس از اتصال خط راه آهن همدان به راه آهن سراسری کشور، در آینده ای نزدیک ، ایستگاه راه آهن همدان نیازمند کالبدی است که از یک سو بتواند خود را با پیشرفت های تکنولوژیک و صنعت هماهنگ سازد و از یک سو با زیبایی شناسی عصر فناوری ، بیگانه نباشد . دستاویز طراح به عنوان رویکرد به معماری "های تک"، تلاشی است در جهت دستیابی به اهداف فنی چون پیش ساختگی ، انتقال پذیری ، توسعه پذیری ، انعطاف پذیری ، مدولاسیون ، تولید انبوه اجزاء ، انرژی های تجدید پذیر همچون ژئوترمال و معیارهای زیبایی شناسانه ای چون شفافیت، نمایش ساختار و پیشرفت های صنعتی که نیاز یک ساختمان به عنوان ایستگاه راه آهن در بستر صنعت حمل و نقل ریلی است.

شهر تاریخی یزد شاهد حضور جمعیت زیادی از هنرجویان رشته معماری در مقاطع مختلف و بطور خاص هنرستان بوده و پائین بودن سطح کمی و کیفی فضاهای آموزش معماری در یزد نیاز به احداث هنرستان خاص رشته معماری را تشدید می نماید. از طرفی معماری گلین که از سرمایه های غنی این سرزمین است نیازمند احیاء کالبدی و فرهنگی بوده و این امر جز با ترویج و معرفی آن در عرصه آموزش میسر نمی باشد. طراحی هنرستان معماری با رویکرد به معماری گلین در این شهر می تواند موجبات احیاء این نوع معماری را از طریق ترویج ویژگی های خاص آن فراهم می آورد. در حوزه طراحی فضاهای آموزشی تحقیقات نسبتا خوبی صورت گرفته ولی بطور خاص در حیطه طراحی هنرستان تحقیقی جامع صورت نپذیرفته است. در باب موضوع معماری گلین، بیشترین تحقیقات به منابع خارجی معطوف بوده و پژوهش های اندکی بصورت کتاب و پایان نامه دکتری به فارسی موجود می باشد. این رساله بر آن است تا با بهره گیری از منابع مکتوب و مطالعات میدانی به معرفی این نوع معماری پرداخته و کاربرد ویژگی های مختلف معماری گلین در طراحی هنرستان معماری از اهداف آن می باشد. فصل اول از این رساله به شرح و بسط تحقیق اختصاص یافته و موضوع آموزش بطور عام و خاص در فصل دوم مورد بحث قرار خواهد گرفت. شناخت معماری گلین و تشریح ویژگی های آن به همراه معرفی فناوری های ساخت و ساز با گل در فصل بعدی مطرح می شود. فصل چهارم و پنجم نیز به بررسی و تحلیل زمینه طراحی، ارائه نمونه های طراحی شده و تبیین برنامه فیزیکی اختصاص یافته است. در فصل آخر این رساله مبانی طراحی به همراه گزینه های اولیه طرح و طرح نهایی ارائه خواهد شد.

مصرف بالای انرژی در ساختمانهای جدید با وجود استفاده از راهکارهایی برای کنترل مصرف، همچنان با مشکل پرت بالای انرژی مخصوصا درساختمانهای مسکونی مواجه است. از طرف دیگر با بالا رفتن هزینه های سوختهای فسیلی به واسطه کاهش ذخیره های انرژی، برای کنترل هزینه ها و برآوردن نیاز انرژی آیندگان ، دنیا به استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر، از منابعی که پیوسته وجود دارند مثل خورشید و باد برای تهویه و کنترل گرما و سرما روی آورده و به این منظور نرم افزارهایی برای محاسبه انرژی مصرفی با استفاده از مدلسازی از پروژه طراحی شده است. ازین رو مطالعه و طراحی با رویکرد اقلیم (passive)، بررسی الگوهای اقلیمی در گذشته ، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر ، طراحی الگوی هماهنگ با اقلیم ، به وسیله ارائه الگویی جدید با حفظ الگوهای رفتاری و کاهش مصرف انرژی ، می تواند به صرفه جویی و درنتیجه کنترل هرچه بیشتر مصرف سوخت در ساختمانهای مسکونی کمک کند. در این رساله سعی شده است که به مطالعه و بررسی اقلیم منطقه و تاثیرات آن بر طرح، معماری سنتی گیلان و برداشت الگو از آن وتعیین احکام، مطالعه سیستمهای غیرفعال و فعال، تحلیل و بررسی سایت و انرژی های موجود و مطالعه نمونه های ساخته شده در اطراف سایت پروژه پرداخته و نتایج حاصله را در روند طراحی مورد استفاده قرار دهیم.

