میرزا محمد علی خان سدهی اصفهانی، متخلّص به سروش (1285-1228 ه.ق)، از شاعران بنام دوره بازگشت ادبی است؛ که قصایدش تقلیدی از قصیده سرایان نامی دوره غزنوی است؛ تا آنجا که به فرّخی قرن سیزده ملقّب شده است. وی در قصاید خود، ریزه کاری های زبانی سبک خراسانی را به کار برده است. از وی‍‍ژگی های فکری سبک خراسانی سروش می توان به بهره گیری از اسطوره های ایرانی، عشق مجازی و زمینی، واقع گرایی، روحیه شاد باشی و غنیمت شمردن دم و .... اشاره نمود. سروش با همه تلاشش، نتوانسته بطور کامل از هر نظر قصاید خود را با ویژگی های سبک خراسانی منطبق کند. انبوه لغات عربی و سایر واژه های بیگانه در قصاید وی، نداشتن تسلّط به قواعد صرف و نحو زبان فارسی و ناهماهنگی در نحو جملات، نشان دهنده این است که او صرفا" از سبک خراسانی تقلید نکرده است و رگه هایی از سبک عراقی نیز در قصاید وی دیده می شود. واژگان کلیدی: سروش اصفهانی، شعر سده سیزدهم، سبک خراسانی، قصیده، عناصر سبکی.

چکیده: جذابیت و سودآوری وسوسه انگیز صنعت کاشی و سرامیک از یک سو، واز سویی دیگر فراهم بودن امکانات، منابع و مواد اولیه لازم، موجب شده است که طی چند سال اخیر شمار تولیدکنندگان این محصول در استان یزد بصورت خیره کننده ای افزایش یابد. تولید حدود چهل درصد از محصولات کاشی وسرامیک ایران در استان یزد، این استان را به قطب تولید این محصول در ایران تبدیل کرده است. سرمایه گذاری های جدید در این صنعت، آهسته تر شدن نرخ فروش محصولات در بازار داخلی و در نتیجه کاهش سود، توجه ویژه به بهبود کیفیت وافزایش مزیت های رقابتی در بازارهای داخلی و صادراتی را ایجاب کرده و مدیران را با چالش ها وکاستی های متعددی روبرو ساخته است. حل این چالش ها نیز بدون توسعه روش های مدرن در مدیریت شرکت ها و بویژه کسب مزیت رقابتی امکان پذیر نخواهد بود. هدف تحقیق حاضر، کمک به مدیران شرکت های فعال در صنعت کاشی وسرامیک جهت تدوین راهبردهای رقابتی و همچنین نحوه ورود به بازارهای صادراتی می باشد، همچنین این پژوهش سعی دارد چارچوب تحلیلی مناسبی را برای شناخت مفاهیم بنیادین مزیت رقابتی با هدف دستیابی به مزیت پایدار برای این شرکت ها ارائه کند. لذا در این تحقیق ابتدا 27 عامل موثر بر خلق مزیت رقابتی در صنعت کاشی با استفاده ازنظرات خبرگان و صاحبنظران این صنعت در قالب مدل t & s (تامسون واستریکلند) شناسایی و سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی، وزن دهی و در نهایت مجموعه این عوامل با استفاده از روش topsis رتبه بندی گردیده است. واژگان کلیدی: صنعت کاشی و سرامیک، مزیت رقابتی، topsis، فازی

