چکیده: برای بررسی تنش شوری، روی برخی صفات فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی موثر بر درصد روغن و عملکرد دانه ارقام آفتابگردان در شرایط شوری خاک، یک آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 5 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شوری خاک در 5 سطح (ec 5/0 (به عنوان شاهد) ، 2 ، 4 ، 6 و 8 ، دسی زیمنس بر متر) و رقم در 4 سطح (زاریا، آرماویرسکی، مستر و رکورد) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر شوری خاک روی ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، مساحت برگ، تعداد برگچه اطراف طبق، تعداد برگ در بوته، کلروفیل برگ، قطر بوته، قطر طبق، وزن طبق خالی، تعداد دانه پر و پوک در طبق، درصد پوکی، نسبت پوست به مغز دانه و نسبت وزن برگ معنی دار شد. اثر رقم روی ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، مساحت برگ، تعداد برگچه اطراف طبق، تعداد برگ در بوته، کلروفیل برگ، قطر بوته، قطر طبق، تعداد دانه پر و پوک در طبق، درصد پوکی، نسبت مغز به پوست دانه، سطح ویژه برگ و نسبت وزن برگ معنی دار شد. اثر متقابل بین شوری خاک و رقم روی وزن خشک کل تک بوته، وزن خشک برگ در بوته، عملکرد دانه در بوته، وزن طبق پر، وزن هزار دانه، عملکرد روغن در بوته، درصد روغن در بوته و شاخص برداشت دانه و روغن دربوته، معنی دار گردید. مقایسات میانگین ترکیبات تیماری نشان داد که بالاترین وزن خشک کل تک بوته (91/36 گرم)، وزن خشک برگ در بوته (43/17 گرم)، عملکرد دانه در بوته (94/2 گرم)، وزن طبق پر (05/8 گرم)، وزن هزار دانه (91/36 گرم)، عملکرد روغن در بوته (43/1 گرم)، مربوط به خاک شاهد و رقم آرماویرسکی؛ و کمترین وزن خشک کل تک بوته (37/5 گرم)، وزن خشک برگ در بوته (39/1 گرم)، عملکرد دانه در بوته (49/0 گرم)، وزن طبق پر (02/2 گرم)، وزن هزار دانه (76/13 گرم)، عملکرد روغن در بوته (11/0 گرم)، مربوط به شوری 8 دسی زیمنس بر متر و رقم مستر بود. بالاترین درصد روغن، درخاک شاهد و رقم آرماویرسکی به میزان 47/48 درصد و کمترین درصد آن در شوری 8 دسی زیمنس بر متر و رقم زاریا به میزان 86/18 درصد حاصل شد. بالاترین شاخص برداشت دانه در بوته، مربوط به خاک شاهد با هدایت الکتریکی 5/0 دسی زیمنس بر متر و رقم رکورد به میزان 45/15 درصد و پایین ترین مقدار این شاخص مربوط به شوری 8 دسی زیمنس بر متر و رقم مستر به میزان 03/7 درصد بود. بالاترین شاخص برداشت روغن در بوته، در خاک شاهد با هدایت الکتریکی 5/0 دسی زیمنس بر متر و رقم رکورد به میزان 30/7 درصد و پایین ترین مقدار این شاخص در شوری 8 دسی زیمنس بر متر و رقم مستر به میزان 14/1 به دست آمد. همچنین مقایسات میانگین ترکیبات تیماری نشان داد که رقم آرماویرسکی در بیشتر صفات مورد مطالعه، نسبت به سایر ارقام مورد بررسی تحت سطوح مختلف شوری خاک، متحمل ترین، و رقم مستر در بیشتر صفات مورد بررسی نسبت به بقیه حساس ترین، و دو رقم رکورد و زاریا واکنشی حد واسط نسبت به این شرایط نشان دادند. کلمات کلیدی: آفتابگردان، درصد روغن، شوری، عملکرد

برای بررسی اثرات محلول¬پاشی سایکوسل و اسید¬هومیک، بر روی صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک آفتابگردان روغنی (helianthus annus l.)، در شرایط قطع آبیاری در مراحل انتهایی رشد، آزمایشی بصورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان ارومیه اجرا شد. فاکتور اصلی در 3 سطح شامل: عدم آبیاری از مرحله شروع گلدهی تا برداشت ، عدم آبیاری از پر شدن دانه تا برداشت و آبیاری کامل، و فاکتور فرعی شامل محلول پاشی سایکوسل، اسید هومیک و مصرف همزمان سایکوسل و اسیدهومیک و شاهد بود. سایکوسل با غلظت 1000 میلی گرم در لیتر و اسیدهومیک با غلظت 250 میلی گرم در لیتر محلول پاشی شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که قطع آبیاری تاثیر معنی¬داری بر روی عملکرد، وزن¬ هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، قطر طبق، قطر ساقه، عملکرد روغن و نسبت پوست به مغز دانه، پتاسیم، سدیم، میزات قند محلول، کلروفیل کل و پرولین دارد. محلول¬پاشی با ترکیبات استفاده شده نیز بر روی عملکرد، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، قطر ساقه، قطر طبق، عملکرد روغن، پتاسیم، قند محلول، سدیم، پرولین و کلروفیل تاثیر معنی داری داشت ولی بر روی ارتفاع ساقه، درصد روغن، نسبت پوست، تعداد دانه در طبق و شاخص برداشت تاثیر معنی داری نداشت. همچنین اثر متقابل تنش خشکی و محلول¬پاشی اثر معنی¬داری بر سدیم برگ داشت. بیشترین عملکرد روغن در هکتار در آبیاری کامل با مصرف مخلوط سایکوسل و اسیدهومیک حاصل شد.

چکیده ندارد.