در انتهای دوره تحصیلی، در درجه اول به عنوان فردی کوچک از جامعه ایی بزرگ که به فردای جامعه می اندیشد سپس به عنوان یک زن ایرانی با درک و لمس کمی ها و کاستی های جامعه، برای رشد و پرورش بانوان ایرانی و با هدف توجه به ابعاد وجودی زنان ایرانی و ارتقای سطح زندگی آنان، بعنوان موجودی که زاینده و پروراننده نسل آینده ایرانی و نوع بشر است، این فرصت را صرف طراحی مکانی برای آنان کرده ام. در زندگی اجتماعی برای برقراری عدالت اجتماعی ,همانقدر که در ساخت فضاهای تفریحی به روحیات مردان توجه می شود لازم است به احتیاجات زنان نیز توجه شود.این عدالت خواهی به معنای گرفتن حقوق مردان و دادن آن به زنان نمی باشد بلکه به معنای زیاد کردن حقوق زنان وهم سطح ساختن آن با حقوق مردان می باشد و لازم است عوامل رفاهی برای زنان به گونه ای فراهم شود تا زن در جامعه احساس اعتماد به نفس و بالندگی کند. زنان نیز در اجتماع احتیاج به احساس استقلال شخصیتی دارند واین امربا ایجاد فضاهایی مختص خودشان که توجه اصلی شان روحیات زنانه باشد می تواند تحقق یابد. همچنین با توجه به جایگاه ارزشمند زن در خانواده، بزرگداشت زن ازطریق ایجاد چنین فضاهایی امکان پذیرخواهد بود. در واقع اجتماعی که تساوی حق زن و مرد را در برخورداری از فضاهای جمعی پذیرفته باشد ,جامعه ی بی دغدغه تری خواهد بود و در این جامعه زن و مرد چون سیم های زیر و بم تار, آهنگی هم آهنگ می نوازند. در راستای پرداختن به نیاز های زنان در برخورداری از فضاهایی خاص خودشان توجه به زنان باردار به عنوان عضوی ازاین مجموعه که دارای شرایط خاص می باشند نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. بارداری برای زنان همانقدر که می تواند به بهترین دوران زندگی شان تبدیل شود با بی توجهی به روحیات و نیازهای آنان می تواند برای آنان سخت و درد ناک شود. در آخر با توجه به نقش حیاتی تربیتی, آموزشی ,بهداشتی واقتصادی مادران در خانواده ,توجه به سلامت جسمی و روحی زنان باردار بسیار مهم بوده و وجود مرکزی با امکانات آموزشی ، تفریحی و درمانی به ارتقاء سطح کیفی و فرهنگی زنان باردار و سلامت جامعه ی ایرانی کمک می نماید.

در این رساله سعی شده است ابتدا با شناخت و احاطه بر دو موضوع معماری ایران و معماری گیلان با ویژگیها و خصوصیات آنها آشنا شده و سپس رابطه بین این معماری و تأثیر احیاء و ترویج آن بر رشد فرهنگی و اقتصادی یک استان مورد بررسی قرار گرفته از این منظر که اگر سعی شود معماری بر خاسته از ریشه بومی یک منطقه را در آمیخته با سیستمهای نوین طراحی و اجرا جایگزین معماری وارداتی شود که هیچ ریشه ای در فرهنگ این منطقه ندارد ، گامی در جهت رشد فرهنگ و معماری منطقه برداشته می شود. در ادامه پس از بررسی این دو معماری و همچنین بررسی نمونه های مختلف نتایجی حاصل شد که حاوی احکام و متغیرهایی است که حدود و ابعاد طراحی را مشخص می کند. گمان می رود با توجه و کاربرد این عوامل در معماری طرح اثری خلق شده است که بتواند ارتباط مناسبی با کاربران خود برقرار کرده و نمایش دهنده ی فرهنگ و تمدن گیلان باشد.

