نام پژوهشگر: عزت اله عراقی
حمید ابهری علی آباد حسین صفایی
دریک تقسیم بندی ، عقود به دو دسته تقسیم می شوند : عقود حضوری و عقود غیر حضوری . عقد حضوری عقدی است که در زمان انعقاد آن طرفین در یک مجلس حاضرند و عقد را منعقد می کنند . عقد غیر حضوری ( بین غائبین عقدی است که در زمان انعقاد آن طرفین در یک مجلس حاضر نیستند و از طریق نامه ، تلفن و ... باهم در ارتباطند و عقد منعقد می کنند . در عقود حضوری ، پس از تحق ایجاب و قبول عقد منعقد می شود . زمان انعقاد عقد ، زمان تحقق قبول است چون قبول ، رکن دوم عقد است درهرزمان که این رکن بوجود بیاید ، عقد واقع می شود . مکان انعقاد عقد نیز تابع زمان وقوع آنست لذا عقد در مکانی منعقد می شود که قبول در آنجا واقع شده است . با وجود این ، در عقود مربوط به انتقال املاک ثبت شده ، بنظر ما تا زمانیکه ایجاب و قبول با سند رسمی نباشد عقد واقع نمی شود ( مواد 48 ، 47 ، 46 ،22 قانون ثبت ) عقد از طریق مزایده نیز زمانی منعقد می شود که مزایده گذار یکی از پیشنهادهای ارائه شده از طرف شرکت کنندگان در مزایده را قبول کند . در عقد غیر حضوری برای انعقاد عقد ، چهار نظریه ارائه شده است : 1- نظریه اعلان قبول 2- تظریه ارسال قبول 3- نظریه وصول قبول 4- نظریه اطلاع از قبول . درهریک از نظامهای حقوقی یکی از نظریه های فوق انتخاب شده است . در حقوق ایران ، نظریه اعلان قبول بیشتر با این نطام حقوقی سازگار است زیرا طبق ماده 191 قانون مدنی ، عقد محقق می شود به قصد انشا به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند .لذا برای انعقاد عقد کافی است که اراده باطنی بنحوی بیان شود . در عقد غیر حضوری همینکه مخاطب ایجاب ، بنحوی اراده باطنی خود را بیان کند مثلا نامه قبولی را بنویسد ، عقد منعقد می گردد. مکان انعقاد عقد نیز مکان تحقق قبول می باشد .