ملّا محسن فیض کاشانی از برگزیده فلاسفه، علماء، حکماء، عرفا، اهل حدیث و شعرای روزگار صفوی یعنی قرن یازدهم هجری قمری است وی در دوران زندگی هشتاد و چهار ساله خود، نشان های ارزنده ای از تفحّص و اهتمام ورزی در علوم قرآنی و احادیث و اشعار عرفانی و بر جای گذاشته است فیض کاشانی یکی از پرتلاش ترین عالمان شیعی مذهب عصر صفوی است که آثار بی شمار و گوناگونی به رشته تحریر کشانده و به سبب تنوّع و بار علمی خاص در علوم قرآنی، حدیث، فلسفه و عرفان قابل تحسین و در خور تقدیر است این بزرگ زاده جامعه علوم دینی به واسطه تأکید بسیار بر احتراز از قدرت، با آنکه در آن روزگار بیشتر عالمان شیعی به حاکمان صفوی نزدیک بودند، فیض به دور از اندیشه رشد و توفیق و دریافت منصب دولتی، وقت خویش را در راه اکتساب علوم دینی و مطالعه آثار بزرگان صرف کرد و نتیجه آن شد که آثار ارزنده و در خور تحسین که امروزه فرا راه علاقه مندان به کسب دانش و علوم اسلامی است، از خود باقی گذاشت فیض آموزه های فلسفی و عرفانی را بجدّ و با تلاشی شگفت و غیر قابل وصف از استادان فرهیخته زمانش، فراگرفت و هر از گاه به حدیث و مشرب اخباریان تعلّق خاطر نشان می داد تا اینکه استادش دار فانی را وداع گفت او پس از رحلت صدر المتألّهین از این جهان ناماندگار، در فراق و درد هجران و جدایی از استاد و مدد رسان خود، به تألیف آثار روایی روی آورد و آن دید انتقادی و عقلی در حدیث، به مقدار قابل توجّهی افول کرد و رنگ باخت و هر چند لایه های ذهنی حکمت خود را کنار نگذاشت امّا این تأثیر در آثار پس از دهه شصت از حیات فیض سبب شد تا رنگ و روی مباحث عقلی کمتر دیده شود فیض در غزل به طرح مباحث عرفانی پرداخته و شور و نشاط حاصل از اکتساب علوم دینی و معرفت الهی را در جامه کلام آورده و دیوانی بالغ بر سیزده هزار بیت بر این محور کلامی از خود به جا گذاشته است زبان شعری وی آراسته از جمیع عناصر تشکیل دهنده سبک عراقی است و این خود عاملی شده تا اندیشه، مضامین و ساختار فکری خود را در موازات اندیشه های سترگ اسطوره های این سبک، یعنی مولوی و حافظ قرار دهد و مباحث و مضامین عرفانی را در قالب غزل بکشاند از نظر اوزان عروضی، اغلب غزلیّات فیض شاکله اوزان و بحور عروضی غزلیّات حافظ را دارد و این بیشتر به خاطر تضمین گویی و نظیره سرایی از غزلیّات او توسّط فیض است از نظر صنایع ادبی آنچه در غزل فیض چهره ای باهر دارد از صناعات بدیعی لفظی و معنوی؛ جناس و انواع آن، تضاد و ایهام و در حوزه بیان استفاده از تشبیه و مجاز غالب بر دیگر آرایه هاست در دیوان اشعار فیض وجود لغات و اصطلاحات علومی چون موسیقی، نجوم و زرگری نشان از شناخت سطحی او دارد امّا وجود ترکیبات و اصطلاحات فلسفی، عرفانی و علوم کلامی نشان از عمق آگاهی فیض از این علوم فاخر است. کلمات کلیدی فیض کاشانی، نظم فارسی دور? صفوی، غزل سرایی، فلسف? اسلامی، تصوّف، عرفان، بلاغت

چکیده یکی از شاعران بزرگ قرن نهم هجری و ملقّب به خاتم¬الشّعرا، که علی رغم بروز مشکلات فراوان در زندگی و سفرهای فراوان، از هیچ کوششی برای کسب علم، حکمت و عرفان فرو گذار نکرد و آثار نظم و نثر فراوانی از خود به یادگار گذاشت، عبدالرّحمن جامی (898-817 هـ . ق) است. آشنایی این شاعر بزرگ با عرفان و عشق و منظومه¬های بزرگانی چون نظامی او را بر آن داشته تا به داستان سرایی منظوم روی آورد و مثنوی بزرگ هفت اورنگ را بسراید که از شهرت و مقبولیّت خوبی برخوردار است. یکی از منظومه¬های هفت اورنگ جامی، سلامان و