امروزه شیوه های مختلفی در مدارس سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. شیوه هایی که تا کنون در بسیاری از کشورها و از جمله ایران متداول بوده است، به زعم صاحب نظران و نظریه پردازان یادگیری، مناسب نیست و باید مورد بازنگری قرار گیرد. در مقابل شیوه های متداول آموزشی، شیوه های نوین آموزشی قرار دارد که به دلیل داشتن برخی ویژگی ها سبب ارتقای کیفیت یادگیری و آموزش دانش آموزان می گردد. از سوی دیگر مدارس امروزی در ایران پاسخ گوی نیازهای شیوه های نوین آموزشی نیست. معماری این مدارس به گونه ای است که تنها قابلیت تأمین نیازهای شیوه های متداول را – هرچند به طور ناقص- دارد. بنابراین استفاده از شیوه های نوین آموزشی در مدارس، محیط کالبدی جدیدی را نیز مطالبه می کند. هنرستان های فنی وحرفه ای در ایران از جمله مدارسی هستند که در آنها آموزشی عملی در کنار آموزش نظری، حائز اهمیت است. به همین دلیل استفاده از شیوه های نوین آموزشی در این گونه مدارس نیز اهمیت می یابد. این پژوهش به دنبال آن است که پس از بررسی ضرورت تغییر شیوه های متداول آموزشی و به تبع آن تغییر مدارس متداول، ویژگی های کمی و کیفی محیط کالبدی مدارس در ارتباط با شیوه های نوین آموزشی را ارائه دهد. برای رسیدن به این مقصود، اطلاعات مختلف از طریق مطالعات کتابخانه ای، گردآوری شده، و سپس اطلاعات مورد نظر تحت تحلیل کیفی قرار می گیرد. در انتها نیز دستورالعمل های اجرایی مربوط به نحوه ی انجام طراحی ارائه خواهد شد.

کودکی آمیزه ای است از یادگیری مبتنی بر تجربه. در این یادگیری کودکان نیاز دارند تا جهان بزرگترها را کشف کنند. اما شهرهای مدرن خطرناک هستند و اجازه ی چنین کاری را به کودکان نمی دهند و از طرفی مدرسه نیز نمی تواند به این نیاز پاسخ مکفی و مناسبی را ارائه دهد. کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز خدماتی فراتر از آموزش مدارس را ارائه نمی کنند و یا به علت گستردگی خدمات از عهده ی آموزش بصری به اندازه مکفی باز می مانند. موضوع این کار با همین دیدگاه شکل گرفت که فضای بینابین مدرسه و خانه برای کودک طراحی شود تاکه اول: به حس کنجکاوی، پرسش گری و زیبایی شناسی کودک کمک کند؛ دوم: از عدم امنیت کوچه و محله عاری باشد و سوم: خلاقیت و رشد ذهنی کودک را پرورش دهد. و نهایتاً بستری باشد برای بالابردن سواد بصری کودکان. در همین راستا مطالعات اولیه مبنی بر شناخت کودک و نیازها و دنیایش شکل گرفت و این کاری بس مشکل می نماید چرا که دیدن از دریچه این موجود لطیف، ظرافت دیدی بس معمارانه می طلبد. سپس تربیت هنری به عنوان یکی از اصلی ترین اهداف آموزش به کودکان مورد بررسی قرار گرفته و سپس یادگیری بر مبنای ادراک به عنوان عمده ترین راه برای پرورش و تربیت کودک توضیح و تبین و از میان این ها مبانی تئوریک پژوهش بسط و توسعه می یابد. به نظر می رسد طراحی فضاهای کالبدی به نحوی که با ذهنییات و رویاهای کودک همخوان باشد می تواند در ارتقا سطح سواد بصری و ادراک درست و صحیح، کودکان را یاری رساند و سبب افزایش قوه ی خلاقه در آنان گردد.

با پیشرفت روزافزون آموزش عالی در کشور و به تبع آن، افزایش جمعیت دانشجویان، من جمله دانشجویان غیربومی، لزوم توجه به اسکان این قشر تأثیرگذار در جامعه، احساس می شود. شهر یزد نیز با توجه به جمعیت بالای دانشجویی آن، از این قاعده مستثنی نیست. این امر در حالی است که، خوابگاه های کنونی صرفاً تأمین کننده برخی نیازهای اولیه دانشجویان هستند و اولویت دهی به مسائل کمی، باعث غفلت از سایر نیازهای ایشان شده است؛ در نتیجه، ساکنین شهرها و دانشجویان را، متحمل هزینه های حاصل از این سهل انگاری کرده است. اولین قدم در راه تأمین تمامی نیازهای ساکنین، شناسایی ابعاد مختلف آن است. لذا مفاهیمی از روان شناسی محیط، در توضیح ریشه این نیازها و نتایج حاصل از برآورده سازی آن ها، مورد مطالعه قرارگرفته اند، که مفهوم خلوت و مفاهیم وابسته به آن نظیر فضای شخصی، قلمرو و ازدحام از آن جمله می باشند. طی آشنایی با این مفاهیم و تعمیم آن ها به سکونتگاه دانشجویی، احکامی برای طراحی فضاها استخراج شده است، که در طراحی معماری بلوک سکونتی از آن ها استفاده شده است.

