نام پژوهشگر: علی اکبر وحیدی آل آقا

بررسی اثرات زیست محیطی و اقتصادی و سیاسی توسعه مناطق نفتی و ارائه یک الگوی مناسب
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) - دانشکده مهندسی عمران 1385
  مسعود نوبخت   رضا مکنون

موقعیت خاص جغرافیایی ایران و نیز مرکزیت آن در مهمترین حوزه ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان فرصتی مطلوب برای شکل دهی راهبردهای توسعه کشور به ویژه در صنعت نفت به کار می رود. از سویی دیگر این عرضه انرژی با چالش مهم تخریب محیط زیست و وجود مشکلات و معضلات عدیده مواجه است و همانطور که می دانیم محیط زیست یکی از مولفه های اصلی در سیاستهای کلان جهانی بوده و بسیاری از مولفه های دیگر را تحت الشعاع قرار می دهد بطوریکه مهمترین عامل و پیش نیاز هر نوع فعالیت و تصمیم گیری در سطح کلان سازگاری با محیط زیست است و این امر با ابزار کاربردی آن یعنی تهیه گزارش ارزیابی زیست محیطی (eia) محقق می شود. می دانیم در مورد پروژه های توسعه ای و عمرانی پس از تعیین محدوده زیست محیطی پروژه لیستی از اثرات احتمالی وارد برمحیط زیست تهیه و سپس با بکارگیری تکنیکهای متداول ارزیابی ، گزارش ارزیابی تهیه و به یکی از حالات زیر منتج می شود: -پروژه تأیید شده و در صورت لزوم با فرض گزینه های اصلاحی و بهسازی وارد فاز اجرایی می شود. -پروژه کاملا رد شده و اجرای آن منتفی می گردد. و لیکن در مورد پروژه های توسعه مناطق نفتی وضعیت به منوال دیگری است به نحوی که توقف یا کاهش فعالیت های توسعه مناطق نفتی و حذف کامل و ایده آل کلیه اثرات منفی آن به دلایل عدیده ای غیرعملی است که اهم دلایل آن به قرار زیر است : 1-ابعاد سیاسی و امنیتی اجرای پروژه شامل : الف : نقش کلیدی نفت در اقتدار ملی ب: حفظ سهمیه تولید کشور در سبد نفتی اوپک به منظور موثر بودن در بازارهای جهانی ج: استراتژی سیاسی مدیران و تصمیم گیران و در رأس آنها چشم انداز برنامه های توسعه کشورد: مشارکت مثبت و فعال در طرح های توسعه منطقه ای 2- ابعاد منافع ملی اجرای پروژه شامل: الف : اتکای بخش عمده درآمد ارزی کشور به عایدات حاصله از صدور نفت و گاز ب: ضرورت بهره برداری از حوزه های مشترک با کشورهای همجوار همچون عراق و قطر ج: تأمین مصارف داخلی فرآورده های نفتی و نیاز مبرم صنعت کشور به این تولیدات د: وابستگی طرح های زیربنایی توسعه به چشم انداز برنامه ریزیهای بلندمدت انرژی در کشور حال از منظری دیگر با عنایت بر آثار سوء بلندمدت این پروژه ها در مقیاس منطقه ای و بعضا فرامرزی از قبیل : تخریب اکوسیستم،خروجی و پسماندهای پروژه بر محیط زیست (آلودگی ها و پسماندها) و همچنین آثار سوء بر محیط های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و نیز با در نظر گرفتن وجود کنوانسیون های زیست محیطی منطقه ای و تعهدات بین المللی نیاز به الگویی کامل و همه جانبه که تمامی جوانب مذکور را در تصمیم گیری لحاظ کند ،کاملاً محسوس می باشد . در تحقیق حاضر سعی بر آن است تا برای نخستین بار کاربرد فرآیند سلسله مراتبی تصمیم گیری چند معیاره (ahp) در مورد پروژه های توسعه مناطق نفتی بررسی شود تا بتوان با در نظرگرفتن تمامی جوانب کمی و کیفی اجرای پروژه ، با انتخاب گزینه منطقی حتی المقدور از نگرانی های جامعه کاست و با این دیدگاه بتوان بین اهداف بلند مدت توسعه و ضرورت برخورداری اکثریت مردم از منابع توسعه در راستای حفاظت محیط زیست تعادل بخشید. در این روش تصمیم گیران با فراهم آوردن درخت سلسله مراتبی تصمیم، کار خود را آغاز می نمایند. این درخت، شاخص های اصلی و فرعی موثر در تصمیم گیری انجام پروژه با ملحوظ نمودن تمهیدات متداول (تأیید پروژه)، انجام پروژه با ملحوظ نمودن تمهیدات ویژه، عدم انجام پروژه (رد پروژه)- و نیز و گزینه های را نشان می دهد. سپس یک سری مقایسات زوجی انجام می شود و این مقایسات وزن هر یک از فاکتورها را در راستای گزینه های رقیب مشخص می سازد. در نهایت منطق ahp، به گونه ای ماتریس های حاصل از مقایسات زوجی رابا یکدیگر تلفیق می سازد که تصمیم بهینه حاصل آید. در این روش با محاسبه نرخ سازگاری می توان تصمیمات و قضاوتهای اتخاذ شده را به عرصه امتحان و کنترل کشاند.