ابسال است که آن را در سال 885هـ . ق، بر وزن رمل مسدس محذوف (فاعلاتن فاعلاتن فاعلن) سروده. این مثنوی شامل 1109 بیت است که به نام امیر یعقوب ترکمان آق¬قویونلو سروده شده است. اصل این داستان یونانی است و در کتاب¬های ابن سینا، فخرالدّین رازی و نصیرالدّین طوسی آمده است. این داستان را می¬توان از جمله داستان¬های رمزی دانست که تا کنون روایت¬های مختلفی از آن بیان شده است. در این پژوهش که با عنوان نقد و تحلیل مثنوی سلامان و ابسال جامی نگاشته شده، به بررسی روزگار، زندگی و آثار جامی و روایت¬های مختلف داستان سلامان و ابسال که شامل پنچ نوع شخصیت هستند (فرزند و دایه، دو برادر، دو دوست، مردان خیر و شر و مادر و فرزند) که تنها از نظر اسم ظاهر با هم اشتراک دارند، از گذشته تا کنون بررسی شده¬اند؛ همچنین به عناصر داستانی سازند? قصّ? سلامان و ابسال مانند درونمایه، شخصیت¬ها، گفتگوها، توصیف¬ها و تکنیک¬ها پرداخته¬ایم. از جهتی دیگر صور خیال در سه سطح آرایه¬های بدیع لفظی، معنوی و بیان بررسی شده است؛ نیز ویژگی¬های سبکی این مثنوی در دو حوز? زبانی و فکری شرح داده شده¬ است. کلید واژه¬: عبدالرّحمن جامی، سلامان و ابسال، روایت، عناصر داستان، صور خیال، سبک

نورالدّین عبدالرّحمن بن احمد بن محمّد، متخلّص به جامی، ملقّب به خاتم الشعرا در سال 817 ه.ق در خرجرد جام به دنیا آمد. وی در ابتدا «دشتی» تخلّص می کرد و سپس آن را به «جامی» تغییر داد. جامی از پیروان طریقت نقشبندی بوده و پس از مرگ مرشدش، خلیفه طریقت نقشبندی شد. از جامی آثار زیادی به نظم و نثر در زبان های فارسی و عربی به جا مانده است. جامی مثنوی خردنامه اسکندری را که در برگیرنده نصایح حکیمان یونانی و مطالب حکمت عملی است، در سال 890 هجری به نام سلطان حسین بایقرا سرود. این مثنوی هفتمین اورنگ از هفت اورنگ جامی به شمار می رود و آن منظومه ایست تعلیمی، متضمّن مطالب عالیه حکمت و اخلاق در بحر متقارب مثمن. در این مثنوی نصایحی از زبان حکیمان یونان از جمله، سقراط، بقراط، افلاطون، فیثاغورث و ارسطو بیان شده است. هدف جامی از به نظم کشیدن خردنامه اسکندری، تعلیم و پند دادن و نتیجه گیری اخلاقی بوده است. ماده اصلی خردنامه، خردنامه های حکیمان و فرزانگان یونانی است که به اسکندر نوشته بوده اند. این مثنوی مشتمل بر پند و اندرزهایی است که جامی از زبان حکمای یونانی سروده است. وی بدون پرداختن به زندگی، شخصیّت و جهانگردی های اسکندر، آموزه های حکمی را در قالب خردنامه های گوناگون، خطاب به اسکندر به نظم کشیده است. جامی، اسکندر را حکیمی دانش دوست و صاحب تعلیمات پندآمیز معرّفی می کند. از آن جا که مثنوی خردنامه اسکندری اثری تعلیمی به شمار می رود؛ در این رساله به بررسی ادبیات تعلیمی در حوزه نظم و نثر فارسی پرداخته شده است. در حوزه نظم مثنوی های تعلیمی از آغاز تا عصر جامی و همچنین شعر تعلیمی در قالب های شاخص فارسی بجز مثنوی مورد بررسی قرار گرفته اند. این بررسی ها نشان می دهد که تقریبا همه آثار تعلیمی، موضوعات اخلاقی پراکنده ای را مطرح کرده و رذایل