در پروژه پیش رو با عنوان مجتمع آموزشی سینمایی قصد به این است بنایی با اصول صحیح معماری طراحی شود که ضمن پر کردن اوقات فراغت به انتقال دانش و تبادل نظر درخصوص بحث آموزش سینما بپردازد، چرا که یکی از مشکلات فقدان وجود فضاهای مناسب معماری با کاربری آموزش سینمایی می باشد. لذا شایسته است تا پروژه موردنظر با بکارگیری اصول صحیح معماری در راستای اقلیم و فعالیت های آموزش سینمایی تبدیل به نمونه های کارا و بارز برای شهر گردد و مراجعین را با مفاهیم و کارکردهای آموزش سینمایی آشنا سازد. ابتدا باید به بیان طرح و ضرورت های آن با در نظر گرفتن موقعیت شکل گیری بسته طرح و مطالعات مرتبط با معماری این پروژه و پیشینه طرح و مشتقاتش پرداخته شده است و آنگاه به بررسی و تحلیل مصادیق و مولفه های داخلی و خارجی پرداخته و اصول و احکام و دستور کارهایی که در روند شکل گیری پروژه موثر می باشد معرض شود و ضمن تحلیل بسته کاربری طرح و عوامل موثر در آن و در نهایت روند طراحی پروژه و تغذیه های پیشنهادی منجر به طرح فضایی بدیع شود. در ابتدا به مقدمه، بیان مسئله و فرضیه ، اهداف تحقیق ، روش تحقیق و دلایل انتخاب موضوع می پردازد و در راستای ایستایی به اهداف عنوان شده بخش مطالعاتی در 7 فصل دسته بندی شده است. که در این هفت فصل به مسائلی پیرامون تاریخچه سینما دارد آن و معیارهای طراحی سینما و مصادیق آموزش در سینما و استانداردهای آن و مصادیق و نمونه های داخلی و خارجی و همچنین سازه تأسیسات و اکوستیک ، اقلیم و سرانجام جداول برنامه ریزی دیاگرام ها اقلام و روند طراحی گنجانده می شود.

دخل و تصرفات در سواحل تلاش هایی است که همواره به منظور قابل استفاده نمودن و تبدیل آن به جزئی از شهر انجام شده است. در جهت تلاش برای ایجاد تعامل و پیوند شهر با دریا، طراحی هایی که دارای فضاهای تفریحی، به عنوان جزئی از فضاهای شهری است و شهروندان و گردشگران را به سوی دریا دعوت می کند، اهمیت خاصی می یابند. با این حال اغلب بناهای جدیدی که در شهر بوشهر احداث می شوند به گونه ایست که اغلب هیچگونه همخوانی و شباهتی با بافت و معماری زمینه و ارزش های زیستی، بومی و فرهنگی ندارند و بر اساس معماری ای بی هویت شکل می گیرند که تداوم این امر باعث قطع ارتباط بین معماری امروز با معماری گذشته خواهد شد. هدف از انجام این رساله انتقال تجربه ی تلفیق و تطبیق معماری بومی شهر بوشهر با مقوله ی تفریح و گردشگری در طراحی است که در چهارچوب یک مجموعه ی ساحلی با حوزه های تفریحی، رفاهی، فرهنگی و ورزشی در فضاهای سرپوشیده و باز و نیمه باز با هدف ارزش گذاری بر این معماری صورت گرفته است. در این رساله سعی شده است ابتدا با بررسی کلید واژه ها، کتاب ها و پایان نامه های مرتبط با موضوع، مقالات، مجلات و منابع اینترنتی احکام و مبانی نظری بررسی شود و با تحلیل و مقایسه ی مصادیق برنامه فیزیکی استخراج شود و بعد از آن پروژه واردمقوله طراحی گردد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که برای رسیدن به اهداف کالبدی یک مجموعه ی ساحلی می توان از الگوهای معماری بومی بوشهر و عناصر اقلیمی آن بهره برد و با تداوم ویژگی های مثبت معماری سنتی شهر بر پایه نماد و نشانه های ماندگار، بر جذابیت یک بنا افزود. به طور مثال با الهام از کوچه های سایه دار و باریک بافت قدیم بوشهر، حجم های بنای مجموعه به صورت جدا از یکدیگر و با فاصله ی کم از هم قرار می گیرند تا بتوانند مسیرهای عبور سایه داری را به وجود بیاورند. کلیدواژه ها ساحل، تفریح، دریا، معماری بومی، بوشهر.