امکان سنجی تولید گازهای غیر هیدروکربوری در طول عملیات تزریق آب و گاز به میادین نفتی اهواز و دارخوین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) - دانشکده مهندسی معدن 1387
  احسان ده یادگاری   احمدرضا ربانی

ترش شدگی مخزن نفتی یک مشکل جدی بوه که در زمان تزریق آب دریا به مخزن در طول عملیات برداشت ثانویه نفت اتفاق می افتد. حضور سولفیدها در نفت تولیدی بدلیل خاصیت سمی، بو، ماهیت خوردگی، تشکیل انواع سولفیدهای غیر قابل حل و نیز کاهش قیمت نفت باعث ایجاد مشکلات گوناگونی در صنعت نفت می شود. از آنجایی که علت اصلی تولید گازهای غیر هیدروکربوری حضور باکتری های بی هوازی از جمله باکتری های احیاء کننده سولفات می باشد، بنابراین در این پژوهش سعی شده نمونه های مرتبط با تجمعات میکروبی یکی از مخازن نفتی جنوب ایران مورد بررسی قرار گرفته تا پتانسیل عوامل مصرفی در ارتباط با احیاء سولفات شناسایی شوند. همچنین تاثیر حرارت در فرآیند میکروبی احیاء سولفات و مصرف مواد غذایی مورد نیاز باکتری ها بررسی گردد تا بتوان میزان رشد و فعالیت باکتری ها و تولید گازهای غیر هیدروکربوری را در دماهای متفاوت پیش بینی نمود. تاثیر ترکیبات بیوسایدی و نیترات پایه بر میزان رشد باکتری های بی هوازی و نیز تولید انواع گازهای غیر هیدروکربوری بحث شده بطوریکه ترکیبی از آن دو می تواند جهت رفع ترش شدگی مخزن در عملیات تزریق آب به میدان مورد استفاده قرار گیرد.

بهینه سازی محل چاه با استفاده از الگوریتم های ژنتیک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) - دانشکده مهندسی معدن 1387
  فرج زارعی   ناصر علیزاده تبریزی

