نام پژوهشگر: مصطفی دلشاد

آسیب شناسی دنیازدگی از دیدگاه نهج البلاغه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  زینب عبدالصاحب   سید محمد میردامادی

پژوهش در نهج البلاغه راجع به موضوع دنیا نشان می دهد که امام علی (ع) فقط به معرفی و بیان ویژگی های آن نپرداخته، بلکه ایشان بیشتر به بررسی آسیب ها و باز دارندگی از علاقه افراطی به آن پرداخته اند . ایشان بحث دنیا را به طور وسیع باز کرده و به بیان و تعریف همه حالات آن کوشیده اند.این تعریف شامل دنیای ممدوح و مذموم می باشد که ایشان با مثبت قلمداد کردن دنیای ممدوح تاکید کرده اند که می تواند وسیله خوبی برای هموار کردن صراط مستقیم باشد و دنیای مذموم را برای انسان مضر نشان می دهد و همیشه بشر را از آن بر حذر می دارد. در بررسی موضوعات مرتبط با دنیای مذموم ایشان اشاره به دلبستگان دنیا می نمایند . زمینه ها و علل افتادن آنها در دام دنیازدگی نیز در کلام امام (ع) مشهود می باشد. همچنین آثار ناشی از دنیاپرستی را که از عصر ایشان تا به امروز وجود دارد مورد اهمال قرار نداده و آنها را ریشه یابی نموده و راهکارهایی نیز إرائه نموده که انسان با عمل به آنها از دنیازدگی رهایی می یابد و کاسب سعادت اخروی می شود.در نهایت مسئله مشترکی که انسان در مرحله شناخت و عمل نسبت به دنیا ممکن است داشته باشد یک مورد است و آن خود مسئله هدف و نوعیت آن است.فردی که دنیا را هدف قرار دهد دچار دنیازدگی میشود و از آسیب های انسان دنیازده هدف قرار دادن دنیا می باشد.و در نهایت برای نجات از دنیازدگی باید آخرت را غایت نهایی قرار داد. در نتیجه با مطالعه کامل آسیب های دنیاپرستی دیده می شود که بیشترین عامل انحطاط بشر همین موضوع دنیاطلبی می باشد.که آثار آن نه تنها بر فرد بلکه بر افراد جامعه و بر سیاست و اخلاق عمومی تاثیر بسزایی دارد.لذا با فهم و درک این مباحث و رساندن آنها به مرحله عمل و رعایت این موضوعات می توان گامی در پیشرفت و خوشبختی جامعه و تضمین سعادت اخروی نهاد.

ظرافتهای ساختاری و معنایی آیات در بردارنده حصر در جزء های 29 و 30 قرآن کریم
thesis سایر - دانشکده علوم حدیث 1391
  مهرنوش عبداللهی   حمید رضا مستفید

در کلام الهی که از لحاظ بلاغت بی همتاست، کاربرد هر واژه و ساختار در هر یک از آیات بر اساس حکمت و بیانگر لطائف و دقائقی است که بدون علم به ظرائف واژگان و نکات بسیار دقیق ساختارها، دستیابی به معنای والای این کلام متعالی ممکن نیست. حصر که یکی از مباحث دانش معانی در علم بلاغت است و به مفهوم اختصاص دادن چیزی به چیز دیگر به شیوه ای خاص می باشد، شامل اقسام و شیوهای متفاوتی است که هر یک ساختار خاص خود را داشته و کاربرد هر قسم و هر شیوه از آن در هر یک از آیات، هدف ویژه ای در بر دارد. موضوع این رساله بررسی ظرافتهای ساختاری و معنایی آیات در بردارنده حصر در جزء 29 و 30 قرآن کریم است. فصل اول این رساله به کلیات تحقیق از قبیل چکیده، بیان مسئله، اهداف، سوالات، پیشینه، فرضیه تحقیق وروش تحقیق پرداخته است. در فصل دوم مشخصات کلی حصر از جمله مفهوم لغوی و اصطلاحی و اهداف کاربرد آن بیان شده و اقسام حصر از جمله حصر حقیقی و غیر حقیقی، تحقیقی و مبالغه ای، موصوف در صفت، صفت در موصوف، افراد، قلب و تعیین و همچنین شیوه های مختلف حصر از قبیل عطف به لا، لکن و بل، نفی و استثناء، إنما، تقدیم ما حقه التأخیر، ضمیر فصل، تعریف مسند و مسندالیه و شیوه های غیر معمول حصر، به همراه نمونه آیات الهی و با استناد به تفاسیر و کتب بلاغی تبیین گردیده است و برخی نظرات جمهور بلاغیون و مفسرین از جمله اختصاص اقسام افراد، قلب و تعیین به حصر اضافی نقد گردیده است زیرا بررسی برخی آیات دربردارنده حصر حقیقی نشان می دهد که حصر حقیقی نیز در برخی موارد قابل تقسیم به اقسام افراد، قلب و تعیین می باشد. فصل سوم به بررسی آیات دربردارنده حصر در جزء 29 و 30 قرآن کریم پرداخته و ظرافتهای ساختاری و معنایی حصر در این آیات را بیان داشته است. فصل چهارم به بیان نتایج تحقیق از جمله تأثیر کاربرد حصر در تعالی مفاهیم آیات و تفاوت برداشت تفاسیر ادبی و بلاغی از این آیات و همچنین تأثیر کاربرد شیوه های متفاوت حصر در ایجاد سبک بلاغی متفاوت در جزء 29 و 30 قرآن کریم پرداخته است.