میدان شهرداری رشت به علت غنای تاریخی و خصوصیات فرهنگی اجتماعی اش بی تردید از نقاط پر اهمیت شهر محسوب می شود که ساکنین به آن احساس تعلق دارند. تصویری ثبت شده در ذهنشان که تبلور فرهنگ، آداب و رسوم، معماری و خاطراتشان بوده و حفظ آن به عنوان میراث و هویت ماندگار امری ضروری می باشد. امروزه با ساخت و توسعه کالبد این بافت و تقابل نامناسب ساختار سنتی و قدیمی با نمودهای معماری معاصر با خدشه دار کردن بدنه میدان و ایجاد اغتشاشات بصری، این بافت با بحران فضایی، اجتماعی و فرهنگی مواجه شده است. در همین راستا با توجه به ظهور دیدگاه های جدید در نگرش به نقش موزه ها، توجه به گسیختگی در تداوم فرهنگی بین فرهنگ سنتی و جدید جامعه ایران، از جمله عوامل موثر در عملکرد و معماری موزه هاست بدین گونه که امروزه موزه ها مستقل از زندگی روزمره افراد نبوده بلکه با ساختار اجتماعی و شهری آمیخته شده اند، می توان گفت موزه یک مفهوم جدید است که می تواند به منزله به ظهور رساندن حیات و هویت شهرها عمل کنند. با در نظر گرفتن این امر که مراکز تاریخی شهرهای ایران عمدتا نقش خاطره انگیزی و هویت بخشی را با خود به یدک می کشند، این پروژه سعی بر آن دارد تا با ایجاد موزه مردم شناسی در میدان تاریخی شهر رشت، با استفاده از مصادیق موفق موجود و منابع کتابخانه ای، ضمن بررسی قواعد کلی حاکم بر میدان شهرداری با بهره گیری از اصول و معیارهای معماری زمینه گرا ساخت و سازهای جدید را همسو با بستر میدان نموده و با خلق فضایی متجانس با بافت میدان به کلیت آن روحی جدید و ماهیت میراثی، در معرض نمایش بدهد.

این پروژه پس از مطالعات و برسی خصوصیات اقلیمی ، فرهنگی و تاریخی منطقه مشکین شهر در استان اردبیل و برسی نمونه های مشابه ساخته شده در کشور و بر اساس معیارها و استانداردها, طراحی شده است ؛ و همچنین در طراحی و انتخاب کانسپت این مجموعه تلاش شده است با حفظ زیبایی و جذابیت با توجه به اقلیم کوهستانی و الهام گرفتن از شکل خاص کوهها و تپه های مشرف به مجموعه و همچنین دریاچه بوجود آمده در دهانه آتشفشان خاموش قله سبلان وبا توجه به قرار گیری مجموعه در مسیر کوهنوردان, به نحوی در جذب توریست و بالا بردن جاذبه های شهری و تاریخی به این منطقه یاری رساند. در پروژه حاضر سعی شده است با طراحی مکانی اقامتی، توریستی ودرمانی، گردشگران مدت زمان بیشتری را جهت اقامت در منطقه تخصیص دهند. از اهمیت روش های درمانی آبی همین بس که بسیاری از گردشگران، هتل و تفرجگاه مورد نظر خود را در بسیاری از کشورها منطبق با میزان برخورداری آن ها از چنین امکاناتی انتخاب می کنند. اهداف طرح مجموعه هتل آب درمانی را میتوان به طور خلاصه در چند مورد بیان کرد: در آن مهمترین پتانسیل جذب منطقه تزریق شود. آبدرمانی با استفاده از این چشمه ها به صورت امروزی و صحیح و ازروی برنامه های زمانبندی شده علمی صورت می گیرد. چشمه های آب معدنی کنترل و حفاظت می شوند. اهمیت دادن به امر درمان خصوصاً درمان های آبی در تأثیری که بر درمان مشکلات جسمی و روانی انسان می گذارد. با صنعتی شدن شهرها ، انسان ها بیشتر به بهره گیری از اوقات فراغت و مکان های مناسب طراحی شده و قیمت مناسب نیاز پیدا می کنند . به منظور پاسخگویی به این نیاز ،طراحی یک مجموعه هتل آبدرمانی موضوع طراحی قرار گرفت