به دلیل اهمیت جانمایی بهینه محل چاه بر نتیجه کلی بهره برداری از میدان. همواره تلاش می شود بهترین سناریو ممکن که در عین حال قابلیت اجرا داشته باشد، برای بهره برداری از میدان پیشنهاد گردد. در بسیاری از حالات یک تصمیم اندکی بهتر می تواند به نحو قابل توجه سودآوری نهایی پروژه را به نحو چشمگیر افزایش دهد. به همین دلیل ضروری است، در هر مرحله از تصمیم گیری، مناسب ترین و دقیق ترین ابزارهای ممکن را برای تصمیم سازی به کار گرفت. در حال حاضر جایابی محل چاه عمدتاً بر اساس دید مهندس تیم توسعه مخزن انجام مر شود اما تعداد پارامترهای دخیل و وابستگی غیر خطی آن ها باعث مر شود این روش چندان قابل اعتماد نباشد. بنابر این تلاش کرد این عملیات به صورت سیستماتیک انجام شود. عامل محدود کننده در این میان زمان و هزینه ناشی از پردازش داده هاست. شبیه سازی تجاری که برای پیش بینی رفتار مخزنی استفاده مر شوند بسیار گران بوده و زمان زیادی برای محاسبه نیاز دارند. لذا ابزارهایی که بتوانند نیاز به استفاده از شبیه سازی را محدود کنند، می توانند بسیار مفید واقع شوند. استفاده از روش های خودکار بهینه سازی می تواند به عنوان یکی از ابزارهای حل مسیله مطرح گردد. این مطالعه الگوریتم ژنتیک را به عنوان الگوریتم بهینه ساز انتخاب کرده است. مطالعه موردی بررسی شده به خوبی نشان داد، در صورتی که پارامترهای الگوریتم به خوبی تنظیم شده باشند، الگوریتم قادر است به طور موثر در فضار بسیار بسیار وسیع جستجو، به جانمایی بهینه چاه بپردازد. تبادل متقابل اطلاعات بین نرم افزار matlab 2006a و شبیه سازی تجاری eclipse 2004a مقدمه اجرای این پژوهش بود. با ایجاداین رابطه متقابل فرصت های پژوهشی بسیاری در حیطه مهندسی مخزن فراهم آمده است.

شبیه سازی دینامیکی برج جذب واحدهای شیرین سازی گاز ترش توسط آمینها
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) - دانشکده مهندسی شیمی 1384
  ملیحه سلیمی   روئین حلاج

گاز طبیعی به علت تمیزی و آلودگی بسیار پایین، محتوای انرژی و دمای شعله بالا یک سوخت ایده آل بوده و مصرف بسیار بالای سوخت در عصر جدید اهمیت استفاده از گاز طبیعی را صد چندان نموده است. با افزایش مصرف کاز طبیعی بعضی از فرایندهای تصفیه گاز از لحاظ اقتصادی به صرفه نبوده و از رده خارج شده اند و بعضی نیز طی مراحلی بهینه شده اند. فرآیند جذب یکی از مهم ترین روش های جداسازی در صنایع شیمیایی است که در حین آن بعضی از اجزاء فاز گاز به درون فاز مایع نفوذ می کنند. بدلیل اینکه تاکنون بیشتر حالت پایدار این فرایند مورد بررسی قرار گرفته است. لزوم بررسی حالت ناپایدار این فرایند و ارائه مدلی که عکس العمل برج جذب را در مقابل تغییراتی در شرایط ورودی به آن، در مدت زمانی که طول می کشد تا برج مجددا به حالت پایدار برسد، بیش از پیش مشخص می شود. در این پروژه رفتار دینامیکی برج های جذب شده برای فرآیند شیرین گاز ترش توسط عمل جذب در حالت غیر ایزوترمال مورد مطالعه قرار گرفته و در پایان برنامه کامپیوتری برای جذب co2، و نیز جذب همزمان co2 و h2s توسط محلول مونواتانول آمین ارائه شده است. در مدل ارائه شده برای نفوذ co2 و h2s از فاز گاز به مایع در هر مرحله زمانی از تئوری دو فیلمی استفاده شده و معادلات دیفرانسیل بدست آمده روش عددی و با استفاده از روش تفاضل های محدود حل شده است. توسط این برنامه می توان دما و غلظت هر کدام از این دو سازنده را در فاز گاز و مایع در طول برج برای حالت پایدار و نیز برای حالت ناپایدار تا زمان رسیدن به حالت پایدار جدید بدست آورد. نتایج تئوری حاصل از شبیه سازی فرآیند با داده های عملی تطابق قابل قبولی را نشان می دهد. همچنین در این تحقیق بانک اطلاعاتی کاملی از خواص فیزیکی و ترمودینامیکی محلول های آمین و نیز گازها ارائه شده است.