و فضایل اخلاقی را برشمرده اند. در فصل آخر این پایان نامه به بررسی مختصات برجسته سبکی در مثنوی خردنامه اسکندری پرداخته ایم. از آن جا که جامی شاعر سبک عراقی است، مضامین و ساختار فکری خود را در موازات اندیشه های شاعران بزرگی از جمله مولوی و حافظ قرار داده است؛ وی معانی عالی عرفانی و تعلیمی را در قالب خردنامه هایی از زبان حکیمان یونانی به نظم درآورده است. دربررسی مثنوی خردنامه اسکندری از نظر ویژگی های زبانی می توان به کاربرد حرف ربط «که»، کاربرد «اندر» به جای «در»، کاربرد «را» در معانی مختلف که از جمله ویژگی های مهم سبکی این دوره است، اشاره کرد. صور خیال و آرایه های ادبی حضور چشمگیری ندارند. غالب کنایات از نوع کنایه فعل است. در میان استعاره ها به استعاره مصرّحه و اضافه استعاری توجّه داشته است. از میان تشبیهات هم بیشتر به اضافه تشبیهی پرداخته است. از نظر صنایع ادبی هم بیشتر به انواع جناس، سجع، تضاد و تلمیح به آیات قرآنی توجّه داشته است. کلمات کلیدی: جامی، خردنام? اسکندری، ادبیات تعلیمی، نقد و تحلیل، اسکندر مقدونی

یکی از مهم ترین آرزوهای دیرینه انسان آگاهی یافتن از اسرار زیر و زبر جهان آفرینش است. از این رو سفر به آن عوالم جزءِ دغدغه های مهم اندیشگی او قرار گرفته و به روش های گوناگون به چنین سیرهایی مبادرت کرده است. مسافران این گونه سیرها حاصل مشاهدات خود را به صورت گزاره ها یا متون نظم و نثر ادبی بیان کرده اند. در این پژوهش کهن ترین و نوترین این سفرنامه ها از جهات گوناگون در هفت فصل بررسی شده است. در این پایان نامه سفرنامه هایی از دوره های گوناگون تمدنی بررسی شده است که به مواردی از آن ها اشاره می شود. سفر «انکیدو» همدم «گیلگمش» و« اینانا » به جهان زیرین در اساطیر بین النهرین مربوط به دنیای کهن و سیر« اِر»در جمهوری افلاطون و« ویراف » زرتشتی مربوط به دوره میانه است. سیرالعباد سنایی و کمدی الهی دانته مربوط به تمدن نو و سیاحت شرق ِآقا نجفی و سیر لبسانگ رامپایِ تبتی و پال توئیچیل آمریکایی مربوط به دوره معاصر است. در بررسی این سفرنامه ها معلوم می شود که تخیّل و گاه مکاشفه در پیدایش سفرنامه های ادبی نقش عمده ای دارد و عموماً با بهره گیری از محتویات ناخودآگاه شکل می گیرند. اهداف سفرهای ابتدایی ساده تر است اما سفرهای نوتر اهداف متعالی تری دارندکه مهم ترین آن ها تبلیغ باورهای دینی است. سفرهای اولیّه عمدتاٌ زیر زمینی و سفرهای متأخرتر بیش تر آسمانی و ماورایی است. راویان سفرنامه های کهن مانند روایتگران اسطوره ها عمدتاَ ناشناخته اند. راویان از طیف های گوناگونی هستند که بزرگان دینی، شاعران و نویسندگان عارف و فیلسوف از آن جمله اند. عوامل محیطی و برهه های زمانی در شکل گیری عناصر سیرها و طیف راویان تأثیر زیادی دارد. این سفرنامه ها مشترکات زیادی دارند که داشتن راهنما، مشاهده بهشت و دوزخ و دیدارخداوند و فوت شدگان، مواردی از آن هاست. این نوع سفرها در صورت باور به عناصر سنتی در دوره معاصر نیز روی می دهد که سیر پال توئیچیل از نمونه های بارز آن است.