هدف کلی این تحقیق طراحی بیمارستانی می باشد که در آن به مسائل روانی درمان نیز توجه شده باشد به گونه ای که با در نظر گرفتن موارد محیطی چون رنگ، نور و صوت و ... در طراحی فضا در کنار عوامل عملکردی لازمه هر بیمارستان بهبود بیماران سریع تر گردد و تحقیق حاضر با ارائه رهنمودها و روش هایی در زمینه طراحی فضاهای درمانی (بیمارستان ها) با رعایت اصول علمی در طراحی فضاهای داخلی و تأثیر محیط در درمان بیماران جهت نیل به اهداف بیان شده می پردازد، تغییرات جدید در سبک معماری و طراحی داخلی بیمارستان ها می تواند در بهبود وضعیت سلامت بیماران نقش مهمی ایفا کند، از جمله مواردی که جهت نیل به این منظور مورد بررسی قرار می گیرد تأثیر نور، رنگ و صوت در محیط های درمانی می باشد، اهمیت این موارد زمانی روشن تر خواهد گردید که تفاوت در میزان بهبود بیماران در یک سطح از بیماری ولی در شرایط متفاوت محیطی مورد بررسی قرار گیرد. عواملی که شاید کمتر کسی به اهمیت آن توجه کند. روش به کارگیری در تحقیق حاضر تحلیلی – کاربردی می باشد که به صورت توصیفی – تحلیلی انجام می گیرد، در تحقیق حاضر به این نتیجه می رسیم که اگر توجه به زیبایی و مسائل روانشناختی در طراحی معماری را در کنار عوامل کارایی، ایستایی و اقتصاد یکی از واجبات فرآیند خلق آثار معماری بدانیم، جایگاه این مهم به خصوص در طراحی فضاهای بهداشتی و درمانی مرتبه ای مهم تر را می طلبد. ایجاد فضاهای شاداب و آرامش بخش برای مخاطبان فضاهای درمانی که به طور موقت دچار آسیب های جسمی یا روحی شده اند و حتی برای پرسنل زحمتکش جامعه پزشکی که همواره با افراد بیمار وآزرده مواجه هستند امری انکار ناپذیر می باشد. هر بیمارستان مجموعه ای است بسیار پیچیده و متنوع از نیازها، تضادها، تجهیزات و امکانات، بنابراین باید به دقیق ترین و کارآمدترین نحو طراحی شوند تا حاصل کار مقبول گردد. در نتیجه می توان با ایجاد مولفه ها و ارزش های موجود در حوزه ی روانشناسی محیط و بهره بری از آنها این پیچیدگی ها را سهل و آسان نمود. محیطی منطبق،سازگار وآرمانی برای استفاده کنندگان به کمک علم جدید روان شناسی محیط و چه بسا این علم در فرایند درمان نیز موثر خواهد بود.

با توجه به رشد روز افزون جمعیت و افزایش شهرنشینی، نیاز به سپری کردن اوقات فراغت ضرورتی انکار ناپذیر است. در این خصوص گردشگری به عنوان یکی از راهکارهای مناسب جهت تامین این نیاز است. یکی از عوامل مرتبط با گردشگری هتل و ساخت فضاهای اقامتی برای گردشگران می باشد. و یکی از رویکردهای رایج در این مقوله طراحی فضاهای مذکور بر اساس معماری بومی آن منطقه می باشد. با توجه به کمبود چنین فضاهایی در استان گیلان و بخصوص شهرستان لاهیجان که شهری توریستی می باشد و با توجه به معماری خاص منطقه شمال کشور که صورتی متفاوت از معماری ایرانی دارد. تعریف یک هتل، با رویکرد بومی میتواند پاسخی در خور مساله باشد. بدین منظور در این رساله ( پژوهش) سعی شده ابتدا با شناخت رابطه بین ارزش های بومی و معماری به بررسی مولفه های تاثیر گذار در معماری پرداخته شود. با تحلیل این مولفه ها مشخص شد که توجه به عوامل از قبیل ارزش های فرهنگی، ارزش های محیط طبیعی و ارزشهای محیط انسان ساخت و همچنین توجه به زمینه طرح فصل مشترکی میان این دو می باشد. با شناسایی ابعاد مختلف این گرایش و شناخت مفهوم و پیشینه آنها، مولفه های مختلف و نمونه های شاخص آن در معماری ملی و بومی مورد مطاله و شناسایی قرار گرفت. بررسی معماری بومی گیلان و بخصوص شهرستان لاهیجان نتایج کمی و کیفی را از جمله سادگی استفاده از مصالح بومی، معماری اقلیمی، برونگرایی، بافت پراکنده و... به دست داده است که بر اساس آن نتایج حاصله جهت طراحی هتل 5 ستاره با تکیه بر رابطه بین ارزش های بومی با بنای معماری و پیوند میان اثر و فرهنگ بومی به لحاظ ساختارها و نمادها و نشان های بومی و محلی باشد.

معماری و سینما مجموعهای از هنر و فنونی هستند که به کمک دستان توانای معمار و فیلمساز در هم آمیختهاند و هر دو جز مقولههای فرهنگی میباشند که به ایجاد فضا و روح زندگی میپردازند.از اینرو فضاهای مربوط به نمایش فیلم( کالبد فیزیکی سینما) میتواند عامل تعیین کنندهای برای ادراک فضا و نمایش اصول مشترک میان هر دو هنر باشد. حاصل بررسیهای انجام شده نشان میدهد که میزان پاسخگویی فضاهای مورد نظر در حد انتظار نیست. این پژوهش برای یافتن راه حل مناسب جهت طراحی فضاهایی است که امکان ایجاد پیوند و رابطه مناسب مابین مخاطب و هنرهای مورد نظر را داشته باشد. در این ارتباط این پژوهش در راستای پاسخ به این پرسش که مکانهای مورد نظر لازم است از چه ویژگی- هایی برخوردار باشند تا امکان دستیابی به قابلیت مورد نظر میسر گردد با مراجعه به اسناد و مدارک کتابخانهای و نیز مراجعه مصادیق عینی شکل گرفت. در این تحقیق فرض بر این بود که هر فضای فیزیکی حسب سابقهای که از آن در ذهن مخاطب وجود دارد میتواند گونهای خاص را شامل شود و برای رسیدن به موقعیتی که بتوان گونهای خاص از یک مکان کالبدی را متجلی کرد نیازمند بکارگیری فرمهای خاص و شناخته شده میباشیم. بدین منظور و پس از بررسیهای بعمل آمده معین گردید که برای ایجاد فضای مورد نظر لازم است رابطهای مناسب میان اجزا عناصر و آرایه- بندی بنا با عملکردی که در آن بهوقوع میپیوندد صورت پذیرد این امکان افزایش پیدا میکند که خوانایی محیط و فهم عملکردهای موجود در محیط مورد نظر از سوی مخاطب به راحتی قابل درک باشد.

همه هنرها به طور عرضی با یکدیگر در ارتباط اند، از جمله این هنرها معماری و موسیقی است. در معماری ایرانی به واسطه ژرفای مفاهیم هنری، تشابهات معنایی و محتوایی با دیگر هنرها از جمله موسیقی نمود بیشتری دارد. این رساله در جهت تدوین نحوه ی ارتباط این دو هنر، مطالعه در زبان، واژگان و ساختار معماری و موسیقی را هدف بخش نظری قرار داده است، که در این بخش به جهت نزدیک تر شدن دو هنر معماری و موسیقی و همچنین پرهیز از کار تکراری، از بین اصول مشترک این دو هنر، یکی از اصول ساختاری و معنایی مشترک (اصل تأکید) انتخاب شده و لذا به طور دقیق تر به مقایسه و تطابق این اصل در این دو هنر پرداخته شده است. هدف کاربردی این پروژه نیز کاربست یافته های تحقیق، در قالب طرح مرکز موسیقی ایرانی در قائمشهر با تلاش برای تبدیل موسیقی ایرانی به فرم معماری بوده که سعی در حصول بدان داشته است. برای این منظور، ابتدا اصل تأکید و نحوه ی ایجاد و رسیدن به آن در موسیقی بررسی شده، سپس بعد از بررسی اصل تأکید و راه های ایجاد تأکید بصری در معماری، به مقایسه و تطابق این اصل در این دو هنر پرداخته شده است. به منظور تطابق اصل تأکید در موسیقی و معماری، مصادیقی که با تکیه بر ارتباط تنگاتنگ این دو هنر طراحی و اجرا شده اند بررسی شده است. از طرفی در رسیدن به طرح مرکز موسیقی، ضوابط و استانداردهای فضایی و مباحث آکوستیک در این رساله پیگیری شده است. اصول مکان یابی مراکز فرهنگی، معیارها و شاخصه های ارزیابی انتخاب سایت های فرهنگی، مورد دیگری است که در این رساله می توان بدان دست یافت. در انتها بر اساس تحلیل یافته های حاصل از تحقیق، رهنمودهایی برای طراحی ارائه شده و در نهایت طرح نهایی، بر اساس الگوهای کالبدی پیشنهاد شده برای ارتباط بنا با موسیقی، شکل گرفته و طراحی شده است.

امروزه افراد برای مواجهه با تغییرات روز افزون قرن حاضر باید به گونه ای پرورش یابند تا بتوانند برای تصمیم گیری ها و حل مسائل پیچیده، راه حل های خلاق ارائه دهند. از آنجا که بخش اعظم پرورش افراد در مدارس صورت می گیرد و کودکان بیشترین قابلیت را در یادگیری خواهند داشت و نقش آموزش و پرورش و محیط کالبدی مدارس در این امر بسیار موثر خواهد بود. به واسطه امکانات و شرایط محیط است که معلمان و مسئولان مدرسه خواهند توانست از روش ها و راه حل های نوین استفاده نمایند. در این پژوهش تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که دانش آموزان در مدرسه چگونه باید بیاموزند تا بتوانند برای زندگی در دنیای متغیر و متحول فردا آماده شوند؟ برای پاسخ گویی به این پرسش بعد از تجزیه و تحلیل مقالات و متون متعدد چنین برداشت گردید: مادامی که در مدرسه، کلاس ها همچون فضایی با نیمکت های ردیفی و پشت سر هم، راهروها طویل و تاریک و فاقد عنصر خلاق، حیاط، فضایی صرفا باز بدون هیچ گونه نوآوری باشد، کودک در آن نه تنها رشد و پرورش نمی یابد بلکه موجودی فاقد خلاقیت خواهد بود و عدول از این مسیر درسایه ی استفاده از روش های آموزش پیشرفته (آموزش یادگیرنده – محور) امکان پذیر است. لذا هدف، دست یافتن به تدابیری است تا با استفاده از آن بتوان مدرسه ابتدایی پسرانه ای برای رده سنی 12-6 سال طراحی نمود که از حالت کسالت بار خارج شده، فضایی پویا و قابل تغییر داشته و به گونه ای همسو با اهداف آموزشی یادگیرنده – محور باشد و دانش آموزان افرادی فعال، خلاق، پر شور و با انگیزه، برای آینده جامعه پرورش یابند. در آغاز پژوهش به بیان موضوع و مسئله و اهداف پرداخته می شود. سپس تعریف مفاهیم پایه ای موضوع رساله و ویژگی های آموزش یادگیرنده - محور مطرح می گردد و در ادامه معضلات و نواقص مدارس ابتدایی فعلی، بررسی و بعد از انجام مطالعات محیطی بر روی بستر طراحی و نتایج حاصل از فصول گذشته، راهکارهای معماری برای تحقق استفاده از روش آموزشی یادگیرنده - محور در مدرسه ابتدایی پیشنهاد می شود و نهایتا بر اساس این راهکارها و ابعاد فیزیکی مورد نیاز، روند طراحی پیش گرفته می شود و طرح مورد نظر ارائه می گردد.

با نگاهی عمیق تر به طراحی معماری بناها در میابیم تا عامل وجودی یک ساختمان باید چیزی بیشتر از ویژگی های عملکردی و زیبایی باشد تا آن را سال های متمادی حفظ کند ، به نظر نویسنده ، در معماری بناهایی که تنها با ویژگی های عملکردی و زیبایی طراحی شده اند دیالکتیک سریعتر رخ می دهد و همین عامل باعث جاودانه نشدن یک اثر معماری می شود . نوع طراحی ای که برای طراحی کلیسا ( موضوع پایان نامه ) پیش گرفته خواهد شد را می توان طراحی مفهوم گرا نامید . از این رو با جمع آوری مطالعاتی که موضوع طرح را شامل می شود به شناخت هر چه بیشتر درباره موضوع پروژه پرداخته و پس از اتمام این مرحله اطلاعات جمع آوری شده در گروه های مختلف دسته بندی شده و از لحاظ محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند . پس از استخراج اطلاعات مورد نیاز برای شروع کار طراحی ، اعم از اطلاعات عملکردی ، زیبایی شناسی ، اقلیمی و مفهومی ، شروع به طراحی نموده تا همانطور که گفته شد علاوه بر توجه به مسائل عملکردی و زیبایی شناختی به شالوده اصلی آن یعنی مفهوم پرداخته شود . علاوه بر مفهوم مسئله ای که در طراحی بناهای مذهبی مورد توجه است ، برانگیختن و ایجاد احساس معنوی در مخاطب می باشد. در روند مطالعاتی تلاش شده تا با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده چهار چوبی تحت عنوان چگونگی ایجاد فضای روحانی ( معنوی ) به دست آید تا از آن در چگونگی برانگیختن احساسات معنوی و ایجاد حس روحانی در مخاطب استفاده شود .